MEETING
Journal
liberal démocratique
d'Ypres et de l'Arrondissement
Vrijzinnig
volksgezind weekblad van
leperen en van bet Arrondissement
Samedi, 9 Février 1895.
5 centimes le numéro.
lre année. I\T°15.
van 5n Februari 1895.
PRIX DE L'ABONNEMENT
Par an 3 francs.
Par an 3 fr. 50 c.
Annonces 10 centimes la ligne.
Réclames 25
Annonces judiciaires: 1 fr. la ligne.
B9araissant le Samedi.
l'union fait la force. Administration et Redaction rue an Beurre, 20, Ypres-
i erne hi jut'nde des Zaterdags.
EENDRACHT MAAKT MACHT.
De zaal van het Huis der Oud Pom
piers was goed bezet. Bijna zooveel
katholijke als liberalen.
Aan het bureel zitten de leden van
het bestuur van den Vrijzinnigen
Volksbond, onder voorzitterschap van
den heer A. Criem. Deze opent de mee
ting en zegt dat de Volksbond het
noodzakelijk acht het gedacht der kie-
ziers te kennen over die brandende
kwestiën van den Congoen de gemeente
kieswet. Het is zooveel te noodzakelij
ker omdat deze zaken weinig of niet
besproken zijn geweest in den laatsten
kiesstrijd, eu dat het gouvernement
schijnt de overneming van den Congo,
die een uiterste gewichtige, gevaarlijke
en duistere zaak is met haast en zonder
genoegzaam onderzoek te willen doen
aannemen, omdat het Gouvernement
wilt met het stelsel der drie klassen,
die het slechtste en bekrompenste
stelsel is die men kon uitdenken, uw
recht van burger in uwe stad wil ver
knoeien, verminken en ontnemen.
Die zaken moeten kalm en diepgron
dig onderzocht worden elkeen, tot
welke partij hij behoort, is verzocht
zijn gedacht te zeggen, omdat onze
volksvertegenwoordigers zouden oor-
deelen wat gij denkt, wat gij wenscht,
wat gij wilt.
Den heer Vermeulen bekomt dan het
woord.
Het spijt hem te móeten laten weten
dat de voorname vreemde sprekers die
hunne medewerking beloofd hadden
niet zijn kunnen komen. De spreker uit
Gent is door onpasselijkheid belet, een
ander is in Antwerpen gehouden ge
weest langer dan zijne verwachting
door de nachtzitting der zaak Joniaux.
De kristene democraten van Brussel,
die beloofd hadden te komen, die zou
den gekomen zijn hadde de meeting
Zondag laatst kunnen plaats hebben
zoo heteerstbeschiktwas,schrijven dat
ze absoluit in Brussel gehouden zijn om
het dagorde Lelong in de katholieke
associatie te verdedigen tegen de oude
pruiken Woeste en Cie. Zij schrijven
dat ze daar de zelfde democratische
zaak op het zeltde uur zullen verdedi
gen ais wij en dat tegen het hoofd der
reactionnairen en dat ze ons geluk wen-
schen met onze strijd. Zij strijden voor
het meervoudig stemrecht met de
evenredige vertegenwoordiging. Dit is
niet gansch en geheel wat wij vragen
maar het is toch zeer democratisch en
loffelijk. Het zijn goede medestrijders
voor de rechten en welstand van het
volk. Ik breng hen hier mijn hulde.
Toejuichingen
Nu, dewijl zij elders geroepen zijn
voor den goeden strijd, zullen wij ze
trachten te vervangen naar mate onze
middelen en onzer krachten.
Ik ben op mijn onverwachts geno
men, daar ik niet meende te moeten
optreden als spreker.
De Congozaak heb ik altijd zeer
belangrijk gevondeuen van alles wat er
van aan het licht kwam heb ik gretig
kennis genomen. Ik zal u zeggen wat
ik er van weet.
Ik heb van den beginne af aan de
inzichtingen van onzen Koning voor
dit beschavend, wetenschappelijk en
menschlievend werk hulde gebracht.
