■temmen
voor de Liberalen
is stemmen
voor de Socialisten
Waarom het
in dezen kiesstrijd gaat
Zie Antwerpen
en denkt er goed oio
Stemt voor eene sterke Regeering
po
WvlJ/™
Xieve IDcmelmoebev,
Ziftaaft bat Uaber niet tegen (Bob
en tegen be IRatboliehi
ecbolen
stemt.
iS1
lElSËSiii
Katholieken, doet uw plicht
Inzet der aanstaande Kamerverkiezingen
belastingen.
De gezonde
Vlaa
xiscne
daad
Er zetelen In de Kamers 75 Katholieken en 70 Socialisten.
Als de Katholieken 3 zetels verliezen en de Socialisten 4 zetels
winnen dan zijn de Socialisten de sterkste groep;
Als de Socialisten de sterkste greep zijn, wordt Vandervelde
door den Koning aangeduid als Kabinetsvormer.
De Loge heeft het ordewoord gegeven tot kartel tusschen de
Socialisten en de Liberalen.
Welnu, van dat kartel hebben wij te verwachten:
De afschaffing van alle subsidies aan het vrij katholiek onder
wijs en aan de Priesters;
De uitsluitende benoeming van Onderwijzers en Onderwijzeressen
die komen uit neutrale officieel normaalscholen;
De scheiding van Kerk en Staat!
De oorlog aan enzen godsdienst!
NIET NATIONALISTISCH STEMMEN.
NIET LIBERAAL STEMMEN.
NIET SOCIALISTISCH STEMMEN.
NIET «BLANK» ONTHOUDEN.
MAAR EEN PUNTJE ZWART MAKEN OP DE KATHOLIEKE
LIJST VOOR DE KAMER EN OP DE KATHOLIEKE LIJST
VOOR DEN SENAAT.
tBSEBca3ss2sisiiasESS5iü3anB3E:ias!:sa3ssaaa^s3S3S3SSEDEasE
De regeering de Broqueville moet versterkt uit den strijd komen
dit in het belang van allen
KIEZERS LEEST EN OORDEELT
Bedevoering uitgesproken door den Heer Graaf de BROQUEVILLE
Eerste-Ministerop Dinsdag 22 Novembêr 1932.
Waarde toehoorders.
Gij hebt wellicht den socialistischen
plakbrief gezien welke de heer Vandervel
de, dezer dagen, te Verviers en op de
meeting van den Vlaamschen Schouw
burg te Brussel, heeft toegelicht.
Een afgod met talrijke koppen verbeeldt
de huidige Regeering. Een belastingschul
dige ondervraagt den afgod: welke zijn
uwe financieele ontwerpen? De veelkop
pige sphynx houdt de lippen dicht; hij
weigert zijn geheim te ontsluieren.
«En roept de heer Vandervelde uit
gij zoudt aan zulke ministers uwe stem
verleenen? Zij zouden uw vertrouwen
hebben in het herstel onzer financiën?
Neen: gij zult aldus niet handelen. Gij
zult uwe stem verleenen aan de socialis
ten, omdat gij, met hen tenminste, weet
waar men heengaat. De socialisten alléén
hebben duidelijk te kennen gegeven wat
zij zouden doen om het land te redden...
Wel ja, mijnheer Vandervelde, wanneer
men voor de socialisten stemt weet men
waarheen men gaat. Kunnen de socialis
ten het bewind in handen nemen, dan
zullen wij weldra ondervinden hoe het
met onze financieën gesteld is, en in wel
ke richting de politiek ons land zal stu
ren. Ja, wij weten zulks, vooreerst door de
verklaringen van de hoofden dezer partij,
door het programma dat zij hebben op
gesteld, door de gedachten waarvan zij de
voorstanders zijn. Wij weten zulks trou
wens ook door de proefneming welke in
andere landen: Duitschland, Oostenrijk,
Australië, Engeland werd gedaan
Wij weten het eindelijk nog door het voor
beeld van Rusland, waar het socialisme,
dat in 1917, de omwenteling desd uitbar
sten, later onbekwaam bleek om de bewe
ging. te stuiten; het was geketend door
de marxistische leer, (welke door onze
socialisten eveneens wordt voorgestaan)
overrompeld door den stroom van de de
magogie, van de wanorde en van al de
driften waaraan het vrijen teugel had ge
schonken, en kende het rampzalig lot van
die geïmproviseerde toovenaar die om
kwam in eene overstrooming welke hij
zelf had v°rwekt.
Ik wantrouw de toovenaars; ik wantrouw
In nog hoogere mate dezen die op ons
eene tooverij willen beproeven, waarvan
zij niet eens het geheim bezitten. En wat
stelt ons het socialisme voor, tenzij eene
aaneenschakeling vjn formules waarvan
de vernielende macht gekend is, maar
waarvan de opbouwende eigenschappen
op louter onderstellingen berusten?
