hert. En toch wilde ik opzien naer dat beeld
dat my altyd zoo lief was. De geest hield
bevend de hand naer my uitgestrekt. Ik
bemerkte dal by in tranen versmolt. Hy
poogde ie spreken het snikkend weenen
ontnam hem de stem. EindelykHel
bloed van myn liloedzoo hoorde ik hem
byna onverstaenbaer zuchten.
Hy wendde zicli om, en even zoo treurig
en bleek een beeld kwam aen zyne zyde
staen. 'T is zy!... En toesnellend wilde
ik in hare armen, zy deinsde achteruit. De
geest, zyn dorre hand vooruitstekende,
stelde een beletsel tusschen my en haer.
Onweerdig, sprak hy met krachlwinnende
stem, onweerdig wie zyn bloed verloo
chent!
Ik viel bevend en smeckend neder voor
zyne voeten.
Doch hy sprak voort: Aen God hadden
wy dank gezeid voor een dierbaer kind;
voor Hern was hel gewonnen, voor Hem
werd hel opgevoedNog draegt hy in
hel hert hel onslerfelyk zacd door onze
zorgen en de hand des priesters erin nêcr-
gelegd. Hy wil het versmachten: Ydele
poging!.... Een kwade geest, de Itoog-
moed houdt hem geketend in zyne magt,
en stuwt hem aen legen alles wat hy eeus
beminde en eerbiedigde.... Mogle zyn
kroost toch nimmer in staet zyn even
krachtdadig het goede tegen te werken!...
Niet alles wat men wettig vcrklaert voor
de menschen, is regt voor God en de
wakende consciëntie.... O hel bloed van
ons bloed!.... In de vernedering alleen is
voor hem de redding.
De geest ging henen: aen zyne zyde stapte
traegzaem en droevig dat beminnélyk beeld
dal ik niet omhelzen mogt. En dan kwamen
tecdere godsgewyde macgdeti die zoo deer
nis- en liefdevol op my neerzagen een
kerkvoogd met kruis en staf, wiens hert wel
eer met het mync zoo nauw verbonden was;
en priesters die ik in vroegere dagen
gekend en bemind had; en andere gods
gewyde persoonen;en wecnende vrou
wen;cn treurmoedige deerns cn schrei-
jende kinders.... ik viel in bezwymmg.
Gelukkig voor my, de slaep was ten einde.
Doch altyd nog zie ik gruwend vóór my die
geheimzinnige wezens, hoor ik donderen
aen myn ooren: Onweerdig wie zyn
bloed verloocheni! In de vernedering
alleen is de redding.
Knie Hoiifciiaiicic.
(vravotG.)
I)c 0<Ysf';MSr§i!ciisSa;£.
Plactscl y K ii i e ii w s
'jP Bureel van weldadigheid.K had
ccn woordetje meer beloofd aen 't Progrcs
en Toekomst nopens de dwingelandy ge
pleegd op de armen, mei hel goed van den
disch; maer Cesar Gravel in persoon en in
T franschl is er tusschen gekomen, hy heeft
een brief begucn of afgeloopen aen 't Jour
nal (TYpresook in antwoorde nopens
de zelfde zaek. Dus zy zyn met dryën\ 'T
Progrcsde Toekomst en Cesar Gravel
die een weêrant woord e hebben moeten. De
dry kleèn wel te gare.
Dc eerste kwestie is deze: Is V waer of
niel dal er dertig leerlingen de broed,»*
^iiooi
verlaten hebben om naer de Looje i(.
omdat de leden van T Bureel van tvelJ^P'
held en Cksau Gravet in 'l bijzonder
ouders bedreigden van ze uil de lijstee
dischgenooten te schrabbenen van
onderstand beroovenThai is the <juesli
zegt de Engelschman.
Daerop en zegt de Toekomst noch vnn
of van neen, 't is ja beu re gewentel z/
zoo bekommerd met wat de godsdienst'S
zy is zoo verlegen dat een priester z0u 0J'
weerdig messe lezen, zy houdt zoo dat d
fondatiën zouden in stond blyven, enz.
dat ze geen woord op die vrage cn %Vcel'
Dus lot later op al die onnoozelen praet vooj
dompelacrs.