Ik ben vol bewondering en eerbied
voor onze talrijke landgenooten die
alle gevaren trotserende, hun leven
lieten voor dit groot werk.
Maar zoo gauw men een blik werpt
op het wetgevende en finantiële gebied
van den Congo is men getroffen hoe
spoedig men alle slach van teleurstel
lingen ontmoet. Alles draagt het ken
merk van haast, van onkunde en on
voorzichtigheid. Alle beloften en verkla
ringen zijn mis uitgevallen en gelogen
straft geweest door de uitslagen en
gebeurtenissen.
Van at den brief van onzen Koning,
van 16n April 1885 die luidt als volgt
De bevvoordigingen van het artikel 62 van
de grondwet drukken door hun zeiven de toe-
stand uit die te stichten valtKoning der
Belgen, ik zou ter zeiver tijd Souverein zijn
van een anderen Staat Deze Staat zoude
onafhankelijk zijn even als de Belgische Staat
en zou even als hij de weldaden der onzijdig-
heid genieten Hij zoude aan zijne behoeften
te voldoen hebben en de ondervinding even
als het voorbeeld der naburige kolomen ver-
oorloven mij te bevestigen dat hij over de
noodige hulpbronnen zoude beschikken.
Zijne verdediging en zijne police, berus-
tende op Afrikaansche troepen, bevolen door
Europeesche vrijwilligers. Er zou dus tus-
schen Beigie en den nieuwen Staat enkelijks
een^persoonelijken band bestaan. Na afle
zing van dezen brief in de Kamer minister
Beernaert cabinet-overste voegde er bij Het
heeft geensins de militaire en de geldelijke
lasten te vreezen welk koloniale ondernemiu-
gen gewoonlijk na zich slepen.
En hij besloot
Belgiën zal zich dus in de gunstige toe-
stand bevinden van te kunnen, zonder aan
eenige opoffering blootgesteld te zijn, vrucht
trekken uit eene koloniale schepping die,
naar het algemeen gevoelen, tot eene groote
toekomst geroepen is.
Geen geldelijke lasten en België zit
er reeds tusschen voor 45 millioenen
en het spelletje schijnt nog maar, nu
ernstig te zullen beginnen.
Wat vinden wij aangaande de zaak
van den ijzeren weg van de wet van
29n Juli 1889 die een tusschenkomst
van tien millioen toestaat Hier is een
leerrijk stuk, het verslag van den heer
Nothomb voor de midden afdeeling
De begrooting bedraagt eene uitgave van
25,000,000 of een weinig min dan 60,000
per kilometer. Als men rekening houdt dat
dezen ijzeren weg met nauw spoor is, maar
plateform vergende van 3ra20 breedte dat
de compagnie geene uitgaven zal moeten
doen voor aankoop der noodige gronden, die
hem moeten geschonken worden door den
Staat van den Congo, men zal die chiffer
hoog vinden. Het was de ingenieurs voorge-
schreven van den voor het bouwen minst-
kostelijken weg te zoeken, zonder, zich met
de lengte van het ontwerp te bekommeren,
alle aanzienlijke werken te vermijden, van
alleenlijk de volstrekt noodige aardewerken
te doen voor het profil recht te trekken, of
het platform te vestigen. Het was hun voor-
geschreven geen kosten voor eerste stichting
te voorzien, om de kosten der exploitatie te
verminderen. Het gold enkelijk een ontwerp
te bepalen, te bestuderen met de eenige
bezorgdheid de kosten van eerste stichting
zooveel mogelijk te verminderen. In deze
voorwaarden is de prijs van 60,000 fr. per
kilometer maar bereikt geweest omdat de
berekeningen gegrond zijn geweest op een
voet, die een groot aandeel voor het onvoor-
zieue overtaal.
Let wel den ijzeren weg moet ten
hoogsten 60,000 fr. per kilometer kosten
en de berekeningen waren op een voet
gedaan die een groot aandeel aan ket onvoor
ziene over laat.