Wij worstelen tegen het economisch ver
val dat door de wereldcrisis ontstaan is;
het meerendeel der inkomsten zijn deer
lijk gehavend; de zoowel groote als kleine
fortuinen, welke den grondslag en het
leven onzer nijverheid uitmaken, kwijnen
weg. En wat stellen de socialisten voor?
Op de reeds zoozeer aangetaste inkomsten
zeer zware, progressieve belastingen te
leggen.
De belasting, immer de belasting! Onze
socialisten hebben waarlijk wieinig uit
vindingsvermogen
Hier te lande, wegen de fiscale lasten
reeds loodzwaar. Zij zijn een hinderpaal
aan de vrije tot-standkoming der rijk
dommen waarvan, in laatste instantie, al
de klassen der bevolking voordeel trek
ken. De Staat heeft reeds moeite om in
de massa der belastingschuldigen de geld
middelen te putten, welke noodig zijn om
het hoofd te bieden aan de sociale uitga
ven. die hij op zich genomen heeft. En
op dit oogenblik is het, dat de socialisten,
na maar immer het gewricht dezer uitga
ven te hebben verzwaard, het kapitaal zelf
zouden willen vernietigen, door liet erfdeel
van een eigen kind op te eischen in de
nalatenschappen in rechte lijn, in afwach
ting dat het kapitaal jaarlijks en zonder
omwegen worde getroffen. Wat is dan het
kapitaal? Het zijn uwe werkhuizen, uwe
woningen, uwe akkers, uwe schamele
spaarcenten.
Teneinde aan de landtuwcrisis te ver
helpen, stelt de socialistische partij maat
regelen voor, welke we dra tot eene alge
meene verlamming de land-economie zou
den leiden: zij zouden de onteigening
voorbereiden. Niemand zou er bij gebaat
zijn. de boer het allerminst. De Staat
moet zijn uitgaven regelen volgens de in
komsten van het land en dit laatste niet
uitputten door het bestanddcl zelf te ver
nietigen.
Gansch het socialistisch programma be
rust op dit valsch begrip, dat een volk zijn
kapitaal mag opvreten en tevens voortbe
staan. Aldus doodt het socialisme even ge
wis 's lands economie als het de volksziel
doodt, door het verachtelijk materialisme,
waarvan het doordrongen is, in de plaats
te stellen van ons eeuv, :noud christen
ideaal
Thans verbergt de socialistische kwak
zalverij, op behendige wijze, haar pro
gramma, waaraan ieder gekozen zich, op
straf van politieken dood, moet onderwer
pen; met het oog op den bijval, belooft
men U den hemel, de aarde en, zoo mo
gelijk, nog iets meer.
Weest op uwe hoedel
Waarde toehoorders, wij hebben voor
het kiezerskorps zulke buitensporige be
loften niet gedaan. En mijne partij gaat
er fier op. Voorzeker, wij zegden dat ook
wij de moeilijkheden welke uit de crisis
ontstaan zijn, willen te boven komen, of
liever en dit is waarlijk de inzet, wij
willen den Staat genezen van de kwijnen
de ziekte waaronder hij lijdt en die door
de crisis op gevaarlijke wijze werd ver
ergerd.
Het is echter niet in de marxistische
gedachten, welke ten andere verouderd, niet
ingestudeerd en uiteraard noodlottig zijn,
dat wij het programma zullen putten,
waardoor wij ons desnoods zullen laten
geleiden. Wij beschikken over eene reeks
princiepen, welke ontstaan zijn uit de
menscheijke ervaring en vastgelegd wei
den door de stevigste, voorzichtigste en
meest vooruitstrevende tradities. Wij ge-
looven niet dat het met abstracte opvat
tingen is, dat men een Staat kan besturen
en het zedelijk en financieel evenwicht der
natie verzekeren. Ons doel is, zonder on
derscheid van denkwijze, het algemeen
welzijn te bevorderen; wij zijn overtuigd
het te verwezenlijken. Indien wij de raad
gevingen van rechtvaardigheid en naas
tenliefde, welke ons door de Wereldbrie
ven worden gegeven, naleven. Wij eischen
eerbied voor familie en eigendom. De
christleijke maatschappelijke orde welke
wij willen vestigen, is eene samenleving
waar de rechtvaardigheid en de naasten
liefde het nationaal en het internationaal
evenwicht zullen regelen.
Het financieel herstel onmiddellijke
en dringende taak is echter slechts een
deel van ons ideaal. Hoe zal het financieel
plan er uit zien? Het zal zijn wat gij ons
zult toelaten te doen. Ik vraag U niet de
kat in een zak te koopen. Ik vraag U, door
uwe keus van 27 November, aan te duiden
welke richting onze politiek moet gegeven
worden.
