kunst, en de bouwkunde brengt steenovens voort. bi oen woord, de kunslcnner zonder Reli gie, Test la chair qui huile,A is een ver- beelder van al wal 'l derlel vleesdi aenlokl en ophitst. Zoo overal is er Religie noodig. Voor die een weinig peisl, en is U niet mooijelyk om vinden waeroin de Religie in alles noodig is, en overal de eerste en byzon- derste plactsc moet hebben. Rik schepsel heeft zyne wet en zynen re gel, en volgens die wet en dien regel moet liet zyn, leven, werken, of 't vervalt, 'i ver gaet en vcrdwynt. Nu, de wet van bel mensebdom is de reli gie. De Religie is de eigene wel der men sehen, 'l is de regel die 'l mensebelyk leven in stand houdt, doel verbeteren en volmaekl worden; en vcrlact de mensch die wet, l menschclyk leven wordt onvolmaekt, ver- lecgd, en gaet te niet; en l dier tg k leven heeft de voorhand in hem. Da erom is'ldat de politieke magl, zonder Religie, brutale magt wordt. Dacrom dal wetenschap, nyverheid, kun sten, enz., verlagen en onweerdig worden van den mensch met reden en verstand begaefd. Nu, de Religi» zonder priesters is onmo- gelyk, en die de priesters aenrahdl, randt de Religie aen. Zoo, de liberale gazellen, die maer en leven uil prieslerhaet, die hunne lusten zoeken in Paus, Bisschoppen en pries ters te lasteren, te beliegen en te bespotten; die liberale gazetten werken al tegen de Religie, en die de Religie bestrydon, beslry- den de eigene wet van den mensch. Zy wer ken lol de vernedering, verlaging, en ja, vernietiging van de menschel) kheid. Zy werken overal om het dierelyk leven le doen bovenslaen en te doen woekeren. In Politieke, in koophandel, in uyverheid, in kunsten, in wetenschappen, H isde rede of ll versland niet, maer hel derlel vleesch dat bet woord voert. Ën zoo geheel het menseb dom moet ontaerden en zyne eigene weerde verliezen, en dat is, boven alles wal men denken kao, monsterachtig, afscliuwelyk en walgelyk. de goetrouwigen ophitst legen deprieslersen de katholieken.... T is gy die alle acht da gen spreekt van 't katholiek geld en goed, van hun eten en drinken, enz., enz., en al zoo (Je armen ophitst tegen hen....'T is gy die looft en prysl de roovers van Italië, de beurzesnyders van Relgie, de binnenpal- mers van Penissen, enz., enz. 'T is gy die zegt dat roovcn deugd is, als degeroofden katholiek zyn! Gy peisl alles gezeid le hebben. Als ge een Langrand kunt noemen, als ge een broerke vast hebt, gy meent, magister, dal ge gelyk hebt; maer als-wy u bevechten 'l en is niet om Langrand vooren teslaen, 't en is niet om een zedeloozen te verontschuldi gen, 't is om te zeggen dat de Paus van Rooinen ons Opperhoofd is, dal de Bisschop pen onze bestierders zyn in geloove, zeden, en kcrkclyk regt; en, weet bet wel, Lan grand en is 't katholieke geloove niel, noch een broerke, noch iels van al wat ge zegt. Maer 'l katholiek geloove is in 't onderdanig hooren en volgen der lessen van de 11. Kerk, lessen, die ons in alles leeren wal wy doen moeten, en moeten laten.Al waren er honderd Lnngrands en duizend broerkens erger of dat gy ze uitverziert, wy zouden nog zeggen dat de Toekomst een slechte, zedelooze, eer- loozc en goddelooze gazelle is, niet uit wrackzucht, maer uil christene liefde! Ecu beetje 't eene en 't ander. Fyne antwoord. Die gelezen heeft wal 't Nieuwsblad geschreven heeft over'l mira kel van Saletle, weel nu wacraen hem hou den. Hy kan zien hoe onredclyk, goddeloos en bot hy moet zyn die hel loochent. Nog- thans de Toekomst heeft nog hare antwoord en hier is ze, de fyne: ....En och Ueerc! zegt ze, 't is al veer tien dagen dat wy ons laetsle woord gege ven hebben en daermèe ponctum. Die nog zegt dal de Toekomst niet rede neeren kan, moet moeijclyk zyn!... Wat! 