Le Guide illustré
du Touriste
Nécrologie.
a Ypres et aux environs
De groote Vlaamsche
Volksvergadering-
Les responsabilités seront fixées.
Nous n'en disons pas plus long pour
le moment.
Hier, out eu lieu a Messines au
milieu d'une grande affluence de mon
de, les funéraiiles de M. Pierre Victoor,
beau-fils du sympathique bourgmestre
de Messines. Nous présentons a la fa
milie Victoor nos sentiments de vives
condoléances.
Le Guide illustré du Touriste d Ypres
et aux environs vient de paraitre.
Nous pouvons donner l'assurance a
nos lecteurs que c'est un tres joli vo
lume orné de plus do 80 vues tant de
la ville que des environs.
Nous engageons les amateurs qui
désirent se procurer eet ouvrage de se
hater car un grand nombré d'exem-
plaires de ce petit chef-d'ceuvre sont
déja, vendus et l'édition sera vite
épuisée.
On peut se procurer le Guide illustré
du Touriste d Ypres et aux environs au
bureau du journal La Latte-De Strijd»,
rue de Dixmude, 51, a Ypres, au prix
de fr. 1-50 1 'exemplaire.
van Zondag 2e Mei.
Reeds om 2 1/2 uren stroomde het
volk naar de groote zaal der Beurs en
om 3 uur was het lokaal proppens vol.
Alle politieke partijen waren vertegen
woordigd en een groot aantal buiten
lieden waren gekomen.
Om 3 1/2 uren opende de heer Pau
wels, van Antwerpen, de meeting in
naam van den Nederduitschen Bond
van Antwerpen, de Vlaamsche Volks
raad, de Katholieke Vlaamsche Lands
bond (afdeel ing Oost-Vlaanderen) en
den Scellaert's Kring van Gent. Hij
legde het doel der bijeenkomst uit,
namelijk het eischen der onmiddelijke
stemming van de Coremans-Devriendt
wet en het laaken van het gedrag der
Senatoren
Nadat hij verzekerd had dat alle po
litiek uitgesloten en het woord vrij
was, gaf hij het woord aan den heer
Van Waesberghe, afgevaardigde van den
Snellaert's Kring.
De Vlaamsche kwestie heeft altijd
bestaan. Sedert 1830 is nog maar wei
nig toegestaan geworden, niettegen
staande de hardnekkige strijd van
mannen zooals "Willems, Van Duyse,
Coremans, enz. enz.
"Wij zijn niet anti-nationaux», zoo
als de Walen het ons verwijten en er
tellen onder ons geene mannen zooals
Roger die van Belgie eene Fransche
provincie willen maken.
Onze eenigste vraag is dat het
Vlaamsch op gelijken voet gesteld
worde met het Fransch De tijd is voor
bij dat de hoogere standen alleen mees
ter waren en dat zij beweerden dat er
van eene Vlaamsche kwestie geen
spraak mocht zijn.
Wij bezitten eene even zoo schoone
letterkunde en onze taal is zoo rijk aan
woorden als die van Frankrijk. Hol
land bezit immers zijn Nederlandsch
Wetboek en Ledeganck vertaalde op
prachtige wijze ons strafwetboek zon
der een enkel bastaard woord te ge
bruiken.
En wat beteekenen de scheldwoor
den van dégénérés en flamen-
diants die de heeren Tournay-Dutil-
lieux en Gharbonnier ons naar het
hoofd slingeren Is er in het Walen
land één Peter Benoit, één Blockx,
één Tinei Is Jan Vanden Eeden, be
stuurder der muziekschool van Bergen,
misschien geen Gentenaar meer Zijn
hunne schrijvers Eeckhoudt, Verhae-
ren, Giraud, Demolder, Maeterlinck,
enz., geen bastaardvlamingen
Wij betalen zoowel belastingen als
de Walen, worden zoowel soldaat als
hen en één onzer gekozenen zou dur
ven samenspannen met onze vijanden
wanneer wij enkel gelijkheid voor
onze taal vragen. Is zóó een man nog
uwe stem waardig Trots, goud en
macht, moet de Vlaamsche wet ge
stemd worden. Zij moet en zij zal ge
stemd worden, dat verzeker ik u in
naam der Vlaamsche jeugd {Donderen
de toejuichingen).
Is er iemand die het woord verlangt
te nemen vraagt de heer Pauwels.
Niemand Wel, dan neem ik het zelf.
Eerst en vooral moet ik u laten we
ten dat de heeren Coremans en Daens
in de onmogelijkheid waren van te ko
men, de eene belet en de andere on
passelijk zijnde.
