Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en het Arrondissement
De rijschool vertrekt
naar Tervueren.
Noodig onderzoek.
Stadsnieuws.
Zonderling.
Zaterdag, 4" Februari 1899.
Vijfde jaar. Xr 14.
De pastoor in de school.
Onze stadhuisbazen en
priester Daens.
De Strijd
en de Groote Fanfaren.
o centiemen
Verschijnende des 'Maierdays.
EENDRACHT MAART MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Hen jaar 53 tranks.
v' de provincie, Een jaarfr. 2-50.
Wanneer zal men ein
delij k beginnen aan liet
verteeren der 264,000
franken die voor liet
herstellen onzer 1 i ij -
school bestemd zij n
Vervolg).
Sedert dat minister Schollaert de
deuren der Atheneums en Middelbare
scholen aan de pastoors opengelaten
heeft heerscht er in die gestichten een
zeer hevig misnoegen aangaande de
leergangen van godsdienst. De puDten
in die leergangen bekomen leergan
gen die nochtans facultatief zijn
worden medegerekend voor de alge-
meene prijzen, prijzen welke de beste
leerlingen met meer bekomen kunnen
indien zij de katechisinuslessen niet
bijwoonen. Ten minste kunnen zij
maar die prijzen met veel moeite be
komen. Wat nog meer is, alle gemak
wordt verleend aan den pastoor met
alleen om de leerlingen, die van de
godsdienst kursus ontslegen zijn, na-
deelig te worden maar ook om de lam
metjes die zijne verhalen aanhooren te
begunstigen.
Het gebeurt dikwijls dat de punten
door den leeraar van godsdienst uitge
deeld, geheel en al de uitslagen om-
keeren welke bekomen waren door de
kompositien en de dagelijksche aan-
teekenmgen, uitslagen welke al de
andere leeraars te samen vastgesteld
hadden.
Sedert de nieuwe ministerieele schik
kingen zullen de algemeene prijzen en
accessieten maar meer toegewijsd wor
den aan de leerlingen die de 7/10 en de
6/10 der ponten zullen bekomen heb
ben der verplichtende leerlingen. Voor
de leerlingen, regelmatiglijk ontslagen
van de kursus van godsdienst, zal men
van dat totaal het getal punten aftrek
ken die aan de godsdieustleergaug toe-
geeigend zijn.
Die vaststelling echter van twee
maxima zal geenszins twee soorten
leerlingen stichten dat hij de leer
gang van godsdienst volge of niet
volge, ieder regelmatig leerling die de
7/10 of de 6/10 der punten bekomt op
het maximum dat hem vastgesteld is,
heeft recht aan eeuen algemeenen prijs
of accessiet
Het zelfde grondstelsel wordt toege
past aan de uitgangexamen. Het is
tegen die maatregelen, tegen die schik
kingen, uit dewelke de leeraar van
godsdienst willekeurige voordeelen
trekken kan voor de godvruchtigste,
kwezelachtigste domste leerlingen, dat
de leerlingen zoowel als de ouders op
komen. Als hij die schikkingen tee-
kende, de minister hoopte dat ieder
een zich er aan onderwerpen zou,
zoodat er geene of weinige uitzon
deringen zouden wezen.
Het is op artikel 8 der wet van 1850
dat de Minister zich steunt om leeraars
te noemen van godsdienst (katholieke
godsdienst natuurlijk) in al de Athe
neums en Middelbare scholen. Ziehier
dat artikel
Het middelbaar onderwijs bevat
het godsdienstig onderwijs, De minis
ters van godsdienst zullen uitgenoo-
digd worden dat onderwijs te geven of
op te zien in de gestichten die aan het
regiem der tegenwoordige wet onder
worpen zijn.
Zij zullen ook uitgenoodigd worden
hunne opmerkingen aan den Verbete-
ringsraad mede te deelen aangaande
het godsdienstig onderwijs.
De leeraars van godsdienst worden
door de bisschoppen benoemd, de Mi-
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, te leperen. De aankondigingen
van beideVlaanderen evenals deNotariale en Rechterlijke aankondigingen voorganscli België,
mogen gezonden worden ten bureeie van d:t blad. De andere aankondigingen voor België en
het'buitenland, uitsluitelijk in liet Agence Havas Magdalenastraat, Brussel.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25
Rechterlijke aankondigen 1 fr. idem.
nister aanvaardt die benoemingen en
betaalt
De leeraars van godsdienst regelen
het programma hunner leergangen
zooals het hen gelieft. De bestuurder of
prefekt heeft zich niet te bemoeien met
de manier welke de leeraar van gods
dienst gebruikt om zijne leerlingen te
onderrichten.