't mngisterije zegt zyn laetsle woord, en men zou durven zeggen dat hy ongelyk beeft?... AHons done!... '7' en is wy niel. Neen, Toekomst, 'l en is wy niet, die zeggen dat een deel en 'l Grootste deel der Belgen eerloos cn zede loos is; T en is wy niet, die dc eene tegen de andere opsteken; T en is wy niet, die zeggen dat de opstand, oproer, ruilenbrcken. enz., enz., wettig en redelyk is; 'ten is wy niet die zeggen dat de ryken smeeren, eten, drin ken cn slapen, cn 'l volk laten slaven; 't en is wy niet, die zeggen dat roovcn eene deugd is. Maer wie is 't? Gy, Toekomsten uws gelyken; gy, Toekomst, papegaeiseher cn aepscherwvze, gyschryflalle 8 dagen dal de katholieken verbeest zyn door de priesters, cn 't mcestendccl der Belgen zyn katholiek!.. T is gy die, alle acht dagen <le katholieken uitgeeft voor wraekgierig, afsiroopcrs, poes jenellen, dwinglanden, enz., enz., en alzoo t' o i' c s i> o ii <1 c ii t i c ii Eïc niiei'lieitl kwetst* van St Joseph tc Gent, zegt ze, is ingerigt- om de bevolking op te hitsen legen de Ge meen tcraed. Dal is een leugen, want 'l nieuw broeder schap is ingerigt om hulpe en bystand te geven aen de armen, die niel geerne gedol ven en zyn lyk honden. 3e Leugen. 'T Nieuwsblad lacht om- dal er Belgen zyn die vaderlandsliefde heb ben. Dat is een leugen, want 't Nieuwsblad en lacht maer met de vaderlandsliefde van Oui eest ga. De Poperinghnaer geeft ook een masse leugens, maer wy laten dal voor andere. Theater. Zondage laetst heeft de Vlaemsche Sterre het ypersch tooneel met hare verlichtende stralen beglansd. De dry stukjes die zy haer publiek opdischte waren zoo onnoozel dom cn zoo belachclyk, dat menigeen der aenschouwers traenoogde van compassie. Nogthans had dc Sterre de débuts van twee nieuwe aclricen aengekondigd, in vervanging van deze die het ongeluk gehad hebben haer te mishagen. Wy zullen eens breedvoerig over de zen ding der Vlaemsche Sterre spreken, die waenl hare medeburgers le moeten verlich ten. Lanleerns.Iet dal aerdig is, 't is dat wy allyd van alle kanten hooren roepen otn licht! licht! En nogthans is onze stad niel eene van die bevoorregte steden, waer man nen van 'l licht zetelen op 't stadhuis. Oud licht en jong lichtOpinionlicht en Progres- lichl,\ licht en verlicht dal het allyd ver lichting is op 'l stadhuis. Ja, licht is er zoo danig, dat er zyn die naer Kortryk reizen en kaerijes doen zien als ze geen hebben. En nog durven zeggen dal de lanleerns niet en verlichten teVper.dat de lanleerns zoo gauw ophouden van lichten 's nuchlens, dal men niet zonder gevacr naer de misse cn kan gaen. Nog zeggen dat de kleine slraetjes gehecle avonds in 't duister liggen!... Dat zyn moeijelyke Yperlingen. Allons! Allans! Gastje en Ericje, hebt gy daer niel le zeggen dan?... Een beetje licht!, gy zult ten naeslen keer nog gekozen zyn, mannetjes, als ge eenlwal doet.... Trekt een beetje aen grootmoeders schorle, zy is zoo goed voor hare jongste!... Stads nieuws. Leugens en valschheid. 'T eerste nieuws deze weke in de Toekomst, die vanT begin tot 't einde leugens opdient voor hare lezers die geene onnoozclaers cn zyn, is: lc Leugen. Zy zegt dat de II. Vader, Pius IX, klaegt over Relgie, en dal de reden is omdat de straffen der middeleeuwen er niel kunnen hersteld zyn. Dal is een leugen: 1° Dell. Vaderen heeft van Relgie niet gesproken, dus niet gcklaegd, in lange niet. 2" Dal hy de straffen der middeleeuwen wil hersteld zien, is ook een leugen, dat en heeft hy nog nooit gevruegd. 