ik
Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en het Arrondissement
Slecht nieuws.
leperen in 1896.
De jachtwet.
Verschil van zeden.
De openbare schuld.
Stadnieuws.
Zaterdag, 50n April 1898.
o centiemen.
Vierde jaar. Nl' 25.
Aan liet -1 Nieuwsblad.
Het minimum van daaioon
Onzen gemeenteraad.
Verschijnende des aterdays.
EENDRACHT MAAKT MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaar 52 franks,
v'de provincie, Een jaar fr. 2-50.
De eene slechte mare volgt de andere
op, nauwelijks schijnt de zaak der
Rijschool voor ons wêer eene gunstige
wending genomen te hebben of het
gerucht verspreid zich dat er in. Vrank-
rijk hooge rechten zullen gesteld wor
den op de boter. Reeds sedert ver
scheidene weken hadden wij daarvan
hooren spreken, maar wij stelden er
toen geen geloof in.
Maar nu schijnt die slechte mare
zich te bevestigen.
In 1894, toen hier de rechten op de
boter gestemd werden, hebben wij die
krachtdadig bestreden. Menigmaal rie
pen wij onze kamerheeren toegij
stemt rechten op de boter, dat zal
onder de Fransche landbouwers eene
terugwerking verwekken en zij zullen
van hunne regeering hoogere rechten
eischen. Onze kamerheeren achtten het
niet noodig te luisteren zij wilden aan
de landbouwers bewijzen dat zij de
beschermende rechten genegen waren.
Hebben de beschermende rechten
onze landbouwers profijt bijgebracht
Is de prijs van de boter nu beter dan
vroeger? Neen, integendeel, nog nooit
hadden wij jaren waar de boter zoo
goedkoop was.
De rechten hebben voor gevolg ge
had de aandacht der Fransche regee
ring op den invoer onzer boter te trek
ken en dit heeft voor gevolg dat er
nu nieuwe rechten zullen voorgesteld
worden.
De heer Colaert, gevoelende hoe
groot de verantwoordelijkheid is die
op hem en zijne vrienden weegt, heeft
in de Kamer beweerd dat het niet door
de rechten is, die hier gestemd wer
den, dat Vrankrijk ons zijne grenzen
nu zal sluiten.
Maar de heer Colaert mag beweren
wat hij wil, de Ieperlingen zullen in
deze zaak ook klaar zien en eens te meer
weten hoe weinig hunne belangen ver
dedigd worden.
De Rijschool weg, de botermarkt
dood... en dat alles door de onbe
kwaamheid en onbezonnenheid onzer
vertegenwoordigers.
Waar gaan wij heen Waar gaan wij
heen Jan.
In de Kamers heeft de heer Vander-
velde door cijfers bewezen dat daar,
waar het volk het armst is, de katho
lieke godsdienst ook het meest macht
bezit en dat, bij voorbeeld, in het Wa
lenland waar veel nijverheid bestaat
en de loonen groot zijn de katholieke
godsdienst aan het kwijnen is, terwijl
in Vlaanderen waar de armoede steeds
toeneemt de godsdienst heer en meester
is.
Wat wij 111 leperen ondervinden be
vestigd ten volle de woorden van den
heer Vandervelde. En in het verslag
van 1896 vinden wij wêer onwederleg-
bare bewijzen daarvan. Dat de armoe
de in Ieperen vermeerdert is onbetwist
baar het getal ondersteunden bewijst
het klaarblijkelijk.
De ondersteunden van het weldadig
heidsbureel waren ten getalle van
in 1884 1888 1892 1896.
2217 2265 2688 2654.
Deze zijn dus in tien jaren tijds met
400 of 25 vermeerderd. Er waren
ondersteunden van de godshuizen ten
getalle van
in 1880 1896
1246 1887.
Het getal ondersteunden door de
godshuizen was dus in 1896 met 700
grooter als in 1880. En als wij
het cijfer der bevolking met die der
ondersteunden vergelijken, dan vinden
wij een nog treffender teeken der toe
nemende ellende.
De bevolking van Ieperen was
Men schrijlt in bij den Uitgever Dismudestraat, nr 51, te leperen De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotariale en Recluerlijke aankondigingen voorganscb België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad.. De andere aankondigingen voor België en
bet buitenland, uitsluitelijk in bet Ageace 3avas Magdalenastraat, Brussel.
m 1896 16,997
m 1884 16,241
756
Het getal ondersteuden
in 1896 4,541
in 1884 3,500
1,040
De bevolking vermeerderde met 756,
de ondersteunden met 1,040. In 1884
waren 21 °/0, in 1896 26 der bevol
king ondersteund.
Dat van een ander kant de gods
dienst veld gewonnen heeft zien wij in
de budjetten der kerkfabrieken. Deze
bedragen
1884 1896
S' Maar tens 15,000 17,000
S' Pieters 7,000 17,000
S' Jacobs 5,000 8,000
S* Niklaas 5,000 6,000
32,000 48,000
48,000 - 32,000 16,000
De ontvangsten der kerken zijn dus
met de helft vermeerdert.
