Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en het Arrondissement
De rijschool vertrekt
naar Tervueren.
De Evenredige
V erteg e n woordiging
Ondergang.
Pastoor Daens.
Stadsnieuws.
Bij (Toiid-man netjes.
Zaterdag, 17" December 1898.
o centiemen.
Vijfde jaar. IV1' 7.
EsÊÈÊ"
l ersc/njwende des HBateedays.
EENDRACHT MAART MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaar franks.
vr de provincie, Een jaar Sr. 3-oO.
Wanneer zal men ein-
delij k beginnen aan het
verteeren der 364,000
franken die voor lxet
herstellen onzer Rij
school bestemd zij n
Verleden jaar hebben wij in ons
blad eemge artikels over de evenredi
ge vertegenwoordiging en het kartel
geschreven, waarin wij de hoop uit
drukten weldra een verbond te zien
sluiten onder de verscheidene partijen
tot het bekomen dier rechtvaardige
vereischiug.
"Welnu wij zijn verheugd aan onze
lezers te vernemen dat, in eene verga
dering te Brussel gehouden, onder het
voorzitterschap des heeren Beernaert,
er besloten werd eene hardnekkige
propaganda te beginnen ten voordeele
der evenredige vertegenwoordiging.
Men heeft besloten een gemengd Ko-
miteit te vormen waar de socialisten
door den heer Bertrand zullen verte
genwoordigd worden en waar katho
lieken zooals den heer Loslever en
kristene demokraten zooals den heer
Carton de Wiart zullen vertegenwoor
digd worden. Het is de toepassing van
het kartel aan de propaganda en de
rechtvaardiging van het kartel op kies-
gebied. De groep bestaat uit 14 libera
len, 15 socialisten en 10 katholieken.
Wij geloven stellig dat door die sa
menwerking dat ontwerp veel kans
hebben zal eenen goeden uitslag te be
komen. Al de partijen inderdaad heb
ben intrest het te verdedigen, want de
gene die heden aan het bewind is door
de onrechtvaardigheid van het tegen
woordig kiesstelsel kan morgen het
slachtoffer er van wezen
Niemand kan loochenen dat het
meerderheidstelsel, dat alles toegeelt
aan den helftpluseeneen barbaarsch
stelsel is, die ons tot eenen onaangena-
men toestand gebracht heeft. Er is geen
eendracht meer in onze maatschappij,
de Kamers vertegenwoordigen niet
meer het land, do kiesstrijden zijn
eene verwarring. Het huidig stelsel
leidt naar alle onregelmatigheden, het
doet de spreuk toepassen het einde
verrechtvaardigt de middelen het
boezemt al de listen en dubbelzinnig
heden in. Van daar kiezingen in tegen
stelling met den geest van een arron
dissement, van daar verbasterde ver
bindingen den volgenden dag ontbon
den, van daar gerechtsweigeringen die
degene, die er het slachtoffer van zijn
verontwaardigen en verbitteren.
Met de evenredige vertegenwoordi
ging zullen wij tot orde en eendracht
terugkeeren. De rechtvaardigheid van
het grondbeginsel hervan wordt door
niemand betwist. Aan ieder kiesgroep,
aan ieder der elementen,welke aan eene
kiezing deelnemen, eene vertegenwoor-
diging geven in evenredigheid met haar
deel invloed wiskundiglijk uitgedrukt
door het getal harer partijgangers, is
doen wat de rede en de rechtvaardig
heid bevelen. Dat grondstelsel kan
maar betwist worden door mannen re-
deneerende onder een ikzuchtig oog
punt. De eene spekuleeren op het he-
dendaagsch stelsel om de bovenmatige
voordeel en te behouden welke hunne
partij bekomen heeft. De andere zien
in het zelfde stelsel het middel om
hunne vijanden omver te werpen en ze
te onderwerpen aan de wederwraak
van het zegevierend verbond. Dat zijn
redeneeringen van bandieten de kom-
Men schrijft in bij den Uitgever Oixmudestraat, n' 51, ta leperen. De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotariaie en Recbterlijke aankondigingen voor ganscb België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor België en
het buitenland, uitsluitelijk in bet Agence Havas Magdalenastraat, Brussel.
mer van de waarheid en het recht heeft
er geen deel in.
Wij willen de waarheid in haarzel-
ven, het recht in zichzelven, overtuigd
dat indien de eerste geëerbiedigd en het
tweede gehoorzaamd wordt er niets
anders dan goed daaruit spruiten kan.
Het tegenovergestelde zeggen is de ba
sis van alle zedeleer loochenen en er
is, er moet eene zedeleer in politiek
zijn zooais in andere zaken. De zede
leer is lang miskend geweest, wij we
ten het, maar het is daarom dat de po
litiek alle aanzien verloren heeft en
dat zooveel mannen van talent, ter
groote schade van het land, versmaden
mandaten te vragen die hun zouden
blootsteilen aan vernederende overga
ven. Met de evenredige vertegenwoor
diging, ieder partij zeker zijnde zijner
vertegenwoordiging, zou men een Par
lement zien samengesteld uit verstan
dige, geleerde vertegenwoordigers en
het is overbodig aan te dringen over
hetgeen het land er mede winnen zou.
