VAN Y PER EN EN VAN het ARRONDISSEMENT. VOORUITGANG VAN HET Zaterdag April 1872. Zevende Jacr. iVuminer A27. VANDERGHIN5TE-F0SSÉ, :S Fr. C'. por «fitn*. DE PLA.KBIUEVE ten Burecle van dit Blad gedrukt, betalen slechts óéne inlyrinq en worden tot den dag der verkooping opgenomen. X Va K BB XV F u K I¥. 1» December. ."VI A F li F - I* <9 S 'fi' K TV. 19c lilicrulc apostels van liet vrrpligtciifl oiiiIi'I'hjn. Wy hebben meer dan eens gezegd en be wezen dal hel onderwys, hetwelk de libera len vragen cn verpligtend willen maken, geenszins voor doelwit beeft gelyk zy hel bewccrcn de onwetendheid le keer le gacn, macr wel hel vry en godsdienstig on dei wys le vernietigen. Hun droombeeld is: 1° al de scholen van de gemccnle of van den Slael doen afhangen; 2* bel Siaelsonderwys ongodsdienstig ma ken en 3° de ouders op straf verph'gten hun ne kinderen naer die ongodsdienstige scho len te zenden. >1. Laurent, de liberale scbepene van Gent, de opperbae* der gentsche verlichting, of gelyk het liberael Journal de Gand hem noemt, de echte vertegenwoordiger van het liberalism, heeft nogmaels onze ge zegden bevestigd. Ziehier hoe hy zich onlangs in den ge- meenteraed uitgedrukt heeft: De Racd heeft het verpligtend onderwys gevraegd, maer er moet vooreerst gezorgd worden dat wy genoegzame scholen heb- hen, zoo niet zon hel verpligtend onder- wys voor gevolg hebben de kinderen groo- tendccls naer de scholen der brocdcrkens en zusterkms le doen gacn, waer men absoluet niets leert cn waer men den tyd vi r pilt met hen le ver kwezelen. Wat my aengaet, ik heb liever geen onderwys dun zulk een. liet gemeente- of Slaelsonder- wys, zicdaer hel echt onderwys, dat acn üatlioliciKiiiuM In 't Hoorden. de kinderen moet gegeven worden; hel ontslaeft den geest in placls van hem le onderdrukken, gelyk hel gebeurt met het onderwys, dat in dc chrislelyke scholen gegeven wordt. Men ovcrwegc eens wel deze woorden; zy hebben eene gewigtige beteekenis. En wat dunkt u byzonderlyk van deze verklaring van den liberalen apostel: liever de kinderen d m en zedeloos laten dan hun eene godsdienstige opvoeding te geven'. En zicdaer de mannen, die aldaer gelyk alhier gedurig van hunne liefde voor hel onderwys en van dc vryheid spreken! Wat Im kosteloos «iitlerwyN? Het kosteloos onderwys in onze lagere scholen gegeven, is het waerlyk kosteloos? Neen, ingezien het betaeld wordt door gemeente, provintie cn Staet, in andere woorden, met de dwang-penningen van den laslbetaler. Een persoon houdt school en de kinders moeten hem niet betalen. Niemand buiten de school heeft pligt hem iets te betalen. Daer vinden wy hel kosteloos onderwys in den waren en vollen zin van T woord. Zulk onderwys zoude moeten worden aen- gemocdigd al ware 't maer dm de volkslas- len te verminderen, liet tcgenstrydige heeft p'aets. De moderne geest wil niet. 19c frniiciiia^oiiiiery cn liet onderwys. De francmaconncrythans Europa be- hecrscheiti] predikt liet kosteloos opetthaer lager onderwys aen, niet alleen voor de kin ders van armelièn maer ook voor dc kinders van kasteelen. Dat ware goed om de vry en christcne scholen te vernielen die leven met schoolgeld door dc kinders betaeld. Veronderstellen wy in Belgcnland zulk lager onderwys gegeven, kosteloos voor arm en ryk aen de kinders van zeven lol veertien jaer. 