Crédit Anversois
VRIJ
WEET GE WAT
KEMMEL
Dixmudestraat, 18, YPER
INHULDIGING
Op Zondag 18 September wordt
n bijzonder gedenkeek m ingehul
digd. Het staat opgericht op het top-
int vafl den berg, in de nabijheid
van den 0ssuaire H"311?2!8 Daar
beenderen van meer dan
vereenzelvigd.
Ypersche Kroniek
St PIETERS:
60.000 Berlijners uit de volksklas,
die minstens drie mark inkomgeld be
taalden en zeven uren lang op harde
planken zaten om eens een schouw
spel bij te wonen dat herinnerde aan
den glorievollen ouden tijd; dit alles
levert het klaar bewijs dat in feite
niets veranderd is. Hoe zou het el
ders dan in Duitsehland bij honderd
duizenden menschen in 't gedacht ko
men alle weken, den Zaterdag en den
Zondag, vrijwillig toe te wijden aan
afstandsmarehen, schietoefeningen
en an tere tijd verdrijven van di n
aard?
Op politiek gebied staat de Stalen
Helm heelemaal aan de zijde van von
Papen. Zijn leiders hebben immers
in vroegere jaren herhaaldelijk l un
voorliefde uitgedrukt voor een dik-
tatoriaal regeeringsstelsel. dat de
macht in handen zou geven van hen,
die ze in 1918 hebben laten ontsnap
pen, dat de afbraak van 't verdrag
van Versailles met kracht zou voort
zetten. dat vooral zou aansturen op
heroprichting van het DuitscLfe le
ger. von Papen's kabinet van jonkers
voldoet aan alle deze eischen.
Langs den kant der Nationaal-So-
cialisten ziet men in dat alle hoop op
samenwerking verloren is met een
regeering, die de extremisten wilde
benuttigen als voorwacht, maar, nu
dat zij tot haar doel gekomen is, ze
lastig vindt en hinderlijk en ze liever
van kant zet. Anderzijds kan de ge
wezen kanselier de wijze maar niet
verkroppen op dewelke Hindenburg
hem doorgezonden heeft, korte weken
nadat Pij alles in 't werk gesteld had
om de herkiezing van den grijzen
veldmaarschalk door te drijven. Bei
de partijen hebben veel water in hun
nen wijn moeten doen, maar zijn er
eindelijk toe gekomen een formeel
verbond te sluiten in het Rijk en in
Pruisen. Maar heeft von Papen nog
steeds zijn ontbindingsdekreet van
den Rijksdag op zak en blijft hij dus
gewapend tegen alle stemmingen die
hem niet zouden aanstaan.
In Pruisen zullen Nationaal-Socia-
listen en Centrum trachten in de
eerstkomende zitting van den Land
dag te doen overgaan tot de kiezing
van een nieuwen eersten minister
maar daar ook staan zij tegenover
den vast-besloten wil van von Papen
het huidige Rijkskommissariaat niet
op te heffen.
U. R. S. S.
De roode dwingelanden van het
Kremlin hebben een nieuw stokpaard
gevondende chirpotreb 't is te
zeggen het vervaardigen van goede
ren van eerste noodwendigheid, zoo
als geweefsels, kleederen, schoenen,
vaatwerk, zeep, zout, stekjes, enz.
Na veertien jaar diktatuur hebben
zij plotselings ontdekt dat het Russi
sche volk blootvoets loopt en in lom
pen, dat het ondervoed is, dat het
den weg opgegaan is van verval en
van den terugkeer naar vóór-histo
rische tijden. Vóór enkele weken nog
moest alles opgeofferd worden voor
den bloei van de grootnijverheid. Het
vijfjarig plan voorzag niets dan het
aanleggen van smeltovens, van reus
achtige fabrieken voor het bewerken
van ijzer, staal en andere metalen,
van glasblazerijen, enz. Nu is alleen
nog spraak van chirpotreb Met
koortsachtige haast worden de vroe
ger bestaande kleine werkhuizen
weer in 't leven geroepen, terwijl de
grootere inrichtingen gewijzigd wor
den. Daar waar alles aangelegd is
voor het maken van stoomkëtels, ver
vaardigt men thans verlakt keuken-
gerief.
