Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en het Arrondissement
Het vertrek onzer
Rijschool.
Het vlaamsch
voor de Kamers.
Kiezingnieuws.
Draaien is plezant.
Vierde jaar. S\Tl 19.
Baidadige Lotingsdagen.
rling en vreemdeling
lepe
Weeschijttende des föaterduys.
EENDRACHT MAART MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaarfranks.
vr de provincie, Een jaar fr. 2-50.
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, te leperen. De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotariale en Rechterlijke aankondigingen voor ganscli België,
mogen gezonden worden ten hureele van dit blad. De andere aankondigingen voor België en
het buitenland, uitsluitelijk in hel Ageace Havas Magdalenastraat, Brussel.
Aan senatoi' Siirniont.
Binnen eenige dagen, als het budget
van oorlog inden Senaat onderzocht zal
worden, zult gij eene goede gelegen
heid hebben om aan uwe medeburgers
te bewijzen, dat gij de belangen onzer
stad hardnekkig verdedigen wilt.
Daar onze volksvertegenwoordigers,
wegens het vertrek onzer Rijschool,
maar eene halve antwoord van den Mi
nister van Oorlog ontvangen hebben,
hopen wij dat gij beter aanhoort zult
worden gijdie aanzien wordt als een
der kopstukken van den Senaat, gij die
dus veel invloed op het Ministerie heb
ben moet.
Derhalve bidden wij u aan minister
Vatidenpeereboom te vragen of het
waar is, ja of neen, dat de Rijschool
onze stad verlaten zal. Zelfs, indien
het noodig is, moet gij aandringen om
daarover eene duidelijkestellige antwoord
te verkrijgen.
Welnu, is het waarlijk beslist dat de
Rijschool vertrekken moet, volgt het
gedrag niet uwer vrienden, de liaus-
worsten Colaert, Iweins en Van Mer-
ris neen, stemt onbevreesd tegen het
budget en gij zult toonen dat gij op
goede wijze uw mandaat van senator
vervullen wilt.
Gij hebt wei tegen de taalwet Core-
mans-I)e Vriendt durven stemmen, al
hoewel de meerderheid uwer vrienden
u alkeurde, gij moet dus ook tegen het
budget van Oorlog durven stemmen,
want het geldt hier de toekomst en de
bloei onzer stad te verdedigen
Overigens uw geweten verplicht u
het te doen S' Maerten.
De taalwet is wêer vóór de Kamers
ter bespreking gekomen. Verscheidene
redevoeringen zijn reeds ter herstelling
der vlaamsche rechten uitgesproken
geworden. De voornaamste waren die
der heeren Vandervelde, Colaert, An-
seele en Lorand.
Met zijn gewoon talent, heeft de
heer Vandervelde op schitterende wijze
bewezen dat de gelijkheid der talen
eene noodzakelijkheid is, dat de walen
in 1830 ten strijde gingen voor hunne
taalrechten en dat sedert dien de rech
ten der vlamingen waren miskend, dat
degene, die zeggen, dat de wet de Vla
mingen bevoordeeligd zal, geheel
en gansch missen, omdat de taalwet
slechts de gelijkheid zal invoeren. De
vroegere toestand heelt voor noodlottig
gevolg gehad het vlaamsche volk in
twêen te scheiden eene fransche bur
gerij en een vlaamsche volk. Het
vlaamsch was door vele burgers aan
zien als de taal der knechten en zij
leerden die taal aan hunne kinderen
niet. Hij geeft zijn eigen persoon als
voorbeeld aan.
Men zegt dat de vlamingen niet be
nadeeld werden uit statistieken blijkt
nochtans dat er veel meer waalsche
dan vlaamsche bedienden zijn. De
vlamingen zijn verplicht geworden de
twee talen aan te leeren en daardoor
schijnen zij voordeelen te bezitten,
maar dat de walen vlaamsch leeren en
de gelijkheid zal hersteld zijn. Eertijds
stonden er aan het hoofd der vlaamsche
beweging maar mannen die ervan ge
bruik maken om zich omhoog te wer
ken. Maar met algemeen stemrecht is
het het volk dat zijne rechten eischt.