Het vraagpunt om te weten indien
de prefekt het recht heeft in de klas
van godsdienst binnen te treden om
zich te verzekeren dat de orde er
heerscht en dat al de leerlingen er
tegenwoordig zijn is, geloven wij, nog
nooit beslist geweest.
Wij denken en het schijnt onbe
twistbaar dat indien dat vraagpunt
aan den Minister voorgesteld ware,
deze verplicht wezen zou te erkennen
dat de overste van het gesticht het
recht en zelfs de plicht heeft in de klas
van den abt of van den kannunik bin
nen te treden om zich te verzekeren
dat de tucht er heerscht indien men
hem dat recht weigerde, zou het de
prefekt voorzeker toegelaten worden
alle verantwoordelijkheid te verwer
pen voor de wanorde en de misbruiken
die in dien leergang zouden knnnen
veroorzaakt worden.
Wij twijfelen hoogstens dat een pre
fekt van Atheneum of een bestuurder
van Middelbare school zon durven, in
deze tijden waar iedere pooging van
onafhankelijkheid van het onderrich
tend personeel zich duur betaalt, eene
stellige en beslissende oplossing vra
gen aan dat vraagpunt van hetwelk
nogtans de orde en de tucht van een
gesticht afhangen
Het zou moeten het besturend bu
reel van het eene ol andere Atheneum
eener groote stad wezen die zich met
deze zaak zou moeten bemoeien of wei
een lid der Kamer van Volksvertegen
woordigers die eene ondervraging
daarover zou moeten doen.
(Te vervolgen). Goliath.
Er bestaat in ons land eene wet die
de betaling der loonen der werklieden
regelt. Deze wet, die dagteekend van
den 16" Oogst 1887, zegt in zijn artikel
I dat de loonen der werklieden moe
ten betaald worden in gangbaar geld.
Dezelfde wet stelt in zijn artikel 10 de
straffen vast die toepasselijk zijn aan
diegene die deze wet overtreden.
Het schijut dat er in een gesticht
gelegen in ons arrondissement en af
hangende van den Staat, men de werk
lieden van hun loon het bedrag van
eene mgangskaart tot een klerikaal
feest afhoudt
Volgens bovengemelde wet, bestaan
er toezieners van het werk. Wij roepen
hunne aandacht op dat feit, hopende
dat zij niet zullen wachten een einde
te stellen aan eenen dwang waarover de
belanghebbenden met reden klagen.
Het feit is thans algemeen gekend
Priester Daens wendde zich aan den
heer Schepen Colaert, die hij in de
Kamers bijzonderlijk kende, om hem
eene zaal van het stadhuis of de
schouwburgzaal te vragen voor het
geven eener voordracht.
De twee zalen werden hem gewei
gerd.
Het is te verstaan dat de zalen der
Hallen niet gegeven werden. Wij en
herinneren ons niet dat ons gemeente
huis ooit diende voor het geven van
politieke voordrachten,niettegenstaan
de dat dit gebruik nochtans op den
buiten algemeen bestaat en dat onze
klerikale kopstukken overal de ge
meentehuizen gebruiken voor het ge
ven hunner meetingen.
Maar de toestand is nog geheel an
ders voor de schouwburgzaal. Reeds
verscheidene malen werd deze voor
politieke doelen gebruikt. Wij herin
neren ons daar meetingen met tegen
spraak gehoord te hebben aangaande
de Evenredige Vertegenwoordiging,
den Kongo. Sprekers, behoorende tot
de verscheidene politieke partijen,
hebben er het woord gevoerd, zoowel
klenkalen als christene-demokraten,
liberalen of socialisten. Wij hoorden
er zelfs eens den franschen boulangist
en revoiutionnair Laguerre
Onze meesters hebben in die ge
vallen bewijzen van gedraagzaam-
heid gegeven. Wij hebben hen goed
gekeurd en?de openbare meening gaf
hen gelijk want in een land, zooals het
onze, waar het volk meester is, moeten
alle kwesties, die het volk aanbelan
gen, toegelaten worden besproken te
zijn.
Welk is dan de reden van die veran
dering van houding, dat wij nu besta-
tigen
Waarom weigeren onze stadhuisba
zen aan eenen priester hetgeen zij aan
liberale en socialistische sprekers ga
ven
Er moeten daar oorzaken zijn, die
wij met vinden kunnen, maar die voor
het Iepersch volk niet mogen onbekend
blijven.
Le Journal d'Ypres, dagblad onzer
meesters, moet ons daarover inlichten
anders zal het besluit van het Schepen
College, indien er inderdaad een derge
lijk besluit bestaat, aanzien worden
als eene willekeurige daad tegenover
eenen priester, die, m de oogen onzer
meesters, de groote fout beging van
zijne gedachten met te veel rechtzin
nigheid te durven verdedigen.
