Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en het Arrondissement
De Rijschool vertrekt
naar Tervueren.
Stadsnieuws.
Al zagen
Oude liedjes.
Onze timmerlieden.
Nieuwe gewoonten.
Zaterdag, 9n Juli 1898. 5 centiemen. Vierde jaar. l\' 55.
Eene ongehoorde daad.
Verschijnende des '&a1erdatjs. eendracht maakt macht.
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, te leperen üe aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotariale en Rechterlijke aankondigingen voor gansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor België en
het buitenland, uitsluitelijk in het Agence Havas Magdalenastraat, Brussel.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaar 3 franks,
v' de provincie, Een jaar fr. 2-50.
Wanneer zal men t>e-
ginnen aan liet vertee
ren der 364.,OOO fran
ken, dLie voor liet lier-
stellen onzerRij soliool
bestemd zijn4?
Sedert 35 jaren is de gemeente
Vinchem (gelegen in het arrondisse
ment Veurne) door liberalen bestuurd.
Bij de kiezing van 1895, behaalden
de liberalen er op nieuw de meerder
heid. De klerikale bestendige deputatie
verbrak deze stemming, maar bij de
nieuwe kieziug, behaalden de liberalen
weêr de overhand.
Uit wraak voor zooveel hardnekkig
heid, spanden de katholieken alle mid
delen in om hunne wraak uit te voeren.
Eenige landbouwers bezaten huizen,
die, zooals men het hier noemt, op
cijns gebouwd waren,'tis te zeggen dat
zij het land waarop hunne huizen ston
den slechts in pacht hadtien en dat
voor een zeker getal jaren
De eigenaren zegden hunne pachten
op en verplichten dus die arme lieden
hunne huizen af te breken. Zekere De
Dullen weigerde daaraan te voldoen.
De zaak kwam vóór het gerecht maar
daar zijn pacht dagteekende van 1812
en men er niet aan gedacht had hem
schriftelijk te vernieuwen, zoo dat hij
ieder jaren kan ophouden, sprak de
rechtbank een vonnis uit waarbij hij
onmiddelijk verplicht was zijn huis af
te breken. De ongelukkige ondervond
aldus, zooals Georges Lorand het zegt,
dat de wetten thans gemaakt zijn voor
de eigenaars en ten voordeele van hun
belang, en tegen de boeren.
De man lag ziek te bed toen de gen
darmen zijn huis gingen afbreken hem
op geweldige wijze op straat zetten en
hem aldus de vruchten van jaren en
jaren arbeid ontnamen.
Het feit verwekte veel opschudding
in de omstreken van Veurne. Eene in
schrijvingslij st werd door liet liberaal
Ons Blad geopend om aan De Dullen
een stukje land te koopen, een huis te
bouwen en hem aldus te bevrijden van
verdere vervolging.
Ook in de Brusselsche bladen werd
de dood van den onmeedoogende eige
naar gelaakt. De heer Georges Lorand
schreef in La Réforme een prachtig
artikel.
De inschrijvingslij sten brachten veel
geld op, meer als er verwacht werd,
men vroeg maar 1200 franken en men
vereenigde er 2291, hetgeen eene prach
tige uitslag mag heeten.
In de lange lijst der inschrijvingen
bemerkten wij met veel genoegen tal
van namen van liberale Ieperlingen.
In zijn oproep tot de Veurne-Am-
bachtsche bevolking beschreef Ons
Blad op roerende wijze de toestand
van den ongelukkigen De Dullen
In Veurne-Ambacht woonde een nederige
doch brave huisvader. Met sparen en oppas
sen kon hij erin slagen het dagelijksche
brood voor zich zeiven en zijn huisgezin te
winnen. En iedereen was het ééns om de
eerlijkheid te loven van dien man die, niet
tegenstaande zijn ziekelijken toestand, nooit
het hoofd voor wat of wie ook had moeten
buigen.
Plots werd die mensch, door een onmee-
doogend noodlot gedreven, uit het huis ge
jaagd, waar hij sedert jaren en jaren woon
de. Niet dat hij zijn pachtgeld verzuind had
te betalen, niet dat hij eenigerwijze aan
zijne verplichtingen was te kort gekomen
neem, maar doodeenvoudig omdat het ter
mijn van den cijnsgrond waarop het huis
stond, verloopen was en omdat de eigenaar
geene schikking in der minne wou aanvaar
den.
Verbeeldt u den toestand van den ongeluk
kige die, op een paar uren tijd, zijn huis on
der het houweel der officieele albrekers zich
in duigen storten, zijne schrale meubels en,
karige benoodigheden ziet aanslaan en, riiets
meer bezittende, geene andere toevlucht
meer te gemoet ziet dan te grijpen naar den
bedelstaf om niet van honger en gebrek te
vergaan
Uit dit feit vallen, gelooven wij, de
volgende besluitselen te nemen.