De reden van dien ommekeer moet
gezocht worden in het feit dat de
boerenbevolking bij hoog en bij laag
chirpotreb eischt, en dat het ze
gevierende proletariaat nog nooit
lang heeft kunnen weerstaan aan den
wil van de plattelanders. Staline
heeft een eerste nederlaag geleden
den dag dat hij er heeft moeten in
toestemmen om de landbouwvoort-
brengselen te laten verkoopen op de
vrije markten. Hij heeft er een twee
de geleden, wanneer hij gedeeltelijk
het monopolium van het brood opge-
t even heeft met de belofte af te leg
gen dat vanaf toekomend jaar de oog
sten naar willekeur zullen mogen be
nuttigd worden, na aflevering aan
den Staat van een beperkte hoeveel
heid graan. De strijd om de «-chir
potreb is de derde inbreuk op de
kommunistische leerstelsels. Het vol
ledig waardeverlies van den roebel
heeft in Rusland het aloude stelsel
doen herinvoeren van het uitwjSSejer
van een voorwerp tegen een ander
Op de markten willen de boeren hun
eieren, in boter, hun groensels
n r le- n tegen nuttige woorwer
pen en niet tegen waardeloo^ënaj)je_
ren munt. Zelfs daar waar aid niet
den Staat handelen en waar zij Ver_
plicht zijn zijn briefjes te aanveer-
den willen zij zich zoo spoedig moge
lijk ervan ontmaken en de leveringen
van graan zijn in de gemeenten in
rech'streeksche verhouding met de
wijze waarop de plaatselijke coöpe
ratieven voorzien zijn van chirpo
treb
Het gaat natuurlijk niet zonder
moeite, vooral wanneer de Staat er
zich mede bezig houdt, om op enkele
dagen een gan set nieuwe fabrikatie
te ondernemen. Ook blijkt het uit de
statistieken die verschijnen in de
bolsjewistische bladen dat het te kort
aan yoertbrengst op de ontworpen
hoeveelheden 35 bedraagt en 50
vwrsommige koopwaren, zooals
kleederen, en zeep. Verder zijn de
vervaardigde voorwerpen van zulke
slechte hoedanigheid dat vele on
bruikbaar zijn.
De spanning tusschen den buiten
en de steden zal dus nog in de eerste
tijden niet cpf ouden. De roode lei
ders worden gestraft daar zij gezon
digd hebben. Zij hebben de ambachts
lieden willen uitroeien omdat zij daar
mededingers in zagen voor de staats-
nijverheid, maar nu moet alles wat
men op het platteland noodig heeft
van de stad komen en in de stad kan
er niet genoeg voortgebracht worden.
De boeren weigeren voortaan zelf de
houten lepels te snijden met dewelke
zij hun meelpap eten, zoodat er 25
millioen houten lepels langs mekani-
schen weg moeten gemaakt worden
en dat wij misschien den dag zullen
beleven waar de poetiloff-werkhuizen
daarmede zullen belast worden.
TJit Leiewacht.
Bssaszas N. V. össhwbh™
BANK
BEURS
WISSEL
VADER en MOEDER,
Men wil DWANG op U uitoefenen.
Met bedriegelijke middelen wil men
U DWINGEN uw kinderen naar een
olficieele school te zenden. Laat uw
VRIJHEID niet aan banden leggen!
Wie spreekt van POLITIEK
Wie zijn de voorstanders van den
schoolstrij d
Het zijn POLITIEKE MANNEN,
FANATIEKE LIBERALEN EN SO
CIALISTEN!