Het is het middel om beschaving te
doen doordringen in Vlaanderen. Dat
vreesden de senatoren die er tegenstem
den. Degenen, die het meest de rechten
der Vlamingen bestreden, waren de ka
tholieken. En voegde hij erbijik ben
zeker dat katholieken van het walen
land mij voor het stemmen van de wet
zullen aanvallen. Maar ik weet dat de
zaak rechtvaardig is en dat- het beter is
te vallen met het recht dan hoofd te
bieden aan het recht. Wij zullen de wet
dan ook stemmen, zonder ons te be
kreunen om de bedreigingen buiten
deze vergadering, want die bedreigin
gen komen met van demokratische
broeders, maar wel van bevoorrechte
tegenstrevers.
De heer Anseele denkt niet dat de
Kamer tijd verliest door het bespreken
der wet omdat het vlaamsche volk
angstig op de stemming wacht. De wet
is eene noodigheid, want er zal een
oogenblik komen, dat er werklieden
naar de Kamers zullen gezonden wor
den, die geen fransch kennen. De
waalsche werklieden waren verstandi
ger dan de burgers en zonden hem,
een vlaamsche jongen, naar de Ka
mers. Het vlaamsch is de sleutel der
noordertalen wie het vlaamsch kent
leert gemakkelijk het Engelsch en
Duisch, Zweedsch en Deensch. Drie
miilioen Vlamingen en drie millioen
Walen vergt zoo een toestand geen
gelijke rechten? E11 de vertaling der
wet is de wet niet Het Walenland
vreest geenszins de wet. Maar de regee
ring moet de Walen in staat stellen het
Vlaamsch goed leeren. Dat de walen,
die de opoffering deden het vlaamsche
werkvolk eenen vertegenwoordiger te
geven, ook het vlaamsche volk zijne
rechten schenke.
De heer Lorand sprak in den zelfden
zin en smeekte zijne vrienden de wet
te stemmen, niettegenstaande de dub
belzinnige houding der katholieke par
tij, die m het vlaamsche land zich zal
roemen over het stemmen der wet en, in
het walenland, de liberale en socialis
tische Kamerleden aanvallen, die ze
zullen gestemd hebben.
Het Journal d'Ypres jubelt over de
redevoering van den heer Colaert. Wij
zien er nochtans geen reden tot jubelen
in.
Onze kamerheer heeft eerst willen
bewijzen dat het niet door het invoe
ren van het algemeen stemrecht is dat
de taalkwestie ter bespreking komt.
Hij had beter gedaan de wet, tien jaren
geleden, voor te stellen en zijne woor
den hadden nu waarheid geweest.
HetJournal ddYpres bemerkt niet
welke stamp de heer Colaert onwetens
aan zijnen vriend Sur mout gaf. Het
voorstel van den Senaat, zegt hij, is
onwettig opgesteld. Degenen, die het
opstelden, worden daardoor dus voor
weinig bekwame rechtsgeleerden uit
gegeven. En M. Surmont was een dier
senatoren
De heer Colaert heeft ook noodig
geacht zijn vriend Surmont te wreken
van de aanvallen, waarvan hij sedert
verleden jaar het slachtoffer is. Hij
heeft hem durven een flamingant noe
men Toch bekende hijdat de heer
Surmont zich vergist heeft, en hij wel,
als de Kamer eenparig de wet stemt,
zoo toegevend zal zijn de rechten
der Vlamingen te stemmen.
