dingen waerover liet bureel van weldadig
heid van Doornik hem het toezigl gegeven
had.
Oscar Spreux werd om den witleder eer
ste beschuldiging, pliglig verklaerd en ver
oordeek! tot 3 jaer gevang en 500 fr. boete.
Iri het verhoor van 12 April, kwam de
Iweede en derde beschuldiging te berde.
Deze besiael in 28 aehterhouingen van man
dalen of bons van de armen, en die de be
schuldigde ten zynen profyte gehouden had.
Spreux werd in deze zitting verwezen tol.
20 maenden gevang, 400 fr. boete en de
kosten van 't proces.
De vierde beschuldiging, ten laste van Os
car Spreux, is den Zaterdag opgeroepen. Het
betreft nu vcrschillige ontvreemdingen, ten
bedrage van 505 fr.gepleegd ten nadeele
der instelling, genaemd collets-vcrls en cha-
les-verts.
De instelling ontvangt van het weldadig
heids bureeljaerlyks 12.000 fr., bestemd om
aen 90 jongens en 90 meisjes, by hunne
aenneming in het geslcht, een volledig kos-
fuem te koopen en hun vervolgens, den
eersten Zondag van elke maend, b fr. on
derstand te geven.
Spreux was met de betaling gelast., en liet
is daerop, dat hy de somme van bOb fr.
heeft ontvreemd. De reglbank heeft hem
voor dit feil veroordeeld lot vier maenden
gevangenis, 100 fr. boete en de kosten.
De volgende zitting was op Dynsdag 17
dezer bepaeld. Spreux moet nog voor dry
beschuldigingen te regl slaen.
Moest er hier een katholieke in kwestie
zyn, en voornamelyk een pater of eene non,
de librale laster-papieren zouden by hemel
en aerde roepen en tieren dat alle katholie
ken, paters en nonnen, schurken zyn, die
ven en deugnieten van d'ergstesoort.
Omdat Oscar Spreux, een liberael, gesto
len heeft, en dat toen nog van het. armbe-
sluer, beschuldigen wy alle liberalen van
diefte en deugenietery niet; verre van daar.
Maer wy hebben hunne handelwyze te dezer
gelegenheid eens willen aenhalen.
Met Uifseraülsss»
ei» «Ie aeiistfoCHêle feiesaisstesj.
Hel liberalism., dat beweert hel land Ie be-
hccrschen, gaet overal om zeep, in de pro
vinciën, sleden en dorpen; zyne opleiders
en zyne tolken komen overeen gelyk kallen
en honden en moeten vergeleken wórden
aen twee doggen, die elkander een been be
twisten en zich om 't meest bylen en ver
scheuren. In de hoofdstad gaet het aller
slechtst met de liberhaters: zy kunnen in
hunne gazetten geen pcnneslryd noch over
princiepen, noch over hervormingen aen-
vangen, zonder zich van wederzyds, de
meest verlagende scheldwoorden naer het
hoofd te smyten, en wanneer er spraek is
van, in het belang van 't Ijberaeldom, mid
dels tot overeenkomst te beramen, wordt de
twist groolerdan ooit. Hel liberalism gelykl
zeer wel aen sommige huisgezinnen, die
eertyds in weelde en overvloed leefden, en
door de onachtzaemheden en verkwistingen
van hunne opperhoofden, op hot punt zyn
van in de grootste ellende gedompeld te wor
den, waerdoor er dagelyks huiskrakeelen,
ruzie en verwytingen, vloeken en tieren onl-
staen; en zoo hel fransche spreekwoord eens
te meer op eene treffende wyze bevestigt:
ou la pauvrelê enlre par la portaCamour
s'enva par la fenêlre.... dat wil in plat
vlaemsch zeggen: Waer de armoede langs
de. deur inkomt, de liefde gaet er al de ven
ster uit. En gelyk de Vlamingen ook zeggen:
Platte beurzen maken dunne zinnen.
Ijes viftsa GCB945Ï# iB»cel«!»B*«e4lcr.