'7' Progres en Gesar, de die klapp,
fransch, en ze vragen een antwoorde
de arme menschen en verslaen geen frar)Sc^
en ton nog zulk fransch en ze zeggen-'t
Progresdat de reden waerom do leerlingen
de broederschool verlaten, is: omdat de broe
ders onbekwaem zyn, of kwaedwilliga(jlls
geen dwang noch dreigement; Cesar, (zegt)
dat Ily, noch zyne medeleden van den disch
geen dreigmenten exerceer dl hebben op de
arme familiën om ze te dwingen van naer i
de Looje tc gaen, inaer dal zy gaen alleene-
lyk omdat de ouders den voorkeur gevet
aen die schole,
'T Progres bewyst dat Gesar geen dwan»
noch dreigemeulcn gedaen heeft, omdat
nog maer zoo even in den dischraed gek
mm is, en ju, dat hy nog at de armen m
zijnen wijk niet kennen en kan. Dat sluit lvk
een vinger in een mutse, Allons done! Cesar
en kent nog zyne armen niet! Hoort liever
hoe Cesar zynen wyk niet keqt, hy kent niet
alleenelyk zyhen wyk, maer hy kont al fyn
de lysle van al de arme fantiiien die gehol
pen zyn. Luistert een keer:
Van de familicn wacrvan gy spreekt,
zegt Cesar aen't Journal d Yprct, er zyn
maer vyf en-twintig familicn die van deu
disch hebben.
Hoort ge 'l dal Cesar zynen wyk kent eo
meer!... Dus, Progres, Cesar steekt u in den
zak, uw bewj-s, zoo flauw in zyn eigen, is
geheel in duigen.
Cesar bewysl dal hy noch zyne ambtge
noten van den disch geen dwang geploegd
hebben. Ten eersten, niet te zeggen dat t
Journal d'Ypres geen eene familie en zou
kunnen noemen die van hunnent wegezul-
ken dwang zou gevoeld hebben! En, zegt
hy, T is een advokaet moei gy welen, a guod
gratis asserilur, grulis negatur'k mag ik
het aflicgen zoolang gy geene namen en
geeft.
Nu, daerop: 't is zeker dat er arme fami
licn gedwongen zyn van naer dc Looije
hunne jongens te zenden, van wege den
dischraed.
T is zeker dal er nu nog familicn zyn die
op den dag van lieden nog beroofd zyn van
alle hulp cn onderstand van den tliscli; de
familie Derney is er een voorbeeld van.
'T is zeker dal,in I8G8,ecn vader alle hulp
van den disch onlzeid was, door Leo Tack,
omdat hy zyne twee zoons naer de Looije
niel cn zond. De man heeft mei zyne familie
Yper verlaten om op den vreemde den kost
tc krygen.
Cesarzegt dal wy nu gcene familicn en
zouden kunnen noemen. Hoor Cesar,'[Jour
nal d'Ypres zegt het geheel wel: familicn
noemen, 'l ware de familiën aen de dwinge
landy van den disch blootstellen; en tlaer-
by gy verslaet dat wel, Cesar, dc familiën
die uit benauwdheid en vrecze hunne kin
ders naer de Looije zenden, en zullen met
gereed zyn om openbacr en publick tc ver-
klareo dat de dischhcercn hen gedwongen
hebben. De benauwdheid en de vrcezc sluit
ze den mond; dat is 'l vryc België!
Eindelyk, Cesar, lyk of gy advokaet z)t.
«jswirraeBaHr*
Karei. Ik geloof, Louis, dal ik u overtuigd heb
dat de Lamottczuslers nooil geweigerd heb
ben haer te onderwerpen, en dat do stads
heeren haer de occasie niet gelalen liehben
het tc weigeren of te aenveerden,
Louis. tnderdaed, wat gy zeidt ij rerstaenbaor;
maer wat gy met my bekennen moet, is dat
ly ongelyk hadden een zoo groot getal Zus
ters ie aenveerden, zy waren immers met
zeven cn twintig nunnen, daer zy slechts
van 200 lol 300 kinders hadden.
Jan. Dat is een helsche leugen.
Karei. Een oogenhlik. Wat gy daer zegt, Louis,
is valsch Luistert: er zyn daer sedert lange,
in placts van 200 tot 300, van 300 lot 400
kinders, dat weet iedereen; maer in plaets
van 7.even-en twintig Zustors en waren er
maer lwee-en-iwinlig,waervnn er vier elders
gebruikt zyn tot groot voordeel van 't ge
sticht; zoo blyven er nog slechts achttien.
