Vryheid van sprekenschrijven en druk
kenis 't eeuwig liedje der liberalen; en
te geljk trompetten zy den lof van Dismark
uit, die de H. Kerk lot zwygen dwingl, de
pauzélyke brieven verbiedt, de bisschoppe-
lyke bullen bestraft, de katholieke dagbladen
met boeten en boeten slaet, en die Europa
die dwingelandy zou willen opleggen!
Vryheid van onderwijs, is nog een libe-
rael woord; en de liberalen verheffen he
melhoog hunnen Bïsmarkdie alle katho
lieke scholen wil goddeloos maken, die, ja,
de jonge seminaristen zelve dwingt hunne
leering te ontvangen in goddelooze en zede-
iooze universiteiten, en al de katholieke
seminariën sluit!
Vrijheid van associatie, is nog eene libe
rale vryheid van 1789, heele dagen komt
ze in hunne schriften en gesprekken, en 't
en belet hun niet alle achting en eere te
zwaeijen aen Bismark, die alle katholieke
association, kloosters, liefdegestichten, ver
volgt, bant, dwingt of aenslaet!
Is dat al veracbtelyk? Vryheid in den
mond en alle achting en lof voor de
dwinglandy!. Dat is liberalery!Ja:
leder keer dat het woord vrijheid in een
liberalen mond komt, 't is dwang en dwin
gelandy. Geen een van hunne vryheden, of
zy is slaverny!
Zulk eene leering, zulk eene party is de
verachting en afkeer weerd van al die een
ziertje eerlykheid en eigen weerde heeft!
Nu, let er wel op, lezers, en weet dat gy
gehouden zyt niet alleen alle liberalery uit
uwe herten te bannen, maer te bestryden
overal waer gy kunt!
De bloei van ons geloof hangt er van af.
Want de liberalery helpen, verdedigen,
verschoonen of laten groeijen waer gy 't
beletten kunt, is medehelpen aen de vernie
tiging en nitroeijing van ons katholiek ge
loof, den kostelyksten perel van 't Vaderland,
'ten is ik niet die'l uilvinde;'t onfaelbaer
Opperhoofd van Christus Kerke leert het
gedurig, en de gezonde reden bewyst het
alle dage: Liberale vryheid is de slaverny
van de Bruid Christi!
Correspoudeutien.
X. 1 j
Men schryft uit Westvleteren, 11 -Februa
ry 1874:
Flaetselyk nieuws.
Ja, d ts waer! Ja, 't is waer dat het
bnreel van Weldadigheid de heul is van 't
geweten der armen, die geloove en gods
dienst hebben! Ja, 't is waer dat men de
barb.aerschheid heeft van hyna alles af te
trekken aen de noodlydenden, die hunne
kmders naer de Broederschool zenden. Ja,
't is waer dat men de ouders met beloften
en bedreigingen gaet pramen om, tegen
hun gedacht en geweten, hunne kinders uit
die school te trekken!... Ja, 'i is waer dat de
heer Cesar Gravel hulpe weigert of de hul
pe vermindert, als de kmders naer de Broe
derschool gaen.'K heb de stukken inde
hand; maer 'k en zal geen name zeggen,
want het huisgezin, waervan ik spreek, zou
nog meer vervolgd zyn.
He wel, k herhael dat die handel wvzo van
Cesar Gravel en den disch afschuwelyk is,
dat hel eene dwinglandy ts, en ja, strydig
met regl en reden; 't is eene publieke ver
volging! Gaet, nu, Cesar, en zegt aen Nonkel
dat gy gereed zyt om uwen eed te doen, dat
'f Nieuwsblad liegt! 'K zeg ti nog een keer
dal uw eed een valscheeed ware!...
I Nog een keer, katholieken, sluiten wy
J tneer en meer onze gelederen t'hoope en j
helpen wy onze arme broeders die, 0l(1
hunne getronwigheid aen geloove en Kerke,
de hulpe niet en krvgen van waer zy reg|
hebben! En byzonderlyk en helpen wy c|en
disch niet in zynen snooden dwang!