Wel wat is er gebeurd
De 25,000,000 zijn verteerd, een
vierde, sommige zeggen een achtste
van den ijzeren weg is gemaakt
Ieder kilometer in plaats van 60,000
beeft er 425,0>)0 gekostOok zullen
wij eens nazien hoe de zaak zich voor
doet in 1894.
Dit grenst aan het ongelooflijke.
Op 10n Juni 1894 maakt den heer
Fris voor de middensectie verslag aan
gaande tien nieuwe millioenen en voor
don Congo-IJzeren weg. Hier is het
stuk
Het is nochtans moeilijk van niet eenigen
spijt uit te drukken en eenige voorbehoudin-
gen neer te schrijven.
De begrootingen aan het gouvernement
onderworpen kunnen maar gegeven zijn ge-
weest op inlichtingen die wij zullen onrecht-
streeks noemen, 't is le zeggen dat de perso-
nen, volstrekt eerlijk en onderscheiden
nochtans, die de berekeningen aan het
gouvernement voorgesteld hebben, ter plaats
de gegevens en grondslagen niet hadden
kunnen nazien.
Hadde men niet voorzichtig gehandeld met
tot staving dezer begrootingen, plans en
studienop hetterreinzelfgemaakt te eischen?
Bestaan al deze plans en studiën wel
s eigentlijk op dit tegenwoordig oogenblik
Wij hebben ze maar kunnen krijgen'voor een
s zeer gering gedeelte der ligne.
De stukken op hel bureel der Kamers neer
gelegd behelzen enkelijk het profil in lengte
en breedte van de 149 eerste kilometers ofte
eigentlijk 79 kilometers op de (389 70)
319 kilometers die nog te maken blijven.
Voor het overige, zegge voor (319 70)
240 kilometers, geeft men hoegenaamd
geene juste grondslagen buiten eene studie
kaart die gaat tol kilometer 214 Verders op,
diensvolgens voor (389 214) 475 kilo-
meters daar is er niets, niets meer. En dit
ten jare 1894. Men mag zich afvragen op
welke grondslagen men gewerkt heeft in
1889 voor de begrootingen te vestigen.
Die stukken zijn onvolledig en het gouver-
nement zal, zoohaast het kan'gedaan worden,
zich de plans en studiën aangaande de
te doene werken moeten doen overhandigen
Het is beklagenswaardig ook dat voor
alleer tot den slechten toestand van heden
te geraken men eerder geen aandacht geno-
men heeft op de talrijke moeilijkheden van
de onderneming en de aanzienlijke misreke-
ningen die men op elke slap der uitvoering der
werken ondervond. Het kapitaal heeft niet
geheel en gansch in eenen slag opgeslorpt
j> geweest. De slechten toestand, waarin de zaak
gekomen is, heeft zich van in den beginne
moeten afteeken. of ten minsten na een of
s twee dienstjaren Men zoude moeten gezien
s hebben dat de uilgaven, in merkwaardige
verhouding, alle de berekeningen overtroffen,
en veel spoediger onderzoeken welke maat-
regels er te nemen waren.
Het Gouvernement hadde kunnen een of
zelfs meer bevoegde ingenieurs, verantwoor-
delijke beambten van bet Belgisch Gou-
vernement, om den Staat der werken te
onderzoeken en de Kamers er over in te
richten.
Dit is eene wijze voorzichtigheid welk de
Staat nooit nalaat in de ondernemingen
waarin hij betrokken is.
Heeft het ooit klaarblijkerder gezegd
geweest, door eenen vriend van het
gouvernement, dat men te haastig,
zonder kennis noch omzicht het geld
van de Belgische schatkist in eene
slechte zaak gesteken heeft, tegen alle
gewoonten en gebruiken Is dat niet
schandelijk? en nochtans hadde M.
Beernaert onlangs in 1892 verklaart in
antwoord aan den heer Lambiotte
Het zal aan de Compagnie zijn de volle-
digirig van het kapitaal te bezorgen en dat
raakt in geender deelen het Gouvernement.