Indien gij de ordelievende en vooruit
stevende gedachten en dit zijn de onze
wilt toelaten zich zonder belemmering
op te dringen, dan zult gij stemmen voor
de katholieken.
Intusschen herhaal ik het: men liegt,
wanneer men beweert dat het in onze be
doeling ligt de wedden en dagloonea te
verlagen; men liegt wanneer men zegt dat
wij een aanslag beramen op de door de
gepensioneerden wettelijk verworven rech
ten of op de rechten welke de invaliden
ten koste van hun bloed, hebben verwor
ven; men liegt wanneer men beweert dat
wij aan de werkloozen de vergoedingen
willen ontnemen welke, in veelerlel geval
len, hun eenig bestaanmiddel uitmaken.
Wij willen niet dat dezen die door de
fortuin minder goed werden bedeeld, zou
den moeten terugkeeren tot den ellendi-
gen en onrechtvaardigen toestand welke
vroeger hun lot was. Wij willen niet dat
het financieel herstel geschiede ten na-
deele van de werkende klassen.
Het zijn de misbruiken die den Staat
ondermijnen en hem ten val brengen; het
zijn eveneens verkwistingen, de dwaze
staatsbemoeiingen op allerlei gebied; nu
zelf, bij de ontstentenis der socialisten
ondervindt men reeds den invloed hunner
gedachten. Teneinde ons in de mogelijk
heid te stellen ernstige, grondige en duur
zame hervormingen in te "oeren, moet gij
door uwe stem, eene meerderheid verze
keren aan de huidige Regeering. in dewel
ke de rechterzijde een overwegenden in
vloed zal doen gelden.
De rechterzijde alleen kan het land red
den!
Gij, waarde toehoorders hebt het laat
ste woord, doet uitspraak.
■BBBaBBaBBBXBQB3EB5E53XaBBKIZDBBaBBaB3X&3SZ55X:U2BaBESaS£3
I'*
Nog1 enkele uren verwijderen ons
van de gewichtige gebeurtenis die
zal beslissen over 't lot van ons
geliefd vaderland
Elkeen weet dat het Parlement
werd ontbonden zonder reden noch
noodwendigheid, daar het financie-
plan, door Renkin opgemaakt, zon
der zware belastingen, enkel door
Bezuinigingen, het evenwicht ver
zekerde van de begrooting voor
1933. De eenige reden der ontbin
ding is de lafheid der liberalen, die
altijd dansen gelijk marionetten als
de loge spreekt. De vrijmetselarij,
wier godsdiensthaat de zuurdeesem
is van de meerderheid der liberalen
en socialisten, heeft de Kameront
binding opgedrongen, omdat de
schijnbare vooruitgang der linker
zijde bij de gemeenteverkiezingen
hen laat verhopen dat een Kamer
verkiezing, in volle crisis, dank aan
de blinde misnoegdheid van 't volk,
voor haar goed zal uitvallen.
De inzet van dezen kiesstrijd is
de schooloorlog. De liberale poll
heeft het openhertig en openlijk
gebiecht en Vandervelde ook in
zijne kies verklaring. Welnu, wij
weten, en bijzonderlijk zij die den
schoolstrijd van 1879-'84 meeleef
den, weten wat al rampen zulke
burgeroorlog zal medeslepen om
de crisis te verergeren. Want de
eerste voorwaarde van voorspoed
en bloeiende gezondheid van een
land, is de vrede onder de burgers
en volksklassen. Ondertusschen zul
len de liberalen hoog oploopen met
hunne vaderlandsliefde, alhoewel zij
door hun anti-clericalisme het va
derland verkrachten en het spel
spelen van het verderfelijk socia
lisme. Met de katholieke Belgen,
door 't schreeuwend onrecht van
afschaffing der schooltoelagen, te
behandelen als paria's en verstoo-
telingen, zullen zij graan brengen
op den molen van al degenen die
nu reeds gekant staan tegen den
Belgischen Staat. Want vaderlands
liefde veronderstelt van wege het
vaderland GELIJKE liefde en ge
lijk recht voor alle kinderen van
hetzelfde vaderland. De liberalen
bedreigen ons met het monster-
kartel tusschen liberalen en so
cialisten, zonder anderen band
dan godsdiensthaat en zucht naar
schoolstrijd. In dat kartel zullen
de socialisten, de sterkste groep
zijnde, het hooge woord voeren!
Het Socialistisch program is de
vernietiging van het openbare ver
trouwen en van het krediet van
den Staat
Men zal opmerken dat dit pro
gram niet spreekt van het finan
cieel herstel, noch van het begroo-
tin^hevenwicht, hoofdzaak in deze
«omstandigheden.
