Crédit Anversois PRISMA - BEELD Congnesdag HÉT YPERSCHE VOLK WEET GE WAT 54' Jaar. - Nummer 32. 35 Centiemen Zaterdag 6 Oogst 1932. Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper 0- casier) van 't Zonnelicht. Meer zendtijd... voor de Liberalen Verbond der Kroostrijke Gezinnen «■hhbhehb N. V. swegmhehe Dixmud,straat, 18, YPER BANK WISSEL De ïentoonstellingstrein komt op Vrijdag 12 Augusti ter Statie van Yper iWvec ABONNEMENTPRIJS 1 Jaar 18 fr. 6 maanden 10 fr. 3 maanden 6 fr Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureei ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND: 28 frank. Op het Opstelbttreel alleen te vragen. BEHEER EN OPSTEL io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER Postcheckrekening 40.201 waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn van 14 tot 16 uur. AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst. Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG ten laatste ingezonden vromen. Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den WOENSDAG avond. (SPECTRE—SOLAIRE) die zich bevonden op Engelsche kust en de min of meer bemiste damp kring belet ook het net-lichtprenten niet. 't Zonnelicht, wit voor ons, is sa mengesteld uit vele soorten stralen. Zeven er van kan men zien, als 't zonnelicht, stralende door een drie- vlakkig glas, de kleuren van den re genboog vertoont, te wetenRood, oranje, geluw, groen, blauw, indigo, violet. Buiten die zichtbare stralen bevat Iet zonnelicht nog veel ande re, die men eertijds donkere noemde en verdeelde in warmte-gevende don kere en in scheikundig-werkende donkere. Nu heeft men kunnen bewijzen, dat buiten den bundel gekleurde stra len, er nog 23 andere bundels, on zichtbare voor ons oog en ieder even uitgestrekt als de gekleurde bundel, in 't zonnelicht aanwezig zijn. De twee eerste bundels, zich bevindende over het violet, noemt men ultra- voilette-stralen en deze zijn ontsmet tend; daarop volgen twee bundels, van welke stralen men nog niet de werking kent, die men noemt on bekende en opgevolgd door een vijf den bundel, bevattend de X-stralen: deze doorstralen het vleesch van V mensehen lichaam en maken de pho to mogelijk van 't menschelijk ge raamte. Acht bundels zich bevindende ne vens het rood, noemt men infra-rood en deze zijn warmte-stralen, gevolgd door vijf bundels ook onbekend waarop volgen vijf bundels Hertz- stralen en deze maken de telegraphic zonder draad mogelijk en brengen den radio in werking. Dus het prisma-beeld van 't zon licht is samengesteld uit: 1 bundel X-stralen 2 onbekende 4- 2 ultra-violette 1 gekleurde -f 8 mfra-roode 5 onbekende -f- 5 Hertzachtige, samen 24 bundels. Ultra-violette stralen verwekken op ons aangezicht den zonneslag Dit maakt ons aangezicht rood als een gekookte kreeft; men heeft ze in groote hoeveelheid op de hooge bergen en in de vlakten, komt men ze minst tegen na een onweder. Dit komt omdat de weerlicht in den dampkring veel ozone maakt. De ozone is versterkte zuurstof, bevor dert de ademhaling en laat zich niet doorstralen door ultra-violet. Ultra-violet doorstraalt ook geen gewoon glas en nooit zult ge een zon neslag opdoen in een broei-kas, hoe warme er het daar ook weze. Ultra violet is ontsmettend. Jaag in eene lamp, verveerdigd uit rotse-kristaal, en bevattende kwikdampen, een ster ken electrieken stroom: De schitte rende dampen geven veel ultra-violet te stralendompel uwe lamp in een bak behelzende water, waar veel kie men van typhus of andere ziekten aanwezig zijn en in korten tijd zijn al de kiemen gedood door de ultra violette stralen, die door het rotse kristaal dringen en het water door kruisen. Opdat ge zelve geen deernis zoudet oploopen van die stralen, plaats tusschen u en het belichte wa ter eene ruit gewoon glas. 