VAN Y PER EN EN
het ARRONDISSEMENT.
VAN
EEN LEERRYK PROCES.
Zaterdag "11 April I87c2.
Zevende Jaer.
Nummer 330.
VARIDERGMINSTE-FOSSÉ,
:s Fr.. r»0 C. i»er .5 ster.
DE PLAKBRIEVEN, ton Ru reele van dit Rlad gedrukt, betalen slechts êéne inly ring en worden tot den dag der vcrkooping opgenomen
F II F F Hf. 1M December.
A Ia Ia K - BM> S T F I.
hel bestaen van België onmogelyk maekt.
Alwie in Belgie aen orde, aen grondwet,
aen onafhankelykheid houdt, moei aen die
party door stemming op stemming leeren,
dal de ruitenbrekery geene opperste
magl zyn mag in Belgie; dat, wil men ons
bestaen niet onmogelyk maken als rustig
land, alleen de wettige stembus in ons land
de. wet geven moet. De uilgaef der Revue
générale zal veel goede dingen te binnen
brengen, die reeds vergelen waren.
lief bederf.
De jaren 90 waren yslyk in bel frnnsche
land. De groole oorzaek dier ysclykhcden
was de vollairinensche godloosheid. En
algelyk Frankryk bad kracht en magl genoeg
om byna twintig jarenlang meester
schap te voeren over Europa; om Italië
Spanje, Ooslenryk, Pruisen, Rusland lot
plclierens te slaen. Frankryk werd om
trent 1814 overwonnen, niet door een volk,
maer door de elementen, waerby gevoegd
kwam eene samenspanning van volkeren.
Zyn 't nu de elementen die Frankryk hebben
overwonnen? Is 'l eene samenspanning
van volkeren? Neen. Pruisen, een
enkel volk is daertoe genoeg geweest. Hoe
zoo?
In de jaren 90 was maer een deel van
Frankryk bedorven, de cdeldom en de ryke
burgery der sleden. Thans is Frankryk
bedorven tot in de mindere volksklas. De
Pruisen verduiken de zaek niet.
Tol dit bederf heeft een zeer ruim gedeelte
medegeholpcn de wcl-Guizol van 1833 op
liet slaets lager onderwys.M. Guizot is
zeker niet ongodsdiensiig. In de wel van
1833, deed by schryven dal bel lager on
derwys godudienslig zyn moet. Tevens
riclille hy normale scholen in, waeruil
ongodsdienstige onderwyzers gekweekt wa
ren.
Door zulke onderwyzers is het opkomend
geslacht in ongeloof veelal opgegroeid
In sommige fransehe departementen zyn
onderwyzers de ziel van hel sociulisiendom.
By ons ook wordl er, hier en daer gearbeid,
om onderwyzers van bet slach aen het hoofd
te brengen.
lAilicrale vooruitgang;.
De liberalen worden eene opreglc party
van heidenen. Te Antwerpen hebben de
liberalen zich op Goeden Vrydag vergaderd
om een noenmael in vleèsch te nemen. De
menu of spyslysl van dat banket was eenige
dagen Ie voren zeer plegliglyk afgekon
digd door den tolk der Anlwerpschc libera
len, den Précurseur.
Te Brussel heeft men dit jaer voor de
eerste mael een theaterstuk gespeeld op
Goeden-Vrydag. In hel hedorvene Parys zelf,
beeft men lol nu loe zulk geene schandalen
gezien. Dc Eloitein den sehyn eene der
gemaligste, maer in den grond eene der
venynigsle slechte gazellen, heeft dat thea
terstuk aengepreekt.
Het is zekerlyk eene droevige zaek van in
ons katholiek Belgie zulke godloosheden te
moeien betreuren; maer uit de overmaet der
slechtigheid spruit ook hel goede voort.
Alle weldenkende lieden hebben eenen walg
van dergelyke buitensporigheden. Iedereen,
by wien de laetsle vonk van geloot nog niet
is uitgedoofd, verlael dc liberale party die
zich aen zulke gruwelen pli&lig maeki.
A u vci»»l»er-«»|»rorr.
De Revue générale heeft in de laetsle da
gen een belangryk rekwisitorium meege
deeld over den oproer te Brussel, die eene
verandering van ministerie ten gevolge
had.
Die artikels zyn nu in broehtier versche
nen, onderden lite! van llistoire de Cêmeu-
le de Novembre 1871 cn maken een goed
bin ksken uil, om by bet naderen der kiezin
gen tc raedplegen.