Het verheugt mij hier, zóó dicht bij
Frankrijk, het woord te mogen voe
ren in ieperen, waar de afstamme
lingen der fiere kerels waren die te
Groeninghe, Pevel en Cassel hun bloed
vergoten voor taal eu vrijheid. Gij
moogt uwer voorvaders niet onwaardig
zijn, want gij zijt Vlamingen en wan
neer het geldt de Vlaamsche taal te
verdedigen moeten katholieke, libe
rale, socialistische en demokratische
Vlamingen hand in hand gaan. En het
verdriet mij te moeten bestatigen dat
bladen van mijne partij zooals liet
Nieuwsblad van Ieperen aan hunnen
plicht te kort blijven. De rechtzinnig
heid eischt van ons dat, wanneer ie
mand (wie hij ook wezen moge) een
verradersrol speelt, hij moet gelaakt
worden
Laat ons nu overgaan tot de eigen
lijke zaak het wetsontwerp Core-
mans-De Vriendt.
Niettegenstaande dat de grondwet
zegt dat alle belgen gelijk zijn voor
de weten dat het gebruik der ta
len vrij is nstaat de Vlaming sedert
1830 in eenen vernederenden toestand
tegenover de Waal. Het Fransch is
overal de bestuurlijke taal. Waalsche
beambten zijn in groote meerderheid
alleenlijk in de ministerien zijn op 100
beambten 80 Walen en 20 Vlamingen
Het is om al die onrechtvaardighe
den te doen verdwijnen dat het voor
stel Coremans-De Vriendt ontstaan is.
In de Kamer van Volksvertegenwoor
digers werd het zonder tegenkantig
gestemd, maar in het Senaat werd het
met de medeplichtigheid van 13 ver
raders verworpen. Dertien judassen,
bijna allen edellieden, hebben zooals
de Leliaerts van 1302, tegen de rech
ten van het Vlaamsche volk gestreden.
Het spijt hen nu het volk te zien op
staan en te zien dat wij, katholieken,
hunne schandelijke handelwijze dur
ven laaken, dat het volk overal naar
onze meetingen toestroomt en dat niet
één Vlaming voor hen stemmen zal
Daarom ook, hier in Ieperen, is er
eene beweging ontstaan. Wij weten
wel dat deze stad onder het bewind
van Surmont ligt, maar een man die
de Vlamingen voor schooiers uit
schold moet overboord geworpen wor
den. Het is eender of hij daarmede
de Vlamingen of de Flaminganten be
doelde, een leger zonder officieren is
niet mogelijk Zijn wij, Flamingan
ten, zoo rijk en machtig niet als Sur
mont en hebben wij onze rechten te
schooien, vervullen wij doch beter
onzen plicht dan hij
d Is de officieele Vlaamsche tekst
noodig vraagt Surmont. Hij twijfelt
dus aan de noodigheid voor de Vlamin
gen de wetten van het land te ver
staan En gevaarlijk Hoe kan het
gevaarlijk zijn als het in andere landen
geschiedt en hier nog geschied heeft.
En zeggen dat er een Vlaamsch blad
Het Nieuwsblad van Ieperen dien
moor tracht wit te wasschen.
n De Vlaamsche besturen zouden
Vlaamsche brieven aan de Waalsche
besturen zenden, pas alsof nog nooit
een Waalsch bestuur in 't Fransch aan
een Vlaamsch bestuur geschreven had.
En welke taal zal men gebruiken
het Hollandsch, het West-Vlaamsch of
eene andere gewestspraak Maar dien
heer weet niet dat ieder land gewest-
spraken bezitEen inwoner uit Bre-
tagne kan geen inwoner van den Lan-
guedoc verstaan. En zóó een verschil
bestaat hier niet
Het Vlaamsch bezit geene weten
schappelijke woorden. Men vertaalt
a Gendarmerie Nationale door «Na
tionale Gendarmerie. Gelukkiglijk
heeft hij dien laatsten spot ingetrok
ken. Maar nog eens vergeet of weet de
heer Surmont niet dat alle Fransche
wetenschappelij ke woorden van vreem
de talen voortkomen. Bij voorbeeld
geométrie, een woord dat een Fransche
werkman niet zal verstaan, terwijl
ieder Vlaming de beteekenis zal geven
van het woord meetkunde.
Er zou geen Fransch meer in
Vlaanderen geleerd worden. Maar de
Vlamingen vragen niets beter dan zoo
veel mogelijk vreemde talen te leeren.
