terlingen van beide geslachten hel Juilsche volk de welenscbap, de deugd, de zced- baerheid, de getrouwheid aen Vorst en land, inplanten, en katholieken maken, die men op 'l slagveld bewonderen moest, dat wil Bismark, en dat is: «en hatelyk vinden mag men, maer beven zal men. >- Zyne Heiligheid den Paus belasteren en vervolgen, den Paus, die nooit geen vinger buiten zyne verhevene pligt ging, die overal de waerheid voorstaet, de valschheid ver oordeelt en de vrede zoo zoekt te stichten, die, omdat hy 't regt bemint en H onregt haet, in zyn eigen paleis gevangen is, be roofd van alle middels van beslier, diedaer, een-en-tachtigjarige ouderling, zonder eenig verweer is; dat doet von Bistnaerk; en ha telyk vinden en wreed mag men, maer beven zal men. Wetten maken tegen Gods wetten,en Gods Kerke verdrukken en tergen, hare Bisschop pen en priesters, aen hun eed getrouw, ver bieden hunne pligt te kwyten,en ze met boe ten op boeten slaen, ze met kot en verbanning dreigen, 't woord van Pius IX, den Stadhou der Chrisli, gevangen houden; dat wil von Bismark en dat is: en hatelyk vinden mag men, maer beven zal men. De dagbladen die regt en regtveerdigheid verdedigen, die Paus en Kerke voorenstaen, die voor geloof en zeden stryden, processen op processen aendoen, en de moedige schry- vers met boeten en gevang slaen, dat wil von Bismark en dat is: en hatelyk vinden mag men, maer beven zal men. Twaelf miljoenen katholieken in hunne ziel en geweten dwingen en kwetsen, dat wil von Bismark en dat is: en hatelyk vin den mag men, maer beven zal men. Het keizerlyk huis, de keizerin aen 't hoofd, door die dwingelandy kwetsen en ontrusten, den keizer op den dool helpen, dat doet von Bismark en hy zegt: Oderinl dum tneluanl. Dat zy haten als ze maer en beven. Dat is de politike binnen. En buiten: Beijeren, Zwitserland, Italië, Oostenryk, Spanje, Frankryk, de zelfde polileke opleg gen en ze met dreigementen of anderszins de katholieke religie doen vervolgen en te niele brengen, dal wil von Bismark en dat is of begint; en Europa mag hem verachten, maer beven zal het. En «lch bin sto/z darauf» zal hy met zyn kurassiersslemme en al stampen met zyn kurassiersleerze uitroepen: Ik ben trotsch dat er niemand meer gehael is als ik! Dat is de politieke van Oderinl dum metuant. He wel, haet zal van Bismark vinden by al de vaderlanders van al de landen van Europa, maer ook lafhertigc vreeze: kruipen, zullen de landen voor den kurassier, en hunne oude edele en chrislene fierheid af leggen! Maer. By de H. Kerk en zal zyne politieke van Oderinl dum meluantniet lukken. Daer en zal by noch haet noch vreeze kunnen te wege brengen; maer bidden zal zy voor haren vyand, en den Heere vragen dat hy hem zou vernederen; want in de vernede ring alleen is de redding en hem met hel hoofd regt antwoorden op alle zyne bevelen: Nun puss urn us: wy en kunnen noch en mengen, en t is beter God te gehoorzamen als de menschen, en t is beter de vreeze des Ileeren dan de vreeze der menschen. En daerlegen zal von Bismarks politieke breken. 'T is nog vele Ie zeggen maer 'k ben al ie lang. Tol den naeslen keer dan. liv de verwaendheid had hel mira- ben, als tel van Salelle belachelyk te maken. Dal zyn de mannen der vrye wetenschap, van het vrye onderzoek, van't licht, (We vry den ken, zou de magister zeggen. Alia! Allaf kluitspeelders zyn 't. Gelooft het vry dat zy vry met en denken, niet en onderzoeken, en n alle wetenschap puidonnoozel zyn. Peist een keer! Zondage laetst liep geheel 't eer ste blad der Toekomst op de Jesuielenen ieder reke was eene valschheid, eene dwaes- heid! Meer nog, den ouden spreekt er zyn zeiven gedurig tegen. Inderdaed: muleis tien. Pïaetsclyk nieuws. 