Zijne plicht heeft de heer Colaert
volgens ons niet gedaan. Hij vertegen
woordigd een vlaamsch arrondissement
en hij zou niet anders hebben durven
spreken. Integendeel, bij de heeren
Vandervelde en Anseele, vertegenwoor
digers van waalsche arrondissementen,
is het eene opoffering de wet te stem
men, want de katholieken van het
Walenland zullen ervan een wapen
maken in de aanstaande kiesstrijd,
en dat weet de heer Colaert genoeg. In
zijne redevoering had hij moeten zijne
vrienden uit het Walenland verzoeken
geene dergelijke slechte rol te spelen.
Dan hadden wij uit volle borst toege
juicht.
Wat de bekeering van den heer Sur
mont aangaat, daaraan gelooven wij
niet. Hij moet of te wel in zijne hou
ding blijven, ofte wel bekennen dat
hij ongelijk had en zijne verwijtsels
intrekken. En M. Surmont is onbe
kwaam daartoe.... Jan.
Maandag li. had te Cent de groote
meeting, door den Kartel voor A. S. en
E.V. gegeven, plaats. Vooruit, de mee
ting besprekende, zegt dat er zooveel
volk was ais op de schoonste dagen der
stemrechtbeweging
Den voongen dag werden, met even
veel bijval, verscheidene meetingen
op den buiten gegeven.
Te Aalst en te Audenaarde is er ook
spraak eenen kartel te vormen.
Te Luik is het radico-socialistische
verbond voor de wetgevende kiezingen
door den poll der werkliedenpartij
gestemd geworden met 3394 stemmen
tegen 18U1.
Te Borgworm is een liberaal-socia
listisch verbond tot stand gekomen.
Alles schij nt dus eene goede wending
te nemen. Zooveel te beter Jan.
Ziehier een beknopt overzicht van
de misdadige feiten, dit jaar gebeurd
Ingelmunster. Een herbergier
mishandeld, stervend.
Ardooie. Verscheidene italiaansche
werklieden erg gekwets.
Lauwe. Een loteling bekomt ver
scheidene messteken.
Zwevezeeie. Twee jongelingen
vreeselijk gekwest.
Mecheien. Messteken in de voor
steden en op de markt. Een man gepon-
jaardeerd.
Westerioo. Een loteling vuurt
zijn revolver af op twee personen wel
ke hij kwetsteen man wordt met een
mes gestoken en valt dood neer.
Bergen. Vechtpartijen. Een jon
geling erg gekwetst.
Carnières. Een grijsaard zou ge
wurgd zijn.
Edingen. Een man krijgt twee
messteken
Heerne. Pieter Cochez vreeselijk
vermoord.
Waver. Messteken. Een loteling
erg gekwetst.
Bellem. 7 Februari. Een loteling
wordt half doodgeslagen door eenen
herbergier.
Gilly. Den 8. Lotelingen vallen
met steen-worpen eenen bakker aan en
kwetsen hem levensgevaarlijk.
Zoersel. Den 10 of 11 de veld
wachter half doodgeslagen.
Marcinelle. Den 12 een man met
een mes gestoken. Toestand zeer ge
vaarlijk.
Fiorenville. Den 14 ol den 15 ver
scheidene lotelingen gekwetst, een
zeer gevaarlijk.
Charleroi. Den 14 een voorbijgan
ger aangevallen en voor dood laten lig
gen.
Schaarbeek. Den 16 of 17 eene
vrouw gevaarlijk gekwetst.
Bottelaere. Den 17 een miliciaan
gestoken.
Antwerpen. Den 19 komt de poli
tie chargeeren. Verscheidene gekwet
sten.
Dat maakt dertien feiten in het
vlaamsche land, waar de brave katho
lieken meester zijn, en 7 in het walen
landwaar, volgens het NieuwsMadje, die
vuile socialisten krioelen.
Den invloed van den godsdienst....
Jan.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25
Rechterlijke aankondigen idem. 1 fr.