Het is een feit in 't algemeen bestatigd
dat heden de parlementarische beraad
slagingen niemand meer aanlokken.
Het Beknopt verslag heeft reeds
een derde zijner abonnementen verlo
ren. De Kamers hebben geen gezag
meer omdat zij het land met meer ver
tegenwoordigen en omdat het rueer-
deiheidstelsel er eene hoeveelheid on
waardige politieke mannen naartoe ge
zonden heeft.
Te vergeefs zegt men dat de evenre
dige vertegenwoordiging het ontbin
den der partijen veroorzaken zal. Daar,
om vertegenwoordigd te worden, een
partij een aanzienlijk kiesquotient be
reiken moet, zal de verspreiding zorg-
vuldiglijk vermijd worden. Wat ue
drogredenaars aangaat die beweeren
dat er met de evenredige vertegenwoor
diging geene meerderheid in de Kamers
zou kunnen zijn en dat er eene meer
derheid moet zijn, ware zij overwel
digd en dus gevaarlijk, nemen wij
hunne argumenten niet in acht. De
evenredige vertegenwoordiging, recht
vaardig stelsel, zal ons een oprecht
Parlement geven en dat is ai wat men
verlangen kan. Er is niets boven de
waarheid en boven het recht.
Wij wenschen eenen goeden uitslag
aan de propagandisten der evenredige
vertegenwoordiging. Het is het oogen-
blik goeden wil en krachtdadigheid te
toonen.
Er zijn tien katholieke kamerheeren,
die deel namen aan de vergadering.
Zou le Journal dJ Ypres ons niet kun
nen zeggen of er geen onzer vertegen
woordigers er waren. Of ten minste
ons hun gedacht geven over de evenre
dige vertegenwoordiging. Goliath.
De bewaarders kunnen maar niet
begrijpen dat het volk naar beternis
vraagt.
Is alles niet verbeterd, zeggen ze.
Ha, hadden die klagers allemaal de
jaren 40 geleefd, ze zouden tegenwoor
dig zoo niet jammeren, bevestigen ze.
En met die woorden trachten zij den
bek te snoeren van al de jonkheden,
die in 1840 nog in de schelp zaten.
Welnu, wij gaan eens in 't kort en
dat met officieele cijfers door 't gou
vernement zelf afgekondigd, die zoo
genaamde beternis sinds 1840 onder
zoeken, voor wat de boeren betreft.
^In 1840, op 100 boerderijen, zijn er
83 in de handen van eigenaars, 17 in
de handen van pachters.
In 1880 op 100 boerderijen zijn er
nog 51 in de handen van eigenaars, 49
in de handen van pachters.
■Vooruitgang dus... in 't getal der
onteigende boeren
In de provintie Üost-Ylaanderen zelf
was in 1890 't getal der eigenaars ge
krompen tot 25 per honderd.
De 75 andere hebben geenen eigen
dom meer
In de jaren 40 was de grond belast
voor ongaveer350 millioen hypotheek.
In 1892 stijgen de hypotheken die
drukken op den grond, tot 861 mil
lioen meer dan verdubbeld
Aardige vooruitgang, nietwaar
In de jaren 40 kreeg 't boerenwerk
volk boven den kost 1 fr. 15 c. per
dag, ongeveer 13 stuivers.
Hoeveel is 't opgeslagen Sommige
rijke eigenaars geven tot 11 en 's win
ters tot 7 stuivers.
Vooruitgang
Laat ons nu de markten zien van
1840 en nu
1840 Per zak 1885
Tarwe 28,75 14,00 franken.
Rogge 19,50 11,00
Masteluin 23,60 13,00
Haver 18,10 15,00
Gerst 21,00 13,00
Is er vooruitgang voor de inkomsten
van den boer De tarwe is juist den
helft afgeslagen
Wat toonen de aangevoerde cijfers
1. Eene schrikkelijke vermindering
der prijzen, bijgevolg der inkomsten
van den boer
2. De verdubbeling der hypothekaire
schulden
3. De vermindering van 't getal boe-
ren-eigenaars. Waar er vroeger vier
waren, nu nog éénen
Laat ons 't blad keeren en den toe
stand nagaan van den eigenaar-kapita
list.
in 1840 gold het land ongeveer 2000
franken de hektaar.
Nu geldt 't land 5 tot 6000 franken.
Dus het fortuin van den eigenaar is
verdriedubbeld
In 1840 stonden de pachten 65 fran
ken per hektaar, nu staan ze 200 fran
ken, soms nog meer
De inkomsten van den heer evenals
zijne fortuin zijn verdriedubbeld
(De Klok).