Sommige liberale gazetten eerbiedigen
niets meer. Hunne onbeschoftheid kent gee-
ne palen. De heiligste zaken zyn blootgesteld
aen hare vergiftige lastertael. Noch 't ge
heim, noch de heiligheid van de bicchte,
worden gespaerd. Men spaerl noch bedrog,
noch valschheid, noch leugentael, noch ovcr-
drevendheid, aengezien men rekent op de
stilzwygendheid van den biechtvader. Dit
gedrag wordt van allen onpartydigen mensch
aenzien als zoo dwaesen uitzinnig, als plig
lig en verraderlyk. Ja, onder de liberale
gazetten ontmoet deszelfs ongerymdheid
afkeuringe. De Indépendance drukte zich
over eenige dagen uil in dezer voegen:
«Sommige liberale gazetten verbitteren
zich over hetgene er gebeurt in den biecht-
stoel. Ik blyfkoel. Indien men wil te biech
Ie gaen, moet men zich onderwerpen aen
den biechtvader. Hy is meester in den
biechtstoel. De biechtvader heeft aen nie-
mand over zyn gedrag rekening te geven.
Eene van de twee zaken. Of wel gy erkent
het gezag van den biechtvader, en als -
dan moet gy u maer onderwerpen, of wel
gy erkent hetzelve niet. In dat geval moet
gy u ter bicchte niet begeven.
Zeldzaem vinden wy zulk eene onparlydi-
ge oordeeling in de liberale gazetten. Da'er-
om heb ik ze willen mededeelen aen myne
lezers. De kracht der gezonde reden is zoo
groot dat zy somwylen regtzinnigheid ont
rukt zelfs aen de vyanden van de waerheid.
Toen M. Wasseige aen hel departement
van openbare werken was, hadden de dok
trinaire bladen geene spotlernyen, geene
vermaledydingen genoeg voor hein.
Men zou gezegd hebben, dat wy volop en
in galop het bankroet te gemoet gingen.
Hel einde kroont echter het werk.
De Moniteur brengt nu de tafels van ont
vangsten aen, gedurende de maend Decem
ber; namelyk de tweede maend dal het tarief
in voege was.
De vergelyking met het voorgaende jaer,
zal doen zien wal waerde men geven moet
aen het gebulder der doktrinaire bladen; zy
zal doen zien dat zy enkel en alleen met
partijhaat te werk gingen.
In December 1870 had de spoorweg op-
gebragt dc som van fr. 3.605,360 81
In December 1871 4,331,887-60
Dus eene vermeerdering
van 726,525 87
Ziedaer dan hel résultal vari de nieuwig-
beid, welke onze doklrinairs voor zoo nood
lottig hielden! Ziedaer dan den uitslag, die M.
Wasseige zoo belachelyk moest maken!
Zullen die eerlijke doktrinaire bladen nu
bekennen dat zy zichvergist hebben; of
dat zy enkel eene schreeuwcry zonder reden
tegen M. Wasseige aenvingen?
Die cerlyke intrekking is niet Ie verwach
ten; zy zullen zelfs het résullaet zoo onge
merkt mogelyk maken, om niet te doen zien
dal zy op eene schandelykemanier, de
lichlgeloovigheid van het publiek exploi
teerden.
Het jaer 1870 brachtop fr. 41,833.346-25
Hel jaer 1871 55,373,406 47
Alzoo in 1871 meer fr. 13,540,060 72
Hierby zyn nog een paer «ommen te voe
gen, aen den Slael verschuldigd door
overeenkomsten van gemeenzameexploitalie,
enz., heigeen de laetstgenoemdc som brengt
op 17,077,694 fr. 82 centiemen.
Die verhooging is zeker overschoon,
niettegenstaande vele moeyelykheden, waerin
het land gewikkeld was ten gevolge van den
oorlog, en in deze verhooging heeft het
tarief Wasseige zyn regtmatig deel.
Kotnaeu, geesligaerds van de doktrinaire
party, lacht toch melden minister Wasseige,
verkondigt zyne onkunde, zyne domheid,
zyn slecht bestuer! Waerom blaest gy niet
meer op de trompet, ten einde het aenstaen-
de bankroet van Belgie te verkondigen?
Omdat het publiek u zou toeroepen: gy
hebt ons misleid, bedrogen de miljoenen
voordcel die het tarief ons gegeven heeft,
vallen u als zoovele steenen op hel hoofd!