Met Kattefeest is alles aan 't draaien
orgels, paardemolens en zelfs memgen
jongelings hoofd. Het is dus het oogen
blik van te spreken van draaien en
draaiers. De heer Surmont is 'nen
uitmuntende draaier, 'nen primus in
't draaien
Eens was Mijnheer Surmont vóór de
evenredige vertegenwoordiging. Eens
was hij anders gezind...
Eens was Mijnheer Surmont vóór de
belangen der vlamingen. Eens schold
hij ze uit voor schooiers...
Eens beloofde Mijnheer Surmont het
onderwijs niet te vernielen. Eens
schafte hij scholen op scholen af...
Eens zegde Mijnheer Surmont dat de
liberalen de schuld waren van den on
dergang van leperen. Eens zegde hij
dat in leperen geene nijverheid kon
ontstaan...
Eens sprak Mijnheer Surmont over
de armoede onzer werklieden. Eens
beweerde hij dat men met 1 Ir. 60
daags goed bestaan kan
Eens sprak Mijnheer Surmont over
de voltooing van de vaart Ieperen-
Komen. Eens noemde hij het een on-
noodig werk...
Eens wilde Mijnheer Surmont de
tram leperen-Nieuwkerke door de ge
meenten doen uitbaten. Eens gaf hij
de uitbating ervan aan vreemdelin-
gen
Eens maakte Mijnheer Surmont een
reglement over de confetti. Eens trok
hij dat reglement in...
Eens... eens... eens zal men hem
overal buiten draaien...
De Carrousel Opitz draait, Mijnheer
Surmont draaitkan er een klaarder
bewijs bestaan waarom ze twee ge
zworen vrienden zijn O. Ten Tick.
De heer Surmont is een vreemde
ling. Dat het dus onze lezers niet ver-
wondere, wanneer hij gedurig de
vreemdelingen bevoordeeligd.
Toen de tramliju leperen-Nieuwker
ke gelegd was, waren de gemeenten
van gedacht ze op eigen kosten uit te
baten, op de manier dat de gemeenten
gelegen langs de tramlijn Wervick-
Meenen-Gheluwe-Kortrijk het, met
veel gewin, doen. Maar daar men in
het benoemen van den bestuurder
Mijnheer Surmont's goesting niet
wilde doen, heeft hij de uitbating aan
een vreemde maatschappij gegeven.
De suikerfabriek, die aan Ieperen
beloofd was, werd, door Mijnheer Sur
mont's toedoen, te Waasten gesticht.
De burgemeester van Elverdinghe,
graaf d'Ennetières, heeft eenen te Pa
rijs wonende kleinzoon, die een auto
mobiel bezit. Om dien Marquis de
l'Aubépin, eenen franschen nobiljon,
plezier te doen, wilt Mijnheer Surmont
de steenweg Ieperen-Eiverdinghe in
keiweg veranderen.
In den gemeenteraad en in zijn huis
spreekt de heer Surmont fransch, voor
de leperlingen eene vreemde taal. In
den Senaat verdedigd de heer Surmont
de voorrechten dierzelfde vreemde
taal.
De leperlingen, die orgels hebben,
mogen maar zekere dagen en, dan nog
gedurende zekere uren, spelen. Daarbij
zijn ze verplicht telkens 10 franken te
betalen De vreemdelingen mogen
orgeldraaien wanneer zij willen en
betalen niets. Verleden Zaterdag, dag
waarop zeer veel buitenlieden naar
stad komen om zich te vermaken,
mochten de vreemde baraklieden, 's
morgends, muziek spelen, terwijl het
aan de leperlingen, niettegenstaande
hunne smeekschriften, verboden was.
Zondag was het hetzelde. Het is dan
gemakkelijk te verstaan dat de vreem
delingen het meest ontvangen.
Waren wij herbergier, wij zouden
het anders aan boord leggen. Wij zou
den ook eene barak met orgel opslaan
en eens willen zien wat burgemeester
Surmont zou durven doen. Wij zouden