Zij zijn afgunstig van de PRACH
TIGE UITSLAGEN jaar op jaar be
komen door de
VRIJE SCHOLEN,
zoowel op gebied van ONDERWIJS,
in alle vakken en graden, als op ge
bied van OPVOEDING, in eer en
deugd en christelijk leven.
Een eervolle en voorname plaats
bekleeden zij, in de verschillende ran
gen der samenleving, AL DE ONT
WIKKELDE MANNEN, AL DE
EDELMOEDIGE VROUWEN, die
hun opleiding genoten in onze VRIJE
SCHOLEN, ze zijn er dankbaar om.
Vader en Moeder, de plaats uwer
dierbare kinderen is in een der bloei
ende VRIJE SCHOLEN die tot eere
strekken van leper.
Voor uw jongens, geeft de voor
keur aan de
St Aloysiusschool, Hondstraat,
St MichielsschoolElverdinghestr.
St VincentiuscollegeBollingstraat.
Voor uw meisjes, geeft de voor
keur aan
De Mariaschool La motte Rij-
selstraat,
De H. Harteschool La motte
Capucienstraat,
De St Jozefsschool, Meenensteen-
weg, Kalfvaart en Potyse,
De O. L. Vrouw van Thvyneschool,
Beluikstraat,
Het Gesticht der H. Familie, de
Stuersstraat.
Het Gesticht der Rousbrugge-Da-
men, Maloulaan.
000 slachtoffers, die niet werden
De inhuldiging gaat in verstand
houding van Fransch, Engelsch en
Belgisch bestuur.
Zij wordt voorafgegaan door eene
aodsdienstige plechtigheid: Om elf
uur en half zal de Heilige Mis in open
lucht opgedregen worden, tusschen
het gedenkteeken en het kerkhof
stoetsgewijze zal men om 11 ure uit
de parochiekerk naar den berg gaan
plaatselijke en vreemde maatschap
pijen met alle overheden zullen den
stoet vormen. Na de mis, bedevaart
naar het kerkhof.
's Namiddags om 2 .V ure, bijeen
komst op den berg van alle deelne
mende maatschappijen. Nu reeds
zijn boven de 70 Fransche maat
schappijen ingeschreven.
Benevens tal van Fransche over
heden, waaronder Mgr. Rigont, af
gevaardigde van Zijne Eminentie
Cardinaal Liénart van Rijssel, zal
ons Vorstenhuis vertegenwoordigd
zijn; daarbij twee ministers, de
gouwheer Janssens de Bisthoven, de
Engelsche gezant sir Grahan, enz.
De ordedienst zal verzekerd worden
door eene afveerdiging Belgische en
Fransche soldaten met muziek.
RETRAITE
VOOR MISSIE-IJVERAARSTERS
UIT HET BISDOM BRUGGE
Te Brugge, retraitenhuis, Prinsen
hof, wordt vanaf Dinsdagavond 4
October, te 6 uur, tot Zaterdagmor
gen 8 October, een retraite gepreekt
voor missie-ijveraarsters uit het Bis
dom, om 't even voor welke missiën
zij werken. Aan de Z. E. H. Pastoors
wordt eerbiedig gevraagd, ten voor-
deele van hun eigen parochiale alge-
meene en particuliere missieactie, er
de beste van hun parochiale missie-
ij veraarsters heen te sturen. Dames
zijn ook toegelaten. De leden van het
Liefdewerk voor de Arme Kerken
zijn insgelijks er toe uitgenoodigd.
Alle missiekransen zouden, tot eigen
nut en tot verzustering met andere,
er ten minste één afgevaardigd lid
moeten naar toe zenden.
Naar de retraite meebrengenMis
boek, geestelijk leesboek, handwerk,
toiletgerief en lakens. Onkosten: 10
Fr., waarbij verblijfkosten naar
goeddunken en middelen.
