ALLE VLAMINGEN Katholieke Partij Crédit Anversois Een plechtig beroep op het Katholiek geweten met het oog op de politieke toekomst moeten hun steun verleenen aan de WEET GE WAT 54e Jaar. - Nummer 45. 35 Centiemen Zaterdag 5 November 1932. Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper Een gewichtige Herderlijke brief van Zijne Em. den Kardinaal Aartsbisschop van Mechelen en van H.H. H.H. de Bisschoppen van Belgie. Herziening der Kiezerslijsten Dixmudestraat, 18, YPER Vlaamsch Radio-leven llpctsc ABONNEMENTPRIJS 1 Jaar 18 fr. 6 maanden 10 fr. 3 maanden 6, fr Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND: 28 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen. BEHEER EN OPSTEL ro5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER Postcheckrekening 40.201 (j. casibr) waar op alle wekedagen al'e inlichtingen te bekomen zijn van 14 tot 16 uur. AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst. Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG ten laatste ingezonden woraen. Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den WOENSDAG avond Gaat naar de stembus met den wil de onaanvechtbare rechten van uw geloof te doen eerbiedigen vragen H.H. H.H. de Bisschoppen van Belgie. Hieronder geven wij een gewichtig Herderlijk Schrijven van Z. Em. den Kardi naal Aartsbisschop van Mechelen en van H.H. H.H. de Bisschoppen van Belgie, waarin ten dringendste de aandacht wordt gevestigd op de zware verplichtingen welke zich op dit oogenblik opdringen aan ieder katholiek geweten. Dit Herder lijk Schrijven zal heden Zondag worden voorgelezen in al de kerken en kapellen van het land. WIJZE VERMANINGEN De Belgische Bisschoppen richten tot de geloovigen van ons land een gezamentlij- ken Herderlijken Brief, dien wij hierna afkondigen. Mechelen, op het feest van Christus-Koning. Zeer Beminde Broeders, Wij vervullen een plicht van ons herder lijk ambt met uw aandacht te vestigen op de zware verplichtingen die zich, op dit oogenblik, opdringen aan ieder katholiek geweten. Wijl God ons gelast heeft me* het geestelijk bestuur der zielen, weten wij dat wij ons niet hoeven op te houden met zuiver politieke aangelegenheden. Ook, in gewone tijden, ontzeggen wij ons alle deel neming aan den strijd en de mededin gingen tusschen partijen, tenzij om de. i eerbiediging van alle rechten, de naasten liefde jegens de personen en de eendracht tusschen alle rechtzinnige burgers aan te bevelen en voor te houden. DE TOEKOMST VAN ONS LAND Nu echter staan hoogere belangen op het spel. Iedereen beseft immers dat de aanstaande verkiezingen van overwegend belang zullen zijn voor de toekomst van ons land. De internationale toestand, die beslist niet geruststellend is, zelfs ter zijde gelaten, zullen zij aan een Regeering die vertrouwen inboezemt toelaten de moei lijkheden door de ekonomische wereldkri- sis veroorzaakt op te lossen; of zullen zij daarentegen aan het land het gevaar laten loopen van sociale proefnemingen en fi- nancieele avonturen, die den gemeenschap- pelijken ondergang heel spoedig zouden voltrekken? En wat nog eindeloos meer vrees aandoet dan de gevaren van stoffe- lijken aard is dit: zullen de verkiezingen, zooals sommige politieke groepeeringen het dreigen te doen, aanleiding geven tot een pijnlijken gewetensstrijd door het ver klaren van den oorlog aan het vrij on der wijs,met zijn onvermijdelijken nasleep van noodlottige gevolgen, of zullen zij integen deel als een allereerste noodzakelijkheid erkennen den vrede en de eendracht in het land te handhaven door het eerbiedi gen der wezenlijke rechten van het chris ten geweten? Wij willen niet aannemen dat de open bare meening in Belgie zoo verblind zou zijn, dat zij het land in een zedelijke en godsdienstige crisis zou storten, die, wij hoeven den nadruk er niet op te leggen, ten allen tijde schadelijk is, en