Vrijzinnig volksgezind weekblad van ieperen en het Arrondissement
De Rijschool vertrekt
naar Tervueren.
Vlaamschgezind
Kiezingnieuws.
Stadnieuws.
Zaterdag, 26" Maart 1898.
5 centiemen.
Vierde jaar. ^\T' 20.
Verschijnende des Zaterdags. eendracht maakt macht.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaar 52 franks.
vr de provincie, Eon jaar fr. 2-50.
Onzen gemeenteraad is op 12 Maart
laatstleden bijeengekomen Geen enkel
woord werd er uitgesproken aangaande
het vertrek onzer Rijschool. Nochtans
treft de zaak diep de belangen onzer
Iepersche bevolking. Ons dunkt dat
het de plicht was onzer raadsheeren,
het Schepenkollegie te ondervragen,
over de middels, die het pleegde in te
spannen, om het besluit van den mi
nister van oorlog te doen herroepen.
Men zou waarlijk zeggen dat onze
meesters samen den dood van Ieperen
bedoelen Zal er dan niets gedaan wor
den
VÉtoile Beige en andere bladen
van Brussel bevatten lange artikels
over den slechten toestand der gebou
wen waarin de Rijschool hier gehuis
vest is, over de ziekten die onder de sol
daten heerschen. Hunne besluitsels
zijn, natuurlijk, dat de Rijschool in
leperen met langer mag verblijven.
Men wilt dus de Ieperlingen straffen
omdat de klerikale regeering zoo nala
tig geweest is, die werken, die noodig
waren, niet te doen uitvoeren, of heeft
men ze misschien in puin laten vallen
om eens te kunnen zeggen dat het ver
blijf der Rijschool in leperen onmoge
lijk was Waarom hebben onze volks
vertegenwoordigers die sluwe streken
niet voorzien
Het Journal d'Fpres moet zoo ver
zekerd zijn van de verantwoordelijk
heid, die op zijne meesters weegt, want
het durft zelve over de zaak niet han
delen.
De ondergang van Ieperen zal voor
eeuwig als eene schandelijke vlek aan
hunne naam gekleefd blij ven. R.
De vlaamsche kwestie.
Het doel van ieder rechtschapen
mensch moet zijn aan zijn evennaas
ten zooveel welstand en geluk mogelijk
te geven.
De welstand wordt bekomen door
aan iedereen te geven volgens zijne
behoeften.
Het geluk, door het heerschen eener
algemeene vrede onder de menschen.
En hoe kan die vrede beter bestaan
dan door het vereenigen aller volkeren
tot ééne familie Maar, zooals in iedere
goed huisgezin er geen verstootelmgen
of onderdrukten mogen zijn, zoo ook
zou in die wereld familie ieder volk
zijn zelfbestaan moeten behouden.
Alles schijnt te strekken tot die een
dracht onder de volkeren. (1)
Op de aarde, bestaan tal van volke
ren. Ieder volk bezit zijne kenschet
sen zijne taal, zijne zeden, zijne ge
bruiken. Het vlaamsche volk, of beter
gezegd het volk dat Nederland en de
noorderhelft van Belgie bewoont, bezit
zijne eigenaardige kenschetsen, het
bezat die reeds vóór zes honderdjaren,
in een woord het is een volk. Dat het
zóó groot niet is als de naburige volke
ren, lijdt geen twijfel, maar is het zijn
schuld Heeft het eertijds niet alles
aangewend om een volk te blijven?
Zijn ongeluk is, dat het een plat,
moeilijk te verdedigen, land bewoont,
(2) een land dat zeer vruchtbaar is en
het volk rijk maakte, een land, dat de
sleutel der Noordzee wasen dat om
die redens den ijver der geburen ver
wekte. (3) Het is dus klein en zwak
(1) Wij zeggen eendracht en niet eenheid.
Eendracht beteekent dat al de volkeren als
broeders zouden vereenigd zijn, eenheid dat
een volk het meesterschap zou voeren en er
dus geene gelijkheid meer zou bestaan.
