h
II
Co r r es o ml e 11 li t' n
I" lacfscly li. n i e u w s
De 1)0,000 franken verdwenen of gesto
len. Niel schooner als de libérale party,
als ze bezig is niet ievers een liberalen trek
uil le melen, of dal zy ievers een kwaed
vcrrigl, of, in één woord, iels slecht be
tracht of bewerkt, dal nateurlyk alle regt-
zinnig menscb afkeurt en mispryst, zy legt
'l zelfde kwaed op tie katholieken. Alzoo is'l
dal zy Kerk en Religie vervolgt, en zegt dat
de katholieken de Religie dood doen; alszy
de goé zeden in boeken, gazetten, theaters
en scholen aenrandl en verwaerloost, 'l is
door de katholieken dat de zedeloosheid ver
spreid wordt; als zy overal twist en twee-
dragt zaeit met hare slechte leering en haren
opstand tegen Gods Kerke aen te preken,
'l zyn alwéér de katholieken die verdeeld
heid maken; als zy liet goeddoen overal de
vryheid beneemt en ringelt, 't zyn de ka
tholieken die dwingelanden zyn cn onver-
draegzacm; en als zy met onregtveerdige
wetten katholiek goed aenslaet en in hare
klauwen pakt, T zyn alwéér de katholieken
die 'l gestolen hebben en dieven zyn. Lel er
op als hel iiiel altyd haer liedje en is.
Zoo is hel ook met die betigliging van de
50,000 franken gestolen aen de fundatie
Lamotte, terwyl zy geheel de fundatie
aenslaet met de Baraswet. Niet le vre-
den met de Lamotjes alles ontnomen le heb
ben en builengesehopt, zy bcligt ze nog be
dekt weg met dicverv. Ilewel, dal is wnl-
gelyk, dal is wreed, dal is oninensehelyk,
dat en beeft geen name in geen lale.
Die cerlooze laster leurt ze in hare
schacmielooze gazetten rond; en men heeft
schoon le bewyzen dal bel leugen en laster
is, av en horkl niet.
'K wil nog een keer betoogen t'al die be
schuldiging valsch is en "k zegge dan;
I De fondatie-Lamólie en heeft twoil meer
bcdregen als rond de 50,000 ft'.
Want:
1" Den artikel VI van de akte van fundatie
zegt, dal liet huis van Mejuffrouw Van Zuul-
peene, met een inkomen van 1,200 gulden,
of 2,100 fr. moet gebruikt worden voor de
Martaschool; isduscenkapilael van 50,000
franks of omtrent.
2" Mynheer Vanheule in zyn exposé van
18G9 bekent zelve dal die 50,000 frank het
oorspronkdyk kapilael zyn,'l is le zeggen de
gifte van Mejuffrouw Van Zn ul peene, dewy I
hy bladzydc 11 zegt: Le capitalprimili/...
rèduila 50,000 francs....
Dus, dat is genoeg om tc bewyzc dat Me
juffrouw Van Zuulpeene niel meer gegeven
heeft als rond de 50,000 frank, en de stad
heeft dal nu in handen, waer is de dtefle?
II. Maer de fundatie is achterna vermeer
derd geweest, zegt men, de rekeningen se
dert 1842 aen stad gedaen spreken van
00,000 frank.
1" Otn le bewyzen dat er eene fundatie
bygokomen is, moet men de ukte van funda
tie by brengen, en nog nooit en is zy in den
klaren gekomen, zy en beslael niel: dus als
er gecne akte van fundatie en beslael en mag
men niel zeggen dat dc fondatie vermeer
derd wierd.
2" Al de rekeningen lol aen dc fransehe
revolutie cn spreken maer van de fondalie-
Lamollc lyk hierboven, even lyk dc reke
ningen later aen de Hospicen gedaen.
