Vrijzinnig volksgezind weekblad van lepe ren en het Arrondissement
De rijschool vertrekt
naar Tervueren.
Onze werklieden in
Vrankrijk.
Te Brugge.
Rechtbank
van Dendermonde.
Zaterdag, 21" Januari 1899.
o centiemen.
Vijfde jaar. IV' 12
Bijde
christene-demokraten.
We Beschijnende des QZalerdttgs.
EENDRACHT MAART MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Ken jaar £3 franks.
vr DE provincie, Een jaar fr. 3-50.
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, n' 51, te leperen. De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotariale en Rechterlijke aankondigingen voor gansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor Belgie en
het buitenland, uitsluitelijk in het Agence Havas Magdalenastraat, Brussel.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25
Rechterlijke aankondigen 1 fr. idem.
Wanneer zal men eixi-
dolijk beginnen aan het
verteereu der 264,000
franken <lio voor het
herstellen onzer 14 ij -
school bestemd zij n
Onder den titel van Wat is een
christen-demokraat bevat den alma
nak der christene-demokraten een
artikel van Priester Daens dat hun
programma uiteenzet.
Wij geven het hieronder. Onze lezers
zullen bestatigen dat het bestaat uit
voorstellen die reeds sedert lang. op
ons programma staan.
Buiten de gedurige inmenging voor
den godsdienst die in politieke of eco
nomische zaken niets te zien heeft,
komt het programma der christene-
demokraten goed overeen met het pro
gramma van onmiddelijke hervormin
gen der andere demokratische partijen
De regeling van het werk, zoowel
voor volwassenen als voor vrouwen en
kinderen.
Gelijkheid van stemrecht voor ieder
een,
Evenredige vertegenwoordiging,
Bestrijding der onwetendheid door
verplichtend onderwijs,
Bestrijding der geneverplaag,
Pensioen aan d'oude werklieden,
Vermindering der krijgslasten en
gelijkheid van armen en rijken in 't
dragen dier lasten.
Ziehier dit schrijven
Een christen demokraat is een man die
't Volk bemint en die de maatschappij wil
inrichten volgens de voorschriften van 't
Evangelie.
Het Evangelie is de blijde tijding voor de
volkeren geweest. De volkeren waren geze
ten in de duisternis en de schaduw der
dood Christus de Zaligmaker der wereld,
is aan de menschen komen prediken de
vrijheid de gelijkheid en de broederlijkheid.
't Is Hij die door zijn almachtig woord de
slavernij heeft afgeschaft, den kanker en de
schande der oude wereld. Hij heeft ver
klaard dat al de menschen broeders zijn,
zonen van den zelfden hemelsehen Vader,
allen gelijk voor God. üe ziel vari den gods
dienst die Hij heeft gesticht, is rechtveer dig-
keidverdraagzaamheid en broederliefde.
Haat en broodroof zijn heidensche on
deugden, en zij die zulke schelmstukken
plegen, zij mogen honderdmaal gedoopt zijn
en zich uitgeven als pilaren der katholieke
kerk, zijn geen christenen, maar heidenen
in hunne ziel en hunne daden.
Zij onteeren den godsdienst van Christus
en maken hem hatelijk.
De christen demokraat is diep overtuigd
dat er zonder godsdienst geen beschaafde en
vrije maatschappij kan bestaan maar hij
eerbiedigt de meening van andersdenkenden
Hij weet dat dwang, broodroof en om-
kooperij slechts middelen van bekeering
zijn, die niets anders te weeg brengen dan
het getal huichelaars en valschaards te ver
meerderen en er zijn in de wereld al
schijnheiligen genoeg die den godsdienst ge
bruiken als dekmantel van hunne eer- en
geldzucht.
De christen demokraat is een getrouwe
zoon der katholieke kerk, hij onderwerpt
zich uit der harte aan de geestelijke over
heid in alles wat den godsdienst en de zede-
leer aangaat hij geeft aan God wat God
toekomt, maar ook aan den keizer wat den
keizer toekomt. Hij denkt dat de verwarring
der geestelijke en stoffelijke belangen de
bron is geweest van ontelbare rampen in de
maatschappij de godsdienst mag niet ver
laagd worden tot het beschermen van men-
schelijke en betwistbare voorrechten.
De christen demokraat is dus een vrije
burger en voor alles wat zijne stoffelijke
en politieke belangen betreft, handelt hij in
volle onafhankelijkheid.
Hij ziet dat da toestand van 't grootste
deel der werklieden zeer ellendig is en met
den Paus der Encykliek Rerum Nova
rum s> zegt hij dat er spoedige en krachtige
middelen moeten gebruikt worden om de
volksellende te doen verdwijnen.
Met den Paus zegt hij dat er opstapeling
der fortuinen een groote oorzaak is van
volksarmoede, dat de wet moet zorgen voor
eene betere verdeeling der goederen en rijk
dommen, want een handvol schatrijke
menschen heeft een slavenjuk gelegd op de
menigte der werklieden.