op dit oogenblik een daad van oppersten waanzin zou daarstellen. EENDRACHT EN TUCHT Met vertrouwen doen wij beroep op alle politieke groepeeringen, opdat zij al wat slechts tot broedertwist cn wederzijdsche verscheuring kan leiden beslist uit hun Programma's zouden weren. Dat alle rechtgeaarde burgers, wien het heil van het vaderland aan het hart ligt, ernstig nadenken op de gevolgen hunner hande lingen Als Bisschoppen echter, hebben wij den Plicht ons gansch bijzonderlijk te wenden tot onze geloovigen. Wij zeggen hun: be denkt uw zware verantwoordelijkheden, waakt op de groote godsdienstige belangen die gij te handhaven hebt, gaat naar de stembus met den wil de onaanvechtbare fechten van uw Geloof te doen eerbiedi gen. Aan de katholieken vragen wij bovenal eendracht en tucht. Maar al te vaak t is pijnlijk het te moeten waarnemen is er gebrek aan tucht in hun rangen ge weest. Nu de Katholieke Unie gelukkiglijk voor heel het land bevestigd is. vertrouwen wij dat de tucht overal zal hersteld wor den. Hoe kan men een gunstigen afloop verhopen, wanneer men den strijd in on enigheid aanvat? De feiten bewijzen Waarblijkend dat alleen een sterke katho lieke partij, stevig ingericht en bezield met 'bcht in al haar vertakkingen, het echte eh eenige bolwerk is onzer godsdienstige vrijheden. Dit weze dus het ordewoord tegenover os gevaren die aan den horizont dreigen: vereeniging van al de katholieke krachten °P het katholiek terrein. Zij die dit orde woord niet aanvaarden, miskennen hun ratholieke plichten. De belangen der zie- tea. der Kerk en van God zijn gemeengoed voor alle katholieken; zij zijn even kost baar voor alle harten die oprecht getrouw bleven aan hun Geloof; de andere belan gen, hoe eerbiedwaardig ook, zijn van bij komenden aard en moeten voor de eerste wijken. Daar waar de katholieke concentratie volstrekt niet op één lijst kan bewerkstel ligd worden, wordt het ten minste ver- eischt dat zij elkaar niet bekampen, maar integendeel zich voor de werking verstaan. Wij herinneren verder alle geloovigen aan hun zwaren gewetensplicht, hun stem men uit te brengen op den naam dier kandidaten, die in katholiek opzicht, alle waarborgen bieden. Zich onthouden, onder voorwendsel dat sommige kandidaten of sommige punten van hun programma niet aanstaan, ware schuldige daad, omdat zij positief -e ver kiezing van een tegenstrever begunstigt; met meer reden nog, is het niet geoorloofd te stemmen voor kandidaten wier politiek programma geen rekening houdt met de rechteh van het geweten en met gods dienstige vrijheden. Bij de stemming hoeft gij u uitsluitend te laten leiden door de katholieke tucht, de princiepen op 't oog te houden, de zaak zelve meer dan de personen te beschouwen. HET GEBED Wij weten echter dat het welgelukken minder van de menschen dan van God af hangt. Ook is het aan Hem. aan den Op persten Meester onzer lotsbestemming, aan het Goddelijk Hart van Christus-Ko ning, dat wij in eerste plaats onze on wrikbare hoop op zege willen toevertrou wen. Wij noodigen er u toe uit, Zeer Bemin de Broeders, u gedurende de volgende we ken, in dichte scharen te verdringen vóór den Troon waarop de almacht en de on eindige barmhartigheid zetelen. Gij hebt het 'geluk te beschikken over een middel dat de ongeloovigen missen; gij beschikt over een geestelijke kracht, die onweer staanbaar is, zoo zij naar behooren wordt aangewend: wij bedoelen het gebed. Allen zonder uitzondering, mannen en vrouwen, de kleinen, de nederigen en de lijdenden vooral, zult gij dien bovennatuurlijken in vloed in 't werk stellen. Wij smeeken er u om: wendt hem aan met betrouwen, met vurigheid, met volharding. Dat de smeek beden en verzuchtingen uit al onze ker ken. uit al onze kloostergemeenten en zelfs uit al onze christene huisgezinnen opstij gen, om van het Goddelijk Hart van Jezus bescherming en barmhartigheid