mm
Journal
libéral démocratique
d'Ypres et de l'Arrondissement
Vrijzinnig
volksgezind weekblad van
leperen en van het Arrondissement
Liberale Associatie
van leperen.
Het onderwijs en het
clericalisme.
XJne parole ofïieielle.
Welsprekende cij fers
Samedi, 17 Oclobre 1896.
5 centimes Ie numéro.
2e annce.
Herziening
der kiezerslijsten
51.
PRIX DE L'ABONNEMENT
Par an 3 francs.
Annonces 10 centimes la ligne.
Réclames 25
Annonces judiciaires 1 fr. la ligne.
.3§ge
tKSW
JParaissant le Hatnedi.
l'UNION FAIT LA FORCE.
Werschijnende des Zaterdags.
Het bureel der Liberale Associatie
doet eenen dringenden oproep aan de
kiezers die, tijdens de laatste kiestijd-
perk, bestatigd hebben dat zij op de
kiezerslijst niet waren ingeschreven of
het niet waren met het getal stemmen,
waarop zij recht hebben het moedigt
ze aan bij hunne onderlinge gemeente
besturen hunne rechten te doen gel
den.
De kiezers die van wege een gemeen
tebestuur melding zouden ontvangen
van hunne naamuitschrabbing of van
de vermindering hunner getal stem
men worden verzocht, van hunne be
wijsstukken voorzien, zich te wenden
tot het bureel der Liberale Associatie,
Seminariestraat, de Zondagen van 11
ure vóór- tot 1 ure nanoen en al de da
gen der week van 5 tot 7 ure 's avonds.
Het laatste verwij 1 om voor de ge
meente overheid te reklameereu ein
digt met 31 October aanstaande.
«Wie durft beweren dat de eleri-
calen het officiëele onderwijs heb-
ben vernietigd heeft vlakweg
gelogen wie vertelt dat de onder-
wijzers werden gebroodroofd, liegt;
zij genieten integendeel, vette
wachtgelden, die hun toelaten lui te
rentenieren wie spreekt van ont-
volking der scholen zoo druk be-
zocht als thans.
Deze en andere niet minder ge
waagde beweringen, waarvan niet
ééne door het minste bewijs is ge
steund, vindt men schier alle dagen
in de clencale pampieren.
Dat de clericalen echter niemand
zullen misleiden is eene uitgemaakte
zaak. Te zeer is de schooloorlog en
zijne hatelijkheden gekend, t.e talrijk
zijn de slachtoffers van de honorabele
clericale ministers, te luid hebben
hunne klachten geklonken dan dat
de rol, welke het clericalisme tegen
over het onderwijs heeft gespeeld en
nog speelt vergeten zou worden.
De oorlog aan het onderwijs, voor
de vrijmaking van den geest van de
menschen, is een der eerste punten
van het programma eens katholieks.
De reden hiervan kan samengevat
worden in deze enkele woorden
In den strijd tusschen het Huis
van Hebben en het Huis van Ont
beren slaan de vertegenwoordigers
van het eerste op een bevoorrecht
terrein. Zij strijden van uit de hoogte
tegen een vijand, die in de vlakte
staat, en op wien al de slagen neer
komen.
Het volk, de volksvertegenwoor
diger van het Huis van Ontberen
staat in de vlakte.
-*
i Vroeger, toen de menschen nog
zoo fatsoenlijk niet waren als thans,
noemde men het volk slaafen het
mocht dulden en lijden, zonder dat
Administration et Redaction rue au iknrrc, 20, Ypres.
EEsVD/MCliT MAART MACHT.
het ooit mocht hopen op Iotsverbete-
ring.
Serous non habet caput, non est
personawas de leus, en dientenge
volge Averd er niets gedaan voor dit
redelooze, onpersoonlijke wezen. Het
land bebouwen, zijn heer dienen,
was de reden en de bestemming van
zijn bestaan. Waarom zou men het
volk onderwezen hebben Ware dit
niet de deur geopend voor gevaar
lijke eischen, voor revolutionnaire
ideeën De bezitters hielden het licht
voor zich zeiven, en lieten de slaven
in het duister lijden.
Een tijd kwam echter dat men het
woord slaaf onfatsoenlijk vond. Men
veranderde het in lijfeigenelaat
en, nog een weinig later, wanneer
deugd en bravigheid hun toppunt
hadden bereikt, werd het in werk
man, boerenz veranderd.