Het verliael is gegrond op uittreksels der
drtklrinaire bladen zeiven en op stukken
die cone ofiieicele weerde hebben. Nooit is
men sterker dan als men zyne bewyzen
zoekt in de party zelve die schuldig is.
Hoe de doktrinaire party nu ook spartelt,
bel is door liaer zelve bewezen, dal de op
roer haer werk is, dat zy alleen er de
verantwoordclykheid van inoel dragen; da1
er hier geene de minste kwestie is van indi
gnation publiquemaer van eene heimelyke
knocijery, even als de beweging in Ant
werpen.
De kiezers zullen het niet vergeten, hoe
de doklrinaire party door dal oproermaken
niet alleen onze instellingen vernietigt, maer
Fen voor!><-<-1<I van ecrlykliclit
De corrcctionnele regtbank van Doornik
heeft zich vcrledene weck bezig gehouden
met de zaek ten laste van Oscar Spreux,
voorzitter der koopbandels-reglbank en lid
van h bureel van weldadigheid te Doornik,
invloedhebbend lid der liberale Associatie,
boesemvriend van M. Bara, enz.
Oscar Sprcux was zelve op den bank van
beschuldiging niet verschenen men had
hem in zyn gevang gelalen, omdal hy ver
klaard had niels le zeggen le hebben en zich
aen de uitspraken der justicie le zullen on
derwerpen.
Den eersten dag waren er 29 getuigen
opgeroepen.
Hy was beschuldigd van allerlei bouwma
terialen, deuren, kassynon, planken, zullen,
yzerwerk en dicrgelykc gestolen le hebben,
MKN SCIIRYKT IN 1IY
BOTRRSTRAKT, 06, YI'KIIEN.
cn in al de Postkantooren van het ryk
VOOR f.EHGKh HET I.AND,
vooraf belaelbaer.
Men schryfl niet min in dan vuur een Jaer,
Dc aenkondiginsprys is van 18 centiemen den regel. De reklamen in 't Nieuwsblad betalen 30 centiemen den regel. Een nummer genomen op het Bureel 15 cent.
De bygevoegde nummers voor Artikels, Reklamen of Aenkondigingen kosten 20 franken voor 100 afdruksels.
i Dixmnde-Nieuport, 10-00, 2-35, 8-37.— Nieuport-DfxmnJe, 7-48. 11 -38, 4 -25.
J Thouroul-Uslende, 5-3U, 0-20, 2 00, 8-05. Ostemie-Thourout, 8-00, 0-20, 12-00, 6-15.
Verschynendc den Zalurdag van elke week.
Poperinghe-Yper, 5-20,7-30,9-21,11-20,2-15,5-13.0-2o.-Yper-Poperinghe, 6-50,9-05,11-45,3-30,6-32,
8 80,9-36.Poperinghe llizobronck, 7-13, 0 20 12-05, 4 00, ti-52.
Yper-llousselaere, 7-85, 12-28, 6-40. Rotisseiaere-Yper, 9-30, 1-40, 7-55.
Ilnusselaeio-Itrugge, 8-50, 11.19, 1 24, (m.5.55.) 7-33, 0 55 Brugge-/imm«/.8-30.12-25,5-10,6-40.
Yper Kortryk, 5-40,9 39,11-40,2-35,5 33. Kortryk-Ypcr, 8-05,10-43,2-36,5 30,8-35.
tomen-W arstenLe onquct llnnplines Artneniiers. 6-15, 12 05, 3-30, Arnieiilieis-Honplines Le
loinjuet-W aesten-Cuinen, 7-35, 2-00,4 40. ComenWaeslen 8-40, 9-10. (den Maendag) 0,08.
W aesten-f omen 5 80, 9 40,(den Maendag) 6-31).
Korlryk-Brugge, 8-10, 10 45, 12-45,(M. 8-lS,Jli-58, 9 00. Brugge -Kortryk, 8-30, 12-25,8-10, 6-40.
Brugge, Bl.mkenkerglie, lieyst, 7-20, 10 50, 2-40, 7-28, Hevst, Blankenberglie, Brugge, 0-08,11-15,
5-30. - Blankenberglie Brugge. 9-15 m
Ingclniunster Deynze, 5-25,9 40,1-50,4-80,8-00 Deynze Ingelmunster, 7-42,9,10,12-05,5-10.