1° Dat het een ware schande is, dat,
honderd jaar na de revolutie van 1789,
een eigenaar nog het recht heeft, voor
een nietige reden, een mensch zoo te
berooven van de vruchten van het werk
van hem en zijne ouders.
2° Dat het meer en meer noodig
wordt, dat er eene regeering gekozen
worde, die aan zulk eenen toestand een
einde stelle.
3° Dat zulke leiten hard moeten
klinken in de ooren van die zoogezegde
liberalen die in de laatste kiezing voor
de klenkalen st&nden. Jan.
Het concert van de
Oud-Pompiers.
De vrijzinnige Ieperlingen die verle
den Zondag in den hof van de Ciladelle
het concert van de Oud-Pompiers niet
bijwoonden en ze waren nog al tal
rijk hebben ongelijk gehad. Want
het concert was de moeite waard.
Onder de mooiste stukken.die er uit
gevoerd werden moeten wij een werk
van den bestuurder, M. Moerman, aan
stippen, getiteld Feuilles d'Automne,
dat van veel vindingskracht en behen
digheid getuigt.
Er was te weinig volk. We denken
dat de Oud-Pompiers dienen meer aan
gemoedigd te worden want het kunst
gevoel mag bij geen volk uitsterven,
zonder dat het volk zelf verga.
Troostend is het toch dat het korps
van de Oud-Pompiers zooveel werklie
den telt. Er zijn onder de beste spelers
menigte handwerkers die trouw al de
repetitiën bijwonen, den moed hebben
na lichaamsarbeid nog geesteswerk te
verrichten, en aldus een schoon voor
beeld van toewijding geven, dat moet
begrepen en gevolgd worden door de
burgerij. A.
'T zijn al zagen,zeggen de katholie
ke bladen, de lange reeks grieven die
wij als antwoord gaven op de redevoe
ring van den heer Surmont in de ka
tholieke wacht. Al zagen maar het
waren geene zagen de prullen, die de
katholieken in 1890 inbrachten tegen
het liberaal bestuur. Het waren ern
stige grieven
De katholieke bladen klaagden dat
het water slecht was, over de benoe
mingen der bedienden, over het be
spreken van belangrijke zaken met
gesloten deuren,.... 'twas al (zie Jour
nal JYpres van 24n September 1890).
De heer Surmont die zich als de redder
van Ieperen wilde doen doorgaan be
weerde u dat de liberalen de schuld
waren van de slechte toestand onzer
nijverheid. dat een katholiek bestuur
de stad zou redden.
Wij hebben nu sedert zeven jaren een
katholiek bestuur, is onze nijverheid
gered? is ons water beter? zijn er
reeds door de klerikalen liberale amb
tenaren benoemd geworden hoe gaat
het nu in den gemeenteraad Is de
stad nu beter bestuurd als vroeger
Wij antwoorden neen. Integendeel,
hebben de cijfers, in de Strijd versche
nen, bewezen op welke schrikkelijke
wijze de armoede hier heeft toegeno
men. Is dat eene zaag
Dat er nijverheid zal ontstaan om
dien toestand te gemoet te gaan, wordt
van langs om twijfelachtiger. Het
nieuw waterstelsel, dat ons, volgens
den heer Surmont, water genoeg ging
geven om aan alle toekomstige noodig-
heden, te voorzien is nauwelijks vol
doende om aan het tegenwoordig ver
bruik der stad te voldoen. En nochtans
zijn weêr honderd duizende franken
verkwist geworden Is dat eene zaag
De heer Surmont had beloofd gezon
der water te leveren. Het water van
het tegenwoordig stelsel is slechter als
dat van het vroegere, want een schei
kundige, die het onderzocht verklaarde
het zoodanig slecht, dat het stadsbe
stuur zijn analysis niet durfde bekend
maken. Analysis voor de heer Fraeys
en voor nog andere inwoners der stad
gedaan, leverden dezelfde uitslagen. Is
dat eene zaag
Is er sedert de katholieken aan het
bestuur zijn, al een liberaal benoemd
geworden Heeft de heer Surmont de
onrechtvaardige wegzending van
Oreus, Gryflon, Yandenbussche en
anderen op het geweten niet Is dat
eene zaag
Bestaat er nu geen dwang in den
gemeenteraad Moet alles er nu niet
draaien zooals de Surmont het wil
Zoodanig, dat nog kort geleden een
gemeenteraadslid verklaarde aan ie
mand, die hem vroeg over de orgels
te spreken Wat wilt gij dat ik zeg,
we moeten de heer Surmont's goesting
doen. Handelt M. Surmont nu niet
als dwingeland, zelfs in zijn eigene
partij (Lefever, Merghelynck, Be-
heyt, Bruneel, enz.) Is dat eene zaag?
