Journal liberal démocratique d'Ypres et de TArrondissement Vrijzinnig volksgezind weekblad van Xeperen en van het Arrondissement Maatschappel ij ke vraagstukken. O L'école neutre. Samedi, 16 Mars 1895. PRIX DE L'ABONNEMENT Par an 3 francs. Par an 3 fr. 50 c Annonces 10 centimes la ligne. Réclames 25 Aunonces judiciaires 1 fr. la ligne. M^araissant te HutnesU. 1 evschijnetule des ffiateednf/s. L UNION FAIT LA FORCE- Adminislralion et, Redaction rue au Benrrc, 20, Yprcs. De kleine eu de groole boer. De vereeniging. In ons nummer van den 23 Februari hebben we reeds aangetoond hoe al- lengsken de eigendom verdwijnt De doode hand breidt haar veree- nigden eigendom meer en meer uit. Een klein getal kapitalisten bemach tigt den algemeenen grondeigendom, welke duurder en duurder wordt. Daartegen verdwijnen langzamer hand de landelijke eigenaars en het ge tal huurlingen vergroot natuurlijk. De kleine boeren liggen verpletterd onder de hypotheken en vertrekken naar de stad om de fabriekwerklieden mededinging aan te doen. En hetzelfde verschijnsel zien wij bij de klein handelaars en de kleine fabrieken. De macht kapitalen doodt de kleine kapitalen. Wie blijft het nog volharden in onze vlaamsche gewesten De groote boer. En waarom Een voorbeeld zal dit klaar doen uitkomen. Waar de kleine boer een wachter be taalt of voedt voor 2 koeien, daar be taalt de groote pachter slechts een wachter voor 20, 30, 40 koeien. En zoo ook maakt de groote boer grootere besparingen met, de verdeeling van zijn uitgestrekte landerijen. De groote boer kent geen verdeelen- de hagen en heggen. De groote boer kent geen grondbe- nemende wegen en padjes. De groote boer kan zijn landerijen beter schikken en bezaaien naar hunne natuur. Hij heeft gewoonlijk groote vetwei den met fruitboomen welke in de laat ste tijden zulk protijt hebben opgele verd. Hij gebruikt stoom en verdriedub belde kracht. Hij beschikt over kapitalen. Hij kan de laatste uitvindingen der winstgevende wetenschap en der winst gevende gezondheidsleer toepassen, want deze laatste weert uit zijn win ning èn dokter èn veearts. En, wat we niet moeten vergeten, èn hij bespaart handwerk èn zijn lande rijen brengen meer op. Drie voorbeelden 1) Voor het dorschen van 1 hectoli ter graan betaalt de kleine boer 1-50 fr. aan handwerk. Den grooten boer met zijn ma- chienen kost hetzelfde slechts 0-50 fr. Verschil1 fr. zuivere winst voor den grooten boer. 2) Voor het maaien van 5 hectaren betaalt de kleine boer 60 fr., de groote boer 26 fr., dus 34 fr. winst voor den grooten boer. 3) Voor het bebouwen van 1 hectaar op 30 centimeters betaalt de kleine boer 80 fr. aan handwerk. Voor het bebouwen dier zelfde uitge strektheid betaalt de groote boer slechts 40 fr. (1) Zie het reeds aanbevolen werk van Hu- bert Langerock. Verschil 40 franken zuivere winst voor den grooten boer. Vier voorbeelden om te bewijzen dat de groote eigendom meer opbrengt. Nemen we als voorbeelden het Frankrijk der kleine eigendommen en het Engeland der groote eigendommen. En hier zijn de statistieken welspre kend. a1 hectaar graan in Frankrijk brengt op 15.67 hectoliters. In Engeland 23.52. b) 1 heet. gertatin Frankrijk brengt op 17.73 heet. In Engeland 31.29 heet. c1 heet. haver brengt op in Frank rijk 22.03 heet. In Engeland 37.30. d) 1 heet. aardappelen brengt ge middeld op in Frankrijk 8,957 kil. In Engeland 14,956 kil. Zijn die cijfers niet welsprekend ge noeg Welk is het besluit daarvan Dat de landbouwers moeten doen als de kapitalisten zich vereenigen. Toen we over eenige weken de boe ren welke beeten leverden aan de sui kerfabriek van Waasten wier hoofd- aktionnarissen de politieke mannen zijn welke heeten Struye, Iweins en Fraeya en anderen, toen wij die boeren verdedigden tegen de zonderlinge kon- traktenopstellers, tegen de