2° Leugen. «T nieuw broederschap Sterfgeval. Yperen komt zyn oudsten inboorling le verliezen. Maendag laetst is Mynheer Jan- Baplisle Vandenpeercboom overleden in den gezegenden ouderdom van 99 jaren, 3 maen- den en eenige dagen, lly was geboren in October van 1773. 'T was een man die, lot korten tyd voor zyne dood, nog allyd bezig was met ny verheid en werkzaemheden, een van die oude vlaemsche werkers. Een man ook was hy van den ouden eed, die allyd getrouw aen zyn geloove en godsdienst bleef, die nooit verslaen heeft hoe men met al die nieuwe leeringen, dal vergoddeloozen van onderwys, welstand onder 't volk kon brengen.Gedecoreerd van het orde van den Nederlandschen Leeuw, want na den franschen tyd hielp hy de palen van de Nederlanden uitsteken, had hy nog het kruis van Leopold I hekomen in 183G. Dat zyne ziele in vrede ruste. Amen. ISitiiiiciiïuiitfscltc politiek. Dc doctrinairen gevoelen dat hun haring niel cn braedt, en dal ze in tyden van ruste, onmogelyk aen den schotel zouden geraken; daerom zoeken zy overal hoekjes, om de spontunéilé fuudroyante le doen uitbersten; 'l is le zeggen om hunne cu/uiille van Brus sel en Antwerpen enz. op te hitsen, ledoen ruilen insmylen voor den Rolling's palcis gaen tieren; en 't land in omroerle te krygen, en dus aen 'l roer le komen met de a a Heer Opsteller, In uw nummer van Zondag laelsl is er een erra- Oiwwelk ik moet verbeteren en herstellen.Gy drukt in uw artikel: Acnkondiging uit Poperinglie. De groote zaek is de kleene damen te doen uitkomen voor groot en dc vuile dieren te doen acnzien voor kuiscli en schoon. In plaets van vuile dieren moet men lezen; vuile lieeren Ik acht my gelukkig deze gelegenheid te hebben om u een nieuws aen (c kondigen welk hier veel gerucht maekt. Het schynl dal Zwarte Roose liet postje van can- tinière zal bedienen en de ongestuimige Jan als vaendcldrager van het gemeld genootschap zal benoemd worden. Cathrientje van hy de statie zou over dit aerdig koppeltje curieuse historiën kunnen vertellen. AVat de ware cn katholieke weldoeners der armen toeli al tegen komen: ik zeg dc ware en katholieke; want dat en gebeurt niel aen die enkel menschlievende helpers, zonder hert of ziel, die ook by den sehamelen mensch noch hert noch ziel veron derstellen, en liet lichaem voedsel toewerpen zonder ooit op ziel le [icizen, juist gelyk men een stuk brood naer den hond smyt. \Y elnu, gy hebt te doen met cencn armen van 't poortegal. Veugelhoek of Brabant die uw mndelyden verwekt, maer vooraleer gy hem uwejonste doet, zyt gy uit goede cn zekere bronnen bemagtigd om deze of soortgelyke zalige vermaningen te geven: Vrouwtje, uwe man is een vloeker en dronk,-ïerd, gy zyt lui en zwiert van 's nuchlens tot 's avonds, gy zyt zorgeloos voor uwe kinrlers, 'l is 't uwent slecht menngie en gy zyt er de schuld vun? Gemcenlyk, wat volgt er dacruit? de waer- tieid die kwetst: in plaets van le zeggen: 'l is waer, gy hebt gelyk, wy zullen ons beleren, dat schamele mcnsche maekt zich gram, stelt zich aenstonds op den zoek naer den overdrager van die droeve maren cn dikwyls zal hare kolerie uitbersten op iemand die er niet meer schuld in heeft dan de domme steen. Iels diergelyks gebeurt er in eene andere wereld by meitschen die schamel zyn van religie en ver stand. Dacr is een goddeloos en zedeloos vuilblad, dat de schendige taek op zich neemt, van de byzon- derste en treffelykste huigers onzer stad, een voor een te beschimpen en door de idodder te trekken, dat spel duerl reeds; 'k en weet niet hoelang, maer men wordt er Van moede en die schaemtelooze schryvers krygen eenige zalige waerheden en ver- niniiiiigcn, bekwnem om zo