De retraitedagen zijn ook studie
dagen voor missieactie. De leider is
E. P. Lammertyn, Redemptorist, Be
stuurder van het algemeen missie
tijdschrift voor vrouwen «De Ijve
rige Missiebietjes Een missiezus
ter en andere personen, die hoog aan
geschreven staan in de missieactie,
zullen er insgelijks hét woord voeren.
Voor deelneming, schrijven naar
Juffr. Léa Devlieghe, Onderwijzeres,
Ramscapelle (bij Heyst). Alle ver
dere gewenschte inlichtingen zijn
aldaar te bekomen, alsook bij E. P.
Lammertyn, Redemptorist, Belliard-
straat, 28, Brussel.
Te Tancremont, in het Luiksche,
vierde men op Zondag 4 dezer, de
honderdste verjaardag van het vin
den eens gekleed-Christus-Beeld Le
vieux Bon-Dieu de Tancremont d. i.
een gekruisten Zaligmaker dragende
een kleed en hebbende eene konink
lijke kroon op het hoofd. Velen aan
zien dit beeld als Byzantisch, alhier
overgebracht tijdens de Kruisvaarten.
Hoofdzakelijk bestónd het feestvieren
in eene plechtige Mis en in het uit
voeren van een mysterië-spel, beiden
in open lucht; het tooneel voor dit
laatste was eene maalsche weide, de
schermen hooge hagen van popelier-
hout en de zitplaatsen voor de toe
schouwers de helling van den heuvel.
Het eerste deel van 't mysterië-spel
was het bezingen en bespreken van
de twee bijzonderste boomen uit het
Paradijs: De Boom van kennis van
goed en kwaad én de Boom des Le
vens. Door het eten van den vrucht
van den Boom des Levens verkwik
ten onze eerste ouders hunne licha
men. vermeden alle lichamelijke pij
nen en bleven sterfloos; door het eten
van den vrucht des anderen Booms
vervielerf zij in staat van zonde en
ellende.
Het tweede deel stelt Keizer Con-
stantinus voor, zijne moeder Kei
zerin Helena, den geweldigen dood
van Keizers zoon. dien Constantinus
dooden doet op boosaardig ingeven
zijner vrouw Fausta. de wraak die
de Keizer neemt op zijne gemalin en
het eindloos wee van Helena, die in
haar onschuldig kleinkind een af
beeldsel ziet van den ter dood ge-
brachten Christus.
Daarom beslist Helena, en dit
is het derde deel naar Jerusalem
te bedevaarten, om daar de gedach
tenissen van den Kruis-dood op te
speuren. Zij voert haar gedacht uit
en vindt in eene krocht bij Calvarië
het Christi-Kruis.
Even als men in dicht-gesloten
kabien de strastospheer moet invlie
gen, omdat de buitendrukking zoo
laag daalt, zoo ook moet men in
stevige en dichtgeslotene klok de
zeediepten inzakken, omdat de bui
tendrukking er zoo hoog klimt.
Langs de kusten van Virginia,
(V. S.), bij 75 meters diepte, gaat
men nu wrakken na, die men meent
de Merida te wezen, daar gezon
ken ten jare 1911 met goud, zilver
en juweelen aan boord, ter weerde
van 4.000.000 dollarden. De dichtge
slotene duikelaarskamer die bij mid
del van stevigen luchtderm in ver
band is met de luchtruimte boven den
waterspiegel, beschikt over zeer ster
ke electrieke-lichten en eene scheep-
schroef om kleine verplaatsingen mo
gelijk te maken. Een telephoon stelt
de duikelaars in verband met het per
soneel van drie schepen, die boven
hen op de zeevlakte dobberen en die
bij middel van lange' kettingen, den
onderzeeschen bak doen dalen of rij
zen.
Eene vrouw altijd er misnoegd uit
ziende, zoo iets als Kwade Bette van
ten tijde van Keizer Karei, ging met
haar man naar den photographe, om
zich te laten lichtprenten. Wat
vriendlijk kijken zegde haar mond
de photographe bij het ontdekken
van den appareil... «Oh! Dan zal ze
niemand verkennen fluisterde haar
man binnensmonds.