Van 1884 tot 1896 nam het getal
ondersteunden toe met 1,040, de ont
vangsten der kerken vermeerderde met
de helft.
De armoede wordt erger en erger en
de godsdienst machtiger en machtiger.
Kan er een klaarder bewijs gevonden
worden voor de woorden van den heer
Vandervelde
[Te v.ervolgen). Jan.
Verleden week sprak de heer Colaert
in Kamer en hij handelde over de
jachtwet en voornamelijk over de
schade door de konijnen veroorzaakt.
Wij keuren zijne redevoering goed,
want het wordt hoog tijd, dat aan die
wet verandering gebracht worde, in de
zandstreek gelegen ten zuiden van
leperen wordt jaarlijks schrikkelijk
veel kwaad verricht en wij zijn zeker,
dat het stemmen van eene wet die hen
zou toelaten de konijnen te schieten
door de landbouwers als eene verlos
sing zou vernomen worden.
De landbouwers, zegt de heer Co
laert, klagen met over de hazen, maar
wel over konijnen. Dat de klagers zich
tot de rechtbanken wenden, wordt er
gezegd. Ja, maar 't gerecht is traag,
moeilijk en kostbaar, en men begrijpt
dat de klagers aarzelen.
Van eenen anderen kant, bevinden
zij zich tegenover hunnen eigenaar,
men moet dus de boeren veroorloven
zelf de konijnen op hun land te vernie
len. Daarom herhaalde de heer Van
dervelde wat ik vroeger had gezegd,
dat men veroordeeld kan worden om
een konijn te dooden en vrijgesproken
om eenen mensch te hebben gedood
Sedert lang deed ik dit uitschijnen
en voegde er bij dat de wet al te streng
is Is het geen misbruik iemand te
vervolgen en te straffen die eenvoudig
een jachttuig bezit Begrijpt men dat
de grondeigenaar burgerlijk verant
woordelijk kan worden gemaakt voor
zijne dienstboden, zelfs wanneer men
hem geene medeplichtigheid ten laste
kan leggen. Dat alles zegde ik langen
tijd voordat er hier socialisten waren.
Volgens ons moet de jachtwet ge
heel en al veranderd worden. Men
moet de landbouwers vrij laten de
hazen of konijnen te schieten die hun
ne vruchten schaden. Zijn er echter
personen, die bij het jagen plezier vin
den, dat zij dan van de landbouwers,
mits vergoeding, de jacht op hunne
hofstede trachten te bekomen. Dit
gebruik bestaat in veel andere landen
en wij zien geen reden waarom het hier
niet zou kunnen ingevoerd worden.
De jagers zullen natuurlijk klagen,
maar die heeren moeten inzien dat alle
vermaak geld moet kosten en dat het
onaanneembaar is dat de landbouwers
betale voor het vermaak van de jagers.
De wet zou drie goede gevolgen
hebben
Ten le het ware eene ware verlossing
voor vele landbouwers.
Ten 2e het zou de jagers niet meer
kosten want het geld dat zij nu beste
den aan het houden van jachtwachters
zou dan dienen om aan de landbou
wers de jachtpachten te betalen.
Ten 3e de gedurige wildstroopers
processen zouden veel verminderen.
Jan.
Verleden Zondag hielden wij mee
ting te Saffelaere, eene der weinige
gemeenten van Vlaanderen waar men
een liberaal bestuur aantreft. Daar er
een uur later ook meeting moest gege
ven worden van de kartel, bestonden
onze toehoorders meest uit liberalen
die eerst naar onze meeting kwamen.
In den loop zijner redevoering ver
klaarde de spreker der christenedemo-
kruten vlakaf, dat de chnstene volks
partij eene katholieke partij is op
godsdienstig gebied dat de godsdienst
aan 't hoofd staat van ons programma
en wakkerde de menschen aan van
voor de chnstene volkspartij te stem
men. Geen enkel der aanwezige libe
ralen sprak daarop een onbeleefd
woord en geen enkele maakte daarom
lawijd. Die menschen vonden zeker
dat het eene onbeleefdheid zou geweest
zijn van een persoon uit te jouwen, die
toch niemand verplichtte van naar
hem te komen luisteren en dat omdat
hij zijne eigene overtuigingen verde
digde.
Van daar trokken wij naar Ter-
donck, eene wij gelegen tusschen
Doornzeeie (eene parochie van Ever-
gem), Wynkel, Cluysen en Mendonck.
Er was daar eene groote massa volk,
doch wij zagen alras dat er daar tus
schen van die personen liepen met
domme nog half verdierlijkte wezen,
zonder gloed of verstand verradende
helderheid in 't oog, in een woord van
die personen die op hun wezen de tee-
kens hunner verknechting, hunner
verslaving dragen.