zonderlin ge tarraberekenaars, tegen de zonder linge exploiteerders der boeren ver deeldheid, toen zeiden we Boeren, vereent u. Helaas de boeren hebben het bijna nergens gedaan. En wat is gebeurd In plaats van 23, 24 of 26 franken biedt men nu de boeren 18 miserabel franken aan. En dat doen alle fabrikanten want ZIJ hebben zich vereenigdzij zijn saam- gekomen in de Beurs te Brussel over eenige dagen en zij hebben zich allen onderling verbonden niet meer dan <18 franken te geven. We zeiden nogtans Boeren, ver- eenigt u En nu nog zeggen we 't zelfde maakt syndikalenmaar onafhankelijke syndikaten, want waar men godsdienst mengelt in beetwortelen, daar exploi teert men uwe stem om die te geven aan uwe eigen uithongeraars. Maakt landboumcooperatievensamen- merkende melker ij en, maatschappijen van ouderlingen bijstandmaar laat die ge nootschappen onafhankelijk, want waar gekruinde of ongekruinde hemel- dragonders dm godsdienst komen ste ken in zaadzakken, melkketels en ge spaarde centen, weest overtuigd dat die lieden natte handen hebben waar aan uw zaad blijft plakken, dat op schiet, niet voor u, maar voor 't kleri- kalism dat die lieden kiesmikroben achterlaten in uw melk en zakken heb ben om met uw eigen spaarpenningen propaganda-oorlog te voeren tegen uw eigen welzijn. Boeren, vereenigt u, spant samen in het bebouwen van uw goed bebouwt sam.n AL uw gronden, dan zult gij op brengsten hebben zooals de Engelsch- mankoopt samen machienen, dan zult gij geld sparen versmelt uw ka pitalen dan kunt gij gezonde verbete ringen toebrengen aan uwe hoeven, aan uw stallen. Vraagt ondersteuning aan den Staat. Dwingt uw volksverte genwoordigers een pensioenkas te stem men voor oude werklieden maar past op Geen pensioenkas gevuld met een belasting op het brood. Dwingt, want gij hebt een wapen, het kiesbriefje. Doet het als onafhankelijke menschen en laat u niet bedriegen door de ge kruinde hemeldragonders welke de knechten zijn van het geld en door de ongekruinde schoolvossen welke u ko men zagen met holle woorden en lagen laster. Vraagt landbouwverzekering voor het vee en den oogst, vraagt de instelling van scheidsmannen welke rap en kosteloos uw landbouwgedin- gen vereffenen gaat te leer bij de we tenschappelijke landbouwingenieurs vraagt de afschaffing van het voorrecht der eigenaars vraagt de vergoeding voor de meststoffen welke gij de lande rijen des eigenaars geschonken hebt vraagt het goedkoop landbouwkrediet. Vraagt.... Want hef is tijd. Gij klaagt en men wil u uithongeren. Vraagt, want gij zult anders aanko men zooals de Siciliaansche landbouw- werklieden welke het werk hebben moeten staken,- zooals de Roemeinsche boeren waarvan er een honderdtal wer den doodgeschoten met den kreet Dood of Brood,- zooals de boeren in Fries land, welke ook het werk staakten en welke van honger omkwamen en om komen ondanks de colonies van Java en Sumatra en Borneo, ondanks de heerlijkheden van Insulinde veel hoo- fer geprezen dan de Congoleesche erkhof. In een volgend artikel behandelen we de landbouwverzekeringen, de pen sioenkassen en de scheidsmannen. Van P. II est de règle dans les journaux clé- ricaux (et le Journal JYpres n'y man- querait pas pour de l'or), de charger l'école neutre de la responsabilité de tous les crimes et de tous les maux de notre société. Pareil procédé témoigne (en admet- tant la bónne foi des écrivassiers qui en usent) d'une parfaite ignorance du sujet traité et d'une incapacité radicale a se rendre cornpte du fonctionnement de notre société et des défauts qui la détraquent. II suffit de jeter les yeux autour de soi et de réüéchir quelque peu pour se rendre compte de la fausseté de la thèse cléricale. Qu'est-ce que l'école neutre C'est celle oü, laissant de cöté l'en- seignement des dogmes des religions positiveset des