Le Peuple meldt het volgende
Langs alle kanten in zijn bestaan
vervolgd, heeft de arme geestelijke
geen altaar meer om er zijne mis te le
zen en zijn priesterambt uit te oefenen.
Hij heeft dus den eenigen maatre
gel genomen die hem nog te nemen
overbleef hij keert terug in 't bur
gerlijk en politiek leven. n
Le Soirgoed op de hoogte van wat
in het kristen demokratisch kamp om
gaat, bevestigt dit bericht als volgt
Wij meenen inderdaad te weten
dat priester Daens, gekrenkt in al
zijne belangen,stoffelijke en zedelijke,
van alles ontbloot, zich ieveriger dan
ooit zal inspannen voor de zaak der ar
men en der kleinen, welke hem altijd
zoo duurbaar is geweest.
d En, in afwachting, om brood te
bezorgen aan dien armen priester, die
uitgehongerd wordt, zullen de demo
cratische bladen eene inschrijving ope
nen, opdat hij niet sterve van honger
en uitputting.
Het is volkomen ongerijmd dat
men, op het einde dezer eeuw van
vooruitgang en volksgezindheid, kort
na de encyklieken en de zoo verzoe
nende raadgevingen van paus LeoXIII,
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25
Rechterlijke aankondigen 1 fr. idem.
alzoo met voorbedachtheid eenen ar
men priester in ellende en vertwijfe
ling dompelt, wiens eenige misdaad
zal geweest zijn de vriend te zijn van
de onterfden en der ongelukkigen.
Wij gelooven niet dat pastoor Daens
de kap over den haag zal werpen. Met
den priesterrok zou hij het grootste
gedeelte van zijn invloed op zijne aan
hangers afleggen, die hem volgen juist
omdat hij priester is.
Over pastoor Daens lezen we in Eet
Recht
Priester Daens denkt er volstrekt
niet aan den rok af te leggen.
Hij is en blijft priester, en welke
ook de vervolgingen zijn die hij van
wege de conservateurs te verduren
heeft en de last welke hem aangedaan
wordt, hij maakt er den godsdienst
niet aansprakelijk voor en zal dit ove
rigens nooit doen integendeel, meer
dan ooit is hij den godsdienst ver
kleefd en is het zijn hoop en zijn troost
in den roomschen godsdienst te leven
en te sterven.
Na gezegd te hebben dat de Woes-
tisten alles in het werk stelden om den
priester broodeloos te stellen, vervolgt
het blad
Wat kan hij nog doen Zijn bur
gerlijk recht hernemen. Priester Daens
zal het doen, naar men ons verzekert.
Hij heeft het niet gezocht, hij heeft het
anders gewild. Troebele tijden breken
aan. Gansch de verantwoordelijkheid
weegt op de onverzoenbare, wraak
zuchtige bewaarders.
Priester Daens zal zich op nieuw
aan 't hoofd stellen van de Ghristene
Volkspartij.
Als gevolg op ons artikel over die
Knagers gaven wij eenen ongeteeken-
den brief vol van klachten over de
nonnen van het Nazareth, le Journal
Y Ypres antwoordt met te zeggen dat
indien net noodig ware, al de ouder
lingen met genoegen hunnen lof over
de nonnen zouden zeggen.
Wij antwoorden daarop er is geen
rook zonder vuur en indien er ons
klachten geworden dan is het wel om
dat er in het gesticht het een of ander
moet gebeuren, dat maakt dat de ou
derlingen niet tevreden zijn.
Le Journal cV Ypres had veel beter
met ons aan het bestuur der Hospicen
gevraagd dat er onderzoek zou inge
steld worden.
En nu wij over de zaak van het
plaatsen van nonnen in onze gestichten
aan het spreken zijn, zouden wi] gaar
ne de gedachte kennen van le Journal
d'Ypres over het volgende vraagstuk.
De personen, die onze oude-mans-
huizen stichtten, deden het met het
doel de oude lepersche werklieden te
helpen. Toen ten tijde der liberalen, de
gestichten door bijzonderen bestuurd
werden, dan waren dezen gewoonlijk
huisvaders, die het bestuurwerk ver
richten met medehulp van knechten en
meiden, zoodat wat zij wonnen groo-
tendeels aan lepersche neeringdoeners
ten profijte kwam.
Nu is het Nazareth door nonnen
bestuurd. Wij denken dat zij daarvoor
dezelfde som ontvaügen als de bestuur
ders van vroeger. Zij hebben geene
kinderen op te brengen, zij houden
noch knechten noch meiden, zij heb
ben dus geen van de onkosten der
vroegere bestuurders. Zij moeten dus
jaarlijks veel geld van kant leggen.
Dat geld is ontnomen aan lepersche
neeringdoeners, die er vroeger mede
STRIJD
