Zaterdag, 29" October 1898.
Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en het Arrondissement
De Rijschool vertrekt
naar Tervueren.
Betoogingeii
van Veurne en Vinchem.
Rene les.
De soldatenkringen.
Stadsnieuws.
-> ceo hemen.
Vierdejaar. lV's d'1-52.
I er schijnen de des &alcrdags.
EENDRACHT MAART MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS
vook stad; Hen jaar3 (ranks.
vr de provincie, Hen jaarfr 2-50.
Wanneer zal men ein
delij li l>ei>'! 3> tseii aan liet
verteeren dLer 264,000
franken, «die voor liet
herstellen onzer I*Ö-
soliool bestemd zij n
Tal rij ke ui aatschappij en hebben Zon
dag laatst afgevaardigden gezonden
om het vaandel van den Burgers- en
Werkmanskring van Veurne in te hul
digen en ook, om in den namiddag, te
Vinchem, aan onzen vriend De Dullen,
het huis, dat hem door de Vrijzinnigen
van gansch het land werd aangeboden,
te overhandigen.
Om 10 ure 's morgens greep te
Veurne aan de statie de ontvangst der
vreemde kringen plaats.
De Veurensche Koninklijke Harmo
nie van den heer Andries nam het
hoofd van den stoet.
Daar waren vertegenwoordigd de
Vrijzinnige Vereenigingen van Brus
sel, S1 Josse-ten-Noode, Laeken, Else-
ne, Schaerbeek, Doornijk, Dendermon-
de, Gent, Meenen, Ieperen, Rousselaere,
Blankenberghe, Nieuwpoort, Diksmui-
de, de Vrijzinnige Studentenkring van
Gent, de Vooruitstrevende Vrijzinnige
kring van Schaerbeek, enz., enz. Veur
ne was vertegenwoordigd door zijne
Vrijzinnige Vereenigiug, door zijnen
werkerskring Vrij en Bekwaam en
door de maatschappij Sl Sebastiaan.
De stoet bevatte een vijftigtal maat
schappijen, allen vergezeld van hunne
vlaggen.
Gedreven door eenen grooten geest
drift beliepen de manifestanten ver
schil lige straten der stad om zich ein
delijk om elf uren in het lokaal van
den werkerskring te vereenigen, waar
eene meeting plaats greep. Daar wer
den redevoeringen door de heeren
Buyl, Georges Lorand, volksvertegen
woordiger uit Virton, Stevens, Debrou-
were, Derycké, enz. uitgesproken en
langdurig toegejuichend.
Om een ure vertrok de tram naar
Vinchem waar de tram van leperen
ons muziek der Oud Pompiers en tal
rijke vrienden uit onze stad moest la
ten afstappen. De stoet te Vinchem
bevatte meer dan drie duizend mani
festanten.
Nooit is betooging beter gelukt.
Het liberalism op den buiten herleeft
daar is de groote uitslag van den 23e
October laatstleden. Over dien uitslag
mogen wij fier wezen wij kunnen
er met genoeg onzen vriend Buyl over
gelukwenschen, want aan hem komt
in groot gedeelte de eer van dien dag
toe.
Ons muziek is van Vinchem rond
zes uren vertrokken en werd met spe-
cialen tram in Ieperen teruggevoerd.
Veel volk was er aan de statie niet
daar iedereen dacht dat de Oud-Pom
piers maar een uur later zouden terug-
keeren. Maar het was genoeg dat do
eerste muziekklanken door de stad
weêrgalmden om de Ieperlingen uit
hoeken en kanten te doen toestroomen.