(2) Had ons volk, bij voorbeeld, Engeland
bewoont, dan ware het nu misschien het mach
tigste volk der aarde.
(3) Een ander is het gemis aan kooien het
voedsel der hedendaagsche nijverheid.
Men schrijft in bij den Uitgever üixmudestraat, nr 51, te leperen. De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotanale en Rechterlijke aankondigingen voorgansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. be andere aankondigingen voor België en
hef buitenland, uitsluitelijk in het Agence Havas Magdalenastraat, Brussel.
gebleven, terwijl de Duitscke, Fran-
sche en Engelsche volkeren groot en
machtig werden maar, omdat een
mensch klein is, is hij daarvoor geen
mensch, omdat een volk geen zoo tal
rijk is als een ander, is het daarom
geen volk Een klem mensch kan zich
onderscheiden, het vlaamsche volk
heeft zich de wereld dóór beroemd
gemaakt door zijne schilder- en dicht
kunst (en nu zijne muziekkunst).
Zooals bij ieder denkend lichaam
een gedeelte, dat denken moet, bestaat
en, daar een volk een denkend lichaam
is, moet het ook iets bezitten dat hem
met de andere volkeren in betrekking
houdt, hem bij die andere volkeren
doet waardeeren, iets dat het volk op
de hoogte van den vooruitgang houdt,
dat het volk verlicht, in een woord,
een denkend gedeelte, een hoofd, een
élite. En dat heeft men het vlaamsche
volk ontnomen.
Zes honderd jaren geleden, woonde
in Vlaanderen een rijk en machtig
volk. Twee vijanden, Vrankrijk en de
katholieken, hebben het gebracht waar
het nu is. 1830 is eene der noodlottigste
jaren geweest voor het vlaamsche
volk. De katholieken deden de revolu
tie om voor hunnen godsdienst de over
hand te bekomen, de Walen om ons te
verbinden aan Vrankrijk, la Grande
Soeur, zooals Charles Rogier het heette.
En do uitslag de katholieken langza
merhand overal meester, de vlaamsche
taal overal ten voordeele der fransche
verstooten. Komt er na 65 jaren veran
dering, dan is het wel omdat het volk
thans meester wordt heeft men niet
vroeger de rechten der vlamingen her
kend, het is omdat eene verfranschte
burgerij aan het bestuur was.
Een eerste stap is gedaan de Kamer
heeft de taal der vlamingen herkend.
Daar taal en volk twee onafscheidbare
zaken zijn, beteekend de nieuwe wet
ook de herkenning der vlamingen als
volk. Aan dat volk moet nu wêer een
hoofd, eene denkende élite gegeven
worden. Daarom zal de Kamer een
tweede stap moeten doen en de vlamin
gen toelaten met hunne taal advokaat,
geneesheer, ingenieur, handelaar, nij-
veraar, enz. te worden. En wanneer
hier aan het hoofd van het volk man
nen zullen staan, die als het volk vce-
len, die voor hem denken, voor hem
schrijven, zijn gemoed in muziek en
gedicht wêer geven, zijnen naam bij de
andere volkeren bekend maken en
doen waardeeren,dan mochte mijne
hoop zich toch verwezentlijken
Maar, dat men de vlaamsche bewe
ging niet uitgeve voor wat ze niet is.
De flamingant wilt slechts, dat het
vlaamsche volk wêer een volk worde,
dat met het waalsche volk als twee
broeders onder een zelfde bestuur zou
leven. Hij wilt, in overeenkomst met
de belgische leus, eendracht.
De ware flamingant wenscht niet de
afschaffing van het fransch leeren.
Integendeel, hij zou wenschen dat men
den jongen vlaming al de talen aan-
leere, die hem in zijne betrekkingen
kunnen nuttig zijn. Maar dit mag niet
geschieden ten nadeele van het onder
wijs van zijne eigene taal, want in die
taal moet hij niet alleen later gevon-
nisd, bestuurd en aangesproken wor
den, maar hij moet die ook kunnen
spreken, schrijven, lezen, zich erin
verder onderwijzen, erin denken.