't Zijn ook de ultra-violette stralen, die de heil zame werking verwekken der zonne baden. De roode stralen nu beïnvloeden liet de gewone photo-platen. Daar om mag men de nog niet gefixeerde Pinten behandelen in een kamer, '•aar alleenlijk rood licht doordringt of verwekt wordt. Maar men heef Platen ontdekt, waarop ook de infra rode stralen werken. Met die pla ten kan men zeer net zaken photo- kvapheeren, die zich op grooten af bind bevinden, zoo heeft men te Ca- photos kunnen nemen van zaken, Het prismabeeld van vaste of vloei bare stoffen, gewarmd tot dat ze rood en wit glinsteren, gelijkt aan 't pris mabeeld van 't zonlicl t, dus 7 aan- eenhoudende kleuren. Het prisma beeld van dampen, insgelijks tot die hooge warmte gebracht, zijn eenige klare striepen, van elkander geschei den door duistere plaatsen. Zet men nu tusschen den prisma en de glin sterende vaste of vloeibare stoffen ook glinsterende dampen, het beeld is nog zevenkleurig maar met zwarte striepen, daar waar de glinsterende dampen alleen klare striepen geven. Zoo bij nader onderzoek van het prismabeeld van 't zonnelicht, besta- tigt men er de zwarte striepen van glinsterendé waterstof (Hydrogène) alsook van glinsterende natrium dam pen en van glinsterende Potassium dampen. Alzoo kaji men bewijzen dat in den kring rond de zon er water stof is, natrium (die men vindt in 't keukenzout) en Potassium, (die men aantreft in sommige scheikun dige vetten en in het buskruit). Van de verdampte metaalzouten, hloog gewarmd, elk heeft zijn eigene klare striepen. Zoo kan men soms de aanwezigheid van eeii vergift besta- tigen in vloeibare stoffen, denk b. v. op den inhoud der ingewanden van een lijk, dat geschouwd wordt. Men neemt wat vloeibare stof op een pla- tina-draad en men plaatst ze in de warme waterstof-vlamHet prisma beeld geeft aanstonds de klare striep van 't metaal, waarvan het zout in de vloeibare stof aanwezig is. Op 17 Juni 1.1. trof de raad van beheer van het Nationaal Instituut voor Radio-Omroep (N. I. R.) een besluit waarbij de liberale radio- omroep gelijk werd gesteld met de katholieke socialistische omroepen en alle uitbreiding van zendtijd aan de ze laatste werd ontzegd. Eene in terpellatie greep daarover in de Ka mers plaats en eindigde met den uit gesproken wensch dat de genoemde beslissing zou worden herzien en naar recht en reden meer zendtijd zou worden toegekend o. m. aan onzen Katholieken Vlaamschen Radio-Om roep (K. V. R. O.). Het bestuur van het N. I. R. werd nu in hare vergadering van 1 Augustus jl. voor dezen wensch ge steld en de meerderheid van dezen raad bekrachtigde niettemin het vroe ger besluit. K. V. R. O. krijgt dus geen uitzendingen bij, terwijl de li beralen vanaf 1 September iedere week één dag uitzending zullen heb ben op de Vlaamsche en op de Fran- scbe golflengte. Z. E. H. Kanun nik Boon, vertegenwoordiger der Vlaamsche katholieken in het N. I. R. en de twee aanwezige socialisti sche vertegenwoordigers hebben daarop, ten teeken van protest, de vergadering verlaten. De strijd voor onze katholieke belangen in den ra dio-omroep is dus reeds tot zulke scherpte gekomen... en vele katholie ken vermoeden of begrijpen nog niet eens dat daar een beslissende strijd voor ons katholicisme wordt doorge streden! P. L. Zekere bladen hebben reeds aangekon digd dat op 28 OQGST aanstaande het Provintiaal Verbonn der Kroostrijke Ge zinnen zijn jaarlijksch Congres houdt te leper. De plaatselijke bond te leper is hard aan het werk om dit Congres goed in te richten; de gewestelijke bond in samen werking met het gewest Poperinge en Komen komt regeimatig bijeen om sa men te wérken tot het welslagen van de zen Congresdag en alles laat verhopen dat een prachtig resultaat zal bekomen worden. Dit ineenzetten van gansch deze wer king mag niet het werk blijven der leden van het bestuur. De Kroostrijke Gezin nen zelf moeten eraan medewerken, moe ten propaganda maken, opdat zooveel leden mogelijk de vergaderingen en op tocht zouden bijwonen. Overal elders waar een Congresdag ge houden werd, hebben de Kroostrijke Ge zinnen bewezen dat allen innig samen werken, dat zij weten wat zij willen, dat zij eens zijn van gevoel en gedachten. Wij strijden allen samen voor de uit werking van ons programma en niemand zal die beweging der Kroostrijke Gezinnen tegenhouden. Reeds