De betooging van Vinchem is voor
zeker eene les. Al was het doel eene
betooging ten voordeele der vrijheid
van denken, toch bewees zij de leven
digheid der volksgezinde gedachten in
Veurne Ambacht. De duizende land
bouwers die van uit de omliggende
dorpen toegestroomd waren en er op
de vriendelijkste wijze feest vierden
met de vrijzinnige stedelingen, toon
den door hun getal en hunne geest-
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, te Ieperen. De aankondigingen
van heide Vlaanderen evenals deNotariale en Beclnerlijke aankondigingen voor gansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor België en
het buitenland, uitsluitelijk in liet Ageace Havas Magdalenastraat, Brussel.
drift de groote omkeenng, die thans
in de hoofden der Veurn-Ambacht-
naare gebeurt. Die verandering is het
werk van den heer Buyl, het gevolg
van jaren ernstige propaganda niet met
pinten en vijf franken stukken maar
door gedurige onderrichting van het
volk door dagbladen, vlugschriften en
meetingen.
En die uitslag doet ons overwegen.
Vooral als wij denken aan onze eigene
omgeving, aan de wijze waarop de
buitenlieden van ons arrondissement
door de klerikalen in onwetendheid
en halve barbaarschheid gehouden
worden. Het is in Veurne-Ambacht
niet dat moorderijen als die van Zonne-
beke zouden plaats grij penHet is over
Veurne-Ambacht ook niet dat het
Nieuwsblad, zou mogen schrijven dat de
baldadigheden van alle slach er op
schrikkelijke wijze toenemen.
Als wij den ommekeer zien, die daar
aan het gebeuren is, als wij daarbij
den toestand zien die heerscht in ons
eigene omgeving dan gevoelen wij in
ons een zucht om ook aan die verande
ringen mede te werken. Ook leperen
en zijn omstreken moeten verlost wor
den En dat gevoel, wij zijn er zeker
van, heeft niet alleenlijk m ons binnen
ste getrild maar ook in dat van alle
goedgezinde mannen.
Maar het is niet genoeg te hopen, te
wenschen, want nevens den wensch
treedt onmiddelijk de vraag op. Is het
mogelijk?... Is het mogelijk?
Wij gelooven, ja, het is mogelijk,
maar niet door te wenschen, te hopen,
te dromen, te slapen, maar door gedu
rig te werken. Zeker is de taak groot
maar deze mag ons niet afschrikken
alleen het doel moet aanzien worden.
Een eerste werk van propaganda is
het bewerken onzer eigene stad. Zooals
wij het reeds zegden moet van nu af
reeds, en niet veertien dagen vóór de
kiezingen, gewerkt worden. Wij raden
daarom de volksgezinden aan zich
ernstig in te richten en de propaganda
aan te vangen. De Strijd zal hen uit
ai hare kracht helpen. De Strijd.
Het Nieuwsblad beweert dat de krin
gen die door de klerikalen voor de sol
daten opgericht worden geen politiek
doel hebben. Zij dienen maar om bij
de soldaten de katholieke godsdienst te
onderhouden. En daar voor de klerika
len godsdienst en politiek al hetzelfde
meenen Zij dienen om de jongens aan
te trekken in den klerikalen politie-
ken boel.
Voor de zedelijkheid der soldaten
zorgen is voorzeker schoon. Maar zeg
gen dat de klerikale kringen met dat
doei gesticht zijn is liegen. Het Nieuws
blad zou niet durven beweren dat er
nooit gepredikt wordt tegen liberalen
en socialisten. Het zijn dus geene krin
gen voor verzedelijking maar voor
klerikale propaganda.
En de vraag waarom en stichten
de liberalen er geen bewijst het
genoeg want deze vraag wilt wel dui
delijk zeggen: Wij, klerikale partij,
hebben zuike kringen gesticht ten
voordeele onzer partij, waarom en
sticht gij er geen ten voordeele van
d'uwe.
Maar, Nieuwsbladgebaart u zoo on-
noozel niet. Gij weet- zoo goed als wij
dat, indien de liberalen dergelijke
kringen stichtten, gij de eerste zoudet
zijn om te vragen dat het aan de
soldaten verboden zou worden er naar
toe te gaan, dat zelfs het stichten van
dergelijke maatschappijen onmoge
lijk is daar de militaire overheden ze
zouden verbieden. Er zijn daar reeds
voorbeelden genoeg van.