théoriesmétaphysiques, on n'apprend aux enfants, avec les ru diments des sciences, que les principes de la morale universelle. Car, quoiqu'en dise ceux qui vivent des religions, ïl existe une morale uni verselle, scientifique, indépendante de tout dogme religieux et de toute théo rie métaphysique. Basée sur la science exacte, elle est issue des conditions même de la vie de l'homme, de son or ganisation particulière, deses tendances sociétaires.Elle a pour fondements 1'in stinct de conservationetd'amélioration de l'espèce, le besoin du bonheur, et elle a pour but l'altruïsme, la fra- ternité. EENDRACHT MAART MACHT. En quoi consiste cette morale uni verselle Mais en les quelques principes qui sont le fond de toutes les religions, qui en constituaient l'essence avant que les dogmes parasites et les pratiques exté- rieures, créés d'abord pour soutenir les principes moraux, n'aient com- mencé a les supplanter et a les reléguer au second rang. Ces quelques principes sont au fond de la conscience de tous, du plus misé- rable indigène de l'Australie comme de l'Européén fier de sa civilisation de- vant eux s'inclinent d'un c.onsentement universel tous ceux chez qui le sens moral n'est pas oblitéré, car eux seuls rendent possible la vie rle l'homme en société, a quelque degré de développe- ment que soit cette société. II n'est plus aujourd'hui que quel ques esprits arriérés pour nier cette morale universelle. II y a 60 ans déja, Guizot (qui n'était pourtant pas un novateur) disait dans son cours a la Sorbonne Pour ceux d'entre vous qui ont fait x des études philosophiques un peu étendues, il est, je crois, évident au- jourd'hui que la morale existe indé- pendamment des idéés religieuses que la distinction du bien et du mal moral, l'obligation de fuir le mal et de faire le bien, sont des lois que l'homme reconnait dans sa propre nature, aussi bien que les lois de la logique, et qui ont en lui leur prin- cipe, comme dans la vie actuelle leur application. Pour préciser davantage, citons quel ques lignes d'un discours prononcé par P. Van Humbeeck, alors ministre de l'instruction publique Saint Jean Chrysostöme ramène la morale entière a deux textes de l'E- criture l'un est tiré du Sermon sur la montagnel'autre du Livre de Tobie. Le premier porte Ce que vous voulez que les hommes vous fassent, faites-le leur a eux-mêmes. Le second: Ce que tu serais faché x qu'un autre te fit, ne le fais pas a un autre. Et il prouve éloquemment qu'avec ces deux préceptes, l'homme peut se faire le législateur et le juge de sa propre conduite, que si on les retient et si on les pratique, on n'aura pas besoin d'autre enseignement. x Si l'on suit le raisonnement de Saint x Jean Chrysostóme, et vous ne direz pas que nous prenons un mauvais x guide, cette morale naturelle que x nous prétendons enseigner apprendra aux enfants le respect de la vie d'au- x trui, non seulement le respect maté- x riel, mais le respect intellectuel que x voit déja le mal dans la convoitise x seule, la sincérité dans les serments x comme dans les simples affirmations, x la continence. Joignez-y le respect x filial. Couronnez eet ensemble d'en- x seignements par celui de la grande x loi naturelle de charité, que relie x tous les hommes, et dites-moi alors x si ces enseignements, paree qu'ils x n'auront pas été confondus avec les x enseignements dogmatiques d'une re- x ligion positive, vont inettre l'avenir x moral des générations en péril Est-il nécessaire d'en dire plus pour qu'on comprenne qu'une morale basée POUR LA VILLE, POUR LA PROVINCE, pour les annonces de France et de Belgique (excepté les deux Flandres) s'adresser a V A gence Havas, firuxel- les, iue de la Madeleine, 32, et a Paris 8, Place de la Bourse.

HISTORISCHE KRANTEN

De Strijd – La Lutte (1894-1899) | 1895 | | pagina 1