iminie bytgewoottd, en ontelbaar is liel goial
pelgrims dat van alle kanten is toegesneld
om Onze Lieve-Vrouw van Doornyk le aen-
roepen voor Zyne Heiligheid l'ius IX.
Corresp 011 dendeii.
Het kollegie van Poperinghe komt, in hel
algemeen konkoers voor al de atheneums,
gemeente-en gepetroncerde kollegien van
het ryk, eenen voortreffelyken uitslag le
beurt.
Een leerling van de vierde latynsche
school, René Santen van Poperinghe, heeft
den derden prys van uitmuntendheid be-
haeld.
Hullen IuihIscIi iiIciiwvm.
FRANKRYK. liet openbaar gevoelen in
Frnnkryk drukt zich van langs om klaar
der uit, ten voordeelc van de herstelling
des koningsdom; dit jaegt de radikalcn
van langs om meer angst en vrees aen.
Na de byeenkomst van Frohsdorf, spot-
teden de radikalcn mei deze gebeurtenis;
zy verachtten de toenadering welke lus-
sclien de twee lakken van hel koninglyk
stamhuis lot stand kwam, al konden er
daer geenc mcrkelykc gevolgen ml voort
spruiten, zy bleven zich als meester der
toekomst aenzien,
Maer de kans is reeds gekeerd, zy ge
voelen dat al hunne verwachtingen wel
zouden kunnen verydeld worden, en zy
zyn op zoek naer middels om hunnen
toestand le redden.
Daerloe meenen zy eenen gevonden te
hebben in de verlenging van hel gezag
van maersclialk Mac-.Mahon; dit is nu hel
orde woord onder de party; opmerkzaetn
is hel hoe nederig en beleefd die party nu
spreekt van dezen dien zy kortelings nog
zoo hitsig aenrandde.
Zal de maersclialk dacr de hand aen
leenen? Zal liet openhaer gevoelen de
rekening der radikalery niet verkeerd
doen uitvallen?
Er hebben ter gelegenheid van den 4
September, verjaardag van de uitroeping
der republiek, geenc merkweerdige wan
orders plaets gehad; de troebelmakers
welen wel dal het gouvernement niet ge-
makkelyk er mede zou omgaen.
Frankryk heeft op den fj September de
laetste 2130 miljoenen helacld, welke het
voor oorlogscliuld aen Pruisen betalen
moesl. 'T iswonderbaer hoe gemakkelyk
dal land, na zooveel onheilen, zich heeft
kunnen loskoopen. Daer is hel nu wcèr
zyn zelfs meester; tnoehle liet, terugge
keerd tol zyne koninglykeoverlevcringen,
die inwendige rust terug bekomen, dat
sterke en reglvccrdige besluer, waordoor
liet zyne oneindige hulpmiddelen gchrui
ken kunne om de plaets te herwinnen
welke hem in Europa toekomt.
De Staetsraed van Frankryk heeft een
besluit genomen waerdoor aen de kerkfa
brieken en andere godsdienstige inriglin-
gen het regt toegekend wordt, giften te
ontvangen voor het stichten en onderhou
den van onderwys gestichten.
In de beweegredens die hy dit besluit
gevoegd zyn, zegt de Staetsraed dat het
hedendaegsch meer als ooit noodig is van
scholen le stichten en vooral zulke die
den onkost voor. Stael en gemeente ver
minderen. Zulke stichtingen, zegt hy,
vinden hyna altyd hunnen oorsprong in
het godsdienstig gevoel, en ver van de
stichters den lust van geven te benemen
door hel stellen van voorwaerden die
hunne inziglen legenstaen, moet men ze
daarentegen, in het openhaer belang en
uil reglveerdigheid, zooveel vryheid als
mogclyk laten, zich bepalende met voor
zorgen te nemen opdat hunnen wil steeds
getrouwelyk nagekomen worde.
Frankryk is dan weer in 'l bezit geko
men van eene allei kostbacrste vryheid,
van een onschalhaer regt dat de voorgaen-
de vrydenkers-besiuren hem, uit haet
legen hel godsdienstig onderwys, ontno
men hadden.
Hel katholieke Relgie ook is van die
vryheid, van dat regt beroofd; de dweeper
Rara, door zyne rooverswet op de studie
beurzen heeft ze weggecyferd.
Neen, een katholieke Belg mag over zyn
eigen goed en geld niet ineer beschikken
om het vplksonderwys te bevoordeeligen
en uil le breiden, als hy wil dal zyne
giften volgens zyne inziglen, geschikt,
geregeld en gebruikt worden.
Wie zal ons die vryheid terug geven?
Wie zal de handen breken waerin de libc-
ralery de katholieke liefdadigheid geboeid
heeft? Wie zal de milde bron wéér laten
opwellen en vryclyk hare weldoende
wateren rondom verspreiden?