Zonder twijfel zullen er bespa
ringen moeten gedaan worden. De
socialisten hebben- er maar twee
voor te stellen: de massale beper
king der militaire uitgaven en de
afschaffing der toelagen aan de
vrije scholen. De veiligheid van het
land heeft voor hen geen belang.
Evenmin zijn zij bekommerd om de
ontzaggelijke uitgaven welke de
Staat zou moeten betalen, indien
Je vrije scholen gesloten worden
Het socialistisch program wil de
herinvoering van de supertaks. En
wat zou die belasting thans hebben
opgeleverd
Herinneren wij dat de supertaks
in het gunstigste jaar 650 miljoen
heeft opgeleverd.
Al de partijen waren tegen de
supertaks gekant, ook de socialis
ten die, ofschoon zij ze niet wilden
afschaffen, ze toch wilden wijzigen.
M. Merlot, socialistisch Kamer
lid, stelde voor ze met de helft
te verminderen. De socialistische
volksvertegenwoordiger Carlier wil
de ze afschaffen voor alle inkom
sten beneden 5O.0CO fr. En Max
Hailet, socialistische Kamerlid, er
kende overdrijving en de onrecht
vaardigheid van de supertaks en
stelde ook voor ze te wijzigen.
Kortom, de door de socialisten
voorgestelde hervormingen zouden
de opbrengst der supertaks met de
helft verminderd hebben, zoodat zij
in tijd van voorspoed maar 325 mil
joen meer zou opgeleverd hebben.
En indien wij ons steunen op de
ramingen van het Ministerie van
Financies, volgens dewelke de be
lastingsopbrengst in krisistijd met
de helft verminderd, zou de super
taks met het socialistisch stelsel
maar 170 miljoen hebben opgele
verd.
Men weet dat de supertaks ver
vangen werd door de ir.diciaire
taks, welke ondanks de krisis 275
miljoen heeft opgeleverd.
Het is niet waar dat in 1930 toe
gestane ontlastingen de rijken heb
ben begunstigd. De ontlastingen
kwamen te goede aan 400.000 las-
tenbetalers, die Iers de super
taks zouden bet;' 1 hebben en die
nu vrij zijn van alle aanvullende
belasting. Deze aanvullende belas
ting wordt thans nog slechts door
eene minderheid betaald, welke in
1932 de 27.000 niet te boven ging.
De begunstigden zijn:
a) de erfgenamen van kleine er
fenissen
b) de kroostrijke gezinnen, die
een aanzienlijke vermindering van
de grondlasten hebben gekregen
c) de kleine spaarders, die afslag
van de mobilaire taks hebben ge
kregen
d) de massa der arbeiders, die op
hun bedrijfsinkomen aanzienlijke
vermindering hebben gekregen ten
gevolge der verhooging van het
onbelastbaar gedeelte en der be
perking van het bedrag der belas-
ting.
Doch op de cedulaire belastingen
hebben de rijken geenerlei afslag
gekregen.
Men had maar niet mecten ont
lasten zeggen de socialisten.
Er moest ontlast worden, omdat
a)de ekonomische toestand in
1929 goed was en niemand, noch
socialisten noch katholieken, de
krisis kon voorzien
b) de socialistische partij eischte
de ontlastingen.
Den 1 December 1929 schreef de
socialistische leider M. Vandervel
de, op het oogenblik dat het be-
grootingsontwerp van 1930 uitge
deeld werd
«Geen pcnitencie meer! De be
loften, welke 1 ij de stemming der
belastingen van 1926 plechtig wer
den afgelegd, moeten gehouden
worden. Er moeten sociale wetten
gemaakt worden.
Geen penitencie meer! Laat ons
dit onthouden.
Den 1 April 1930 schreef M. Van
dervelde nog:
In fiskale zaken zijn al de par
tijen het eens op de noodzakelijk
heid der ontlastingen, er is alleen
meeningverschil over de toepas
sing.
De regeering had die socialisti
sche aanmaningen niet noodig om
:e ontlasten. Zij heeft v.oord ge
houden, zoowel in fiskale zaken als
in sociale kwesties.
Ziehier onder een anderen ve-m
eene tabel, welke aarGcont v e ke
reeksen 1elasiin gbetaler s afslag
je'oben gekregen:
A. RECHTSTREEKSCHF,
Grondlasten
Afslag van 25 p. c. voor de klei
ne huizen en bijgevoegde afs'ag
van 7 p. c. per kind ten lr.ste, dus
voor heel de werkende klas.
Mobilaire taks:
Inkomsten van akcies 24.20 p. c.;
Inkomsten van obligaties 16.50
p. c.
Belegging in de spaarkas, 2 p. c.
Bedrijfstaks:
Volledige vrijstelling voor de on-
gehuwden, wier lc >n beneden 10.000
frank per jaar blijft.