3'' Ln sedert de fransehe revolutie, zegt
Mynheer Vanheule, en was de fondatie geen
per so one civile meer en bygevolg en kon ze
niet meer ontvangen noch bygevolg ver
meerderd worden. (Indien M. Vanheule
zegt dat de fondatie ontvangen heeft sedert
de fransehe revolutie, hy is dan gemist met
le zeggen dal het geen personne civile was,
en in dit geval, is de aenslag geheel onwet
tig, hoven de onregtveerdigheid.)
Dus de fondatie en heeft niet vermeerderd
geweest of beter er is geene fondatie byge-
komen voor de fransehe Revolutie; er is geene
akte en derekeningenen geven 'l niet sedert
de fransehe Revolutie; want, volgens M.
Vanheule was de fondatie sedert dien onbe-
kwaem iets le ontvangen; bygevolg de fon
datie is de zelfde gebleven.
Ill Eindelyk indien tie rekeningen van
1842 tot 1805, 90,1)1)0 frank bedroegen van
kapitalen, 't is dat er door eene onvoorzig-
tigheid van Mynheer Grandjean en later van
de Overste by hel kapilael der fondatie een
kapitael geleid was, dat er niet aen toebe
hoorde, lyk of Moeder Theresia Verlynde
aen den burgemeester schrffef. als zy hem
op G" Maerle 18G8, een slaet indiende van
de fondatie: Er is te bemerken, zegt zy,
dut er nog een kapitael is, die aen de komo
tie met en regardeert; 7/tuer om eene dage-
Igksclie misse le dien lezen, en hel nuodige
er toe le bezorgen.
Dus, dacr is de uitleg van de laelste reke
ningen, en die rekeningen zyn 't eenigsle
waorop men steunt otn zoo de Lamotjes te
beliegen cn le lasteren.
Merkt nog dat die stacl, ingediend aen den
Burgemeester, geen de minste reclafliatiën
van stadswege en veroorzaektc, teiizv een
geheel jaer achterna, dal M. Vanheule zyn
exposé miek.
Dus wy hebben bewezen: 1- dat heloor-
spronkelyk kapilael dor fundatie 50,00(1 fr.
was. 2° Dal er vuor de fransehe Revolutie
geene kapitalen hygekomen zyn. 3" Da Ier,
volgens M. Vanheule, sedert de fransehe
Revolutie geen konden by komen. 4U Dit bet
onmogelyk is voor dc stad.-heereu te bewy
zen dal er bygekotnen zyn; want de reke-
uingeu en zyn geen bewys van fondatie, en
dacrenboven de uitleg van Moeder Overste
vernietigt al wal men uit de rekeningen van
1842 voort zou kunnen trekken, dewyl er
geen akte van fondatie beslael.
Zal het genoeg zyn om de gepatenteerde
lasteraers te doen zwvgen?
Nog twee woorden. Peist eens dat N.
Vanheule geheel wel weel hoe hel stael met
de kapitalen, dewyl hy een tyd ingang
gehad heeft by dc Lamotjes!! En T is zeker,
omdat hy hel weel dat hy hem zwicht v3ti
de zake voor 'l Iribtinael te brengen, lyk of
hy hel zei in zynen exposé van 18G9: La
Justice fixera... stl le fuut, Cimportance
des valeurs appurtenant u la fondulion.
'T geregt zal de grooiheid der weerdven
vaststellen die aen de fundatie bchooren.
Hewel, liever of alzoo te laten lasteren cn
liegen, ware 'l niel korter de zaek aen 't
geregt voor le leggen?...
'T is wal lang; maer 'k bid myne lezers
dit wel le overloopeu en tc verstaen, om in
state le zyn den laster tc weerleggen als hy
hem voordoet.
Ken droevig ongeluk. Van deze
weke is de baes der herberg de Si ut ie
van Vlamerlinghe op een ellendige wyze otn
't leven gerankt le Rousselacre. Ily kwam in
de statie inel den trein van Yper, hy slapie
af vooraleer de trein stond en viel, zoodanig
dat hy met zyne twee beencn op de riggels
er nevens lag.Juist kwam er een ander trein
toe op die riggels, en sneed hem de twee
heetten af. Korte stonden daerna is hy
overleden. Men hoort zoo dikwyls van die
pnvporzigligheid van te willen afstappen
voor dal de trein stael, wanneer zal niet)
toch eens opgcleerd zyn?