Frankryk zien wy met genoegen weer
den weg van vryheid eti ware vooruit
gang ingaen, en wy verlangen ook dal de
besluerders van ons land welhaesl de hand
aen 'l werk zullen slaen om de hinderpa
len weg le ruimen, waerdoor de haatdra
gende liheralery het gebruik van menige
onzer vryhedén en regten belemmerd
heeft, en wel voornamelyk de vryheid
van een vry katholiek Onderwys te stich
ten en middels van besiaen le verschaffen.
Het openhaer belang en de reglveer
digheid vragen het.
SPANJE. De heer Salmeron, hoofd v3n
hei gouvernement van Madrid, en de heer
Castelar, voorzitter van de kamer, liggen
nog voort aen 't worstelen om te weten
wie de eersle plaets bekleeden zal. Volgens
dc laetste lydingcn heeft de laetste tegen
woordig de beste kans, doch de eerste
heeft nog alle hoop niet opgegeven.
Inliisschen zetten de koninglyke benden
van don Carlos hunne overwinningen
voort. Een telegram uit Perpignan, meldt
vorscheidc gevechten waerin zy de over
hand bchaeld hebben. De sterke stad
Tortosa, hy den mond van den Ebre gele
gen, is, zegt men, in hunne handen ge
vallen.
Allcrliatulc nieuws.
Poperinghe, It September 1873.
Nog oen schuddingske. Hei doktuurtje schreef
Zondag laeist dal hel 't maar en zal opgeven
wanneer IkH zal dood zijn of wanneer reclil
zal gedaan worden aan de vrijheden welke de
Constitutie hein waarborgt en die nu gemuil-
>i band zijn doorroomsch gebroed.
Hel opgeven, volgens zynen en onzen artikel dio
voorenging, bekeekent ophouden van goddelooze en
zedelooze redens ie doen drukken, stoken van alzoo
godsdienst en Kerk ie vervolgen.
Dokteur, peist er nog 'ne keer op, zulde? Gy
zendt wel nog eens blyde kunnen zyn van door dat
roomscb gebroed bygestaeo en geholpen ie worden.
Van welke vrylieid spreekl gy die voor u ge
muilband is? Is 'i van de vrylieid van godsdienst?
Wellioe! gy inoogi hier, volgens de wel, Tuiken
keiler zyn, geusclie lempels en ïrancinaeons logici)
maken zooveel hel u lusi, wal zeg ik? Gy bebl veel
Ie veel vrylieid om lyk op den heevaerl, by voor
beeld, de godsdienstige gevoelens van geheel 1'opo
rmghe le hoonen en le hinderen.
Is'l van de vrylieid van de drukpers? Ah! dok-
leurlje, myn man, als mei, lyk gy en consoorlen, in
uw vuilhlad, de koslelyke vrylieid lol de snieerigsie
losbandigheid mag doen dalen, my dtinkidaigy
niet klagen moogl van le weinig vrylieid ie genieien.
Is 't van de vrylieid van onderwys? Dal gy nu
zoogenomen in 't katholiek Poperinghe moesl zeg
gen. Ik voor my, verlaet myn siieleije van dokteur,
en gy, Larius, uw slieletje van leegganger, i n wy
steken ons alle twee schoolmeester en dal in eene
nieuwe mode school, waeruil God en zyn gebod,
Kerk en godsdienst, geloof en goede zeden, leene-
mael verbannen zyn. Gy zoudi dal mogen doen,
peis je, en ik ook, en iedereen. 'T en kan toch ze
ker ook die vrylieid niel zvn die door hel roomsch
gebroed, gemuilband is lykgy zegt.
Spreek dan, dokteur, en zeg welke vryheid gy
bedoelt of anders zal iedereen peizen dal gy, sukke-
lacr, dil alles uiikraemi uit eigenbalige alleenlieer-
schappy.
Gy kout van vryheid, dokteur; ziet eens hoe gy
de vryheid van Godsdienst, door onze Consljtuiie
aen alle Belgen gewaarborgd, will muilbanden,
terwyl gy nog oens anderen beschuldigt mei iels
waeraen gy zelf pligiig zyi.
Geen een nummer van hel vuilfilad vcrschvnt er
waerin gy uwe hiliero galle niel ullspouwt legen
onsen aehlliaren Deken en zyne zoo vnderlyke en
mcnschlievcude onderrigiingen, welke liy niel op-
lioudions le geven in zynen Mosielykcn lever, voor
hel lydelyk en eeuwig geluk zyner paiochianen. Is
dat de vryheid van godsdienst eerbiedigen?