Plaetsely fe nieuws.
De ypersche liberale gazetten zyn sedert
eenigen lyd vervold met ellendigen priet-
pract nopens een feit dat plaets gehad heeft
lusschen eenen pastor onzer stad en een zy-
ncr parochianen.
Zie hier 'l geval:
M. Desmet, pastor van Sl Pieters, heeft
op 22 Meert laetst, eenen brief geschreven
aen M. hveins, procureur des Konings, by
welken hy van hooger hand, zoo hy zegde,
liet weten dat hy (M. hveins) geene absolu
tie kon bekomen, vooraleer, gelyk de Toe
komst zegt, de uitdrukkingen van zyn requi
sitoir in hel proces Lamotle herroepen te
hebben en eene vergoeding voor de aen het
geslicht toegebragte schade uitbetaeld te
hebben; en dat M. hveins ambtshalve de
toepassing der beurzenwei heeft moeten vra
gen.
Dacht M. Iweins reden te hebben, om van
dien vertrouwelyken brief niet te vreden te
zyn, en willende, kost wat kost, zyne con
sciëntie in regel stellen, de regie reden zegt:
dat hy by de geestelyke overheid, zynen
Bisschop, in beroep moest gaen, die alleen
bekwaern was de moeijeiykheid in der min
ne en volgens de regels der kcrkelykc regel
tucht, op te lossen. Maer neen! Hy begeeft
zich met den brief by M. den minister van
justitie, die in de zaek niets te zien heeft,
hetgeen blykl uit deszelfs handehvys, ler-
wyl hy den brief aen M. hveins' Bisschop
overhandigt. En zoohaesl M. de minister de
antwoord van den Bisschop ontvangen heeft,
hy roept M. hveins naer Brussel om hem
dezelve mede te doelen.
M. hveins Ie Brussel zynde, heeft aldaer
zynen knieval in den biechtstoel gedacn.
Daer komen wy niet in. Dal is eene zaek
lusschen biechtvader en biechteling. Doch
middelerlyd, te weten: den 28 Maert, M. de
pastor gaet in persoon by M. den procureur,
om zynen brief van 22 Maert af te keuren en
denzelven te herroepen, om hem te bid
den den brief weder te geven en hem te aen
zien als niet beslaen te hebben.
Den 2 April, M. de pastor schryfl aen M.
den procureurom zyne mondelingsche
herroeping te vernieuwen en nauwkeurig-
lyker vast te stellen.
Den 6 April, ziende dat men 'l minste
geene rekening hield van zyne stappen, po
gingen en proteslatien, hy schryfl een twee
den brief aen M. den Procureur, dien hy niet
goed gevonden heeft af te kondigen, maer
dien M. de pastor zelf gemeend heeft te moe
ten ruchlbaer maken. In dezen brief
herroept hy voor de derde macl volkomcnt-
lyk zynen brief van 22 Maert.
Zie hier den brief:
O Mynheer de phokureuk des konings,
Men vraegt liet aen allen verstandigen
mensch, aen alle rcglschapen hert; na eene
dryvoudige afkeuring, na eene dryvoudige,
loyale, pleglige en uit eigene beweging ge
dane herroeping, waeraen moet men zich
houden? Moet men gelooven aen dien eersten
brief die tol drymael ontkend is; of moet
men gelooven aen deze dryvoudige herroe
ping?
Daer is de knoop van dc kwestie.
De antwoord kan niet twyfelachtig zyn
voor alwie M. den pastor Desmet kent,
die ongetwyfeld kan falen, err are huma-
num est, en die een misslag kan begaen;
maer die onbekwaem is van wetens en wil
lens en schaemteloos, en tot drymael toe
legen bet openbaer, tegen zich zelvcn,—
tegen zyne consciëntie, legen zyne eer te
liegen.
De antwoord kan ook niet twyfelachtig zyn
voor M. den procureur zelf, wilde hy regt-
zinnig zyn. Vermits by M. Desmet als ee
nen eerlyken geeslelyken erkent hy
moet M. Desmet gelooven wanneer hy tot
verscheidene reizen en beslissenderwyze eene
zaek verzekert die hy in slael is te kennen.