'K tnoel dikwyls tegen myn zin den tytel van Plaetselyk nieuws schryven; omdat ik byna nooit anders dan ouds te schry ven "heb, te weten 't oud versleten liedje van den ouden versleten Toekomstschryver, en zyne hulpe, jonger van jaren, maer ten min sten zoo oud en versleten van gedachten. Gy meugt gerust zyn, lezers, 't en is geen laster noch leugen meer legen onze Lamotjesden ouden loopt nog en de frica- Jellemagister achter, sedert dat wy hem op eed gevraegd hebben. Hy zal nog een beetje wachten van te herbeginnen, of beter hy en zal nooit meer herbeginnen; al wat hv doen zal 't is een beele en een snauw geven, al wegloopen, lyk een droeve jongen: T is im mers 'tgeen hy doet nopens de kwestie der mirakels, sedert dal wy hem getakeld heb- lu'T jesuitiek onderwys of geestelyk on- derwys, zegt hy, en dient maer om eerlooze bevolkingen te maken; en eenige reken ver der zegt hy: Een achtbare geestelyke geeft het godsdienstig onderwys in de Looijeü... Hy klaegt dat er geen geestelyk en gaetom onderwys te geven in de andere stadsge- slichten. Is dat geen zweerende tegehstrly- digheid, myn ouden? Als T onderwys der geestelyken eerloos maekt, lyk of gy zegt, waerom zoudt gy er in uwe liberale gestich ten zoo geerne hebben?.., Ha! voor uitsteek- bard, niet waer? myn ouden! Gy kunt het niet duiken. 2U Hy heeft zoo dikwyls Viklor-Etnmanuel beboft en geprezen en 'l italiaensche volk dat met hem spande, en van dezen keer is het italiaensche volk een wederspannig en eer loos volk! Is dat geen tegenstrydigheid? 3° Hy heeft dikwyls de groote steden aen- geprezen, en gezeid dat er daer licht en we tenschap was en dal de landsmenschen dom en dwaes naer den pastor luisterden; en van dezen keer is het volk van Parys een eerloos en wederspannig volk. Aleventwel, zyt akkoord met u zeiven. Maer neen, niet waer? gy zondt al te gauw t'enden uw latyn zyn. 4° Als hy sprak van Spanje, was hy niet altyd genegen voor Print, Serrano, Castelar en de opstandmakers? en Zondage waren het al wederspannige en eerlooze. Is dat geen tegenstrydigheid, man?... 'T is genoeg. Ja alzoo wit en zwart, ja en neen op't zelfdeonbeschaemddurven zeggen en voorenhouden, en kan maer de dompe- laers meer bedriegen. Den ouden wil houden staen dal het ka tholiek onderwys een volk maekt dat niet beslierlyk is, dat zedeloos is, enz. Maer, myn ouden, hoe komt het al die opstand maksn, vorsten verjagen en regeeringloos- Iteid te weeg brengen, dat zy altyd liberalen heelen? Die de vorsten uil Italië joegen, was da liberale klyke die met den liberalen Vteler samenspande. Die in 1793 de guillotine opreglten, na men zy den tytel van liberalen niet? Die in Spanje Isabelle band ;n en Amedée wèerezonden, waren het de liberalen niet? Die Louis-Philippe uit Frankryk joegen en, over korten lyd, de Napoleons familie onttroonden, waren het de liberalen niet? Die de Commune mieken in Parys, waren het geen liberalenZy schoten de Jesuielen dood! Zoo neemt nu nog dat die gasten uit eene broederschole of jesuietenderwys kwamen; om tol hunne gruwelen te komen moesten ze liberael worden. Ja, lot Hyacinthen en andere Opsomers toe, zyn ze nu de hulpe niet der liberalenin Zwitserland en in Pruissen? Dut behoordet gy uit te leggen! Voor de zeedbaerheid en gerustheid van 't pruissensch volk, waervan gy spreekt? de 17 lyken gevonden in Berlin, de verledene week, zyn er een bewys van. Horkt, myn ouden, dal gy T weet of niel en weet, gy doet een eerloos favctietje. En moesiet gy eens uwen wensch voldaan zien, dal er geen geestelyk onderwys meer is er dat men al liberael wordt; houdt uwe hanc MMlilUUÜlli.'WJKU'll- tear«nteHWW ^w^=rsg«i»e' ',,^f sekte is opgekomen sedert de laèiste Kerkvergede- ring van liet Yaukaon, eene seklc die haeti zeltcn den nacm geefl van oud katholieke» (vieux-etitho liques)Staeis katholieken, zoo ze in Frankryk en Duiiscldand zeggen. Deze sekte is noch oud noch katholiek. Zy is niet oud, want nauwelyks is zy begonnen over dry vier jner, niet de beslissing van het geloofspunt der (Waéthaérkeid van den Paus. Zy is nog min katho liek of algemeen, aengezien zy maer een klein getal acnharigcrs