«^trnmaaaMyiinxaEOTmr' zxnrxzk u
liad aengoboden; wiertl de bekroonde student, door
zyiie medeleerlingen en professors, voorgtwacn vun
hel sladsnnuiek, plegtiglyk naer xync woning
geleid. Men kon op ai de wezens der lalryke om-
slaendert lezen hoezeer zy toejuichten aen den
zcgeprael van den student, en welk groot belang
•/.y in den voorspoed en eer van ons kollegie stelden.
Zulke betooningen doen deugd aen de jonge studen
ten, en zyn voor onze deftige en yverige professors
een zoete toon en eune inagiige aenmocdiging.
Lie lalryke vrienden van ons kollegie zullen wy,
ter dezer gelegenheid, herinneren de andere goede
uitslagen die liet werk zyner leerlingen en de
pogingen van zyne professors in hel verledene
schooljaar zyn komen hekroonpo. 'l'wee leerlingen
van de lilas van Rhetorics hebben bunnen examen
afgelegd voor den jury van Gent, en met een aen-
zienlyk getal punten aenveerd geweest. Een derde
beeft bent gepresenteerd voor den jury van Brugge
en ook met een allerbesten uitslag zynen examen
gepasseerd. Een vierde beeft op eene zeer lofbare
wyze den examen gedaen van Philosophic, in het
klein Seminarie van Housselaere, waer 't verleden
jaer dry studenten van Poperinghe zulke yoortref-
felyke plaetsen in uitmuntendheid hchlien bekomen.
Zulke uitslag is.eene voldoening, niet alleen voor
leorlingen en professors, maer ook wel voor de
ouders en voor de vrienden van liet kollegio, die
hetzelve met hunne achting en vertrouwen vereeren
Wy steunen opGods zegeningen, <>p dc wetkzaem-
heid der leerlingen, op de ervarendheid en de
opoffering der meesters, om in het toekomende eene
vollierding van vooruitgang cn glorie voor ons
kollegie ie voorzien cn te beloven. X
I'oporingbo, tl December 1873.
Menheerens verdediging. Nu is bet gedaen.
Menbeere is nu verdedigd. Meer dan dry honderd
verdedigers lieblx;n op zyne gezondheid en reputatie
geëten en gedronken van 's achternoens ten twee
uren lot 'ne pil in den nacht. Wat zegt gy nu
Nieuwsbladf Wat dat wy zeggen? T geen wy
altyd hehben houden stacn:
Ten eersten, dat or oen eenen moor geen was-
sche.u is.
Ten tweeden, dat liy niet zuiver ware, al spoelde
tliem de zee.
Want diep is dc diepte, cd de vlek in den grond.
Jamter, en de manifestatie? Bah, de ni inifes-
afie, lachen ii part, wat was dal nu? Gy Klapt van
uiteer dan 3'VI eonvivcn. Khwcl, ontledigen wy dal
ai ogenomen, maer z« ker overdreven ge'alVan de
3tK) «tellen wy er een 100 van kante die van Wn-
tou, ven Elyerdinghe, van Qustvletitren. yaa Pro
ven, ven Roushrugglic, van Yper, van Brugge, tol
van AKeringhem toe zyn er ó'vergewaeid om 'l
getal te maken, en die van Menheere al zóóveel
weten en maken, als die twee onnoozelo boeren die
den Zondag tc vooren tn den Appel in de plaets
van in den uilzolder waren verdoold gerookt.