Van die achttien Zusters zyn er vyf of zes
die dnor ouderdom, ziekte of krankheid geen
twaelf uren daegs meer op de school kunnen
zyn, blyfl dus nog twaelf. Hewel, Louis, ik
vraeg het u: twaelf Zusters om cene school
van 300 lol 400 kinders te beslieren is dut te
veel?
Louis. Veronderstel dal er maer twaelf voor de
school konden dienen, moesten de andere
ook niet elenjen leefden zy niet mol het geld
der armen?
Jan. Noen ze, zekert zy moesten vergaen gelyk
een luis op een kam, na dat zy alles aen hel
welzyn der kinderen hadden geslagtoffoid.
Karei. Louis, gv lastert zonder liet te weten,
misschien Hou, gy beweert dut de Lamoljes
leefden mei hel geld der armen? Weel gy
dan niet dal de inkomsten der fondniie maer
lot 2,000 li-, beliepen en dat tie Zusiers
moesten bulpo hebben van de goê lieden om
ie leven? Wel iswaer dat de liberalen, en
vooral de fricndelIchaeswillen doen geloo-
vcn dal die inkomsten lol 3,000 fr. beliepen,
omdat zy er cene fonduiie in rekenen die
geenszins het onderwys aengael en alleen
bestemd was voor kerkelyke diensten. Maer
neem nu ,000 fr., zal'von Bism... ik wil
zeggen Vanheule voor dal geld eene school
kunnen hebben waer men leert spellewer-
ken, brei jennaeijen en stoppen, lezen en
schryven, enz en waer de kinders nog
onderstand en pryien ltrygoo? Als wy nu
zien wat liet slads-kollegie kost, waeruit
niets dan drooge vruchten komen; als men
de onkoslen beschouwt der' knech lenlooijê,
die door de kleinste buitenscholen achterge
stoken wordt in de kon koersen, als men
rekent wat du nieisjolooijq inslikt mag nh-rt
met reden zeggen dat die geringe som van
3,000 fr. niet toereikende kan zyn lol het
bestieren eener school van 400 arme kin
deren.
Jan. Hewel, Louis, hoe vindt-je 't?
Louis. Gy zult toch niet ontkennen, hoop
ik, dat zy achterhielden op den loon der kin
deren?
Karei. Gcene centiem. Weihoe! gy durft geloof
hechten aen die valsche beschuldiging? Dit
i< waeraoluig genoeg om een nicnsch uil zyn
vel te doen springen. Weet, Louis, dat zy
nooit gecne centiem hebben achtergehouden,
zelfs niet wanneer de willekeurige liniulel-
wyze der stadhuisbazen haer van alles be
roofd hadden. Zy hebben duizendmaal liever
gehad honger en koude ie lydcn dan ooit
iets af te houden van den loon der kinders.
Zoo veel is er van, dat goedhertige dankbare
ouders haer somtyds gevraegd hebben of zv
niets wieken voor al hare moeite, en nooit
hebben zy niets willen aenveerden. Maer
wie beschuldigt liaer van die wraekroepeinle
zonde? Zyn het de moeders die, spellew. ik-
sters zynde, gemakkelyk konden weten wat
hare kinders verdienden? Neen 'l niet waer?
liet zyn de driftige lik-ralcn, liet zyn dezen
die van eene dieven wet gebruik hebben
gemaekt om de Lamoltezusicrs van alles ie
onibloolen, die liner nu willen voor dirvc-
ncgen uitgeven. Hei zyn dezen die gevoelen
dal zy den hael en de schande van de gnn-
sclic stad up zich getrokken hebben, die zich
nu willen verschoonen met hunne slagtoffere
Ie lasteren. En gy, Louis, gy geeft geloof
tien die leugens, gy durft die lastertaal als
cene verdediging inroepen?
Jan. K en heb hel nooil anders gehoord: men
is maer zwart gemaekt van eciien zwarten
pol.
Louis. Men zegt toch dat zy vyfiig duizend
franken gestolen hebben.
Karei. Die dat zegt, I^ouis, liegt wetens en
willens.
Ltntvi. Men heeft het zelfs bewezen.
Jan. Wie heeft liet bewezen?.. Zeg, kunt gy
hem nocmon? Weet, Louis, als er ergens
blankenhergsche rekeningen gemaekt zyn en
veertig of vyfiig duizend franken van de
armen gescamoteerd zyn, dal hel de Lamol
tezusicrs niet zyn die zulks doen.