vindt, niettegenstaende al de bulp en den bystand welken de Slaet verleent in Duitsch- land en Zwitserland aen deze opkomende ketlery. De voorstaenders en verkondigers van deze nieuwe leering, die om hun slecht gedrag van hunne bisschoppen weggezonden zyn, zyn eenige afgevallene ptiesters. Spvts al hel geweld van de magtigste Staetsmannen, heeft geen een katholieke bisschop deze gevaerlykc dwaling willen acnveer- den of onderteekenen. Waerin bestaet nu die schismatieke en kettersche sekte van oud-katholieken of Slaets-katholieken? Dit is moeijelyk 0111 beantwoorden, want zy weten bet eigentlyk zelve niet, zy weten beter wat zy nidi willen als wat zy willen. Zy willen niet staen onder het gezag en de ge hoorzaemheid van het geestelyk en zienlyk Hoofd der II. Kerk den Paus van Hoornen zy willen niet activeerden do onftielbaerlieid van den Stadhouder van Christus op acr.de, in (zaken die hel geloof en de zeden aengaen. Die groote verstan den gelooven liever aen hunne eigene onfaelbaer heid, die edele herten gehoorzamen liever aen oenen Bismark, die nogllians onlangs zelve bekend heeft j dat liv om zvne tyranny meest gehael en verfoeid is j van geheel de wereld. Wat leeren die wonderlyke Apostels? Hetgeen alle apostaten geleerd en gedaen hebben: de II. Kerk versmaden, Christus leering en instel lingen vervalschen, voornatnelyk uitvallen tegen het; II. Sakrament van de Biecht, tegen hel oppergezag van den Paus, enz., enz. Welnu, het zyn deze valsche leeringen, het is deze verminkte religie van deze slechte sekte, wel ke meest al de liberale dagbladen en in liet byzon derde schryvelaers van de Toekomst verspreiden en aenprediken. De schoenpoetsers van Van Mc iris zoowel als de fricadellebaes van per, laten geenejj gelegenheid voorbygaen zonder aen de nieuwe sekte lof toe te zwaeijen en hare ongodsdienstige princiepen op te helderen. s Het is alzoo dat zy party trekken voor de gewei-? denaryen van hel burgerlyk gezag tegen de bis schoppen en priesters in Duilsclihind en Zwitser land, dat zy de inpalmingcn van kloosters en kerk goederen toejuichen en goedkeuren in Italië. Zy spuigen vier en vlam, integendeel, als de Paus en Bisschoppen in hunne bulle en mandementen de waerheid bevestigen, de dwalingen afkeuren, het regt voorenstaen en het onregt brandmerkend?: won-len toebrengen; in hunne oogen zyn de diena; ren Gods onlydelyke oproermakers en opslandef lingen, die weigeren aen Cesar te geven hetgeen hem toekomt, alsof God niet gezcid had; Het ijjs beter aen God te gehoorzamen dan aen de menschep welkdanige zy ook mogen wezen, als dezen weltejh uitgeven tegensirydig met de wetten van God ó1 van zyne Kerk. Het is alzoo nog dat zy spotten en schimpen met alle godvruchtige genootschappen zooals congrega tien, broederschappen enz., dat zy schertsen en lachen met de godvruchtige plegligheden zooals Missen, Triduüms, Novenen,dat zy stoornis veroor zaken in de bedevaertcn en op de gewyde kerkho ven, dat zy het gebruik der Uil. Sakramenleij namelyk van de Biecht willen beletten of ten minsfe de menschen ervan afhouden met ze in twyfel fe trekken, dat zy uitvallen tegen St-Pieterspenning, de Nicuwjaergiften, de H. Kindschheid, de Voort planting van hel Geloof enz., in een woord het is alzoo dat onze Tofi/tonislschryvers tegen Christus en zyne Kerk samenspannen met al wat kettersch en en schismatiek is met al wal God- en zedeleer is ofn hare geloofspunten te betwisten, hare zedeleer te vervalschen, hare regeltucht te overtreden. IIoo lang zullen de kortzigtige éfi verdoolde men schen zulkdanige schryvers lezen en aen hunne boosaerdige plannen vrywillig doch 1>Iindeling de hand geven. GEN' zyn geheel Poperiughe te bestieren en de hnrgerv te doen dansen gclyk liet zou schuifelen. Gelukkiglyk hebben de katholieken in de laetsio kieziiig verstand genoeg gehad 0111 achter de arme khip en den onnoozelen praet van die vreemde kwakzalvers niette luisteren Anders