Voegen wy erdan by een 30 arme dutsen waervoo
ren Manluiere zelve bctacli en die hlvde zyn hunnen
Intik een/zielnieske te dnÉn op.zyn kosten
Nemen wy nog een 30 zuivere lautere slaven weg,
die legen ihun gedacht, en surluul tegen.'t gedacht
hunner beurze, vcrpligt zyn op zulke ucr en zulken
dag aen Munheerc dc hulde van hunne tegenwoor
digheid le verleenen. Eindelyk tellen wy een
laclteiUIg valschaèrds af, die, na Menhoere jaren en
jaren beklapt en brsehreven te hebben in lieer
(iyben, in het Hoppeblad, in den Ksjdèijle in den
Qptnion, in dc Clironique etc. etc.; die, na Men
heere aungüklaegd le hebben aen reglerlyke en
burgcrlykc administration, na enquêlen op zyn
gedrag <e wege gehragl te heliben door sociëteiten
en door tribunalen, nu zou men willen doen gcloo-
ven dal zy «oor Menheere zyn cn altyd voor hein
goweest luibhen. Wal lilyft er over? Een klecne
bondo vrienden of «lagtoffers die inderdacd met
trommels en trompetten de slem der regtveerdige
verachting zouden willen verdoovon En dat
noemt men eene verdediging?
Wat gezeiil van die /«/tewitte bloemen die men
Menheere heeft komen aenhieden? Wat gezeiil van
die maeg&ekens die men voor Hém beeft dóen te
voorschyn komen? Als dat met Menheere nictopent-
lyk den spot dryven is, wy bekennen van ons aen
niets moer le vcrstacn in de Poperingsclie wereld.
.Neen, neenf duizÈnilmael neen! liet zyn noch de
banketten, noch de bloemen, noch dc bals, noch de
macgdekens die Menheere verdedigen: maer wal is
hol? Wy hebben het alreeds gezeul en wy Pon
den hel stacn. ilct zyn de deuren en meuren, het
zyn de pane vestjes en pane kraegsjes, het zyn de
vyffrankstukken cn de horlogieketens, In t zyn de
onderaerdsohe kelders cn de uitgekochte blinden
Dacris Meulieercii s verdedigingen er is geen and. r.
m
Ken nieuwe Jupiter of de Apothéose nan Men
heere. Men hooi t in geheel Poperinghe maer
een woord en dat is: zy zullen hein nog geheel zot
maken, Wie? line? waerom? - Eli Menheete ilaer,
met hem alzoo tv willen wasschen en doen blinken
al die leutemakers die dacr Zondag laatst dat ('mui-
part ylje in den uilzolder zyn komen hywoonen, ik
geluove waerlyk dat ze zouden willen maken, dat
hy, Menheere,nog meer geeft dan zyne fortuin, zyno
gezondheid en zyn leven welke hy hun teeds in de
Ceciliafeest beloofd had.
Gy hadt moeten die bres van Menheeren's vyan-
den van allo kanten en byzonderlyk van Yper
toegestroomd zien optrekken geleid door zyne clai-
tons tambours en muziek, om hem uil zyn buis te
halen en hem in zynen uitzolder op eenen troon te
stellen. Ik zeg vyandon, hoewel ze Menheere vrien
den noemt: zoo iemand u wilde zot maken gy zoudt
hem toch geen vriend maer wel vyand noemen.Wat
zy daeral uitgemeten hebben in dat smulpartytjc t
is al te belachelyk om verhalen.
Voor ons, wy houden er aen zyne vrienden te bly-
venen daerom keuren'wy dat al vierkante af; en in
plaets van Menheere le vlcijen en te willen tot ma
ken, wy zullen hem Voort de regie waerheid voor
houden en hem wys doen worden; dat hy zich uit
dc klauwen trekke van die gasten die hem voojt
willen pluimen en hen» zoo 't tnogelyk ware uit zVn
vel zouden willen schudden.
Wy geven hein dezen goeden raed zelfs in dc.
vervoering zyner triomfe en daerin volgen wy lipt
voorheold der oude Romeinen na: dc historie melllt
dal (eikens een overwinnacr triomfanlelyk in de
stad Roomen ingehuldigd wus, omringd van den Injit
op de vyahden gemaekl en van de lalryke slaven ^n
geboeide gevangenen, er onmiddolyk achtet hcm< Cn
schildknaep volgde die hem godutig in de oorén
fluisterde: gedenk dat gy slot veling zyt, omdnt
hy niet peizco zoude dat hy een onsteifelykc God
was.