Aan den toestand zeiven werd
echter weinig of geene verandering
toegebracht.
Heden, zooals vroeger, blijft het
Huis van Hebben getrouw aan
zijn grondbeginsel onwetendheid
voor den volkstand, omdat op's volks
onwetendheid zijne macht isgesteund.
Overal waar zij de kans klaar zien,
vernietigen de clericalen het vrijzin
nig onderwijs, cn vervolgen zij die
genen welke de leer van vrijheid in
denken en handelen, van gerechtig
heid in maatschappelijke toostanden,
verspreiden.
Dit onderwijs, deze leer is schade
lijk voor hunne heerschappij.
Zij vervangen dit door een onder
wijs naar hunnen leest geschoeid
door eene leer welke het volk allerlei
geluk beloofd... in den hemel.
Ondertusschen bedriegen zij het op
aarde, en buiten het uit zoo veel zij
kunnen.
Maarzooals een straatjongen
huilt, dat hij het niet heeft gedaan
wanneer men hem op heeterdaad van
kwapoetserij betrapt, zoo huilen zij
ook wanneer wij hen hun schande
lijk, laaghartig gedrag jegens onder
wijs cn onderwijzers verwijten.
Laten wij hen huilen.
Laten wij des te meer voortgaan
met hun hunne wandaden op het
hart te drukken.
Laten wij hen bespotten en uitla
chen wij weten dat ons verwijt hen
bloedig treft.
En tot onze lezers zeggen wij
vergeet niet dat gansch de strekking
der clericale partij nog steeds is,
langzaam doch zeker het volksonder
wijs te dooden en de maatschappij
terug te voeren tot de gevloekte tijden
van vroeger, toen de geestelijkheid
alleen meester was en het volk, waar
uit gij zijt gesproten en waarvan gij
deel maakt, slechts één recht bezat
voor de luiaards te werken, en zelve
van niets mocht genieten.
Gedenkt de strijdleus van Gam-
betta het clericalisme, ziedaar de
vijand en dat, zoolang de papen
meester zijn, er geen vooruitgang
mogelijk is.
Lorsqu'on fera le bilan du ministère
actue), ïl n'y aura guère, pensons-nous,
qu'un acte louable a y relever l'in-
stitution du département et de l'inspee-
tion du travail.
Ce département a fait, depuis sa fon-
dation, quelques publications intóres-
santes nous citerons entre autres les
Rapports annuels de Vinspection du Tra-
rail; le année (1895), tome lr (Rapports
de l'administration centrale. (1)
Notre intention n'est pasaujourd'hui
de donner une analyse de eet intéres
sant volume. Nous ne voulons en ex-
traire qu'un fait, en attirant sur cet
ouvrage l'attention de tous ceux qui
ont a coeur la situation de la classe
ouvrière en Belgique.
Parmi les rapports contenus dans le
volume en question, figure (pp. 198-
248) un rapport sur les inconvénients et les
dangers de Vemploi industriel du sul/ure de
carbone, par M. le DrGlibert, inspecteur
du travail a l'administration centrale.
Ce rapport est un travail remarqua-
ble, fortement documenté, fruit de re
cherches et d'observations conscien-
cieuses et multiples. II est consacré,
en grande partie, a la description d'ob
servations cliniques faites sur de mal-
heureux ouvriers et ouvrières atteints
d'intoxication par le sulfure de carbo
ne.
Ce produit, trés dangereux d'autre
part a cause de la facilité avec laquelle
s'enilamment les abondantes vapeurs
qu'il répand, est employé en Belgique
presque uniquement dans l'industrie
du caoutchouc.
M. le D1' Glibert a eu l'occasion d'ob-
server de nombreux malades, empoi-
sonnés par le sulfure de carbone. Yoici
les troubles physiologiques qu'il a con-
statés le plus souvent, non isolément,
maïs simultanément maux de tête,
vomissements, somnolence,incoordina
tion des mouvements, hallucinations,
fatigue, parésie et ataxie, troubles vi-
suel8, etc.
II s'agit done de phénomènes d'une
gravité exceptionneile, dont la cause
ne peut être que Paction sur l'organis-
rnedes vapeurs de sulfure de carbone.
Car M. Glibert a constaté ladiminution
de ces troubles dès que le malade quit-
tait la fabrique de caoutchouc (le plus
souvent paree qu'il était trop grave-
ment atteint pour continuer le travail),
pour les voir reparaitre dès qu'il y re-
prenait sa besogne.