Een vrijgezel, die 11.200 frank
inkomen he ft, betaalt tegenwoor
dig 87 frank; voortaan zal hij nog
slechts 39 fr. betalen; voor 15.000
frank, betaalt l:i^ {hans 203 frank;
morgen zal hij 168 frank betalen;
voor 20.000 frark, 3S0 en 336, voor
30.000 frank, 855 en 648 frank.
Een gehuwd man met twee kin
deren, die een inkomen van 11.200
frank heeft, zal niets meer betalen;
heeft hij 15.000 frank, dan zal hij
24 frank betalenvoor 20.000 frank,
156 in plaats van 228 frank; voor
30.000 frank, 396 frank in plaats
van 698 frank.
Heeft hij vier kinderen, dan zal
hij niets betalen zoo zijn inkomen
11.200 of 15.000 frank bedraagt.
Voor 20.000 fr. zal hij 80 frank be
talen; voor 20.000 frank, 200 frank.
Gij ziet dat het zeker gematigde
bedragen zijn.
De belastingsvermindering zal 25
o. c. gemiddeld bedragen voor al
'e kleine belastingen. Men zal er
de algehee'.e ontlasting van de su-
- erta'rs moeten aan toevoegen,
iuaortaks:
Wat de supertaks en de indïciaire
taks betreft: Het vrijgestelde mi
nimum is 30.000 frank voor de on-
gehowden. Vervolgens zal er reke
ning gehouden worden met de ge-
zinslasten; 45.000 belastingplichti
gen zijn voortaan vrijgesteld.
Tot voor Juli 1930 werd er su
pertaks betaald op al de inkomsten
boven de 10.000 frank. Aldus zijn
80 p. c. der belastingschuldigen vrij
van de supertaks.
Meubel ':a!:s
Al de meubileeringen van minder
den 15.000 frank zijn vrij van taks.
B. ONRECHTSTREEK-
SCHE BELASTINGEN.
Deze treffen vooral de weelde
artikels. De gefortuneerde standen
betalen ze in veel hooger verhou
ding dan de andere. De andere ar
tikels van loopend verbruik zijn vrij
van overdrachttaks, zooalsbrood,
aardappelen, fruit, groenten, melk,
vet, enz.
Wat de erfenisrechten betreft,
eischt het socialistisch program
den Staat een kindsgedeelte der
.groots erf enissen te geven De
erfenisrechten zijn reeds zeer hoog
en zijn een beletsel tot het ekono-
misch leven. Voor de ontlasting
waren zij feitelijk echte onteige
ningen. Wanneer de socialistische
partij de erfenisrechten wil opvoe
ren tot een kindsgedeelte der erfe
nis, vernietigt zij het natuurlijk
recht der afstammelingen op de
goederen van de nalaters.
Het socialistische program bevat
dus geen bezuinigingen, doch zeer
veel uitgaven: iniilioenen en mil-
lioenen voor alles en nog wat, doch
om het evenwicht der begrooting
bekommeren de socialisten zich in
geenen deele. Daartoe kennen zij
maar twee middelen: belastingen en
leeningen. De offers zouden zoo
zwaar zijn dat het land den die
perik zou ingestort worden.
De socialistische partij kondigt
aan dat zij aan het bewind de na
tionalisatie der handels- en nijver-
heidsondernerningen van oorlogs
wapens, van de mijnen, van de ban
ken, van de verzekeringen, van het
vervoer, van de electriekbedrijven
zal uitwerken. Tegen dit gevaar
lijke collectivistisch étatism stelt
de katholieke partij haren wil onze
sociale organisatie te behouden, om
dat deze alleen het persoonlijk ini
tiatief begunstigt, den iever tot het
werk bevordert en het kapitaal be
houdt in den vorm, welke alleen
handel en nijverheid kan doen
bloeien. Geen nationalisatie der
mijnen; de Staat mag geen nijve-
raar worden. Hij kent er niets van.
Bovendien zou deze collectivisatie
heel den middenstand ten onder
brengen. Welnu, de middenstand is
een onontbeerlijk element van orde
en vooruitgang. De middenstand
moet beschermd worden.
Het socialistisch manifest ver
mijdt zorgvuldig te zeggen hoeveel
miljarden er noodig zijn tot de ver
wezenlijking der socialistische doel
einden. Lee hoog zou ce openbare
sc u-d dan wel stijgen?
