VAN YPEREN EN VAN het ARRONDISSEMENT.
Nummer 384.
VANDERGHINSTE-FOSSÉ.
it Fr. F. |ici' «Incr.
YKKllWEfi EHT.
Mei.
Yperen, 10" Mei 1873.
Parys
is sedert eene eemve aen 't hoofd van 't li-
berael leven; sedert een eeuwe ziet men liet
liberael werk daer in zwang zyn, en nu
begint men te zien lot waer het liberael
werk en leven komen moet. Barodel, de
communardis tegenwoordig de ware ver-
beelder van Parys, en loogt dal Parys com
munard is.
Men heeft schoon te spertelen en te raes-
kallen tegen de waerheid, ze slaet daer
dreigende voor de oogen van al die peizen
wil.
In 1789 verllaerde men plegtig dal de
politieke samenleving of dc Slaet buiten alle
vastgestelde lleligie zgn, leven en werken
moeten dat eikendeen in Religie pei
zenzeggen en drukken mag wat hg wil,
zoolang het niemand geen deere en doet.
'T is daer de grond van geheel het libe-
ralismus, en 't is dat valsch en rampzalig
gedacht dat Parys communard gemaekt
heeft en lot de petrole moet leiden.
Ons katholiek geloove en onze katholieke
Kerk bestryden en vcroordeelcn dien politie
ken grondregel, en daerom is ons katholiek
geloove en dc II. Kerk zoo hevig aengeval-
len, belasterd en vervolgd door al die libe
rael is. Daerom is 't dat de liberalen van
Parys zoo hardnekkig de vryheid van pei
zen, zeggen en schryven gebruikt hebben
om de katholieke leering in de herten te
dooven, en in min dan eene eeuw tyds is
't liberael Parys onkatholiek geworden, en
zonder Religie en communard.
Sedert 1789, zyn in Parys geschreven,
gedrukt en verspreid boeken by de magte,
om 't geloove aen te randen, te belachen en
te vernietigen, en die liberale boeken hebben
't liberael werk gedaen: onreligie gesticht.
Sedert 1789 met zyn liberael stelsel, zyn
er gazetten, tydschriften en scbandschriften
by de voere geschreven en gedrukt om de
H. Kerk te bestryden, te ondermynen cn te
niete te doen, en die liberale schriften heb
ben 't liberael werk gedaen: onreligie ge
slicht.
Nog sedert 't liberael grondstelscl van
1789, is het onderwys onder de handen van
de liberale Universiteit, voorde hooge stu
diën, en die liberale Universiteit randt 't ge
loove cn Kerke acn cn slicht 'l liberael werk,
do onreligie.
Nog volgens de liberale vryheid van 1789
is de baldadigheid in al de kunsten, in de
letterkunde, romans en theaters, in de
schilderkunst, in de snyluinst, in het muziek,
zooverre gegaen, dal men nievers zoo wal-
gelyke dingen verspreid heeft, en zoovele
de herten bedorven; en die liberale kunsten
hebben 'l liberael werk voorlgezet, bederf
doen groeijen en onreligie geslicht.
En alzoo Parys, 'l model van al de model
len, volgens onze liberale lichlspreiders, is
zonder religie en zonder zeden, en dat is
communard leven, en daerom is Parys com
munard.
Nu, hier in Belgie, is't liberael werk niet
'I zelfde?... En indien men onze liberalen
volgen wil, 't communard leven zal 'l bel-
gische leven zyn. Hebben wy niet reeds de
Geuzen?
Eene kouteiiaiicic.
'K en weieniet, gebeur, maer'k cn ben
toch daer niet vooren, dat de pastors en
priesters alzoo bezig zyn met de politieke.
'T dunkt my dat het vele voordeeliger en
beter ware dat ze alles gerust lielen.cn lie
ten hakken en wecren onder malkander,
alleen bezig hleeven met hunne kerke. 'K cn
zegge dat niet omdat ik liberael ben, verre
van daer, 'k heb altyd klerikael geweest,
daervoor ben ik raedslid uit.
Maer, gebeurman, 'k en versta niet hoe
het mogelyk is zoo verkeerd te peizen. 'K ga
u een keer kort en klaer uiteen doen dat het
eene pligl is, voor allen pastor en priester,
in de politieke te komen. Antwoord maer op
de vragen die ik u ga doen: Is 't geen pligt
voor pastor en priester van overal den gods
dienst te verdedigen en vooren te slacn, cn
van acn ieder geloovigen zync pligtcn voo
ren Ig houden?