Doch wat zij zeggen is diteerst goed
uw eigen taal geleerd, en dan de
vreemde.
Alles wat de heer Surmont tegen
de nieuwe wet gezegd heeft berust dus
op eenen weinigen stevigen grond. De
redevoering van den heer Struye was
nog dommer. En daarom heb ik mede
lijden met dien armen zondaar die te
goedig is om kwaad te doen en die het
heel waarschijnlijk onwetens gedaau
heeft
De heer Surmont is in deze zaak de
groote plichtige. Geheel het Vlaamsche
volk moet hem bestrijden katholie
ken, liberalen, socialisten en kristen
demokraten moeten hem met de naaste
stemming uit het Senaat werpen. {Al-
gemeene toejuichingen).
Wat de heer Struye betreft, er kan
op gouwraadsleden gewerkt worden
opdat zij zijne herkiezing beletten
zouden. {Vurig handgeklap)
Nu is het de beurt van den heer Rey-
naertliberaal advokaat te Brussel, om
te spreken in naam van den Vlaam-
schen Volksraad.
Nauwelijks eenige maanden geleden
is er het geheele Vlaamsche land door
en in alle politieke partijen eene be
weging ontstaan ter verheffing onzer
taalgrieven, want sedert 1830 had er
ten onzen opzicht niet anders dan on
recht gepleegd geweest. Nochtans zegt
de katholieke godsdienstdoe niet
aan anderen wat gij niet wilt dat men
u doe, n en vragen de liberalen de
vrijheid in het onderwijs. In de katho
lieke partij was onze taal behandeld
als eene verachte zuster en door de
liberalen was het kind verplicht in
eene vreemde taal onderwezen te wor
den. Maar dit alles is aan het verande
ren.
Zondag heeft de Vlaamsche Volks
raad besloten de verraders van het
Senaat bij de aanstaande kiezingen te
bestrijden. Surmont noemt ons een
bende luide schreeuwers. Daarin is hij
het slachtoffer dier Belgische fransche
pers wier wortels in de staatskas van
Frankrijk zuigen.
Hij heeft deu moed niet gehad te
stemmen tegen iets dat hij zoo hard
had afgekeurd hij durfde niet. Hij
beklaagt reeds het kwaad dat hij ge
daan heeft (zie zijn interview in den
Journal de Bruxelles). Mocht hij, tot
zijn geluk, die spreuk van den Bibel
indachtig wezen Het ziin de zon
daars die op den goeden weg terugkee-
ren die het meeste verdiensten doen.
Dat er eene wezenlijke taal bestaat
in het Vlaamsche land bewijzende
500 000 dagelij ks verkochte Vlaamsche
bladen (de heer Ileynaert haalt uitleg
gende cijfers aan) en dat die taal wel
degelijk dezelfde is die men in Holland
gebruikt, kan men bij het openslaan
van hetzij welk Hollandsch blad ge
makkelijk zien.
Het verachten der Vlaamsche taal is
de oorzaak van den ondergang der
liberale partij in Vlaanderen. De socia
listen en knsten-demokraten hebben
hunnen toeval grootelij ks te danken
aan het gebruik der volkstaal.
In zijn Histoire du siècle de Louis
XIII zegt Voltaire dat Vrankrijk niet
het minste deel genomen heeft aan de
groote uitvindingen en ontdekkingen
door de eeuwen gedaan. Nog Newton,
Franklin, Stephenson, Eulton, Her-
schell, Edison zijn of waren franschen
maar wel Germanen, dus van hetzelfde
ras ais wij. En de Vlamingen hebben
ook hunne Siemen, Stevens, Vesalius,
Van Helmont enz. gehad
Op kunstgebied, prijkten de Vla
mingen steeds op den eersten rang met
mannen als Rubens, Van Dyck, Te-
niers, enz. Wij zouden moeten fier zijn
Vlaming te wezen. Vrankrijk is een
land dat vervalt, dat van dag tot dag
meer achteruit gaat. Laat ons vooral
onze broedertalenEngelsch en
Duitsch leeren, want daarmede kun
nen wij verder geraken dan met
Fransch.