Dit zou de ondergang zijn. Her
inneren wij slechts wat de Staat
nu reeds uitgeeft voor de sociale
wetten, welke de socialisten, on
danks den financieelen toestand,
nog willen uitbreiden. Dit kost nu
reeds de som van 1 miljard 113
miljoen, En zulks alleen voor de uit
gaven, ingeschreven in Nijverheid
en Arbeid. Want ook andere depar
tementen hebben sociale lasten te
dragen. Rekent men de sociale las
ten van al de openbare besturen
mede, dan komt met tot de som
van 2 y3 tot 3 miljard frank.
cj2SSfH2aiaïisf£a3aaB2saaaBaaBü
De Katholieken koesteren, door
gansch het land, de beste verwach
tingen. Alle vrijzinnige en vredelie
vende kiezers scharen zich ditmaal
langs hunnen kant.
Vooruit en vooral willen de Bel
gen vrij zijn en met rust gelaten
worden. Welnu, de katholieke par
tij alleen geeft volledige gerust
stelling onder dat opzicht. We ken
nen de inzichten der meeste libe
rale leidersmen zal ze wel eenigs-
zins trachten te verduiken, te lande
en in de kleine steden, maar 't zal
niet batende feiten spreken lui
der nog dan de verklaringen van
Foucart, een Mundeleer en andere
Brussclsche logemannen.
En ook omdat we van socialisti
sche zijde het ergste mogen ver
wachten, zullen Werklieden zoowel
als Burgers de voorkeur geven aan
de katholieke kandidaten, die op
hunne lijst alle standen vertegen
woordigen en genoegzaam bewe
zen hebben dat zij het vertrouwen
van hun volk weerdig zijn.
ALLE KIEZERS STEMMEN
VOOR DE KATHOLIEKE LIJST.
iE23a223aSS23ESaEE32S32EaEa3
DOOR Z. EM. "ARD. VAN ROEY,
AARTSEISSCEOP. WERD NOG VOL
GEN J SCHRIJVEN GERICHT TOT
GS Z.Z. E.E. H.H. PASTOORS.
Alhoewel de Herd ril jke Erief van Hun
ne iiOoje rdiglieden de Bisschoppen
z:~r duidelijk ce gewetensplichten van
a'ie gcioov.'gen nopens de aanstaande
vrine^ingen voorhoudt schijnt het toch
'z' sommigen niet inzien voor welke lijst
zij moeten stemmen.
Daarom zult gij tot uwe parochianen
nog eens zeggen, dat de gevaren welke
f:i.: ns de katholieke scholen beüre'gen
aan ieder christen menscli de verplich
ting opleggen te stemmen voor de ka
tholieke lijst en dat er maar één lijst
is welke dien naam verdient.
't Is immers klaar als de zon dat de
katholieke partij alleen de godsdienstige
'eiiten. waaraan gij boven alles moet
verkleefd zijn, doelmatig kan verdedigen
en redden.
God geve dat e'keen, toekomende Zon-
dar, zijn gewetensplicht begrijpe en ver-
vnlle!
J. E. Kard. Van Roey,
laBaaaBssazacaaaBaaaaBSBasea
De Landbouwer, de Neringdoe
ner, heeft niets te verwachten van
-sn liberaal-socialistische rege<"
ring.
tcasBsssszaBsasasaBBsasas^s
Op eene socialistische meeting zo{ P®5
geh'uden te SïoIenbeek-bij-BmsseV n ie
Mille Colonnes in 't bijzijn va*
303 getuigen, verklaarde de H. V#?, LSn-
gendonck, gewezen so^alistisch persver
tegenwoordiger van Leuven, tha^. aange-
land in den gemeenteraad va# 'J-Jans-
Mo'enbeek:Wij willen de en
de Znsteriers weg hebben, 0iue
kinderen bederven.
Het Davidsfonds, katholieke
Vlaamse!".'e kultuurvereeniging, ge
sticht in 1875, telde bij het uit
breken van den oorlog zoowat 12
duizend leden in 112 plaatselijke
afdeelingen. In 1920 werd herbe
gonnen, met... wat had kunnen ge
red worden: een 90-tal afdeelin
gen, met ongeveer 6.700 leden, 't
Was poovertjes, doch de moed zat
er in. En werd er in 't begin wat
gesukkeld, omdat de vereeniging
ronduit uitkwam voor de Vlaam-
sche wedergeboorte, aldra blies de
wind uit een anderen hoek. Sinds
1925 is deze vereeniging een tri
omftocht begonnen die slechts door
de heerscbende ekonomische kri
sis eenigszins kon gestuit worden.
Thans staat ze met omtrent 76.000
leden en in feite vertegenwoor
digt elk lid een huisgezin ver
spreid over 418 plaatselijke afdee
lingen in het Vlaamsche land.
Die geweldige ledenaanwinst is
wel een niet te ontzenuwen bewijs,
dat deze laatste jaren het Davids
fonds vat gekregen heeft op de
menschen in Vlaanderen, dat het
deel gaan uitmaken is van het
Vlaamscl e gemeenschapsleven, dat
het althans voor hst KATHO
LIEKE VLAAMSCHE volk een
noodzakelijk middel geworden is
tot medebeleving van de katholieke
Vlaamsche kuituurhernieuwing.