Die toestand is onweerdig van eene cbris-
tene beschaving. De werkman moet geen
slaaf zijn of geen bedelaar.
Als hij werkt moet hij genoeg winnen om
zijne vrouw en kiniers betamelijk te onder
houden. Het familieloon is eene wet der na
tuur.
De Paus voegt er bij dat de werkman,
als hij neerstig is en spaarzaam, genoeg
moet winnen om iets uit te sparen en zelf
een klein eigenaar te worden, vrij en onaf
hankelijk burger in zijn land.
De deftige broodwinning voor den arbei
denden man ziedaar 't hoofdpunt der chris-
tene volkspartij op economisch gebied.
Het werk moet geregeld worden, zoo wel
voor volwassenen als voor vrouwen en kin
deren het onredelijk en onnatuurlijk
nachtwerk afgeschaft de vrouwen-en
kinderenarbeid verzacht en geschikt volgens
de regels der natuur de uitvinding van
nieuwe machienen gericht, niet om het dag
loon te verminderen en de werkman te ver
nederen, maar op het lot der arbeiders te
verzachten en te verbeteren in een woord
de christen demokraat betracht aan de wer
kende klas een menschelijk leven te ver
schaffen.
Hij droomt niet de wereld te herscheppen
in een aardsch paradijs rampen, ellenden,
armoede zijn onvermijdelijke, kwalen dezer
wereld, maar 't grootste deel dier ellenden
kunnen toch verdwijnen, en de wereld moet
voor den werkman geen hel zijn of geen
vagevuur blijven.
Er zijn in de wereld goederen en rijk
dommen genoeg opdat elke monsch die
werkt een zeker aandeel van welvaart en
geluk zou genieten.
De werkman moet daarenboven een vrije
burger zijn in zijn land, en het stemrecht
bezitten.
De christen demokraat vraagt rechtveer-
dige kieswetten, te weten gelijkheid van
stemrecht (elke man zijne stem) en evenre
dige vertegenwoordiging
Hij verheft zich tegen alle verminking en
verlamming van 't algemeen stemrecht.
Men kan geen demokraat zijn of men
moet de gelijkheid in 't stemrecht verdedi
gen.
Het meervoudig stemrecht, die onuitput
bare bron van knoeiïng en kiesbedrog, is
een overgangsmiddel dat niet lang duren
kan.
Al de demokraten, zonder onderscheid,
vragen het zuiver algemeen stemrecht.
De christen demokraat vraagt ook mer
kelijke vermindering van krijgslasten, en
de gelijkheid van armen en rijken in 't dra
gen van die lasten.
De onwetendheid en de geneverplaag zijn
de doodelijke kwalen van ons land.
De wet moet, als 't noodig is, de ouders
dwingen hunne natuurplicht te volbrengen,
om aan hunne kinderen het voedsel der ziel
te geven, zoowel als 't voedsel van het
lichaam.
Doeltreffende middelen moeten aange
wend worden om't alcoolismus te bestrij
den en uit te roeien.
Het is onweerdig van eene christene
maatschappij dat de oude werkman zijn
brood moet bedelen de Staat heeft dus voor
plicht een pensioen aan den uitgeputten ar
beider te verschaffen.
De christen demokraat weet dat alle
grondige en heilzame hervorming in de
maatschappij moet geschieden, allengskens,
trapsgewijze, door de verandering der ze
den en gedachten, door den drang der open
bare denkwijze en ook door goede volks-
wetten.
Hij is overtuigd dat doorgaans alle plot-
selijke revolutie noodlottig is voor de wer
kende klas zonder oproer en geweld, door
't wettig gebruik van zijn kostbaar stem
recht, zal de christen demokraat zijn edel
volksprogramma uitvoeren, meer rechtveer-
digheid en vrede in de wereld doen heer-
schen, en bekomen dat het Evangelie de
wet worde van de maatschappij der XX®
eeuw. Priester DAENS.
Zooals wij meldden, heeft de heer
Destrée den minister van buitenland-
sche zaken ondervraagd aangaande
den toestand onzer werklieden in
Vrankrijk met de nieuwe wet op de
werkongevallen.
Ziehier het antwoord van den heer
De Favereau
De toestand waarin zich voortaan
de werklieden, die in Vrankrijk wer
ken maar waarvan de familie in Bel
gie blijft, zullen bevinden door art. 3
der wet van 98 April 1898 wet, die
echter nog in gebruik is hebben wij
onderzocht.
d In Belgie, kunnen de vreemdelin
gen altijd onze wetten bezigen de
families van fransche werklieden, die
in ons land zouden verongelukken,
zijn dus toegelaten van, indien het
noodig is en zelfs wanneer zij in Vrank
rijk verblijven, te eischen dat de wet
over de vergoeding op ben worde toe
gepast.
In Vrankiijk,integendeel,hebben,
volgens art. 3 der wet van 9e April
1898, de weduwen en kinderen, die in
Vrankrijk niet woonachtig zijn, geen
recht op vergoeding. Dat is eene on
rechtvaardigheid, die onzen Minister
te Parijs belast is geworden aan de
Fransche regeering te doen opmerken.