Kn dal nog in zaken die gy, als dokieur, de eerste,
zoudl moeten zyn om te schandvlekken; by voor
beeld, die mengeling der geslachten en buitenspo
rige vermaken, waarop gy eeuwig en ervig weder
keert. Men zou waerlyk peizen dal hul alleenlyk is
om uwen winkel le doen draeijen dal gy acnhoudl
om dil langzaam vergift, den ondergang van ziel en
lichaem, van huisgezin en samenleving,.aen uwe al
le gew illige lezers in le geven.
Daervoor inoel men dokteur zyn! Alia! sukke-
laerije, geef bel liever op; hel öene of hel andere,
gazelle of medecyne, als gy nog een zierelije eigen-
Weenligheid in uw lyf bcz.it
Zyt gerust, dokieur, wy meenen niel dal gy de
eenigsic corresponilenl der Toekomst zyt. Wy
welen immers wel dat gy nog twee of dry makkers
belli die u helpen in dat vcrderfclyk ambacht. Deze,
onder andere, die zich bejast mcl dien popering-
schcn Bruggeling le verdedigen, waervan er legen-
woordig nog al gesproken en gehandeld wordt tot
in hel vuilhlad loe, slacht niel kwalyk aen een
serpent; het is de eenigsic die zooveel intrest heeft
om hem te verontschuldigen dcwyl hy zyn boslo
vriend is. Op dry verschillige Zondagen reeds heeft
hy trèlTelyke persoonen acngerand omdat zy, vol
gens hem, op de rekening van dien hooggeplnetsten
man zouden gesproken hebben. Waerom sportelt
dal serpent zoo van coleric als or van dien trcffe-
lyken man gehandeld wordl? Vreest het misschien
d n zyne handolwys en de geschiedenis van de iwoo
spiegels in onze stad hel volk, dal hein nog een
weinig voor zyne hoedanigheid van Poperingheiiaer
geneghn'is, legen hem zou verbitteren?
Waerlyk dat serpent verdient gerecommandeerd
te worden aen'hel ministerie, indieA ct ievbrs cru
plaeisje van gemeente-sckrciaris opcnkoml of daler
eentwaer eenige honderden franken te winnen zyn.
Dat deze die willen de waerheid kennen, eens
het verslag lezen der zittingen van den provintialen
Baed, of het rapport van Mynheer Soudnn, lid van
de bestendige deputatie, en zy zullen niets meer
moeien weien van dat serpent dat met leugens te
koope loopt.
Boosaerd, in A. B. verkleed, vali uit in lasier en
versmading legen de priesters! Dal hy inaer en doe!
Men verwacht niet anders van zulk een vent, maer
zyne bekentenissen zyn alleszins murkwoerdig;
kluer bewys dat hel Nieuwsblad den nagel op den
kop geslegen heeft. Op een punt, noglhans, trekt
hy zyn schuitje van kante en 't is juist daeruit dat
wy besluiten de volstrekte waerheid van de gissing
welke wy op het gebeurde gemaekt hebben Hi! hi I
hi! Meester, 'l en is ik niet, 't is l'ichu die dal
gedaen heeft, zegt de droeve jongen om aen de
straffen te ontsnappen.
'K weet wonder waervoordal Bonootje's muziek,
telkens dal hot naer een concert of festival g.ict,
altyd moet geholpen zyn door vreemde muziekanten
en in zyne repetition aengomoedigd worden door
muztekhekten. Dokteur, zegt hel ons 'ne keer?
A propos, wat is er al gebeurd met die muziekan
ten van Caestre, komende niet hut laetste convoy,
van de statie voort tot 'k weet niet waer of wanneer.
Vloeken, rustcstooringen, vechten, mishandelingen,
dal het al en een te vele schilde!!!
X.
In den nacht van Woensdag lot Donderdag is
eene diefio van 83,000 fr. gepleegd, in liet kasteel
van den lienr do 1'enarandu- de Lange, gelegen lo
Sl Micliiols by Brugge. Do dieven, ten gillade van
twee., luidden zieli bediend van verscheidene Iroion
ell oelie lange pers, welke men eenige dagen te
voren in het hom gezien had. Zy zyn in eene kanier
van de tweede stagio gedrongen langs hel venster
waervan zy 't houtwerk verhryzeld hadden- j,
kamer was nevens degene welke de heer en'
vrouw Penarando bewoonden. Al de persoonen
het huis verklaren niets gehuurd te hebben dai/|j
geblaf der honden gedurende den avond De gesJ'
leiie voorwerpen besiaen in juweelen, weerdyenj
speciën en bankbiljetten. ln
Het is altyd gevaerlyk van met petrolqil;n
quels over en weer te gaen. Woensdag avond is t~
Aelsl eene vrouw alzoo verbrand Zv »in„
"i k'»g me;
baren quinquet naer vooren, en door den wind die
de deur inaekie, sloeg de vlam in de olie, de lampe
sprong, en de ongelukkige stond in vlam. l|ilte
wonden zyn gelukkig niet doodelyk.