Hy moet dan gelooven dat de dwaling in
den eersten brief is, dat de twee andere de
volstrekte waerheid behelzen, en hy ge-
1 oo11 het, in den grond van zyn hert, maer
l is te Iael en te verre gekomen om het le
durven bekennen, het is te hard en hy is te
hoogmoedig om het te kunnen verklaren.
Hy heeft liever zich voor een slagtoffer der
klerikale onverdraegzaemheid en der bis-
schoppelvke overheersching uit te geven en
zich als verdediger te stellen der orïafhanke-
lykheid van de magistratuer die niet ge
krenkt is. Hy- heeft liever zich le doen
aenzien als met kerkelyke straffen getroffen,
waeraen niemand denkt! Hy heeft liever
le gcloo\en wanneer M. de paslor zich be
dt iegt en MEI te gelooven als hy zynen
misslag herroept en herstelt.
Het is Paeschen, en dc Kerk gebiedt aen
hare kinderen aen de jaerlyksche pligt te
volkomen. Ondertusschen in regie, zy kan
niemand dwingen. Evenwel, zoo iemand
gaet ncderknielen voor dc voeten van den
biechtvader, hy moet zich onderwerpen acn
het oordeel van dengenen die daer als regter
van Gods wege zetelt. Trouwens, niemand
u
CJ
agar.- macg'twBugg-um itfL-wn
ii De openbaarheid die gy aen myne vertrouwe-
lyke mededeeling v.m 22" Maori laeisl liebl gegeven,
legt my den pliclu op, hoe pynlyk ook, u by ge-
schrifl te herinneren en op myne beuri openbaer te
maken, do stappen die ik de eer beb gehad bv u te
doen, eenige dagen na liet zenden van mynen brief.
ii lk ben u komen verklaren, mynheer, dat liet
my leed .deed dien brief geschreven te hebben, en
dat ik hem introk. Ofschoon uwe onderbrekingen
my nauwelyks toelieten eenige woorden in ie bren
gen, heb ik herhaclde malen bevestigd, zooals ik
het hierop myne eer bevestig, dat myne geestelyke
overheden geheel vreemd waren aen mynen brief,
dal zy er geene kennis van hebben gehad.
ii lk heb u herhaelde malen myne dwaling be
kend, dwaling die my geheel persoon!yk was. Ik
heb er bygevoegd, dat ik my van onjuiste uitdruk
kingen had bediend, en na u verzekerd te hebben
dat zelfs in myne gedachten en volgens de bewoor
ding van den brief, er geene kwestie kon zyn van
eene openbare weigering van sakramenten en nog
min van eene banvlocking, heb ik u gesmeekt my
mynen brief terug te geven.
n Alhoewel my eenige vriendelyke woorden zeg
gende, hebt gy toch myne vraeg afgewezen; toen
ik u zegde dat de slagen die gy toebracht op my al
leen moesten vallen, hebt gy volherd my niet te
willen gelooven; gy hebt geen medelyden gehad,
vergeef my het te zeggen, noch met myne veront
schuldigingen, noch met myne smeekingen, noch
mot myne verlegenheid, noch met mynen ouder
dom.
ii Gy hebt my laten vertrekken, mynlieer, ten
prooi aen eene ontroering, die gy wel hebt moeten
bemerken. Het was, gy moogt my gelooven, min
de vrees dan dc droefheid die myne ziel onderdruk
te, lk zegde tegen my zelve, aen het verleden den
kende, dat gy de eeiste en de eenigste niet moest
zyn onder myne welbeminde parochianen, om eenen
zeveniigjarigen pastor met zooveel strengheid te
behandelen.
ii Door het afkondigen van dezen brief, is myn
voomaemste doel, het publiek te bewyzen, indien
ik op mynen ouderdom de dwaling heb kunnen
bcgaen, door u aen den dag gebracht, ik er ook de
trouwhertige en plechtige intrekking van heb kun
nen doen.
ii Overigens, verzoek ik degenen die my zullen
lezen u te vergeven zooals ik u uit den grond des
herten vergeef en ik bied u, mynheer do prokiireur
des konings, de verzekering van mynen grooten en
openherligen eerbied aen.
Ypcr, 6 April 1872.
v P. Desmet,
paslor van S'-Pieters.