meer dan 30.000 gezinnen van West-Vlaanderen zijn aangesloten bij den bond. Wij verhopen dan ook dat het Gewest leper gesteund, door Poperinge en Ko men, op 28 Oogst niet zal ten achter blijven en dat er zal getoond worden aan de afgevaardigden van de andere gewesten dat in den Zuid-Westhoek van West-Vlaanderen de gedachte diep wor tel geschoten heeft en dat hier ook onze Kroostrijke Gezinnen, bewust van de rechtvaardigheid van hunnen strijd, me dewerken tot verwezenlijking van ons doel. De vergaderingen zijn grootseh aange legd; befaamde sprekers zullen er het woord voeren. Toekomende week zullen wij dan ook definitief het programma mededeelen. Intusscl\en havg^ gewerkt en alleman op de bres! Er weze maar een wachtwoord: OP 28 OOGST ALLE KROOSTRIJKE GE ZINNEN NAAR IEPER! BEURS Abonneert u op waar lij zichtbaar is van 9 uur 's morgens tot 9 uur 's avonds. Voor de eerste maal in Belgie door trekt zulke trein 't land. Hij is sa mengesteld uit 20 groote wagens, on der elkander verbonden bij middel van souffletszoodanig dat men dien trein bezoekt op gansch zijne lengte zonder overstappen. Die 20 wagons zijn in echte salons veranderd, elk onderverdeeld in Stands verhuurd aan een zestig tal fabrikanten die zoo gezamentlijk naar Yper komen ten einde er hun ne beste en laatste produkten voor te stellen, op doeltreffenle wijze. Die trein heeft 350 m. lengte, bezoekt zoo 64 steden op een afstand van 2000 Km., gedurende 3 A maand. 't Hoofddoel van die moderne in stelling is de Handelaars en Nijve raars van 't land nader in betrekking te brengen met de eerste koopbron, 't zij dus hier met de fabrikanten zelf. Maar al te dikwijls gebeurt 't nog dat personen, menige waren in 't buitenland koopen, alswanneer men ze evengoed en beter nog in 't land zelf kan vinden. We sporen onze lezers aan die grootsche betooging, die rondreizen de Handelsfoor te bezoeken. Ieder zal er 't nuttige van bekennen en mede- dragen. Een katalogus wordt er verkocht ten bate van Oorlogsinvalieden, wee zen van Spoorwegbedienden en Werk- loozen-bedienden. Verblijft niet in zalen, die versch geschilderd zijn met olieverf, zonder te zorgen voor goeden luchttrek, ten einde de lucht er gedurig te vernieu wen. Op een Engelsch oorlogschip, een matroos di'e in een dicht-sluitende kamer trad, dewelke aanstonds na haar beschilderen gesloten geweest was, is er van gestorven. Het onder zoek wess uit, dat het drogen van olieverf kool-oxyde verwekt. Kool- oxyde, die zich veel maakt in vuren met Loutskolen aangelegd, is een groot vergift en niet te verwarren met koolzuur, van hetwelk de gas- blaasjes samengesteld zijn der schui mende bieren en wijnen. Koolzuur kan stikken evenals het water maar niet vergiftigen. Te Tancrémont, bij Pepinster in 't Luiksche, heeft men vóór 100 jaar een crucifix ontdekt, met gekleeden Christus. Den 4, 8 en 11 September e. k. viert men er den honderdjari gen jubeléum dezer ontdekking. Dit crucifix moet dagteekenen van de XT' of XIT' eeuw. 't Is het eenigste mid- deleeuwsch product van dien aard, in Belgis gekend. Te Amiens wordt veel vereerd zulk een crucifix, aldaar ingebracht met de kruisvaarten en dat men noemt «le Saint-SauveDe Christus is verbeeld genagejd aan het kruis, maar dragende een lang koninklijl kleed en hebbende op het hoofd eene koninklijke kroon. Deze verbeelding geeft dus te kennen dat de Zaligma ker stervende op zijn kruis onze Ko ning werd«Als God is Hij het van ■in alle eeuwen, maar als Menscl werd Hij het door zijn bitter lijden. In den oorlog sneuvelden 24^000 Bretoenen. Den 23 Juli 1.1. werd ter hunner eer een gedenkteeken inge huldigd te Ste Anne-d'Auray De Bretoenen zijn onversaagd< zeevaarders en voeren overal hunne Heilige Annamede. Ruim 30( jaar geleden, kwamen de esrste Bre toenen in Canada aan, dewelke di uitgestrekt land kolonizeerden. Ei daar ricltten ze de bedevaartsplaat: op St Anna ter eere, die nu nog ii Amerika oven beroemd is als Aura; in Europa, 't Is St Anna de Beaupré In Januari 1871 verscheen O. L Vrouw te Pontmain, in 't Bisdom