Men heeft aen den minister van oorlog kennis
gegeven van hel ordeloos gedrag van sonimigc
militairen, die in verlof gaen, zoowel in de static
als op de treinen van den yzeren weg zelve
Behalve de straffen waeraen dezo zieli blootstellen
heeft de minister aen al de korpsoversten doeii
weien, dat hy de grootste strengheid zal gebruiken
legen de militairen over welke er zulkdanige klaaten
zouden inkekomen zyn.
Een ongeluk dat zeer erge gevolgen beeft
gehad, is den t" dezer op de lyn van Lu Hem burg
voorgevallen. Ten gevolge van hei breken eens'
riggels, zvn verscheidene rytuigen van den trein
uit Arlon om 10 u. 12 in. 's morgens mier Brussel
vertrekkende tusschen f'uix (Si Hubert) en Gripont
onlriggeld en werden geheel verhryzeld.
De reizigers die zich in de rytuigen bevonden en
liet persunneel van den trein zyn wreed bejirodj
geworden. Yyf peisoonen zyn gedood, twee zwner
gekwetst en twaelf hebben meer ol min erge won-
den bekomen.
Er is vastgesteld dal de gebroken riggel maer
sinds vier inaenden op den weg was gepniutst; by
was in de maend January laeist geleverd aen de
kompngnie, dour een nyvUrheidsgesticlil van hel
land. dat zeer befaemd is voor bel maken van die
voorwerpen
Een blad van Luik zegt dat de trein uit zes rytui
gen was samengesteld die allen verhryzeld zyn. Het
was een expresstrein die in zyne volle vaert was.
Gedurende meer dan eene uer zyn de dooden en
gekwetsten onder de rviuigen'begraven gebleven,
zonder dal zy konden geholpen worden. Geen water
om hunnen dorst te lesschen, niets om de rytuigen
op le bgten. Het was een afgryzelyk tooncel om
zien.
Hel was eene uer na het ongeluk vooraleer er
hulp uit de aenpalende statiën en gemeenten is
aengekomeo.
Van wege fransche uitgewekenen op de
afiikaenscho kusten, wordt grim-ld dat de koning
van Dahomey overleden is. Daer de vorst niet
geern gezien was, zegt do lyding, beeft men op zyn
graf maer 24 vrouwen geoffeid, in dc plaets ran
(luizende slaven, gelyk dit by diergclyke gelegen-
beden liet gebruik is.
In den nacht van Dynsdag lot Woensdag
laetst is, naby Itonsscfaere, langs den steenweg
naer Dixniude, liyna een doodslag gebeurd. Dm I
uer 's nachts hebben zes kerels van Ooslnieuwkerko
een persoon acngerand en hem erg mishandeld. Een
dezer beeft hem op het hoofd eenen zoodanigen slag
met eenen slok toogebragt dat by even als dood
werd aenzien.
Den Donderdag kon hy nog niet spreken, doch
bet scliynt dal by met moeite nog zal kunnen her
stellen.
De aenrnnders zyn gekend.
Den Woensdag nacht waren twee politie
agenten benevens den onder knmmissaris op loezigt
temden dc Uumbekustraet te Itousselace. Eens
klaps booren zy moord roepen. In de duisternis
zien zy persoonen en loopen cr nacrloe. Zy waren
bezig met een bejaerd manneken af te rossen, en
eenen dezer bad hel met zulkdariiggeweld tegen
een stuk vzer van de barrier Van den yzerenweg
gestootcn, dal liet bloed langs zyne hccnen afleckte.
Deze kerel sprong door eene haeg otn to ontsnappen,
doch hy werd in tyds weergehouden door eenen
der policic-agenten aen welken hy eenen fermen
kaekslag loebragl. De andere agent werd door hem
in den arm gebeten, dwers door zyne kazak, hemd
en baei en weinig scheelde het of hy had het stuk
vleesch mede.
Ily is in den bak gedraaid geworden; des antlc-
rendags, in zyn verhoor, heeft hy zyne niedepligt'ge
kenbucr gemaekt.
Zy hadden dil manneken gopraemd bun le trak-
tecren,en ziende dat het overmand was, stenido bel
er in loe zeggende dal liet hem op geene pint bier of
tien acnk warm Geene herberg vindende waer nog
licht was, hadden zy liet darrom alzóo aangevallen.
Onbepaeld verlof. M. de minister van
oorlog heeft een maatregel genomen die algemeen
zal toegejuicht worden.
Overwegende dat de nyverheid, enz. gebrek ly
aen werklieden, heelt hy besloten van, niet I deztf