het spel ging eenen gang te Poperiughe; zy zouden wel alligt erger geweest zyn als de geuzen te Antwerpen. Leest liever de profession de foi of hei syniholuni des geloofs van het dokteurlje met de aenkomst v,n den nieuwen fleer Deken. LWa«IU'WI W JIM UI Opent toch uwe oogen. Ha! ha! nu windt men er geen doekskens meer aen, nu komt men openilvk en klaer waer men u liberalen en halve katholieke, leiden wil. Als eene bende slaven wil men u bren gen tol verachting van God en Kerk, van geloof en goede zéden, wy hébben bet u dikmaels gezeid, zult gy liet nu gelooven, nu dat de schandalige schryvelaers liet zelve bekennen? Zy vallen u op liet lyf, deftige Poperingbenaers, omdat gy in de inhulding van Jiet opperhoohl uwei geestelykheid blykon gegeven hebt van aengek eefd- hcid aen de II. Kerk, uwe Moeder. Zy kunnen niet verdragen dat gy voor den nieuwen lierder een vacndel uitsteekt, uwe kinderen in engeltjes m macgdetjes verkleedt. Waerotn zuik volk niet naer de mane gezonden? Dat is een handsvol goddelooze kerkliaters bedervers, die Poperiughe willen verpesten dooi' ongeloof en zedeloosheid. Zult gy ons nog overdre ven oordeelen als wy dat houden staan? Wal geven zy voor redens waerom gy niet moglet vieren Hoort; omdat M. de Deken hier gezonden is van eenen politieken en heerschzuchligen bisschop d e een ultramonlaen en infaillibilist is, omdat hy aen liet hoofd staet eener party welke den Syllabus, de wetten der Heilige Kerk getrouw wil b'yven en om eenige andere redens die al daerop uitkomen; ls dat geen opene oorlog tegen Paus en Kerk tegen geloof en goede zeden? Ha! wanneer zult ^y de oogen opendoen 0111 te zien waer men u wi. leiden? Die geleiders, wel is waer, zyn maer klein in getal, zy zeggen liet zelve, zy zyn niet meer dan met 10 of 12 en daerby noemen zy zich vreemde lingen, dit wisten wy wel, wy hadden ze genoeg erkend aen het rouw uitzigt hunner huizen op den dag der installatie. Nu beklagen zy bitterlyk hun schryven en wry ven tot versterking van hel liberalisnius, zy zeggen dat'tal boter aen de galge is.Laetze maer; God gave dat deze Ls hun leerden dien verloren arbeid staken en onze dierbare religie gerust laten! Maer wy vree zen er voor, want zy kondigen nog eene geheele masse liberale feesten aen, waerin zy gedurig nieuwe middels gaen uitvinden om het volk te ver leiden en af te keeren: Soiree musicale, groot con cert, bal, feest aen damen, tooneelvertooningen! het zal der gaen! en de fortuintjes zullen mogen schui ven. Poperingbenaers, doet uwe oogen open, ziet waer die vreemdelingen u willen leiden en verkiest liever duizendmael de heidereen aengename familievreug den van uw huisgezin eer dan die ellendige en govaer- lyke nachtbyeenkomslen te midden van mannen die niet weten waerin het zuiver huiselyk geluk be staet. Konden al de deftige burgers van Poperinghe, malkander daerin ook de band geven, men zou weihaesl bet oude en godsdienstige Poperinghe zien herleven in achting en eerbied voor geloof en goede zeden hersteld worden; en die vreemde dwingelan den en gelukzoekers die hier gedurig twist en tweedragt zaeijen, zouden welhaest hunne schildery mogen oprollen om elders te gaen dansen, balen, feesten houden en slaven maken zooveel het hun lust. Poperinghe, 23 January 1874. iJe nieuwe sekte, te Poperiughe. Ecnc slechte Ilabemus con/ilenlcm reum. Dikwyls wiet'd er gezeid en beweerd dat hot een kleen getal vreemde gelukzoekers waren die bier Poperinghe onder tol boven wilden keeren,en hel oud christelyk. geloof in deze godvruchtige stad willen uitroeijen; onze gezegden zal niemand nu meer durven tegen spreken aengezien de pligtigen zyne schuld zelve beleent; Ilabemus con/üenlem reum, zei Cicero, wil ik zeggen 't dokteurlje. Ja het mannetje uit de pre tentie, en heeft do zoele hoop gekoesterd van met 10 of 12 politieke vrienden, die al YREEMDEL1N-

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1874 | | pagina 2