in hen zeiven tc doen gaen en ze tol belernis te brengen. Wat gebeurt er? De waerheid die kwetst: zy maken zich dul en gtam, dry vier weken lang zoe ken geluildo pinkooge, smeerhuikje, gazette dok- icurljo en zwal'te Rooze overal rond niel eene ang stige uitzinnigheid om te weten van waer hun die zalige cn welverdiende lessen komen, en eindelinge mecnen zy den nagel op den kop le slaen. Maer och tleere toch.' hoe slaen zy er noffens en hoe verre zyn zy mist deze welke zy treffen willen, zyn er zoo onschuldig van dat verre van onder het getal dei- opstellers te mogen geplaetst worden, zy zelfs niet onder liet getal der geabpnncerden van liet Nieuwsblad mogen gerekend worden. Dit weten wy van goed part. Wat er van komt zicli door dc waerheid to laten kwetsen I De reus der afgekookte kandidaten van do libe rale party van Poperinglie, die zich voorzeker niet minst onderscheiden heeft, in den politieken stiyd, door zyne goddeloosheid en anderszins, hield slaen over tyd en beweerde by liooge en hy lecgedat hy binnen dry jucr zou schepen van Poperinglie zyn. Men geloofde hein niel en hy geloofde 't zelve niel, maer hel verwonderde iedereen dat die hoogmoedi ge reus met zoo weinig te vredeu was: schepen zyn van een klein steedje, ware voor hem tocli niel veel! Had hy liever gezeid: Binnen dry jaren ben ik 'keizer eencr nieuwe wereld! Dit ware beter en weerdiger van zynen hoogmoed en zyne heersch- zuchl. Passchendaole, 7 February 1873. Melchiors correspondentie van Zondage laetst is een meesterstuk vAin onzin en leugen. En geen wonder want willen oen moor wit wasscben is in den verloren arbeid; blankellen alleen kan voor een tyd helpen; maer met een vlage en een wind, 'l vliegt af, cn hy stael leelyker als te vooren. Dc herbergpuliliezegt hy, is de oorzaek van wanorders. De wel en de regel, die voorzeker dienen, en dienen moeten om liet orde en de ruste te behouden, dienen te Pnsschendaele om meer wanorders en onrusle te veroorzaken. Om zulk een dwazen voorstel te houden staen, is het noodig dat, Melchior spannende met Esculap, al hunne valschheid cn leugens byeenbrengen. Dus eerste valschheid cn teugen. lly zegt of geeft in om te zeggen dal er te J'asschenduele meer gedronken, later gepekt, gruwelijker gevochten wordt, als ten lyde dal er geen politie en was. Dat zegt hy al wel voor den tiensten keer, en voor den derden of vierden keer antwoorden wy hem: 1" Dat er nu geen bellen meer afgetrokken zyn achter middernacht, lyk of 't gebeurde van be schonken kerels de edele apenvrienden, in degoen tyden, zoo Melchior zegt; 2° Dal er legen nicmands dcure geen hoornen meer geplaetst zyn, gelyk het in de goe tyden ge beurde, nog eens van de vreedzuein bedronken apenvrienden. 3' Dal er nu nooit geen sprake meer en is van den Aep af te smylcn, lyk of 't gebeurde in de goe tyden nog by eenen legenwoordigen apenvriend. 4-° Dat het nog niet gehoord is, dal F. se ut ape door de vensters vloog, gelyk liet gebeurde in de goe tyden dal er geen politie was. 8° D.it de Mosselmarkt, wel de helft meer in ruste is, min gestoord wordt, min hoort krnkeelen, min ziel vechten of in de goe tyden dat de Mossel- markt ds Commune was, en Melchior dacr zyn vrienden had. (Dc Mosselmarkt wykt nu af van Melchior; 't zyndcr die zeggen waerom; maer 'k en ga liet ik niel vermonden.) 0° Dat er op verre naer zooveel geen processen meer en zyn, als in de goe tyden dat Melchior zyne voorvechters uitzond om vreedzame burgers le tergen. Dit zal genoeg zyn voor vandage, Zondage wat meer, zonder woede of brieschen. X.

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1873 | | pagina 2