Quant a savoir si ces phénomènes
d'intoxication sont dus au sulfure de
carbone lui même ou aux impuretés
qu'il contient, M. Glibert n'est pas fixé
sur ce point. II a entrepris, pour l'é-
claircir, une série d'expériences dont
le résultat ns peut manquer d'intéres-
ser vivement tous ceux qui s'occupent
d'hygiène industrielle.
Nous arrivons au fait que nous vou
lons citer ce qui précède était néces
saire pour le mettre en lumière et lui
donner toute sa signification.
Nous laissons la parole a M. Glibert
lui-même, que nous citons textuelle-
ment (p. 233)
(i) Bruxelles, Office de Publicité Société
beige de librairie 1896. Un vol. in-8° de
276 p. Prix, broché, 3 fr.25 cart, toile,
4 fr.25.
Quoi qu'il en soit, les troubles
existent et les industriels eux-mêmes
reconnaissent cette vérité, maïs il en
est qui indiquent, co mme causes prin
cipals des maladies alteignant leur
personnel, la misère et Finconduite
ils ont soin de ne faire jouer au sulfure
de carbone que le röle assez cffacé de
cause occasionnelle.
J ai voulu me rendre compte de
visu de la réalité de cette apprecia
tion j'ai visité nombrc de families
ouvrières j'ai cherché, autant qu'il
m'a été possible, a pénétrer leurs ha
bitudes, a connailre cn détail leur
manière de vivre jai interrogé les
proches, les voisins je suis entré a
i'improviste et aux heures les plus
variées dans ces intérieurs de misé-
reux et jat retenu de mon enquête
l'impression suivanteles ouvrières
du caoutchouc soufflé se recrutent, en
effet, dans la classe ia plus malheu-
reuse et la plus pauvre de la société
il est incontestable que ralimentation
insuffisante et l'hygiene privée deplo
rable aidenl puissamment le poison
sulfo-carboné dans son oeuvre funeste
sur ces organismes débilités. Mais
il est faux et pro fondement injuste
(Sattribuer d l'immoralitè et aux vices
la part principale dans cette intoxica
tion. Certes, j'ai vu des misères, j'ai
vu parfois aussi des ménages irrégu
liers, maïs je nai point rencontré de
vile débaucheje n'ai point constaté
d'ivrognerie, et si parfois l'une ou
lautre de ces malheureuses aggrave
son état en absorbant un peu d'alcool,
c'est, non pour satisfaire une passion
mauvaise, mais paree que, dans son
ignorance, olie croit que cet excitant
lui est indispensable pourlutter avec
succès contre l'msalubrité de son oc
cupation.
Voiladonc un fonctionnaire (qui est
en même temps un homme de cosur,
son rapport suffirait a le prouver) forcé
de constater,dans un document officiel,
que des ouvrières ont été a la fois em-
poisonnées par une industrie et calom-
niéespar l'industriel qui en vit.
On jaarle souvent de la nécessité d'un
apaisement dans les rapports du capi
tal et du travailmais on ne le prêche
jamais qu'a l'ouvrier, parfois un peu
brusque dans l'expression de reclama
tions généralement justifiées au moins
en quelque point.
Ne ferait-on pas bien de prêcher
aussi un peu la paix et la justice a
l'industriel qui, pour éviter de devoir
modifier ses installations, n'hésite pas
a calomnier celles que tue l'industrie
malsaine qui le fait vivre et l'enrichit
Pel de C.
ln de jaren 1879 tot '85, bereikten
de accijnsrechten, onder het liberaal
ministerie middelmatig jaarlijks de
som van 33,400,000 franks. Op het
zelfde tijdverloop van '86 tot '90 onder
het klerikaal bewind, klom dit cijfer
middelmatig tot 40,000,000 fr. van
'91 tot'95 ishetgestegen tot 59,371,420
franks.
Eindelijk in de berekening van het
budget van 1897 schat men, de inkom
sten op fr. 64,398,000. En er dient nu
POTJE LA VILLE,
POTJE LA PEOYINCE,
par an x> fr. SO.
Pour les annonces de France et de EeJgique [excepté les
deuxFlandres} s'adresser al"Agence Havas, Bruxel-
les rue de la Madeleine, 32, et a Paris,
8 place de la Bourse.
Se
EG&5S3Bai SB*tSStBSX&aERSBBSRÏÏ