'T is dc legale ouderdom voor dezen graed van onderwys bepaeld. Dc bevolking van Belgcnland is naby vy' miljoen. De kinders van xcven tol veertien jaren maken voor het minst een getal van vyf honderd duizend. Neem dooreen, eenen onderwyzer ofon- «lerwyzcres, voor elk getal van vyfiig kin ders. Dan krygen wy tien duizend onderwy- zersen onderwyzeressen. En het moeten we- reldlyke zyne die volgens rang, in de wereld kunnen leven, zonder schoolgeld van dc kinders Ie ontvangen. Geef aen ieder een jaerwedde van vyfiien honderd frank, dat is styfleege genomen dat maekl vyfiien miljoen ieder jaer. Dc menige kosten van allen aerd zouden misschien eene even zware som bereiken. De francmaconncry zegt: 'T cn is macr geld. Wy spreken anders. liet geld n dc open bare kassen gestort is dwanggeld, cn T is onregt zulk geld te gebruiken builen do noodzakelykheid. Wy hebben meermalen kociboercn en ge ringe burgers ontmoet die droog brood alen om de rykskas te voldoen. Ware 't goed Imn te zeggen: 't cn is macr geld. Dat de kiezers er acn denken. 09e franeiiia^oiuiery en Int re gefopten. De francmaconncry is niet allcanlyk eene politieke party; zy wil zich uitgeven voor de ouilste van al de religiën, en.welrcrslacn- de, degene der toekomst... Er zyn menschen aen wien men zulks heeft kunnen ophangen. Dc maconnercry weet zeer wel, dat do mensch van natuerswegc en ongedwongen godsdienstig is, wel, om eene bcdrirgelyko voldoening aen de noodwendigheden van het menschdom te geven heeft zy ttilgepeisd 'l geen wy cerediensten en sa kramen ten noemen, vreesden wy niet die woorden to bezoedelen. De frattemaconnery heeft hare goddeloo- zen cd hare twyfelaers, maer zy heeft ook hare overtuigde acnhangers en hare gefop- tcn, die zich voorstellen cn verwachten, lot prys hunner deugden de franemacons onslerflyke kroon. Ten einde het heilig vuer le voeden, den iever te onderhouden, heeft men de zevenjarige feesten ingesteld in dewelke de groote spreker, in eene omstandige wel bereide lykrede, hel geheugen inroept der overledene broeders binst dit tydslip, cn om de bewondering in dc war niet MEN SCIIRYFT IN HY BOTERSTItAET, YBEIIEN. cn in al do Postkiintoorcn v;in het ryk k -t.WHWUI VOOtt GKIIKKI. IIFT UM>, vooraf' helaellxter. Mon schryft niet min in dan voor oen Jacr, Verscliynende den Zuturdag van elke week. De acnkondiginsprys is van 15 centiemen den regel. De reklarnen in 'l Nieuwsblad belalcn 30 centiemen len regel. Een nummer genomen op hel Bureel 15 rent. De bygevoegde nummers voor Artikels, Heklamen of Aenkondigingen kosten 20 franken voor 100 afdruksels. Popcringhe-Yper, 5-20,7-30,9-2111-20,2-15,5-13,0-2o.—Yper-Popcringhc, 0-50,9-05,11-45,3-39,0-32, 8-50,9-30.Poperinghe-ll.izebrotick, 7-13, 9-20, 12-05, 4 00, H-82. Yper-Kousselaere, 7-55, 12-25, 0-40. Housselaere-Yper, 9-30, 1-40, 7-55. Umisselacre-Brugge8-50, 11-19, 1 24, (m.5.55,) 7-33, 9-55 Brugge-/foiaseit .8-30,12-25,5-10,0-40. Yper Kortryk, 5-40,9 39,11-40,2-35,5 33. Kortryk-Yper, 8-05,10-43,2-30,5 30,8-35. Cornell-Waeslen-Le Touquet Ilonplines Armeniiers. 