Dat is klaer, gebeur, niemand kan
daeraen twyfelcn, dcwyl zy daervoor ge
steld zyn.
Peist gy niet, gebeurman, dat in de
politiek den godsdienst moet verdedigd zyn,
en dat ieder politiek man, 'l zy kiezer of
gekozen, pligten te kwyten beeft?
Dat peis ik zeker.
Ilewel als gy dal peist,myn brave man,
's het dan geen pligt voor eenen pastor en
priester, van in politiek lyk in andere za
ken, de religie vooren testaen, te verdedi
gen en de geloovigen hunne pligtcn te
leeren?
Maer, gebeur, onze liberalen en zyn
juist den godsdienst niel legen, zy zyn dik-
wyls maer liberael omdat ze een pykje legen
den pastor hebben.
Wel, gebeurman, weet ge niet dat alle
liberalery, hoe kleen dat ze is, tegen 't ge
loove is?
Hoe?
Wel ja, de Paus van Roomen heeft
alle slach van liberalery veroordeeld, als
slrydig met de leering van Christus. Zoo, als
de Paus iels veroordeelt, moeten wy dat niet
aenzien als kwalyk?
Voorzeker, vriend, maer heeft Zyne
Heiligheid zulke liberalery veroordeeld?
Wel twintig keeren, gebeurman, heeft
veroordeeld, als valsch en slrydig met
't geloove, van te zeggen dat de Kerk niets
te zeggen en heeft met de politieke.
'K zou ik ook algauw liberael zyn al
zoo.
Ilewel, gebeurman, gy zyl do eenigsle
niet die een beetje van die valsche liberalery
ingezwolgen hebt, en 'l en is maer sedert
dat ik dc woorden van Zyne Heiligheid wel
gelezen en overwogen heb, dat ik weère ge
keerd ben. Nu, als liberael-zyn slrydl legen
de Religie, moeten de priesters dat niet
bestryden?
Als 't zoo is, wel ja, gebeur; maor dat
maekt hen zooveel vyanden!
Dat is een ongeluk, gebeurman; maer
't is een ongeluk voor dezen die daerom
verbitterd zyn tegen de priesters. Is het
geen dwaeshqid van gram te zyn legen
zynen pastor omdat hy zogt dat stelen zonde
is, en dat hy tracht iemand er van af le
keeren?
Ongelwyfcld, gebeur, 'lis zyne pligt
van dc geboden Gods le doen onderhouden
zooveel hy kan.
Ilewel, goede vriend, als liberael-zyn
kwacd is, als libcrael-slemmen kwaed is, als
liberale gazellen lezen kwaed is, waerom cn
zou het de pastor niet mogen bestryden en
uitroeijet) als hy kan?... Waerom en zou het
ook zyne pligt niet zyn van dat al le bevech
ten, zonder te zien of hy vriend of vyand
mackt?... Hy en mag niet laten van le be
letten, zooveel hy kan, dat iemand steelt,
baldadig leeft, doodslaet, enz., al ware 't
een keizer of koning; zoo ook, dat my
dunkt, en mag hy niet laten van de libera
lery le keere le gaen en ze le beletten nacr
zyn verlnogen. Is 't niet klaer?
Correspon <lt* nf 3 rn
Eilicrulisiiius van Poperi en„I»c
MEN SCHRYFT IN OY
BOTERSTRAET, 66, Y I'F.REN.
en in al de Postkantoorcn van liet ryk
VOOIt GEHEEL HUT LAND,
vooraf bcUwlbaer.
51en schi'yft niel min in ilan voor cen .Uer
Vcrscliyncnde den Zalurdag van elke week.
De aenkondiginsprys is van 18 centiemen den regel. Dc reklamen in't Nieuwsblad betalen 30 centiemen den regel. Een nummer genomen op liet Bureel 18 cent
De bygevoegdo nummers voor Artikels, Reklamen of Acnkondigingen kosten 20 franken voor 100 afdruksels-
Poperinghe-Yper, 8-18, 7-28, 9-30, 10-88, 2-18, 8-08, 9-20. Yper-Poperinghe, 6-80, 9-07, 12-08,
3-87, 6-80,8-489-80. Poperinghe-IIazebrouck, 7-13, 12-28, 4-17, 7-13, Hazcbrouck-Poperin-
ghe-Yper,8 38, 10-00,4-10,8-28.
Yper-Rousselaerc, 7-80, 12-28, 6-48. Rousselaere-Yper, 9-28, 1-80, 7-80.