Haar ledencijfer is wel het
schitterendste bewijs van den ste-
vigen greep waarmee deze vereeni
ging het volk heeft aangepakt...
maar bet is tevens een klinkklaar
getuigenis voor het verlangen der
duizenden naar geestelijk leven,
voor hun hoogere betrachtingen.
Want gelieft op te merken dat
iemand, die lid wordt van het Da
vidsfonds, vooraf weet dat hij
komt staan in een KATHOLIEKE
schare, waarvan het eerste punt
van de leuze luidt: VOOR GODS
DIENST, dat hij vooraf weet
dat hij b.v. in zake lektuur geen lif-
lafromannetjes, geen prikkelboek
jes in landen gaat krijgen, maar
werk gegroeid en gedegen in kris-
telijke atmosfeer, ademend kriste-
lijken geest, voorhoudend kriste-
lijke zendenleer.
Die duizenden zijn niet enkel in-
tellektueelen, niet enkel priesters,
leeraars, beambten, de massa
daarvan is boerenvolk en werkvolk.
't Zal wel onnoodig zijn om in
't lang en in 't breed het wezen
en de werking van het Davidsfonds
uiteen te zetten. En door zijn won
deren opbloei, én door de intense
werkzaamheid van zijn plaatselij
ke afdeelingen, waarvan de versla
gen eiken dag kolommen vullen in
de Vlaamsche pers, heeft het de
aandacht van het Vlaamsche land
op zich. getrokken. Art. 2 om
schrijft het wezen en de werking
van deze vereeniging zeer beknopt
als... c n katholieke instelling
van kultureelen aard, die voor doel
heeft de alzijdige ontwikkeling
van het Vlaamsche volk en de be
vordering van de Vlaamsche be
langen, terwijl art. 3 meer be
paald zegtde vereeniging wendt
alle passende middelen aan om dit
doel te bereiken, o. m. het uitgeven
van boeken en liederen, het stich
ten van boekerijen; het inrichten
van voordrachten, muziekuitvoe
ringen, feestavonden, leergangen,
studiekringenhet aanmoedigen
van jonge verdienstelijke letter
kundigen; het uitloven van prijzen
tot bevordering van de beschaafde
schrijf- en spreektaal, enz.
Moet er nog gewezen worden op
dc allertriestige atmosfeer die ons
toegewaaid komt uit sommige ge
drukte onzedelijkheid, die ons
overrompelt eilaas niet alleen
uit het Zuide-n, ook uit het Noor
den? Daartegen heeft Davidsfonds
sinds zir'n ontstaan in '75 een dam
opgeworpen van ruim 6 millioen
boekdoelenThans gaat dit jaar in
jaar uit tot 3-400.000, millioen
boeXeu per jaar, verspreid alleen
in/et kleine Vlaanderen. Anderen
rpégen schatten hoeveel duizend
/oekdeelen van laag allooi op die
/wijze telken jare tegengehouden
worden in hun stormloop tegen
gezonde Vlaamsche zedelijkheid.
Dat is praktisch werk, niet al
leen van kultureele bescherming,
maar bovendien V2n kultureele op
leiding. Immers, die boeken lee-
ren onze menschen hun eigen
schoonheid, hun eigen volk, hun
eigen kunst kennen.
En om die beide redenen mogen
elk rechtgeaard katholiek Vlaming
het tot een gewetensplicht achten,
door zijn lidmaatschap het Davids.
fonds te steunen, en iet mogelijk
te maken om niet 500.000, maar
in een nabije toekomst het heels
millioen boeken per jaar over iet
Vlaamsche land uit te schudden,
Hoe belangrijk echter de wer.
king voorbehouden aan het Hoofd
bestuur van het Davidsfonds meg
zijn, toch zou ze niet de verwachte
uitslagen opleveren, zoo daar niet
was de prachtige regionale erga-
nisatie met gouw- en gewestbon
den, doch vooral met plaatselijke
afdeelingen. Door de centralisatie
reeft het Davidsfonds zich de me
dewerking verzekerd van al cie
goeden in den lande, van hen die
in hun evennaaste op de eerste
plaats hun volk zien, en dat volk
beminnen gelijk henzelf. Werkers
met de daad. Katholieken naar den
geest. Vlamingen die de ncoden
van hun land in al hun deernis
aanvoelen. Hun medewerking is er
noodig om ter plaatse zelf de kul-
tuurhernieuwing van de massa te
leiden en tot een goed einde te
brengen. Zij komen dagelijks in
aanraking met den medemensch
die hun hulp noodig heeft, en zij
zijn, Goddank, dagelijks bereid tct
het werk van toewijding.