Eli wel, wy ook, schryvers van het Nieuwsblad,
\vv willen Menheere herinneren dot hyin plaets van
ul die eere te verdienen die, hem ten onregte toege-
zwaeid wordt, hy meer en beter schande zou ver
dienen voor al bet kwacd welk by niet ophoudt aen
bet geloof en de goede zeden van bet kutliolivk
Poperinghe aen te doen.
W'ystcn en botsten. Een oud sclioolkamr-
raed van Julius Van Morris, die Zondag de tripcif
van den student R. Sausen en bet zolspel van zynfn
ouden sehooluiaet aanschouwde, deed de volgende
spreuk, die grooleu lij val voiid'by al de aenliodr-
ders: «Men viert vandage voor den wysteii en den
botsten van geheel de stad. i> De ouje studenten van
het kollegie is hel genneg bekend dut Julius
in zyne klas overal van achter aen de lyst
stond eu den steerl van dc klas met heide vuisten
vasthield, uitgenomen in declamatie, waerin by
altyd ervaren gebleven is.
Nu, nu, er moeten ook hansworsten zyn!
West Nieuwkeiko, 10 December 1873.
Over cenige dagen, bad liet kWiilyk moeien
willen, verloos West-Nieuwkerke een zyner ge
meente raedsliecren door eenen val. die zoo wel de
hersenpan als een been had kunnen breken.
Ziu hier dc omstandigheden van liet ongeluk:
Ik was le Wesi-Nieuwkerke In eene herberg Én
dacr hoorde ik van niets anders spreken of van
eenen Brnoo die zyn been gebroken bad. De eene
zeide: liet is jammer van Benootje... De andere, hy
ligt vast in zyn huis voor eenige maenden. Een
derde, waerom toch zoo kinderachtig zyn?... Ily
zal zeker nooit meer naer de menschen p
Dit haestig spreken, dal meer lacberny of mede-
lydcn inhield, wekte niync nieuwsgierigheid op «^n
deed my vragen waervan cr kw'eslie was, wieVyin
been gebroken bad
Men antwoordde my dat het een zeker Ilcngn
was, waervan de familienaem my ontvlogen if.
maer, my dunkt, in ....be.ke moet uitgaon. Een majn
zonder glorie, modest in zyne liandelwyze, volgens
ik kati verstaen, rykc proprietaris en ryke in tafel
vrienden, onvermoeibare klapper en charlatan 'in
zyne manieren, deftige liberact, ievenge cartoonist.
Welnu, deze jongman van 43 jarengemeente
raedsbeer, was over eenigo dagen, in den avond,
na een lustig pintje bier gedronken te hebben met
een zvner vrienden, Pol, ccn dubbele jongen van
18 jaer, aen bel kniezen yf hot tinsen gegaen.
Pol was hevig cn wilde hem wieken over liet
onacngen.iem hal Waenncde Bcnoo hem had willen
besprocijen. Maer iliel eens is do leute gedaen:
Ui iioo valt en geeft een jatnmerlyken schreeuw:
ie! rnyn liecn is gebleken!
Men di'jegl den braven man in de herberg bin
nciiIlaestig loopt men den docloor halen. En als
hel heen behendig was verniaekt, ging men aon
liet werk om Beiiuo huiswaerts te doen Men neemt
eenen zetul, Men plaetst Bcnoot djctin, uien geeft
een teelten om vooruit...Maer viuchlelnus 100 kilo.
wel gekweekt vleesclien beencn bieden weerstand en
men is genoodzaekt een andei middel in te spannen:
Wacht, ilier, roept men, een pitepegalo of korde-
wiigen brengende,en io eenen wenk is Benoo op liet
cenloopig wielgetuig, en men voert hem de Belle-
strain neór door do markt naer zyne fraeijc woonilig.
En alzoo
Brak Benoo,
Tuisend, uén
Van zvn béen.