Den ouden eUendiijaerd. 'T is
ellendig, hitter ellendig, gebragt te zyn tyj^
den ouden, niet waer?... Juist lyk of ik
onze lezers zei, zoo doet hy. Nog een keer
'geeft hy eene geheele kolom op de Laiu0t.
jes, de 50,000 ft anken, enz., enz., enz.
'K en zal niet antwoorden, want 't wordt
waerlyk helachelyk! Alleenelyk houd ik myn
woord; indien den ouden redeneeren wil. 'k
hen gereed, en voor alsnu kan hy onzen
nummer van 13 December lezen, waer alles
beantwoord is!... Ouden, lasleraer zyn, ij
zoo een lage, walgelyke functie, en 't is a|
meer of vyftjg jaer dal gy er op zyt!
Valschaerd zyn is zoo een walgclyk dingen,
en hoe ouder hoe valscher wordt gy.
'T hewys daervan, 'l is dal gy nooit en
durft in ware redeneering komen, gy vlugt
als 't u gevraegd wordt en hernieuwt uwe
lasteringen wal later! Is dal het funclieije
niet van Basüius: Lieijl en lastertblijf
er altijd wal van?...
Ja, als gy zegt dat het H. Sakrament in
de kapel der Lamotjes niet was, gy liegt!
Als gy zegt dat er 50,000 franken gesto
len zyn, gy liegt en lastert!
Als gy zegt dat er geen 22 n uiihen eti
mogten zyn, gy liegt! En gy zyt een snoo-
de basser tegen de beste weldoensters der
stad! 'T is schandelyk!
Indien gy een spier eerlykheid hebt,
drukt een keer onze antwoorden lyk of wy
zegeven als wy u bestryden! Maer... Pottali!
Pollinehove heeft Dyssendage geloogd d;il
het waerlyk den slavenband voor goed afge
legd heeft. De bruine Paella, die, sedert te
kiezinge van October 1870, zyne magi zag
verminderen, heeft Dyssendage laelsl moe
ten voelpp dal het uit ts voor hem. 'T was
kiezing vooreen lid der getneenieraed: Ecu
katholiek lid was gestorven, en de raed
bestond uit vier liberalen togen vier katho
lieken Dus de kiezitig van Dyssendage
moeste beslissen of de tegenwoordige katho
lieke burgemeester de meerderheid gimj
behouden ofwel of zy voor den ouden ging
weèrekotnen. Hewel:
Eere aen Pollichove!,.. stemmers heb
ben voorden katholieken candidaelLowagit;
gestemd, en de hberael stond niet... IS?. Eo
daermèe is 't uit geliberueld, uit gefre-
maull en uit gebruind. Pollinehove be
houdt zyn vry leven sterker!
Boesinghe. Zondage laetst was er in de
Toekomst eene correspondentie uil Boesinghe,
strekkende om een van denieuwe raedsleden
in 't modder te slepen en, ja, alzoo de laetste
kiezing te wreken. Hier is de historie: D.
raedsheer had steenen gekoeht en zy lagen
langs de steenen, gekocht door eene hier
welgekende vrouw, en die zeker preusch
en verwonderd moet zyn al met eens zoo
deugdzaem gemaekt te worden door delekkere
Toekomst. Nu, 't gebeurde dat de stee
nen van het genoemde raedslid verdwenen
waren, juist als die vrouwe.hare steenel
gehaeld had. Die heer had van zynetongf
laten rollen dat hy achterdenken had op die
vrouwe; en daer, de liberale kwanten ma'
ken leven, spreken van processen, hitsen d«
vrouw op, die inderda-ed 't werktuig wil
zytt van liberale wrake. De raedsheer, oo
alle moeijelykheid te vertnyden, stemt lot
van zyne woorden te herroepen. En., val
daer dat gekkende artikeltje in de Toekomt
Daeruit leert trien hoe de liberalery altyd
gebruik maekt en exploiteert al wat flici
huer tc goedwillig loeslaet.
Reninghelst, 12 February 1874.
lieer Uilgever,
Met vete voldoening en vermaek heb ik in uw
geëerd blad de oudheidskundige bemerkingen gele
zen wegens den oorsprong van Poperinglie; doch
tael my loe, als lieninghelslenaer, uwen korrespon-
dcnl te helpen in het opzoeken naer den oorsprong
van den naem van Poperinglie.