Louis. Wal weet gy daervan?
Karei. Lóuis, die beschuldiging is zoo valsch als
al de andere; nctgens zult gy ceneerlyki
man vinden die dit zal gelooven en nergciks
ook zult gy een cerlyk man vinden die zulks
zal durven zeggen.
Jan Altyd de historie van den zwarlcn pot.
Louis. Wacom dan gaven zy geeno rekening?
Karei. Indien zy in deze lactste jaren gcene
rekening gaven aen wicn moet men het
wyien?... Is hel niet de schuld van de lie-
genlie, die haren pligt verzuimd beeft? Nooil
hebben de Zusters geweigerd rekening te
maken, en zoo bet schepen kollegie niemand
gezonden heeft om die rekeningen te over
zien, kan men de Zusters niet beschuldigen.
Zy hadden ongelvk, de verlichte mannen
van 't stadhuis, van niet te doen wal de akte
van fondatie hun voorschreef en om dit
ongelyk van hunnen hals te schudden laste-
len zy nog eens de nunnetjes der Lomolto-
school
Jan. En zy liegen dal de duivels om de stukken
komen.
Louis. lndcrdaed, zoo liet is gelyk gy zegt dan
veranderd geheel de kwestie; maer wie
moet men gelooven?
Karei. Dezen die er geen belang in hebben on-
noozele slagtoffere te beschuldigen om oenen
Yanheule of een anderen wit te wassehen.
Zie, Louis, ik ben Vlaming en bygovolg
regt voor de vuist, maer ik zou liever door
dc siadhuisinannen gelasterd worden dan
geprezen.
Wordt voortgezet.)
Stemme vun Jan Tap.
1.
Hoort, vrienden, hoort, ik zal u gaen vertellen
Wat dat er ii. de stad
Laetstmirel heeft plaets gehad.
Een advokaet kreeg bek op fricudcllcn,
By dag en zelfs by nacht
Zy speelden in 'l gedacht!
Er stond in de Lamotteschool
Een pot met fricudellcn vol Bis.
Ily sprak: 't is spek voor inyncn bek.'
2.
Hy wist allang de Nonnetjes te kwellen,
En zwoer ze vroeg of laet
Te werpen op de street;
De beurzenwei, de wet der fricadellcn
Gaf hem lot zyn gerief
Het knipmes van den dief.
Gewapend met die roovcrswel,
lb-eft hv.iich aen het werk gezet Bis.
Met nyd en hael en helsch verraed.
3.
Daer wierd wclhaest oen bende smeergezellen,
Vertrouwd aen liet bestor
Van kommandant Siragier.
Vooruit! riep hy, op huil naer fricadellcn,
Gy zyt van leen tot kop
De bende van smecrop!
I.aet zien aen oWen appelyt 1
Weerom gy. liberalen zyt! Bis.
De bol cn 'l sop, slokt alles Op!
4.
In ecnen vloek, men zag ze derwacrts snellen,
Al liygénd naer liet nes
Lvk brakken naer den hnes.
Zy vlogen hoort op 't speur der fricadellcn,
De keldertrappen neèr
Uil liefde voor hel smeer.
Terstond de pol was opgezet j
Twee kilos boter, gaven 'l vet Bis.
Men tapte bier. Vivat Stragier!
3.
Dan riep Stragier: 'T cn zyn geen Citadellen
Die gy verdelgen moet
Ten kojto van uw bloed:
Een volle pot met vette frikadellen
Zyn kogels lyk ge ziet,
Waermrte de vyand schiet.
Vivat de fricadollcwol,
Die. Nonnen op de strate zet! Bis.
Niet meer verlet, den duim in 't vel.
6.
Men zal welhaast in de Lamoilcn stellen,
Gcduffeld in manchnns.
Met poofs cn met chignons:
Een poppenkraeni van vieze fricadellcn,
Die 't kind der arme lién
Met afkeer zullen zien
En leeron zullen dat 't gebed
Den vrede van de ziel belet, /lis.
En dan lot slot: weg, weg met God!
7.
Het nageslacht zal op den gevel spellen:
Meer dan eene ceuwe vol
Was hier Lamoljwschool;
Maer nu, heines, 'l is 't kot der fricadcllon,
De Non is weggcplaegd
En God er uitgejacgd,
Ten jare als Beke hier opperbaes 1
En dat Van Heuln schepen was j Bis.
Sraaed op hel ras, smned op hel ras.