0-15, 12 05, 3-30, Armcntiers-IIouplines-Lc Touquel-Wae.sten-Comen, 7 35, 2 00, 4 40. Comen-Waesten 8-40, 9-10. (don Maéiulag) 0,08. Wncsten-Comen 5 50, 9-40,(den Muendng) 0-30. Kortryk-Bruggc, 8-10, 10 48, 12-48,(M. 8-18,>0-85, 9 00. Brngge-Korlryk, 8-30, 12-25, 5-10, 0-40. Brugge, Blankcnkerghv, lleyst, 7-20, 10 50, 2-40, 7-25, Heysl, Blankenberghe, Brugge, 0-05,11 15, 5-30, Hlnnkenherghe Brugge, 9-18 tn Ingelmunstcr Dcynie, 5-28,9-40,1-50,4-50,8-00. Dcvnzc Ingelmunsler, 7-42,9,10,12-05,5 10. Ingelniunstor-Anscghcm, 0-10, 12-35, 8-05. Anseghem-Ingelmunsler, 7-45, 2-10, 7-30. Lichiervelde-Dixmude.-Vcurne en Dunkcrkc, 0-30, 9-15, 1-50, 7-45. Dunkctke-Vcurnc-Dixmu- de cn Lichtorvelde, 0-45, 10-38, 3-45, 8-00. hxinude-Nieuporl, 10-00, 2-38, 8-37.Nicuport-Dixmude, 7-48II 38, 4-25. Tiouruul-Ostende, 5-30, 9-20, 2 00, 8-05. Ostendo-Thourout, 8-00, 9-20, 12-00, 0 15. Yper naer DiTrnude, peerdepostery 0-00 voorm. herheg de Dry Kuningen 4 nam.Dixmude naer Yper. Messagcrie Vandewalle 5-00 voorin. Messagerie Demtnrisse 2 00 nam. 't per naer Langhemarek, postkantoor 6-00 voorm. 12-30 n on. Langliemarck naer Yper, postkantoor 8-45 voorm. 3-35 nam. Yper naer Sfe.rckempeerdep. 0-00 voorm. 4-00 nam.Merekem naer Yper, postk 7-30 voorm. 3 00. Yper naer Meessen, postkantoor 12-30, 5-45 nam.Meessen naer Yper,postkant. 8-45 voorm. 3-20 nam. Yper naer iVteuioA'erAc.poslknnl. 0-00 voorin. 12-30 nam.Nieuwkerkr nae; Yper,postkant. 8 30 voorm. 3-00 nam. Yper naer Oostvletercn en Veurne, pecrdcnposlcry 0 voorm. (Woensdag) 8 voorn), herherg de Zon 2 nam. Veurne naer Yper, Messagcrie Dorathée 5-30, voorm. Messagerie Dcmeurissc, 1-00 nam.Oostvle- teren naer Yper, postkantoor 8-30 voorin 3-20 nam. Tc oordcelen nncr de byzonderc geloofwaardige berichten en naer de verschillende opmerkclyke wyzigingoi» in de stemming der niet-katholieken in de Noordsche landen, markt het Kalholicismtis in Denemarken, Zweden, Noorwegen, enz., belang- rykc vorderingen en gael aldaer eene blyde loc- komsi [e gemoet. De toc.-tnnd der missiën aldaer is dan o»k acn de belangstelling cn den iever der gel- delykc ondersteuning wel aen te bevelen. Eenige gegevens, Ier nadere toelichting van den stand der noordelykc missiën, volgen hier t. Te Christania komen telken Zondag honder- do goedgezinde lutheranen, waeronder zelfs Ireraers of theologeanten, de predikatiën der missionarissen bywonen. De vooroordcelen tegen hel Kalholicis mtis verdwynen, getuige de verschyning der domi- né s hy dc predikatiën der katholieke prienters, welke door de luthersche bevolking, waeronder men thans met belangstelling en goede trouw over den godsdienst hoort spreken, met iever hygewooi d woidcn. De nieuwbekeerden kunnen op ware vr- draegzaemlieid rekenen van de zyde der van stem ming zoo zeer veranderde protestanten. Voor hel jaer 1830, was in geheel Zweden en Noorwegen maer een katholieke priester, die te Stockholm verbleef, macr die in weroldschc klee ding moest gacn. Dcstyds was de koningin ka tholiek. Die priester las 's Zondags eene eerste Mis in een kleen kapelletje gemackl van eene kamer waer de geloovigcn hunne pligien kwamen vol brengen. Daerna las hy Mis in eene kapel van 't hof voor de koningin. 