Rousselaere-Z?n«^jre8-48, 11-34, 1-13, (m. 8,86,) 7-36, (9- 88 Lichtorv Lichtervelde-77iOttrOM<,
4-28 m. Bruggc-florrsseL 8-28, 12-80, 8-13, 6-42.Lichlervelde-Xorln/ft, 8-28 m. Zedelghem
Thourout, 11-87.
Yper Kortryk, 8-34. 9 49, 11-18, 2-38, 8-28. Kortryk-Yper, 8-08, 11-02, 2-86, 8 40, 8-49.
Comen-Waesten-Le Tonguet-Houplines-Armentiers. 6-00, 11-80, 3-38, (den Woensd. 8-40 m. 6-30, s.)
Armcntiers-Houplines-Le Tonquet-Waosten-Comen, 7-40, 2-00, 4-48, (den Woensd. 10-38 m.
8 00 s.) Comen-Waestcn 8-40 m. 9-30 s. (den Maend. 6,30 s.) Waeslen-Comen 8-30, 11-10,
(den Maend. 6-80 s.)
Kortryk-Brugge,8-08,11-00,12-38,(M. 8-1S,)6-ö8,(9 00Licht.)—Brugge-Kortryk,8-28,12-80,5-13,6-42
Brugge, Blankenkerghe, Ileyst, (slatie) 7-22,' 11 -04, 2 417-24. (kom) 7-28, (Blankenberghe 11 10),
2-47, 7-30. Brtigge-Blankerberghe, 11-04 m. Hcyst.
Blankenberghe, Brugge, 8-48, 11-30, 8-30, Blankenberghe Brugge, 9-00 m
Ingelmunster Deynze-Gent, 8-18,9-41,2-18, Ingelmunsler-Deynze, 4-50,7-15. Genl Deynze,
Ingelmunslcr, 6-58,11-20, 4-38. Deynze-Ingclmunster, 9,10 8-20 s.
Ingelmunster-Ansoghcm, 6-08, 12-20, 6,15. Anseghem-lngelmunstcr, 7-42 2-20, 7-50.
Lichlervelde-Dixmude-Veurne en Dnnkerke, 6-30, 9-10, 1-38, 7-84. Dunkerke-Veurnc-Dixmude
en Lichterveldc, 6-55, 11-15, 3-45, 5-10.
Dixmnde-Nieuport, 9-55, 2-20, 8-37. Nieuport-Dixmude, (bains) 11,80, 4,18. (stad)7-40,12-00,4-25.
Thourout-Ostende, 4-80, 9-15, 1-50, 8-05. Oslende-Thourout, 7-55, 10-10, 12-25, 6-15.
Selzaele-Ercloo, 9.05, 1.25, 8.28. Eecloo-Selznete, 8.35. 10.18, 4.22.
BRUSSEL KORTRYK.
8.25 8.28 12.21
8.03 10.43 2.41
8.38
7.83
Gent-Terneuzen, (statie) 8.17, 12.18, 7,23. (Antwerppoort) 8.30, 12.40, 7.48, Terneuzcn-Gent, 6.00
10.30,4.40
Sslzaete-Lokeren, 9.04, 1.30, 8.30 (den Woensd. 3.10 m.) Lokeren-Selzaele, 6.00, 10.13, 4.45,
(den Dyssondag 9.30).
CORHESPOHTDBIITIEN,
KORTRYK BRUSSEL.
Korlryk v. 6.40 10,73 12.33 3.446.34
Brussel a. 9.20 1.35 2.28 6.06 9.16
KORTRYK DOORNYK RYSSEL.
Kortrvk v. 7.00 10.58 2.54 3 34 8.47
Doornyk a. 7 31 11.47 3.46 6.29 9.41
-Rysscl a. 8.30 11.35 4.00 6.32 9.54
KORTRYK GENT.
Kortryk v. 6.42 12.31 3.46 6.36
Gent a. 8.01 1.32 5.05 7.87
BRUGGE GENT BRUSSEL.
Brugge v. 6.49 9.42 12.39 3,03 4 00 6.40
Gent a. 7 34 10.54 1.54 4,18 4.48 7.53
Brussel a. 8.50 12.39 4.05 8.89 9.28
Brussel v.
Korlryk a.
RYSSEL DOORNYK KORTRYK.
Ryssel v. 5.20 8.25 11.05 2 28
Doornyk a. 5 43 8.56 11 34 2.49
Kortryk a 9.37 9.47 12.26 3.41
Gent v.
Kortryk a.
Brussel v.
Gent a.
Brugge a.