Het is te hopen dat men zal geraken
tot eenen voldoenden uitslag.
De vreemde regeeringen zullen in
derdaad niet mogen uit het oog verlie
zen, dat, indien zij onze werklieden be
letten van de vergoeding te genieten,
zij hunne landgenoten in ons land op
dezelfde wijze zouden zien behandeld
worden en in Belgie zou ook De
familie van eenen vreemdeling, die,
op het oogenbiik van het ongeluk, in
Belgie niet gevestigd was, geen recht
hebben op de vergoeding door de wet
vastgesteld, indien de Belgen, die in
zijn land verblijven, niet vergoed wer
den volgens art. 3 van ons wets
voorstel van 26" April 11.
Het antwoord van den heer De Fa
vereau voldeed de heer Destrée niet
en in de zitting van 18e Januari, meld
de hij dat hij eene ondervraging zou
doen. De Kamer stelde deze vast op
Dinsdag aanstaande.
Zondag 11. greep aldaar eene groote
betooging plaats waaraan Priester
Daens deel nam.
Twee meetingen werden gegeven,
een 's morgends en een 's namiddags.
Ziehier de tekst van het affiche waarop
de meeting van pastoor Daens te Brugge
werd aangekondigd. Het stuk is te lezen en
te onthouden
Niet één van ons wil de knie buigen
Volk van Brugge
Kristene Werklieden
Verzadigde geldwolven hebben de Kris
tene Volkspartij willen vermoorden, uit
politieken haat en dorst naar overheer-
sching.
Geholpen door vuige penneschurken zijn
zij er eindelijx in gelukt onzen edelen
volkshoofdman, priester Daens in zijne eer
van priester te treffen en hebben hem den
dolk in het hart gestooten
Het kristen volk van Vlaanderen, dat
zucht onder den ijzeren hiel der dwingelan
den en dat hem als een redder begroet, is
eens te meer bedrogen.
Joden en Farizeeërs sleurden eens onzen
Goddelijken Meester voor de rechtbanken
en veroordeelden hem tot den dood.
Onze ultra-bewaarders, met den groenen
jood Woeste aan 't hoofd, nemen de rol
hunner voorgangers over.
Na hem gelasterd, bespuwd, geslagen,
bespot, voor de rechtbank gesleept te heb
ben, hebben zij hem, in hunnen Woes ten
haat daarbij nog beroofd van zijne burger
lijke rechten, zijn brood gestolen en pogen
zij hem zedelijk te vermoorden.
Waar is de eerbied van het priester
kleed
Kristen volk van Vlaanderen, eene groote
verantwoordelijkheid weegt op ons
Onze Goddelijke Leering, voor welke
onze vaderen streden en waarom zij hun
bloed vergoten mag niet langer vervalscht
worden.
Op, tegen de dwingelanden, die geenen
anderen God kennen dan hun geldkoffer en
die zich achter den naam van katholieken
bewaarder verschuilen om zooveel te beter
hunne heerschzucht te kunnen voldoen.
Strijden wij zonder verpoozen aan de
zijde van onzen hoofdman, priester Daens,
die rechtzinnig onze belangen verdedigt on
die daarom het mikpunt is van de vervol
gingen en de lastertaal.
Niet een van ons wil knielen voor het
gouden kalf, maar wij zullen, zonder ver-
poozing of genade, da verkrachters van al
wat ons duurbaar is achtervolgen.
Blijven «ij getrouw aan ons verleden,
blijven wij ons waardige Vlamingen toonen,
Eeren wij dien waren vlaamschen pries
ter, die voor ons een martelaar is.
Uit hetgeen in de dagbladen ver
scheen, blijkt dat de meetingen en
betooging zeer goed lukten.
Priester Daens
vervolgd.
Woensdag, lln' Januari laatstleden,
heeft de rechtbank uitspraak gedaan
over het geval dat onlangs in de statie
van Aalst heeft plaats gehad. Priester
Daens die in de wachtzaal op den trein
wachtte, op een bank gezeten en een
dagblad las, werd gemeen beleedigd
door den heer Eeman, gemeenteraads
lid te Aalst, die hem onder ander uit
maakte voor een smeerlap (sic) die
onwaardig was het priesterkleed te
dragen.
Priester Daens, verontwaardigd over
de herhaalde beleedigingen van den
heer Eeman wierp hem het woord
canaille naar het hoofd.
De heer Eeman en Priester Daens
werden dus voor wederzijdsche belee
digingen vervolgd, en Priester Daens
bovendien nog voor beleediging jegens
den heer Gheeraerds, burgemeester
van Aalst, die zich den dag der uit
schelding in het statiegebouw bevond.
Priester Daens werd veroordeeld tot
twee boeten van 5 frank voorwaarde
lijk elk en de helft der kosten. De heer
Eeman werd veroordeeld tot 10 frank
boet.
Deze laatste is dadelijk tegen het
vonnis in beroep gegaan.
1