Keer een spoelkom om, duw ze
loodrecht in 't water: 't Water zal er
in klemmen, maar aan den bodem
niet geraken, daar de samengeperste
lucht dit belet. 't Was een ware
klok van vorm die de eerste duike
laars gebruikten om merkelijken tijd
onder water te blijven. In die klok
steeg er min of meer water, volgens
dat men min of meer diep daalde. Hoe
meer water nu in de klok, hoe minder
de omvang werd waar lucht en dui
kelaar zich bevonden De lucht werd
er bijgevolg meer geprest en de druk
king er van voor den duikelaar ver
hoogd. Men kon niet meer dat 40
meters diep dalen.
Een dauwen advokaat, dun in koor-
waarde maar rijk aan pretentië, stoe-
fer van eerste klas, zegde bij een
vrienden-vergaderingDe wetboek,
die is mijn stokpeerdeken Zwicht
u van dieren, die ge niet kent ant
woordde een loebas
Zonda^Tii^I.
De Apotheek van M. WECKESSER,
Dixmudestraat, zal alleen open zijn
op Zondag 18 September 1932.
KERKELIJK NIEUWS
Woensdag, Vrijdag en Zaterdag der
toekomende week, quatertemperda
gen, geboden vasten en vleeschder-
ving.
Op Zondag 18 dezer, om 8 V2 uur>
gezongene Mis voor Suzanne en "Lu-
cienne Landerwijnten 10 uur,
Solemneele Hoogmisten 3 uur,
Solemneele Vespers en Lof ter gele
genheid der plechtigheid van O. L.
Vrouw van Smerten.
SINT NIKLAAIS:
Maandag 19 dezer, Kerkwijding
door Zijne Excellentie Mgr Lamiroy
KAPEL DER
ZUSTERS ARME CLAREN
Jaarlijksche Noveen ter eere van
O. L. Vrouw van Salette, van af
18 September 's avonds tot 2T Sep
tember dezer.
STERFGEVAL
Op Zaterdag 10 September is god
vruchtig te Watou overleden
Mevrouw Marie-Louise Delaire
Echtgenoote van
M. EMILE BULTHEZ.
De begrafenis, te midden van eenen
overgrooten toeloop van Vrienden en
Kennissen, had op Donderdag 15 Sep
tember. om 10 uren, in de parochiale
kerk van Watou plaats.
Het Ypersche Volkbiedt den
Heer Emile Bulthez en Familie, de
verzekering aan, zijner rechtzinnige
deelneming in den diepen rouw die
hen komt te treffen.
KERKWIJDING
Door onpasselijkheid van Z. H. Exc.
Mgr Lamiroy, is de Consecratie van
St Xicolaaskerk en drie autaren moe
ten uitgesteld worden. Met genoegen
vernemen wij dat de plechtigheid zal
plaats hebben op Maandag 19 Sept.
De kerk zal voor de geloovigen oper.
zijn rond 10 J4 u. en te 11 J4 u. zal
voor U de Plechtige Hoogmis gezon
gen worden met Bisschoppelijke As
sistentie.
's Avonds te 5 u. zal er een Plechtig
Lof gezongen worden, waar ook de
zieken der Parochie, die anders ter
kerke niet kunnen komen, zullen aan
wezig zijn. Gedachtenissen zullen na
het Lof uitgedeeld worden.
NAAR DE MISSIËN
Wij hebben ze gekend, toen zij «in
de wereld waren, die twee flinke en
doorbrave Tepersche meisjes: Mejuf
frouw Alice Desquiens, dochter van
M. en Mevr. Desquiens (in «de Ster»,
Van den Peereboomplaats)en Me-
jufrouw Gerarda Delahaye, dochter
van onzen achtbaren Schepen van
Openbare Werken en van Mevr. De
lahaye, Capronstraat.