HAZEBROUCK KALES.
Hazebrouck v. 8.15 2.88 8.28
Kales a. 10.00 4.45 10.10
ARMENT1ERS RYSSEL.
Armentiers v. 7.15 9.08 12.49 3.81 9.06
Rysscl a. 7.80 9.33 1.20 6.23 9.36
GENT KORTRYK.
3.38 9.39 1 .28 4.24
6.57 10.52 2.49 5.31
BRUSSEL GENT BRUGGE.
8.14 11.83 3.12
6 00 9.46 1.23 4.26
7.15 11.01 2.38 5.1 1
KALES IIAZEBROUCUK.
v. 6.15 12 28 exp. 8.35
8.00 1.33 8.00
6.47
8.44
4 48
3.39
6.31
7.21
8.42
4.48
6.37
7 .22
Kales
Hazebrouck a.
RYSSEL ARMENTIERS.
Ryssel] v. 6.45 7.50 1.18 3.40
Armentiers n. 7.17 8.20 1.47 4.17
6«
7 .17
Van wner komt de twist, tweedragt en die groote
opinie die hedendaegs lusscliende Poperinghenaers
besluel? Zyn de katholieken daervan de schuld,
gelyk de liberalen hul willen zeggen? Wy zullen
eens zien:
In 1830 waren al de Poperinghenaers van liet
zeifde gedacht; zy waren allen katholiek. Moest er
eene stemming plaets hebben, 's avonds le vooren
wierd er in zekere herbergen beslist voor wien men
ging stemmen, cn die kandidaet wierd eenpariglyk
gekozen. Dit geduerdc zoo vyfiien of zestien jaren,
loen alhier een grool verstand toekwam die, geloof
ik, doktoor was. Hy nam voor zich hel IiDcralismus
in onze slad le brengen, maer by was van niemand
gevolgd; bier is dun de vader van hel I i hu ra lismus,
en hy heeft er geheel zyn leven preusch mede
geweest, voorzeker toch nu niet meer. Wal later
kreeg hy eenen confruler in de geneeskunde die van
zyn gedacht was, dus N" twee. Zy waegden het
hun als kandidaten le stellen, maer kregen elk eenen
onder hunne flankaerds. Nog wal later was er
tot Kemmel een geneesheer die niet wist van wat
hout pylen maken, hy kwam naer onze stad zyn
broodje zoeken en was ook liberael. Dus diy. Deze,
wat verstandiger, schreef eenigu smeerig ailikels
tegen sommige katholieken die, om gerust gelaten
te worden, zich aen zynen kant smoelen.
Rond de jaren 1830, deed de achtbare burgmees
ter, zaliger memorie, zekeren jongeling, notaris
noemen uil modelyden voor zyne familie. In den
eerste schreef deze jonge notaris menige brieven
van dankbaerbeid (die nu nog bestaen, notaris,) aen
dien braven en nooit volprezen heer, maer woorden
zyn geen oorden, en de teekens van zyne dankbaar
heid bloven achter, 'T en was niet te verwonderen
immers, hy was ook liberael en vereenigde zich
met de dry andere om alles omverre te helpen. Ten
dien tyde stierf een Raedshcer en Menlieere wierd
als katholiek door de katholieken gekozen, op
schriflelyke voorwaerde (die. ook nog bestaot) van
nooit iets tegen de katholieken te doen. Niet kun
nende gelukken, poogden ónze groote verstanden
con laetslen middel: zy gingen Menlieere zyn
kazakkc doen keeren, en hoe jammerlyk zy gelukten
is van eenieder bekend
In 1833 doen zy klngten, maken een nieuw
muziek dal niet lange duert, en korts nadien riekten
zy lieer Gibben in, al om Menlieere benauwd te
maken, en zy verkrygen, in I860, dat Menlieere
zyne kandidatuer zou intrekken ten voordeele van
M. Coevoet. Hunne eerste poging alzoo wel uitge
slagen zynde, betrachten zy nog meer. In 1864 gaen
zy naer Menheere cn zeggen dat, indien hy niel
eene liberale kandidaten!' acnvccrdt, zy nog meer
togen hein zouden schryven. Bet moet toch zyn dat
er nog veel op hem tc schryven stond, dewyl hy
met al zyn geld en al zyn gezaguil enkele
benauwdheid aenveerdt, gekozen wordt en alzoo
dweers deure liberael komt. En dunt nalucrlyk
gevolg, al die kopstukken. Muziek en al de socië
teiten moeten ook liberael zyn. Zy maken eenen