voor het Katholieke Belgie te bekomen. Te dien einde bevelen wij als volgt: 1" De priesters zullen, tot nader bevel, de collecte van het feest van het H. Hart van Jezus in de Mis bidden. Deze im- perata wordt voorgeschreven pro re gravi 2° Na de voornaamste Mis van iederen dag, en gedurende al de Loven, zal men het Gebed voor Belgie voorlezen. Des Zondags zal men het, na de Hoogmis, vóór het Heilig Sakrament, voorlezen; vooraf zal men de hymne Veni Creator zingen; na het gebed zal men den zegen geven met het Heilig Sakrament, voorafgegaan van het Tantum ergo Wij verlangen dat dit Gebed ruim schoots onder de geloovigen verspreid worde. 3° De leden van den Eucharistischen Kruistocht zullen er aan houden hun vu rige Communiën en hun verstervingen tot de inzichten der Kerk van Belgie op te dragen. 4° Ten slotte zullen de kloostergemeen ten zich het groot aandeel in dezen kruis tocht van smeekgebeden en verzuchtingen voorbehouden. Wij rekenen op hun Misge- beden en dagelijksche Communiën, op hun talrijke bezoeken aan het Heilig Sacra ment, op hun gezamenlijke en private ge beden, op hun boetedoeningen, op het offer van gansch hun leven. In de kloosterkapellen waar het Heilig Sacrament bewaard wordt, zal er uitstel ling geschieden op Zondag 27 November en op Zondag 4 December, van 8 tot 13 uur, indien het getal aanwezigen het toelaat, Zeer Beminde Broeders, wij doen beroep op eenieders christelijke gevoelens. In deze zeer ernstige omstandigheden, laten wij de toekomst van ons land aan het Heilig Hart van Jezus toevertrouwen! Vragen wij Hem met al de vurigheid onzer zielen de geesten voor te lichten, de harten te leiden, te bewerken dat Belgie zich redde en opsta in den vrede en de eendracht van alle goede burgers. Deze herderlijke Brief zal voorgelezen worden in al de kerken en kapellen, onder De (katholieke) Vlaamsch-nationaalge- zinde Senator van Turnhout, h. J. Van Mierlo, richt langs zijn orgaan De Week een dringenden oproep tot alle Vla mingen, ook tot alle Vlaamscli-nationa- listischgezinde Vlamingen, opdat zij we gens de dreigende gevaren in blok zouden stemmen voor de katholieke partij. Deze oproep steunt op de volgende overwegin gen: De tijden zijn ernstig! Het spook van het anticlericalisme dat wel eens te slui meren scheen, dat de jongeren maar op wekken zou zoóals de Zeer Eerwaarde Heer Leclereq nog onlangs schreef wan neer het werkelijk den kop zou opsteken, dat spook heeft de horens vertoond te Antwerpen, te Oostende, te Brussel., in de toonaangevende gemeenten, in het be stuur van ons land! En niet alleen het spook van het an ticlericalisme, ook de draak van het frans kiljonisme, die in de rangen der liberale partij huist staat dreigend op: want, waar liberalen en socialisten geen enkel programmapunt overeenstemmend heb ben dan hun haat voor al wat katholiek heet, is het klaar en duidelijk dat de eersten in hun samengaan met de anderen slechts het middel zoeken om het rechts herstel voor Vlaanderen, waarvoor de so cialistische partij zich tot hiertoe weinig enthousiast maakte, zoo lang mogelijk af te weren. Ons antwoord aan de godsdiensthaters moet zijn: Zij zullen haar niet hebben De schoo'ne ziel van 't kind! en eensluitend aan de Vlaamschhaters: Zij zullen hem niet temmen Den fleren Vlaamschen leeuw! De godsdienst van ons volk, ons Vlaamsche volk zejf is in gevaar; en het is ons een dure plicht dit dubbele gevaar af te wenden. V Tot alle katholieke Vlamingen wordt dan gezegd: Het moet u thans duidelijk uit de laatste verkiezingen en uit de daaropvol gende gebeurtenissen voor oogen liggen dat de rangen dienen aaneengesloten. De weelde van lagere verdeeldheid kan men zich niet meer veroorlooven. Er wordt in denzelfden oproep vastge steld dat de Vlaamsche Nationalisten tus schen de Kamerverkiezingen van 1929 en de jongste gemeenteverkiezingen aan stemmenaantal 50 zijn achteruitgegaan. Men moet zich geen begoochelingen ma ken leest men in den oproep van Sena tor Van Mierlo. 