Doch,het is nietgenoeg'tvolk op ver
standelijk gebied te wollen ontvoogden,
men moet het ook op stoffelijk gebied
willen redden want: ij dele magen
hooren niet. Daarom zijn vlaamsch-
gezindheid en volksgezindheid twee
onafscheidbare zakeu. Wie het ver
stand van het volk wilt opbeuren, zon
der eene verbetering in zijnen rnaat-
schappelijken toestand te betrachten.
is geen logisch man, wie klaagt over
de slechte handelingen, waaronder de
werklieden gebogen gaan, zonder te
spreken van den dwang, die op een
gansche volk drukt, begaat dezelfde
fout. Jan.
M. Colaerl en le Progrès,
Een opstelier van Le Progrès heeft
zich fel misgrepen. Hij laakt de
viaamschgezindheid van den heer Co-
laerten... had beter gedaan te zwijgen.
Dat Mijnheer Colaert nog maar 'nen
nieuwgebakken flamingant is, is waar,
maar, dat hij ongelijk had voor de
rechtvaardige herstelling onzer taal te
bpreken, dat is het niet.
Wij vragen aan den opsteller van
Le Progrès waar er in de wet Core-
man8-Devnendt staat, dat het voortaan
zal verboden zijn, in het vlaamsche
land, fransch te leeren
Tot nu toe hadden wij gedacht,
en met ons zeker ook iedereen die de
Kamerdebatten volgt en de wet gelezen
heeft, dat het voorstel voor doei had,
op wettelijk gebied, onze taal met het
fransch gelijk te stellen, niets min,
mets meer.
Waar heeft het mensch dat dan gele
zen
Of heeft hij misschien, wat wel mo
gelijk is, er niets over gelezen
Ehwel dan.... had hij beter gedaan
te zwijgen. Jan.
Mijnheer Colaert heeft vóór het
vlaamsch in de Kamer gesproken.
Poef, nog 'nen bekeerde
Hij is het al sedert lang en heeft
het in zijne redevoering gezegd.
Zeggen Daden, dat is hetgeen
waarvan men rekening houdt. En hij
is mij door zijn daden altijd voorgeko
men ais andersgezind. Telkens, dat ik
hem hoorde, sprak hij fransch, 't zij m
den gemeenteraad, 't zij met zijne po
litieke vrienden... De eenige raaien,
dat ik hem hoorde vlaamsch spreken,
was in het Volkshuis en ik dacht, dat
het was omdat zijne aanhoorders niets
anders kenden. Daarbij, hij zit sedert
bijna twintig jaren in de Kamer en wat
zou hem belet hebben, binst dien tijd,
een dergelijk voorstel neer te leggen?
Mijnheer Colaert is nu vlaamschgezind
omdat hij het moet zijn. Je weet zoo
goed als ik, dat de tijden geheel en
gansch veranderd zijn, dat het volk
meester geworden is en dat de heer
Colaert niet anders had durven spre
ken. Zie, vriend, gij waart tegen heb
algemeen stemrecht omdat gij slechte
uitslagen vreesdet,...
Inderdaad, ik had ongelijk, het
algemeen stemrecht heeft wonderbare
uitwerksels en de heer Colaert, die
vroeger het cijnskiesstel als een
leeuw, tegen het volk wilde verdedi
gen, zou nu willen doorgaan voor de
bonne a tout faire van datzelfde
volk. O. Ten Tick
Nieuwe meetiugen worden rond Gent
gegeven. Overal evenveel volk
Burgemeester Van Ryswyck van
Antwerpen heeft beloofd naar Gent te
gaan om vóór den Kartel te spreken.