Beide behooren nu tot de bloeiende
Congregatie der Kanunnikessen-Zen
delingen van den H. Augustinus, Con
gregatie gesticht door de beroemde
Dame Louise En dan, binnen en
kele weken, zullen zij vaarwel zeggen
aan alles wat hun dierbaar is op aarde:
aan stad en vaderland, aan vrienden
en kennissen, aan broeders en zusters,
aan hun zoo vurig beminde ouders
God geve dat zij vader en moeder nog
eenmaal mogen weerzien
Wie twijfelt eraan: 't zal schrijnen
daar en scheuren in 't hart onzer mis
siezusters Maar edelmoedig zullen zij
't offer brengen, ter liefde Gods en
voor de zielen welke zij, in de verre
missielanden, winnen moeten voor
Christus en Zijn Kerk.
Wij allen, Ieperlingen, wij willenze
bijstaan door onze gebeden en Heilige
Communiënwij willen ze steunen
door een milde aalmoes voor hun las
tig en heerlijk missiewerk.
Zij zullen zelf een omhaling doen,
onder al de H.H. Missenop Zondag
25 September in St Maartenskerk en
op Zondag 2 October in St Niklaas-
kerk. In beide kerken, gelegenheids
sermoen.
We vernemen ook dat een roerend
afscheidfeest op touw gezet wordt
door een Comiteit van Dames en Hee-
ren. Het afscheidsfeest zal doorgaan
op Donderdag 29 September, te 7 11.
stipt, in de groote zaal van «het
Christen Volkshuis Benevens zang
en spel, hartelijke ontvangst van onze
jonge Iepersche Missiezusters.
Iedereen wordt vriendelijk uitge
noodigd op dit luisterrijk avondfeest,
De toegang is vrij en kosteloos.
NAAR MERXPLAS
Woensdag werd de genaamde Henri
Ever hoven, van Brussel afkomstig,
door de politierechtbank van Yper.
voor onbepaalden tijd naar de straf
kolonie van Merxplas gezonden.
Everhoven werd door den Veld
wachter van Woesten aangehouden op
aanklacht van een inwoner der ge
meente, aan welken hij zoogezegd
eene som van 100 fr. vroeg onder
voorwendsel dat die persoon in regel
niet was voor wat zijne installatie
van T.S.F. aanging. In plaats van te
betalen ontbood de persoon den veld
wachter en alzoo komt die kerel te
Merxplas te recht.
Met groote voldoening vernemen
wij dat zich eene merkelijke verbete
ring voorgedaan van onzen wakkeren
Senator M. Gustaaf Bruneel de 1»
Warande van Kemmel.
Het is onzen vurigsten wensch on
zen achtbaren Senator binnen kort
heelemaal hersteld te mogen zien.
KATH. STJMICHIELS_ TURNERS
Het feest dat moest plaats grijpen
verleden Zondag ter gelegenheid der
feesten van Montmartre, en dat op
geschorst werd door het slecht weder,
zal doorgaan op Zondag 18 Septem-
Ligy. Hieronder het programme:
1. Oefeningen op het rek; 2. Oere-
ningen, beginnelingen A; 3. Oefenin
gen blokken, volwassenen; 4. Oefe
ningen leerlingen, vrije handen:
Oefeningen dubbele baar 6. Oefenin
gen, beginnelingen B7. Reeks vrije
pyramieden8. Oefeningen leerlingen
vlaggen; 9. Reeks pyramieden. stoe
len 10. Oefeningen stokken, volwas
senen 11. Reeks pyramieden. ladders
12. Gezamenlijke oefeningen, volwas
senen en leerlingen.
FAMILIELOON
Tijdens het gewestelijk congres der
Kroostrijke Gezinnen van het W*7'
sche werd de vraag geopperd, «ie
moet de stortingen doen in de com-