Ingelmunster-Ansegliem, 6-10, 12-35, 8-05. Anscgbem-lngeimunster, 7-45. 2-10, 7-30.
Liclitervcl.le-Dixmude-Vcurne en Dunkerke, 6-30,9-15, 1-50,7-45. Dunkeike-Veurne-Dixmu-
de en l.ielitervelde, 6-45, 10-35, 3-45, 5-00.
Y naer Oixmude, peerdepostery 6-00 voorm. herberg de Dry Koningen 4 nam.Dixmude naer Y]>ct.
Messagerie Vamlewnlle 6-00 voorm. Messagerie Demaurisse 2 00 nam.
Yper naer Langhemarck, postkantoor 6-00 voorm. 12-30 nam. Langhemarck naer Yper, postkantoor
8-45 voorm. 3-35 nam.
Yper naer Merckem, peerdep. 6-00 voorm. 4-00 nam.—Merckem naer Yper, pnstk. 7-30 voorm -00.
Y per naer Meessen, postkantoor 12-30, 5-48 nam.-Meessen naer 1per,posikant. 8-45 voorm. 3-20 nam.
Yper naer Nieutukerke, postkant. 6-00 voorm. 12-30 nam.—Nieuwkerke naer Yper, postkant. 8-30 voorm.
3-00 nam.
Yper naer Oostvlelrren en Veurne, peerdenpostery 6 voorm. (Woensdag) 8 voorm. herberg de Zon 2 nam.
Veurne naer Yper, Messagerie Derathée 5-311, voorm. Messagerie Demcurisse, 1-00 nam.Oostvle
lrren naer Yper, postkantoor 8-30 voorm 3-20 nam.
Het regtsonderzoek der zaken van Oscarje Spreux,
zegt dc Cuurricr de llruxcUes heeft te lAiornik
een algemeen afkeerig misnoegen verwekt.
Heriprangend, inderdaad, is dit lang verVolg van
ontvreemdingen, dieften, bedriegery, af-
troggelary,— schelmery enz van de slecliste soort,
begaen door dien liberalen man len nadeele der
armen.
Menigmael, gedurende de eerste regtsgehooren,
gevoelde men sidderende yaingen van verontweer-
diging de geregtszael doorloopen, en men aenziet
bel als een mirakel, dal het publiek heeft kunnen
zich weerhouden en hel heiligdom der justicie eer
biedigen! Slechts eenige keeren heeft men gelachen,
doch 't was een lach van verachting, verwekt door
bet domme beleid, krachtens welk Oscarje Spreux
er in gelukt is zoolang zyne schanddaden tc verdui
ken.
Een voorbeeld genomen onder duizend zat zyne
Hebzucht bewyzen. Oscarje had een bedaegden ver
minkten knecht, oud bedienden van zyne familie,
t"n zynen dienste cn onbekwaem om zyn bestaen
elders dan by hem te winnen. Wel, zyne hoedanig
beid van armmecster te baet nemende, hy doet aen
dien ouden dienst! o Ie een jaerlyksch pensioen
door hel bureel van weldadigheid toestaen. Ver
ders niet te vreden van aen het bureel opgeleid te
hebben een onderstand, die alleszins ten zynen lasle
Was, hy heeft acn dezen knecht dc dry vierde
GESTOLEN van liet pensioen, dat hy op zich geno
men had hem te overhandigen. Dit pensioen was
van 60 fr.; Oscarje heeft aen den duts 15 fr. be-
laeld en hy heeft zonder eenige schaemle de 45
fr. voor zich gehouden
Zyn gedrag jegens een anderen knecht, den por
tier van de arinekamcr, is nog scliandelyker ge
weest. Met 1 January hy ging hy al de liveranciers
van het bureel van weldadigheid, hy bctaelde hun
ne rekeningen en hy vroeg van iedereen drinkgeld
VOOR DEN PORTIER. Zekere getuige heelt vcr-
klaerd dat Oscarje dc liveranciers zoo lastig viel,
dal verscheidene onder hen, het gewone drinkgeld
van 50 c. of een frank verhoogd hebben. Wel
nu. de portier heeft getuigd dat liy NOOIT een cen
tiem van dat drinkgeld ontvangen heeft en dat Os
carje alles ingepalmd heeft, en, als hy Oscarje
daerop ondervroeg, hy voor antwoord kreeg
u 'k heb u daervan geen rekening te geven.