'n vergelijking met den uitslag van 1926 houdt geen steek. Toen, inderdaad, waren de nationalisten slechts op enkele plaatsen opgekomen, terwijl ze nu haast overal hunne kandidaten hebben aangesteld. Ondertusschen kregen we ech ter de Kamerverkiezingen van 1929, en. voor wie de uitslagen van 9 Oktober daar mede nuchter vergelijkt, komt het verlies voor de Vlaamsch-nationalistische partij op ongeveer 50 Welnu, de Vlaamsch-nationalistische leiding is er sedert drie weken niet beter op geworden. Het programma der partij is er niet duidelijker meê. Bovenal belet het dreigend gevaar van het anticlerica lisme deze 50 hare stem terug aan de Vlaamsche Nationalisten te gunnen; veel meer, zal dit procent bij de Kamerverkie zing nog vergrooten! Opdat echter de liberale partij uit een gedeeltelijke afval van de Vlaamsch-natio nalistische stemmen niet het besluit zou trekken dat het gedaan is met de Vlaam sche eischen, dienen alle Vlamingen, dient elkeen die het goed meent met Vlaande ren zijn steun te verleenen aan ééne par tij de katholieke staatspartij, die alléén, in de huidige omstandigheden, nog bij machte is den franskiljonschen draak te verpletteren. Daarmee wordt niet verstaan leest men tenslotte in den oproep, dat men af- stande moet doen van zijne Vlaamschge- zindheid, noch van de denkbeelden die men noodzakelijk meent voor de welvaart van het Vlaamsche volk: doch de een drachtige aansluiting moet juist te be duiden hebben dat we er verder, meer dan ooit, op staan dat onmiddellijk de Vlamingen in hun rechten worden her steld, ondanks het liberale gekonkel! Het slot van deze treffende opwekking verdient over geheel het Vlaamsche land te worden overwogen; het luidt: Op dus! Voor de eendrachtige samen werking! Het wordt voor allen van dag tot dag een zich met alle scherpte en kracht opdringende gewetenskwestie. De katho lieken moeten de rangen sluiten ter ver dediging van de eerlijkste zaken, die voor hen, boven allen, dienen te staan. Laten ze dan, in volle onderworpenheid aan de tucht en de leiding der partij, daarbinnen hunne opvattingen en bestrevingen ver dedigen en doorzetten, zoodat de hoogste belangen er niet langer door lijden, vol gens de oude katholieke leus: in 't we zenlijke eenheid, in 't wisselvallige en bijkomstige vrijheid, in alles liefde. Zonnebaden: Misschien hebt ge vernomen dat men meer of een van onze Congoleqzenvan langs de kust, het deerlijk beklagen zonneba den genomen te hebbenwat doet men al niet om van de mode te zijn! Dokter G. de Baets sluit zijn lang schrijven nopens de zonnebaden met volgenden raad: Neem nooit zonne baden, zonder eerst den geneesheer te raadplegen. Voor bij wien de bloed- drukte te 1 oog staat of de afvoerwe- gen (les emonctoires) niet goed wer ken, is het zonnebad gevaarlijk en moet ontzegd worden. De Gemeentebesturen maken thans de kiezerslijsten op mannen Kie zers welke moeten in voege komen in 1933. Hebben recht op deze kiezerslijs ten ingeschreven te zijn voor de stad Yper Alle Belgen die op 1 Mei 1933 den vollen ouderdom van 21 jaar zullen bereikt hebben en die op 1 Juli 1932 zes maanden woonst hadden in Yper. Dat alle mannen kiezers ziel wel overtuigen of zij op de voorloopige kiezerslijsten voorkomen: alle rekla- matiën moeten vóór 20 November 1932 aan het Schepencollege voorge legd worden. Voor inlichtingen moogt gij U wenden in den Katholieken Kring, Rijsselstraat, Yper. N. V. BANK BEURS WISSEL! al de Missen, den eersten Zondag na ont vangst ervan. T J. E. Kard. VAN ROEY Aartsb. v. Mech t THOMAS-LUDOVTCUS. Biss. v. Namen, t VEDASTUS-ANTONIUS. Bis. v. Doornik, f LUDOVICUS-JOSEPHUS. Biss. v. Luik. f HONORATUS. Bisschop van Gent. t HENRICUS, Bisschop van Brugge. De radiobeweging in Vlaanderen