Tot nu toe hadden de priesters maar
gediend om de klerikale macht te be
houden, maar het was hen verboden
er gebruik van te maken van hunne po
litieke rechten anders danjnet die be
doeling.
Een priester, eenen eenvoudigen bui
tenpastoor, zonder fortuin noch in
vloed, heeft durven het hoofd opheffen
tegen deze dwingelandijHij heeft wil
len zijne politieke rechten gebruiken
als eenen vrijen burger, de Encykliek
van den Paus willen volgen in eenen
demokratischen zin. Hij heeft het ge
waagd te durven spreken voor de ver
betering van het lot der armen tegen
den macht van den grooten Woeste.
Het Vlaamsche volk stelde in hem zijn
vertrouwen en dat is zijn misdrijf.
De klerikalen hebben hem aangeval
len en voor doel genomen dood aan
den verrader. Dank aan de mede
plichtigheid der bisschoppen, zijn
priester Daens en zijne familie op alle
wijzen getergd geworden. Geen dag
gaat voorbij zonder dat de dagbladen
ons niet de eene of andere beleediging
bekend maken, die men hen aange
daan heeft.
Met aan priester Daens eene toela
ting te weigeren, die gegeven werd
aan liberalen en socialisten, met voor
hem eene uitzonderingswet te maken,
is het doel onzer meesters van zich de
medeplichtigen te maken der vervol
gers van eenen priester Daarop wil
len wij ingelicht worden en wij eischen,
van le Journal <YYpres, een antwoord.
Wendt eenen burger aan eenen be
diende der overheideenen blik die
slecht uitgelegd wordt.... dan krijgt
hij 20 franken boet voor beleediging
aan de vertegenwoordigers der wet.
Als in Sl Sebastiaan eenen liberaal,
in een oogenblik van gramschap,eenen
klerikaal eene oorveeg geeft, dan be
komt hij van 1 a 8 maanden kot.
Eenen pompier, eenen vertegen
woordiger der macht kapt, zonder de
minste reden, met zijnen sabel naar
eenen eenvoudigen burger en krijgt....
5 franken boet.
Zooals in Vrankrijk Leve de kleri
kalen en leve de macht
Wij lezen in Le Journal cCYpres
het volgende
De Strijd meldt dat, op voorstel
van den heer schepen Colaert, de ge
meenteraad van leperen eene toelaag
van 600 franken stemden voor de
Groote Fanfaren. Dat is waar.
Zij voegt er bij dat de heer Co
laert, om zijne vraag te steunen be
weerde dat een liberaal blad hetzelfde
gevraagd had. Dat is ook waar.
Maar waar De Strijd ophoudt de
waarheid te zeggen, het is wanneer zij
beweerd dat zij nooit gezegd heeft dat
het stadsbestuur de Groote Fanfaren
moest betalen. In ons aanstaande num
mer zullen wij het hen eens herinne
ren. n
Wij durven hopen dat Le Journal
ons op eene dergelijke wijze zal herin
neren en dat die herinneringen niet
laug meer zullen wachten te verschij
nen.
X>e rekening/
De rekening van het werk aan de
statie van dat werk waaraan eenen
geheelen hoop achterloopers van het
Volkshuis helpen onze kluiten ver
kwisten. De rekening daarvan, als 't u
belieft, Journal d'Ypres
Dat de stadhuisbazen mannen nemen
om hunne bijzondere werken uit te
voeren, daarvan zijn zij meester, maar
dat de centen der lepersche belasting-
betaalders moeten dienen voor eene
verkwisting zooals die aan de statie,
dat is onaannemelijk. Als men een
werk doet uitvoeren zorgt men, ten
minste, dat er overzicht weze en dat
het ordentelijk uitgevoerd worde.
Met een diegelijk bestuur moet eene
stad geruïneerd worden.
J3ij de
Onvermoeibaren.
Op eene algemeene vergadering, is
de Maatschappij overgegaan tot de
herkiezing van haar bestuur. Wij ho
pen dat het nieuw bestuur aan de
Maatschappij een nieuw tijdperk van
bloei zal doen beleven en dat wij nog
dikwijls de gelegenheid zullen hebben
onze wakkere Turners toe te juichen.
JBij de Oud-Pompiers.
Het bestuur dezer Maatschappijal-
tij d op zoek naar nieuwigheden voor
hare feesten, vergaste Zondag 11. de
leden der Maatschappij met de uitvoe
ringen van den heer Barton, bekenden
goochelaar van Brussel.
Deze nieuwigheid genoot, vooral bij
het vrouwelijk gedeelte der toeschou
wers, veel bijval.
Keinhouding' der
straten.
In een der laatste zittingen van den
gemeenteraad klaagde M. Iweina
I ii ii 11
"-noq^aQQOQiyr»