Te Yerviers en te Thuin zijn ook
voorstellen van verbond gedaan ge
worden. Jan.
bal van Half-Vasten.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen 25
Rechterlijke aankondigen idem. 1 fr.
gemerkt, waartusschen onder anderen
een tiental clowns, man- en vrouws
personen, op dezelfde wijze vermomd
en die er zich opperbest schenen te
vermaken.
Het confetti-gevecht is zeer hevig
geweest en eene groote hoeveelheid
van die lieflijke veelkleurige papierkes
overdekte de bodem en het balkon.
Talrijke serpentins omringden de me
nigvuldige koppels die vroolijk in de
zaal dansten. Deze was op heerlijke
wijze versierd en de wanden waren
met bloemkransen en gebladerte opge
tooid. Onnoodig te zeggen dat het
feestje tot nog al laat in den morgen
geduurd heeft en dat de champagne
niet gespaard werd.
Gedurende het bal werd er ook aan
den arme gedachtverscheidene geld
inzamelingen werden ten voordeele
van den Schoolpenning gedaan en, vol
gens het schijnt, heeft men eene aan
zienlijke som bij eengehaald. Zoo veel
te beter voor den arme en bijzonderlijk
voor het wereldlijk onderwijs die
sedert eenige jaren maar ai te veel te
lijden heeft van ons klerikaal en fana
tiek bestuur.
Men heeft met Halfvasten mogen
overal confetti werpen. Mijnheer Sur-
mont heeft op het laatste oogenblik
geen nieuw reglement uitgegeven. Wa
ren de confetti, die, volgens hem,
schadelijk waren voor de openbare
gezondheid, nu al op eens verbeterd
Of heeft hij het niet durven wagen een
nieuw reglement te doen aanplakken.
S' Maerten.
Zooals naar gewoonte, heeft de
Schoolpenning met Half-Vasten zijn
tweede gemaskerd bal gegeven. Het
was zeer levendig en talrijke maskers
waren er aanwezig, waarschijnlijk om
dat het den laatsten karnavaldag was.
Veel mooie kostumen hebben wij op-
Onze timmerlieden.
Maandag 11. hebben eenige timmer
lieden hunne stielgenoten bijeengeroe
pen tot het stichten van eenen vak
bond.
Wij kennen de stichters niet, noch
tans moeten wij hen gelukwenschen
S' Josefsdag, die ons gewoonlijk het
tooneel gaf van braspartijen, voor het
eerste maal tot iets nuttigs te hebben
gebezigd Mochten zij in dien weg vol
harden
Op de zitting waren wij niet, om re
den dat wij van de bijeenkomst niets
wisten. Nochtans waren wij er graag
heengegaan om de grieven dier werk
lieden te hooren uiteenzetten en be
spreken en wij durven hopen dat wij,
per naasten, zullen verwittigd worden.
De drukpers zou op iedere dergelijke
bijeenkomst moeten uitgenoodigd wor
den.
's Namiddags zijn de timmerlieden,
die muziekant zijn, in stad, al spelen
de en gevolgd door stielgenoten, rond
gegaan. Eerst hadden zij aan Czaar
Surmont de toelating moeten vragen.
Zijne weledele, niet genoeg hoogge
achte, hoogheid heeft de welwillende
goedheid gehad zich zoozeer te verne
deren en aan Ieperlingen toe te laten
muziek te spelen
Als onzen vreemden burgemeester
zóó voort gaat,zal hij allicht zijn naam
van Zuurmond verdienen. Alpha.
P. S. Wij vernemen zooeven het
nieuws waarbij dat, indien men den
Burgemeester van deze Kattefeest bij
Opits niet heeft gezien, het was omdat
hij aan het opstellen van een nieuw
reglement bezig is. En dat kost tijd
De twee eerste artikels zijn reeds op
gesteld en wij deelen ze aan onze lezers
mede, met een verzoek er niets van
voort te vertellen, want, moest het aan
den Czaar's ooren geraken, er zouden
kunnen schrikkelijke dingen gebeu
ren. Het reglement luidt
Gezien de schandelijk slechte toe
stand van de broeken, waarmede de
11 iir- -
g-