De Davidsfondsafdeeling is op
haar gemeente niet enkel de uit-
deeler van zus- of zooveel boeken
per jaar tegen een spotprijs. Wie
er alleen dat in ziet, snapt niets
van haar innerlijke waarde. En
een afdeeling die zich tot dat be
perkt, MOET vergaan aan bloed
armoede.
Een afdeeling naar den geest
van de vereeniging een afdee
ling met aan haar hoofd bestuurs
leden die weten welke taak zij aan
vaard hebben, en die bijgestaan
worden door helpers met geloof en
liefde,
zulke afdeeling wordt en is het
kuituurcentrum van haar gemeen
te.
Van haar gaat uit het katholie
ke openbare boekerij wezen; zij be
legt voordrachtavonden waar de
leden kennis en ontwikkeling op
doen
op haar muziekavonden, op haar
tooneelfeesten moeten de leden van
be bloeiende schoonheid van c!e
kunst van hun land komen genie
ten
hun studiekring laat bet zijn
van godsdienstigen, of van socia
len, of van kunstminnenden aard
bloeit in haar schoot;
de glorie-kunst van Vlaanderen,
het tooneel, vindt in haar midden
liefhebbers die haar voortdurende
jeugd jong houden met den asem
van hun geestdrift;
haar zang- en muziekkring kan
bet zijn, die de Parijsche amoer
toejoer op negerkadans hier bui-
tsnhoepelt met de macht van de
Vlaamsche muziekaliteit.
Kuituurcentrum dat is de
ideaal-af deeling.
Moet er gewezen worden op den
geweldigen invloed ten goede dien
dergelijke afdeeling zal uitoefenen
onder godsdienstig en sociaal op
zicht?
Het Davidsfonds is katholiek:
voor godsdienstzegt de ken
spreuk. De priesters hebben hen
plaats aangewezen in het bestuur,
en niet één gelegenheid wordt ver
waarloosd om de werking te door
dringen van den kristelijken geest.
Bovendien kunnen in de afdee
lingen samenkomen en dat ge
beurt zoo overal arm en rijk:
de armen worden niet uitgesloten
door een kooge bijdrage, de gegoe
den vinden er ook hun voordeel bij
lid te zij nal de standen van ds
samenleving voor zoover ze op do
gemeente vertegenwoordigd zijn,
komen bijeen op dezelfde vergade
ringen, op dezelfde voordrachten,
op dezelfde muziek- en tooneel-
avonden, en hebben voeling met
elkander; ze leeren elkaar waar-
deeren, en de een heeft er broeder
lijk zijn plaats naast de ander,
want de esn heeft niet meer of niet
minder recht dan de ander.
Ook een woordje over politiek
en nog een over den vereischten
graad van Vlaamschgezindheid!
Steeds wordt de nadruk gelegd
op het kultureel karakter van bet
Davidsfonds.
De vereeniging is katholiek, en
is Vlaamsch. Doch anderzins is ze
niets dan een kultureel organisme,
dat wars is van alle politiek, dat
er buiten en er bovem staat, dat
voor 't tweede gedeelte van zijn
doel: bevordering van de Vlaam
sche belangen, handelt, in recht
vaardigheid en liefde, naar de in
nerlijkheid en de eenheid van zijn
wezen; katholiek, Vlaamsch.
Daarom is het Davidsfonds. zijn
de plaatselijke Davidsfondsafdie-
lingen vereenigingen die openstaan
voor alle katholieke Vlamingen van
goeden wil, tot weJks. schakeering
van Vlaamschgezin^ieid zij o~k
behooren, omdat ze^aan den in
gang alie TJoiitit1::' bedoelingen
moeten aan kant zettènw in n
schoot zelf, in liefde tolNi^pia;K,e~
ren en ons volk, slechts m
slechts mogen werken aan: kultn
reele ontwikkeling.
Vlaanderen moet zichzelf wor
den, zichzelf, blijven, zich vo"~
zichzelf bewaken!
Het Davidsfonds verzamelt
Vlamingenin troepen, die het
leidt tot offervaardigen dien
Niet *n het P°iltif
worstè|1erk; aan andere orgar
men het Over de financiel#-
(jg gjonomische, de soeïabe^vftvi
ya,< ons heerlijk landeke te heiT'
v^ren. Die zijn er natuurlijk \f-
/trekt noodig om onze geestelijk)
wedergeboorte te bevorderen, matf
ondertussch'i wordt die weder®
boorte ree als rechtstreek^
doel door het Davidsfonds nas
streefd.
En mocht het, dank zij onde~
ge verstandhouding, spijts
heid van geest en wrok om k
zielige persoonlijkheden, spijt
genwerking van anti-Vlaam
zijde die niet steeds anti-k
lieke zijde is! in zijn heer
taak slagenvoor Godsdienst,
en der Vlamingen Vaderland