Overigens geen enkel officier zou
zich met deze kringen mogen bezig
houden terwijl de klerikale officieren
voor hunne maatschappijen gedurig
op
alle
propaganda maken en ervoor
wijzen beloond werden.
Uw kringen zijn dus met een politiek
doel gesticht. Uwe omzendbrieven
moeten dienen om de jongens te ver
plichten er naartoe te gaan, om de
ouders te leeren kennen die weigeren
hunne zonen naar uwe kroegen te zen
den, om dus de politieke gedachte der
ouders te kennen, om hen indien het
mogelijk is, te kunnen broodrooven.
Het is eenvoudiglijk een nieuw mid
del van inkwisitie. Jan.
\r rouwenbelangen.
De heer Ceriez is voor de rechten dei-
vrouwen. Dat is vast en zeker, geheel
leperen weet het. Maar hij blijft niet
bij woorden. Met eene daad wilt hij
het toonen en hij geeft zijn ontslag-
van luitenant der pompiers om toe te
iaten, dat een persoon van het vrou
welijk geslacht dat ambt bekleedde,
of te mmste wordt dat zóó m stad ver
teld.
En die vrouw Wel de schoone Miss
Y Priana, zoo goed gekend in de cir
cussen van leperen en Gent voor hare
toeren te paard. Wie herinnert zich
nog hoe zij stoutmoedig al rijdende
hare kazak of vest draaide, hoe zij ge
durig onder het applaus der toeschou
wers dien toer moest vernieuwen eu
hoe den circus daarmede fortuin heeft
gemaakt.
Hoeden af voor Mijnheer Geriez, die
een man met karakter hierdoor be
wijst te zijn. 0. Ten Tick.
Over d'org-els.
Het Nieuwsblad blijft over het regle
ment zwijgen. Het is dus waar wat wij
voorzegden het Nieuwsblad zwijgt uit
kiesbelang. Het is opgesteld in de taal,
die de belanghebbenden alleen kennen
en het waagt het niet de beweringen
van le Journal d'¥pres te uiten. Noch
tans voorspelde een maand geleden le
Journal d'ï'pres ons eene duchtige klop
ping van wege het Nieuwsblad
Le Journal d'Ypres dat weêr een veer
tiental dagen over de zaak gezwegen
heeft, denkende dat daarmede de be
spreking zou gedaan zijn, is verleden
week weêr verplicht geweest te ant
woorden. Er zal, zooals in Sep
tember, nog eens twist ontstaan zijn
ouder de gemeenteraadsleden en de
opsteller zal zeker weêr gezegd heb
ben Ik zal De Strijd op haar plaats
zetten. Of dat lukken zal
Het denkt ons in het nauw te bren
gen door ons te vragen maar geef ons
eens een voorstel van reglement zooals
het zou moeten zijn. Het antwoord is
nochtans gemakkelijk om het regle
ment te maken zooals het zou moeten
zijn, hoeft men slechts de artikelen 2,
3 en 4 te veranderen en te maken dat
zij, niet bestaande ten voordeele der
vreemdelingen en ten nadeele der Ie
perlingen, alle personen die in Ieperen
verkeeren op gelijken voet stelt en te
beletten dat het reglement de ruin
weeze onzer buitenherbergiers.
En le Journal D'Ypres mag zooveel
het wil veinzen met deze zaak te spot
ten. Met aanstaande kiezing zal het dat
niet meer doen, want het zal inzien,
dat de schade der belanghebbenden
overgroot is en... want het zal hunne
stemmen noodig hebben.
De schade door Ieperlingen geleden
is vooral groot op den buiten. Wij
hebben er een enkwest gedaan en zie
hier de uitslag ervan.