La val, gelegen buiten maar op de gren van Bretoenland en Zij kondigde e het einde van den oorlog aan. Buitel alle verwachting, van stonden af vorderden de Duitsche legers nie' verder en korts nadien was het wa penstilstand. Ter gelegenheid deze' verschijning van Maria te Pontmain de Bretoenen vonden het aardig da O. L. Vrouw niet verschenen was ii hun land, daar waar de bewoners van vóór oude tijden, altijd zoo vu rig Maria's Moeder eerden. En de inwoners van 't bisdom Laval ant woordden daarop: «Het moet zijn dat O. L. Vrouw geen concurrentie wil doen aan Lare Moeder. Bij Budapest hebben da Hongarer een radio-uitzender opgericht, met een ijzeren-toren van 322 meters hoogte. De E iff; Ito ren te Parijs ie 300 meters hoog. I De weg door Napoleon gevolgd in 1815, bij zijne terugkomst uit Elba en leidende van den zeeboezem Juan tot Grenoble, werd dezer dagen in gehuldigd. Een stoet met een Napo leon vergezeld van stafofficieren en voorafgegaan door benden gro- gnards dezen zijn de vermaarde soldaten, die zijn lijfwacht uitmie- ken, hebben die baan bewandeld en dag per dag legden zij de toch ten af, dia Napoleon deed in 1915. Wat niet mede was waren de kisten goudstukken, ter weerde van 2 mil- lioen fr., die de Keizer medevoerde. In 1815 die kisten waren geladen op muilezels. Een dezer dieren, met 200.000 fr. op zijne rug, viel in een afgrond. Van dat geld vond men er 162.480 fr. weder en 37.520 fr. wa ren gaan schuifelen. Hedendaags zijn er soms nog lieden, die gaan zoe ken op de plaats waar de muilezel de diepte intuimeldè, met de hoop van nog eenige van die verdwaalde se!'a- pen terug te vinden. Op zekeren dag in een buitendorp, een mensch stond stil op den zomer- weg, langs de kalsijde, die het dorp doorkruist. Met aandachtigheid be zag hij den grond en zocht in het zand. Welhaast had hij rond ziet eerst eenige en daarna veel nieuws gierigen, die één per één waren bij gekomen. Wat zoekt gij had er hem iemand gevraagd. Een goud stuk van 20 fr.» antwoordde hij. Daarop iedereen aan 't medezoeken. En als men nu moede werd van rond te trappelen en van met den vinger schreven in 't zand te maken, zegde een tweede: Hebt ge wel een goud stuk verloren?» «Neen» zegde hij onverschillig weg, maar ik zoek er eenAh gij grapmaker werd er 1 em toegeroepen en ieder een lekte lachend weg. Eigenaardige gedachten van rijke lieden, die hunnen tijd moeten dood doen In hotels zonder lift wil len ze niet verblijven, want het steekt hun tegen 20 trappen hoog te moeten klimmen en ze gaan naar bergstre ken en zweetende en zuchtende klim men zij tot 2... 3000 meters en hoo- ger. Da dienstmeid mag geen en kel tapijt uitslaan, als zij te huis zijn en zij rijden kilometers ver in auto en slikken stof in bij de vleet. In den winter met sneltrein en slaap wagens begeven zij zich naar de be sneeuwde bergstreken. Op den trein moeten al de laatste nieuwigheden ter hand staan, om zonder vermoei- nis de reis af te leggen en gekomen in de bergen zullen zij weken lang peerdenwerk doen om zich te ver moeien op ijs en sneeuw! .Slaapziekte is eigen aan de zwarten en bij. uitzondering worden er blanken van aangetast. Een ge neesheer uit Memphis, (V. S. Ame rika), beweert dat hij de microbe lier ziekte heeft kunnen vaststellen, in wetenschappelijke taal: hij heeft ze kunnen isoleeren in volks taal 1 ij heeft ze kunnen bij de ooren pakken, en verzekert ook een mid del gevonden te hebben, om die mi crobe te dooden. Pokkenziekte was onbekend in Congo en de blanken hebben ze er onvrijwillig ingevoerd. Eertijds als op een schip, varende op den stroom, pokziekte verscheen, men legde den lijder in eene boot, die men op sleep touw nam. Eens heeft men zulk een lijder aan wal gezet en welhaast woedde de ziekte onder de zwarten. Dezen nu, bewust dat die geesel hun door dit schip aangebracht was, iedermaal dat dit vaartuig voorbij vaarde hebben zij Let bestormd, met steenen en allerhande werp-gerief en men heeft verplicht geweest het

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1932 | | pagina 1