Iemand die onze Vlaanderen door-
loopen heeft en de wezens wat opge
merkt heeft kan zich niet bedriegen
er moesten daar in de omstreken ka
tholieke kasteelheeren wonen. Het was
inderdaad zoo ook en de kasteelslaven
waren opgetrommeld onder bevel van
een onderpastoor en een persoon die
hooge studiën gedaan heeft en zich
daar in de omstreken laat kennen als
een gemeene vleier der grooten met
onbeschofte manieren, om wat., klien-
teei (altijd den buit)? Hun stafofficier
was een vrije katholieke onderwijzer.
Ge ziet van hier hoe de beschaving
moet toenemen, daar waar zulke kerels
de jeugd moeten opvoeden en hoe de
menschen vooruitgang moeten doen in
christelijke broederliefde en verdraag
zaamheid daar waar zulke zielenher
ders de zedeleer moeten aanpredi
ken
Als iemand nu oprecht godsdienstig
gevoelen heeft, als iemand nu oprecht
christen is, niet uit gewoonte, niet om
dat zijn eigenaar het is of omdat zijn
handel er door zou lijden ware hij
andersgezind en er zijn zoo honderd
duizemle katholieken in België
maar uit innige godsdienstige overtui
ging, moet men niet beschaamd staan
bij zulke feiten
Weihoe onze priesters en wij zelve
wij aanzien en wij willen de andere
menschen den godsdienst doen aanzien
als dkii eei'sten grondslag van bescha
ving en van deugd en men moet hier
in de omstreken vaststellen dat in de
gemeenten, die onder het juk der be
houdsgezinde kasteelheeren zitten, een
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25
Rechterlijke aankondigen idem. 1 fr.
aanzienlijk deel der bevolking slechts
eene halve beschaving geniet, zoo
groot is daar nog de ruwheid, de on
beschoftheid en de ongeleerdheid
Zoo spreekt Planckaert, het hoofd
der christene demokraten. En wij
kunnen zijn schrijven in de volgende
woorden samenvatten in de liberale
dorpen verdraagzaamheid, in de kleri
kale dorpen bekrompenheid en wreed
heid.
Het vrijzinnig onderwijs heeft dus
voor gevolg het menschdom te verbe
teren, het klerikaal onderwijs.... Wij
verwijzen maar liever den lezer naar
de feiten die thans op den buiten rond
Gent gebeuren en hij zal wel zelf be
sluiten. Jan.
Nog nooit hadden wij een beter mi
nisterie, zegt het Journal d'Ypres, nog
nooit hadden wij beter meesters, be
weert bet Nieuwsblad, nog nooit is de
Staatskas in zoo een goeden toestand
geweest, babbelen beiden en noch
tans....
is in 1894 onze staatsschuld vermeer
dert met 35,300,000 franks
in 1895 met 31,895,000
in 1896 met 81,967,000 n
in 1897 met 61,897,000
Wanneer men ieder jaar vijftig mil
joen franken schulden maakt, is men,
dus volgens de katholieke bladen, een
goede bestuurder. Wie noemt men dan
eenen slechten bestuurder Jan.
Zoo moet liet gaan
Maandag aanstaande worden de hee
ren Deweerdt en Maillard, bij hunne
terugkomst van Thorhout, door ver
scheidene liberale maatschappijen in
gehaald.
Is het noodig te zeggen dat het de
wakkere Vlaamsche Sier is, die de
inhaling inricht
De trein komt aan eenige minuten
na zes uur. Het is een gemakkelijk
uur voor iedereen.
Er zal dus wêer veel volk zijn.
Sl Maekten.
En wij herhalen onze vraag
Wat is uw gedacht over het mini
mum van dagloon
Of kunt gijof durft gijof moogt gij
daarover met spreken Alpha,
Onzen koning heeft een minimum
van dagloon van 10,000 franken.
Onze katholieke ministers geven aan
den Graaf van Vlaanderen een mini
mum van dagloon van 700 franken.
Onze bisschoppen krijgen van de
katholieke regeering een minimum van
dagloon van 50 franken.
De pastoors een minimum van dag
loon van 7 franken (en de profijtjes
Onze timmerlieden vragen aan het
stadsbestuur een minimum loon van
30 centiemen per uur
Kan dat geweigerd worden
Alpha.
Nevens het bespreken van het ver
teeren van sommen geld voor werken
die reeds uitgevoerd waren, heeft de
heer Surmont den brief der timmerlie
den medegedeeld. Hij werd naar eene
bevoegde commissie verzonden. Als het
maarniet is om begraven te worden.
In alle geval de timmerlieden moeten
waken.
Er werd eene toelaag van 1000 fran
ken geschonken aan den Sport Hip-
piqne mits dat de Maatschappij 's
Zondags voor de koersen 500 kaarten
kosteloos uitreikt.
I
O