De Vlamingen werden hier steeds
overal stelselmatig buitengesloten De
verdwijning van de Vlaamsche taal
werd langen tijd als het voornaamste
doel der regeering aanzien en als een
stap tot aansluiting bij Vrankrijk. Het
eenigste doel van Rogier was de ver
nietiging van het Vlaamsch element en
het voorbereiden onzer inlijving bij
het groot moederland Vrankrijk 1 En
zoo komt het dat overal de Waalsche
beambten m groote meerderheid zijn
In het ministerie van openbaar 0nd
wijs zijn 724 Walen tegen 272 VlaJ!"
gen. Allé hoogescholen zijn op p
sche leest ingericht. (De heer Reynap
haalt nog talrijke feiten aan) en zegt
Is het niet rechtvaardig hetgeen t -
vragen Te Brussel in twee versclW
dene bijeenkomsten, hebben ons K\
do Mont en Hugo Vernest op 6e°
even droevige wijze den treurigen toe6
stand van Vlaanderen geschilderd. [jef
Vlaamsche volk is thans eene slaaf
wiens toestand moet veranderd wor
den. Er moet gewerkt worden tot zijnè
heropbeuring en do eerste stap moet
zijn de herkenning der taal. [Langdu-
rige toej uich ing en)
Hebben de Walen werklieden naar
de Kamers gezonden, wij, Vlaming6]1
moeten er boeren zenden en onze taal
zal er dan gesproken worden.
De leus der Franakillons is eenheid
maakt macht, wij zeggen een-
7i dracht maakt macht de eenheid
kan maar bestaan wanneer een der
rassen verdwenen is, de eendracht
wanneer het Vlaamsche en het Waal
sche ras als broeders behandeld wor
den.
Die gelijke behandeling moeten en
zullen wij hebben. Den 28" Februari
hebben de Vlamingen het te Brussel
gezworen en zullen de senatoren daar
toe dwingen.
Vooruit dus voor gelijkheid en recht!
{Herhaalde toejuichingen).
De heer Pauwels nam nog het woord
en gaf lezing van een voorstel van ver
zoekschrift aan de Kamers en Senaat
in naam der Ieperlingen, de onmidde-
lijk der Coremans-Devriendt wet ei-
schende.
De vergadering ging in zeer goede
stemming uiteen.
Als dagbladen in den vreemde over
het onderwijs en de opvoeding in 't
algemeen en in ons landeken in 't bij
zonder schrijven, dan kunt ge u niet
inbeelden met welke minachting ze ons
behandelen. En wat de Belg, welke
met uitlanders verkeert, dan het meest
pijnigt en beschaamt, is het recht op
minachting dat ze hebben.
Een gansch onpartijdig Duitsch dag
blad, de Aachener Anzeiger, bevatte
laatst een artikel getiteld SchoW
en onderwijs in Europa.
Daarin komt de volgende tabel voor:
Jongelingen welke in het leger tre-
denzondertekunnen lezen of schrijven:
Op 1,000 in Zweden 1
in Duitschland 2
in Denemarken 5
in Zwitserland 22
in Holland 50
in Frankrijk 55
in BELGIE 144
in Oostenrij k 220
Na bewezen te hebben dat in Oos
tenrijk het getal ongeletterden in 't
kort sterk zal verminderen, gaat het
dagblad voort
Maar hoe veel bedenkelijker is het met
België, dat men voor zijn spoorweg-
net alleen als een zeer beschaafde
ij Staat aanzag. Daar zijn nog 15 ten
honderd ongeletterden in het Bel-
gisch leger n
Assisenhof van Wcst-Vlaandercn.
Maandag verscheen voor de 3de maal
voor het Hof de zaak ten laste van
Pieter Debue, oud 26 jaar, wonende te
Heestert, zaak die in Januari laats
uitgesteld werd omdat een lid der
Jury, M. Robyn, verklaarde den adve
caat niet te verstaan, die in 't Franscli
pleitte.
In Juli 1895 keerde Debue van Vich
te terug in gezelschap van Maria
Baert, een meisje zijner gemeente'
Daar zij hem zijne driften geenen vol;
len toom wilde laten geven, schoot hij
in gramschap, wierp haar in een koor®-
veld en bracht haar verscheidene mes
steken toe. Het meisje was gevaarlijk
gewond, doch zij is niettemin genezen
Debue, die eerst zelf alles verteld ei
bekend had aan de geburen, beweerde
voor den onderzoeksrechter dat h®°
meisje hem gevraagd had haar te wil
len dooden.
Debue werd Dinsdag veroordeeld
tot 6 maanden gevang en 100 fr. boet®
voor vrijwillige slagen en verwondi®
gen.
0nHHKEBBBEB§&SBDSIS@aBa SBBSBFV!SBBgSBBSS3SS^^S^SmB
I III iiU'llj M n'HHliMI lil HUI I I lil'hl
-T-Ï^S^Oy-