is uitgebreider dan de loopende mensch gewoonweg weet of ver moedt. Radio-benamingen als N. I. R. of K. V. R. O. zijn genoegzaam be kend; toch zijn er nog andere Vlaam sche radionamen die ook bekendheid verdienen. Zoo b. v. de verkorting V. R. B. voor Vlaamsche Radio- Bo7id V. R. B. is eene vereeniging van Vlaamsche zendamateurs, dus van meer wetensclappelijk en tech nisch onderlegde personen die op eigen hand, voor wetenschap of lief hebberij, aan radio-uitzending doen. Daartoe is natuurlijk eene officieele vergunning en zelfs een officieel di ploma noodig. De radio-zendertjes der V. R. B.-leden werken op korte golf en kunnen aldus niet gehoord worden op de gewone toestellen. On der onze Vlaamsche kortegolf zenders huizen zeer verdienstelijke kerels, die erin gelukken regelmatig radio verbinding te nemen, niet alleen met de landen rondom, maar ook met Noord-Afrika, de Vereenigde Staten van Amerika, Kanada, enz. Hunne mededeelingen verschijnen regelma tig in het gekende maandschrift «RADIO*. Deze V. R. B.-vereeni ging gelukte erin den Vlaamschen naam en de Vlaamsche faam hoog op te voeren in de internationale ge meenschap der zendamateurs. V. R. B. is zelfstandig Vlaamsch en betee- kent dan ook een stukje Vlaamsch leven en Vlaamschen roem dat de waardeering van allen verdient. Moderne vrechtophalers. Wie het bouwen van St Maartenskerk na ging, heeft wellicht bewonderd hoe gemakkelijk men de zware arduin- steenen ophaalde en ter plaatse zet te. In de richting van 't zwaartepunt der steenen was er eene holte of put gekapt, nauwer aan de uitmonding dan aan de basis, dus innerwaarts verwijderende zooals een zwaluw- steertook wordt 1 ij zoo genoemd en werklieden zullen u weten te zeggen, dat men die putten queue d'hiro (hirondelle) noemt op de travaus. In dien put plaatst men nevens elkan der drie of meer ijzeren staven, die samen een zwaluwsteert vormen en die allen aan 't bovenste deel eene ronde opening hebben. Die openin gen samen maken ééne oog, door wel ke men den haak schuift, om er mede de vrecht op te halen. En alzoo zon der koorden, zonder houten schaal waarop hij steunen zou, alleenlijk met die «queue d'liro» wordt de zware steen opgetild, door de lucht- ruimte gezwierd en ter plaatse, som wijlen zeer hooge boven den grond, voorzichtig neergezet. Iets dergelijks wordt nu gebruikt voor het verdragen en plaatsen der spiegelruiten (vitrines). Die groote spiegelruiten werden recht gedregen met lederen riemen b. v. acht riemen en 16 man. 't Gebeurde nu dat het glazen-vlak wat plooide in het mid den en doorbrak, hetgeen altijd groot gevaar opleverde voor de dragers. Hedendaags gebruikt men een lap in caoutchouc, met bolvormige lolte langs de zijde van 't glas. Bij middel van eene electrieke luchtpomp, niet om lucht in te steken zooals voor velo en auto maar om lucht uit te pompen, zuigt men nauwkeurig de lucht uit de bolvormige holte. De bui tenlucht drukt dan geweldig op den lap in caoutchouc, die stevig aan het glas kleeft, zoodanig dat, als men den lap optillen kan, geheel de vitrine medekomt. Eén lap van 0,50 op 0,30 m. is voldoende om eene spiegelruit op te I effen van 1200 kgr. Den 29 Oct. 1.1. liet men te Sint Nazaire het schip Normandie te water, 't Is het grootste en snelste schip der wereld. 313 m. lang, dus meer dan twee maal de lengte der Ypersche Halle; 39 meters breed, dus breeder dan St Maartens Kathe draal en verplaatst 75.000 ton. Men bouwt de schepen op eene helling, op dat ze gemakkelijk het wateT zouden inglijden; maar dat is niet genoeg zaam, want men moet nog een slij- derbaantje aanleggen van roet en smeer. Voor Iet baantje van de Normandie gebruikte men 43 ton (d. i. 43 1000 kgr.) roet, wat 150 duizend frank kostte. De eerste wetgevende Kamers in S'c waar zij den naam dragen

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1932 | | pagina 1