Maar twee jaar nadien komt men
met eene vraag van 10,000,000 voor
den dag en waren de Kamers niet ont
bonden geweest, de slaafsche meerder
heid zoude die gestemd hebben even
als de eerste. Nu komt die vraag weer
op het tapijt en als gij kiezers niet
krachtdadig optreed, zal de zaak wel
dra geklonken zijn. (Toejuichingen).
Ik moet u ook doen aanmerken wat
soort van finantiële zaak dien ijzer weg
is.
De Staat teekend in voor 10,000,000.
De bijzondere teeken in voor
15,000,000, de actiën van de Staat dra
gen 3 1/2 per intrest, de actiën der
bijzondere dragen zeven per honderd,
intercalate intresten.
Zeven per honderd jaarlijkszij
hebben alreeds 35 intrest getrokken
en 't kapitaal is op. Het zal nog 15 a 20
jaar duren voor den ijzeren weg kan
loopeti, de actionnarissen zouden 100 a.
200 per honderd kroos trekken en de
Belgische schatkist zou maar immer
nieuwe millioenen mogen leggen
Is dat niet ja of neen de oortjes van
de schatkist deelen En dat geschied
dewijl men de armen, de werklieden
uitscheld voor deelers, voor dieven.
Luidruchtige toejuichingen).
En nu wat aangaat den Congo-Staat,
wat heeft men zien gebeuren
De conventie van 1890 moest de
Congo uit nood helpen met seffens
5,000,000 te storten en dan nog alle
jare nog 2,000,000, om het jaarlijks te
kort te dekken en daar zou geene
spraak mogen zijn, van overname of
verkoop van den Congo, tot zes maan
den later dan na tien te verloopen
jaren. Dat is wel klaar en duidelijk.
Den 12n Juli 1893 in de Constituante
verklaarde ministerBeernaart, cabinet-
overste
Belgie kan den Congo koopen, zegde hij,
als zij-wilt, maar alleenlijk op het einde van
het jaar 1900 en tot dien tijd de overeen-
komst gesloten tusschen de twee Staten die
ons dat recht geeft moet stipt en eerlijk
nageleefd worden. Dat en is niet alleenlijk
een kontrakt maai' het heeft door de wetge-
vende macln goedgekeurd geweest door 95
stemmen in de Kamer van" Volksvertegen-
woordigers en door algemeenheid min 2
onthoudingen in den Senaat.
Hij voegde er nog bij
Indien Belgie dan de gift die haar zoo mil-
delijk geschonken is weigerde, zoude de som
van twee millioen die de overeenkomst ons
oplegd, nooit maar een voorschot zijn ge-
weest, en ze zoude op den bepaalden tijd
terug betaalbaar zijn. Maar in tusschentijd is
alle bespreking over de zaak onmogelijk. Het
zoude te verachterd of te voorbarig zijn
het zoude te vroeg of te laat zijn.
Al deze verklaringen tellen voor
niets en schijnen maar gemaakt te zijn
geweest om onder de voeten te trap
pen. Dat geeft een droevig gedacht van
onze finantie en gouvernements man
nen en zal moeilijk kunnen overeen
komen met het oud gekend gevoel van
eerlijkheid van het belgische werkende
en zwoegende volk. (Toejuichingen).
Gij zult allen met mij het eens zijn
op dezen betreurenswaardigen slechten
moreelen toestand van onze hoogere
standen en van ons gouvernement. En
gij zult met mij begrijpen waarom men
zooveel schrik zooveel mistrouwen in u
steld, eerlijk brave neerstige, gespaar-
zame werklieden en burgers.
Gij zult mij begrijpen waarom men
u het stemrecht wilt ontnemen op zijn
Pruissischs, met drie klassen en met
wat weet men nog al wat geknoei en
bedrog. Men heeft u het stemrecht
moeten geven, gij zult weten uwe
rechten te handhaven en te verdedigen
en de eerlijkheid en rechvaardigheid
BBBSaSlSBSESBm
POUR LA VILLE,
POUR LA PROVINCE,
Pour les annonces de France et de Belgique (excepté let
deux Flandresls'adresser a VAgenceHavas,Kruxe\-
les, me de la Madeleine, 32, et a Pari3
8, Place de la Bourse.
£r£