Handelt de gemeenteraad nu goed
Wordt de macht van den gemeenteraad
nu niet gedurig, door den heer Sur
mont, onder de voeten getrappeld
Worden er nu niet dikwijls sommen
geld verteerd eer zij in den gemeente
raad gestemd worden Werd de ge
meenteraad, verleden jaar, niet twee
dagen vóór nieuwjaar bijeen geroepen
om de begrooting voor het nieuwe jaar
te stemmen Worden de feestelijkheid
van den. Tuindag nu niet maar veer
tien dagen vóór zij moeten plaats heb
ben vastgesteld, hetgeen de goede
bekendmaking ervan belet Is dat eene
zaag
Heeft het liberaal bestuur obit
tegenover de inwoners gehandeld zoo
als de heer Surmont met zijn regle
menten op de orgels
Heeft het liberaal bestuur ooit de
buitenlieden doen straften wegens de
rupsen, zooals de heer Surmont het
deed
Heeft het liberaal bestuur ooit de
soldaten, sloetsen en stadsbedienden
verplicht tegen hun gedacht deel te
nemen aan betoogingen
Heeft het liberaal bestuur ooit ge
handeld tegenover de scholen en de
onderwijzers zooals de heer Surmont
het deed Zijn dat ook zagen
Of zijn dat grieven?grieven die dui
zendmaal belangrijker zijn dan de
grieven der klerikalen in 1890, grieven
die bewijzen dat de klerikalen hier
maar trachtten aan het bewind te gera
ken om hunnen boel overal meer en
meer meester te doen worden, grieven,
waarvoor de Iepersche bevolking hen
aanstaande kiezing de nederlaag zal
geven. Goliath.
Met genoegen lazen wij verleden
week in een blad van Brussel, de
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25
Rechterlijke aankondigen idem. 1 fr.
Ghronigue r> een artikeltje over onze
medeburgers de HH. Blyau en Tasseel,
die zich, zooals menige leperling het
weet, sedert een paar jaren ieverigbezig
houden met het opzoeken en verzame
len van oude vlaamsche liedjes.
Het verdienstelijk werk van onze
werkzame vrienden wordt dus reeds
naar waarde geschat in eene verwij
derde stad als Brussel.
Dit moge hen aanmoedigen en hen
aansporen om inderdaad, zooals de
Chronique het heel stellig aankondigde,
een bundeltje van hunne meesterstuk
jes in druk te laten verschijnen. A.
Na het verslag van den heer Vieren
deel, hoofd-ingenieur van West-Vlaan-
deren, over de billijkheid van het
minimum van dagloon voor de werk
lieden,komt nu een nieuwe getuige op
ten voordeele van het regelen cjer dag-
loonen.
Prins Albert, die terugkeert van
eene reis naar Amerika, heeft aan
eenen opsteller van Le Petit Bleu
zijne indrukken over dat land bekend
gemaakt. Daarin komt onder andere
het volgende over de dagloonen voor
De opvoeding is er zeer goed en
helpt mede tot de opbeuring van het
volk op verstandelijk gebied.
De schoone dagloonen helpen daartoe voor
zeker veel, want het volh is vrijer van den
ken, heeft een hooger besef van eigen
waarde, wanneer het geene armoede nog hon
ger te vreezen heeft.
Daarbij, daar de werkman zich goed
kan voeden heeft de alcool op hem bij
lange geen zoo noodlottige uitwerk
sels. n
Is dat geen les voor onze stadsbe
dienden, die nu sedert maanden het
onmogelijke betrachten om te beletten
dat de timmerlieden een genoegend
loon winnen Alpha.
In ons nummer van 23e April schre
ven wij het volgende
Eertijds, onder het liberaal bestuur,
was het budget in het begin der maand
December nauwkeurig onderzocht en
gestemd eertijds, vooraleer men open
bare werken verrichtte, waren die wer
ken eerst besproken en dan stemde
men de noodige kredieten om ze uit te
voeren.
Nu dat Czaar Surmont op het stad
huis zetelt, is alles veranderd. Men
heelt nieuwe gewoonten ingebracht
nooit word er rekening gehouden van
de gemeenteraadsleden, zij dienen
daar juist om te nikken als de burge
meester het eischt het budget wordt
daags voor Nieuwjaar zonder discussie
goedgekeurd, de kredieten worden ge
vraagd en gestemd als de werken reeds
uitgevoerd zijn, enz
"Welnu wij voegen er bij dat eertijds,
onder het liberaal bestuur, het pro
gramma der Tuindagfeesten een maand
en hall en dikwijls twee maanden voor
Tuindag reeds aangeplakt was. Nu zijn
wij den 9e Juli eu nog niets is bekend,
"Wel is waar de Gemeenteraad komt
dezen avond bijeen om daarover te
spreken maar verleden week was hij
daarom ook vergaderd en het program
ma werd acht dagen uitgesteld 1
Wil Burgemeester Zuurmont den
spot met de Ieperlingen drijven, o, dan
kan hij niet beter lukken
Goliath.
P. S. Men verzekerd ons dat het
muziek van Bommerskonten gewei
gerd heeft te komen, dat de heer Sur
mont Woensdag naar Brussel ging om
het muziek der Grenadiers te vragen.
«BH»