'S jaerlyks in 't begin van den zomer bezocht hy de eilanden die aen Zweden toebehooren, waer al de inwoners katholiek gebleven waren. De ncn- hangers immers van Luther zyn nooit in die cilan- deljes geweest. Trouwens dcszclfs bewoners zyn doorgaens arme menschen. Die priester is schielyk overleden in 'i hotel van Mcssire baron de Combrugghe de Looringbe, die toen volniaehtigde minister van ons land, by 'i hof, van Zweden en Noorwegen, was. In den bloei der katholieke school aldaer en de talryke bekeeringen werden nog wel punten van ernstige tegenstreving door de luthersche school vergadering gezocht; maer de hyeengekomen leden zullen moeten aennemen, hetgeen door den lulhcr- schen bisschop Martenson onlangs in do protestanl- sclie kerkbyeenkomst te Kopenhagen gezegd werd, namelyk dat allerwege, waer de bekecringen lot hel Kulholicismus plaets vinden, deze bekecringen steeds veelvuldige!' worden en dal de tegeering wel de pers tot bcstryding daarvan kan aen wenden, m ier gcweldenarycn uf gevangenis le vergeefs zyn Eenige maenden geleden had er te Christians, in 't npenharr, eene plegtige katholieke begrafenis plaets; de stoet met hel kruis voorop, trok door de Straten en de protestanten waren met ingetogenheid daerhy tegenwoordig. 2. Hel Mottoes en liet Aftesdlat, twee ollicieele organen, spraken verleden jacr even nis de katho lieke bladen, met veel lof over dc plegtige feest viering in deze streken ter gelegenheid van hel vyf en twintigjarig ju bi ló van den Paus. Oin slechts één openlyke blyk van zulk eene feestviering, welke vroeger niet geduld zouden zyn, te noemen: de kerktorens pryklen met de pauzelyke vlag, waer- naest de vlaggen van Noorwegen, Zweden eti De nemarken. 3. De vooruitgang, de leer en de plegliglicdon van liet katholieisinus werden in eene protestant- sclie byeenkomsl te Cliristiania geroemd en den bloei van de katholieke Kerk in 'l Noorden met veel belangstelling besproken 4. Te Kopenhagen zyn eveneens die verblydende verscbynselen op te merken. De missionarissen gaen in priesterlykc kleeding niet slechts onge stoord, in ter inct eerbied begroet, door dc stralen; terwyl ook de liefdezusters, in religieus liabyt, met beleefdheid en welwillendheid ontvangen wor den by hunne bezoeken in de huizen der protestant- sclie burgers, utn hydrogen voor oen op te rigicn I liospitiiel te vragen. Over 20 jaren, waren er sleclits twee vrouwen kloosters in de dry koningryketi. 'T waren twee gestichten vanonder wy*, twee pensioniiiticn, toe- vertiouwd aen de Daiiien van hel II. Hert van l'arys, maer die geen religieus kostuum droegen. "I' hyzondcrsie der twee was gevestigd le Cliristia nia, waer het veel toeval ontmoette, want de pro testanten zou Wel als de katholieken zonden er hun ne juffertjes, om er eene guede opvoeding te ont vangen, 't geen niet weinig geholpen heeft tot liet uitbreiden des katholieken godsdienst. 5. liet Noorden gael ouk in stoffelyk opzicht vooruit, al» beloont God ook op die wyze de goede trouw en den goeden wil der Noordsche volken. De stad Belgen, b. v. wordt aenzienlyk door den handel in traen en visch, vooral op Nederland. De spoorweg van Stokliolm naer Cliristiania hei ft den handel van Petersburg, Archangel cn de Oost zee naer laelslgcnoemde stad overgebragt. 6. Bet genootschap tot Voortplanting des Ge- loofs i> de Propaganda te Hoornen heeft onlangs niottegenstaende liet door dc italiaensehe revulutio in benarde omstandigheden geplaelst is, besloten om, voor alle andere missiën eenige bydragen af te zonderen vour de noordelykc missiën, wyl deze zoo sclioone vooruitzichten opent voor den vootigang der Katholieke Kerk.

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1872 | | pagina 1