Toen het reglement voor de gemeen
teraad kwam klaagde geen enkele her
bergier. Veel van degene die wij zagen
zegden dat zij zelf voorstander waren
van een reglement. Het is slechts wan
neer men aan het uitvoeren ervan be
gon, dat de herbergiers gewaar werden
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen 25
Rechterlijke aankondigen idem. 1 fr.
hoe dom en schandelijk het opgesteld
was. De buiten herbergiers, die gedacht
hadden, dat, zooals vroeger, het hen
zou toegelaten zijn met de kermissen
een stuivertje te verdienen, konden
niet gelooven dat het reglement hen
die broodwinning ging ontnemen. Uit
zekerheid, zond een hunner eenige we
ken voor het kermis was op zijnen
hoek eenen zeer beleefden brief, waar
van wij hieronder den tekst geven, aan
den heer Surmont. Hij ontving het
drooge, ontmoedigende antwoord, die
herop volgt
Yper, 1 Mei 1898.
Mijnheer de Burgemeester,
Ik kom u ootmoediglijk vragen om te mogen
laten dansen in de herberg
op de Zondagen en Maandagen der kermissen
van Brielen
Daar ik met de verandering van 't reglement
op de orgels daardoor veel schade veroorzaakt
ben, hoop ik, Mijnheer de Burgemeester, dat
gij aan mijne vraag zult voldoen.
li et is wel te verstaan dat ik bereid ben de
onkosten, daaraan vast zijnde, te betalen. Mij
op uwe welwillendheid betrouwende, bid ik u,
Mijnheer, te willen aanvaarden mijne geachte
groetenissen. ('Volgt het handteekenj.
Aan Mijnheer de Burgemeester der stad Yper.
Yper, i6 Mei 1898.
Mijnheer,
Ik heb de eer u te berichten dat uwe vraag
van le Mei niet kan ingewilligd worden, als
tegenstrijdig zijnde met de bestaande verorde
ningen.
Ontvangt Mijnheer, mijne geachte groete
nissen. De Burgemeester,
B. Surmont de Volsberghe.
Men merke wel op dat de schrijver
van den brief geenszins een liberaal
was en dus een vriendelijk antwoord
verwachtte zooveel te meer daar hij
schreef ik ben bereid de onkosten te
dragen. Het mensch kende, onge
lukkiglijk voor hem, Czaar Surmont
nog met en hij was erg teleurgesteld
toen hij het antwoord ontving. Hij
deelde het natuurlijk aan zijne stiel
genoten mede en de buitenherbergiers
besloten eenen gezaroentlijken brief,
niet te zenden naar den heer Surmont,
wiens onbeleefdheid zij nu kenden,
maar naar het stadsbestuur waar zij
dachten beter ontvangen te worden.
Te vervolgen). Alpha.
Vlaamsche Ster.
De eerste vertooning dezer wakkere
Rhetorika is opperbest afgeloopen.
Bloemeken werd op eene meest aandoen-
lijke wijze opgevoerd. De aandoening
van de toehoorders, de neusdoeken die
maar al te dikwijls uit de zakken ge
haald werden bewezen hoezeer alle
rollen op natuurlijke wijze- opgevoerd
werden. Met fierheid mogen de «onde
ren v spreken over hunne vertoonin
gen en over de jonge tooneelisten, die
zij gevormd hebben, want wonderbaar
is de vooruitgang die deze jongens ge
daan hebben. De moeilijkste rollen
worden door hen, het kan niet beter,
weêrgegeven zonder de minste hape
ring of herzegging.
Is het dan te verwonderen dat het
stuk Studentenliefde die, om zoo te
zeggen, onder hen alleen opgevoerd
werd ook grooten bij val oogstte en dat
de Maatschappij de Oud-Pompiers
hen verzocht heeft het op hunne aan
staande vertooning te spelen.
Er zal dus niet mogen gezegd wor
den, dat de Vlaamsche Sier kwijnt
het jonge bloed, dat zij ontvangen
heeft, is goed en krachtig bloed, dat
haar een nieuw tijdperk van bloei zal
doen beleven tot groot voordeel van de
kunst, van onze taal en van ons volk.
Wij zagen met genoegen, dat het
bestuur der Vlaamsche Ster onze
opmerkingen iii acht genomen heeft en
wij gelooven niet, dat er aangaande
het nieuwe regelen der zitplaatsen op
merkingen geuit werden, zoodat het
publiek de maatregel ook goedkeurt.
-v. vjVjVWwv