Al de veropenbaringen, voor den regtbank uitge-
bragt, zyn in dc zelve mael als de twee voorgaende;
Zy vertoonen by Oscarje Spreux eene volstrekte uit-
dooving van het zedelyk gedaclil, eene consciën
tie gewoon gomackt, door de dagelykschc oefening,
met de hatelykste deugnietery.
Dat men ook niet bewere dat dit veinlje met eene
OVERTOLLIGE NEIGING TOT GIERIGHEID
besmet was, gelyk men soms bemerkt in degenen
die zich lang aen dien drift overgeleverd hebben.
Neen Oscarje was niet gierig. Ily heeft die aftrog-
gelarycn niet gepot. Deszelfs opbrengsten gingen
elders, Zy gingen in de diepte der ondeugd,
zv gingen tot bestemmingen die men Ie Doornik
melden vinger wvst, mier die uit bescheiden-
beid hier beier gezwegen worden.
Herinnert u alsdan, getierde lezer, dal Spreux.
voorzitter geweest was van den handelsrcglbank
van Doornik Moet men niet schrikken op liet
gedachi der eerloosheden, die daer gedoken liggen I
En lerwyl hy (die nu als dief, aftroggelaer enz.
veroordeeld is) over de for tuin cn eerder koophan-
delaers van Doornik besliste, hy was voorzitter, en
men weet met welken invloed, van de politieke be
weging der stad. Spreux was de boezemvriend
van Bara, van den grootcn vrekcr der openbare
zcdelyklieid,ja een der genen, die in den schandigen
oproer van November, met do Ypersched'opcring-
sche en andere manifesteerders huilde weg met de
dieven» Edele tolk, waeraclitig, van de ver
pletterende spolaniteit, waervnn men destyds
sprak, die allen BLIKSEMS VAN ZEDELYKHEID
ten oorlog trokken voor Bara en gelyk de Toekomst
sprak, ter zyner eer manifesteerden. O welke
manifesteerders I
Eene ander niet min doorslacnde onderrichting
heeft uit de omstandigheden van het regtsgchoor
der eerste dagen gebleken. Spreux heeft, als arm
mecster, opgevolgd aen een eerbiedweerdigen on
derpastor van Doornik, M. Labis. De eene gelyk
de andere heeft, gedurende jaren, het zelfde deel
der stad bezocht en is belast geweest aldaer 's
maendelyksde zelfde sommen uit te doelen.
Welacn het blyki uil de getuigenissen van liet
meeste getal der armen van dit kwartier, dat tor-
wyl M. Labis 's mnendelyks 5 fr. of ine»r aen elk
huisgezin uitreikte, Oscarje slechts een frank en aan
de begunsligsten. 2 fr. 50. c. gaf, NOOIT
MEER. Eene optelling ter zitting geduen heeft be
wezen, dat de dieften, uit dien hoofde, door Spreux
bedreven,'s ma uidclyks van 40 tol 50 fr. bedragen.
Bemerken wy dan voorbygacndclyk, dal M.de
onderpastor Labis niet alleenlykgehoel de bestemde
som die liet bureel hun behandigde, heeft uitge
deeld, maer dal hy er van zyne eigene penningen
heeft hy gedaen.
De twee liefdadigheden staan hier tegen over
eikanderen: de LIBERALE liefdadigheid, degene
van Oscarje Spreux, heeft dc armen BESTOLEN;
de KATHOLIEKE liefdadigheid, degene van M.
Labis heeft wondorlyk hun vermogen verdubbeld;
en beiden hebben liet in 't geheim gedaen; Os
carje Sprcux onder liet verduiken der geheime aan-
slagon die voor altyd zyne schandelyke handelingen
moesten verbergen; M. Labis onder den dekman
tel zyner ootmoedigheid van priester, wiens regie
hand niet gekend heeft wal zyne linke gaf Zoo
danig is liet waer, dat, in zake van liefdadigheid,
men schoon te doen en te zeggen heeft, geene in
richting, geen ccnc vordering zal ooit vervangen die
verhevene zefopoffering, de welke de godsdienst
alleen kan inboezemen.
Iedereen vraegt wat onze gacartonneorde mani
festeerders van Oscartjc 's brokkelingen zeggen, die
mannen die in November laetst in de straten van
Brussel huilden weg mot dc dieven