Vele steden en dorpen onlleenen hunnen naem
aen de rivier, de beek, hel water welke hunnen
grond bespoell: zou dil ook het geval niet zyn voor
de stad Poperinghe? Het is immers geweien daler
een kleine waterloop, een gering beeksken loopt
tusschen het grondgebied van Reninghelst en Pope
ringhe, welk zynen naem gegeven heeft aen een
gehuchte van Reninghelst, te weien de Poüper of
Pupereen wyk die gelegen is op de grenzen van
Vlamertinghe, Reninghelst en Poperinghe. Zou de
stad, eerlyds P up wring ahem, Poperinghalierti,
nu Poperinghen genaemd, in het beekske den Pou
per liaien oorsprong niet gevonden hebben? Ik laet
uwe geëerde lezers oordeelen.
Onderlusschen, mogie ik eenen wensch uiten en
eene begeerte uitdrukken, het ware dat wy wat
meer hisloriesehe en min polemieke artikels in het
Nieuwsblad vonden. Want, om maer byzonderlyk
te sproken van Poperinghe,my dunkt dat de helden
daden van het liberaal volksken dier stad genoeg
gekend zyn; hupne schandalige handelwyze, tydens
de laetste bedtivaert, in de tegenwoordigheid van
het Allerheiligste Sakrament, heeft de maet gege
ven van hunne ongodsdienstige gevoelens; hunne
onbeschofte manier van slryden met de pen en met
het penseel tegen den Zeer Eerweerden Heer Deken
Vandale, tot zelfs achter zynedood, heeft ze ver-
maerd gemaekl tot in het vreemde toe. Waernm
dus nog verder die polemiek op eenen Van Merris
en zyne verachtelyke schoenpoelsers? zy zyn genoeg
ontmaskerd. Ten anderen, hoe wil men redekave
len met mannen die opentlyk ketiersche en schisma-
liesche leeringen voordragen, met gasten die niet
alleenlyk de leering van de H. Kerk bestryden,
zooals de Onfaelbaerheid van den Paus, de nood-
zakelykhcid van de Biecht enz., maer nog drog
redenen aenhalen die zelfs strydig zyn met het goed
oordeel en de gezonde reden, zooals die dwaze
ongerymdheid van den oorsprong van het mensche-
lyk geslacht uit den aep, om de schepping van den
mensch door de hand van God niet te moeten aen-
veerden.
Als de tegenstrevers zoo leeg gedaeld en zoo diep
gezonken zyn, moet men niet gelooven dat hunne
hersenpan ontscheuleld is en dat zy de eere van de
zotten, ik zou beter zeggen van de apen, verdienen?
Ja, mogte ik uwe poperingsche correspondenten
eenen raed geven, ik zou het docleurtje met den
gemisten sekretaris en notaris apenmuilen lateii I
maken zooveel het hun lust en belieft, mits conditie
hun van lyd tot tyd een zweepslaegje te geven, al£
die aerdige en ongedurige beestjes al te wild zyn en
al te vele van den Heere maken. Het is trouwens ail
smout aen de galge van met zulke krabbelaers
eenen pennenstryd aen te gaen: hierom zou ik liever
eenige nuttige aenmerkingën wegens het verledene
of op het tegenwoordige lezen, zooals den oorsprong
van Poperinghe, enz. j
Verhopende dat gy goedwillig myn schryven zult
aenveerden, blyfik j
Uw toegenegen lezer,
Poperinghe, 12 February 1874.
De liberalen hebben zoodanig vele fefcsten te
vieren dal zy noch plaets noch lyd vinden om ze al
te melden of tc bcschryven. Wy zullen ze daerin
een weinigske helpen
Woensdag, 4 February, vierden de liberalen het
feest van de Landbo'uw-Maeischap'py, waer men
veel meer eters én drinkers, veel meer dansers en
zangers vond dan landbouwers; in deze vergadering
heeft men veel meer met politiek als met landbouw
bezig geweest, en nateurlyk moest Van Merris er
tusschen komen als er kwestie is van liberale poli
tiek. Nu, de politiek dei liberalen bespiet in spotten
en lasteren met de priesters, en de ireffclykste men-
schen die in hunnen weg loepen door het modder
te trekken; doch zy zoeken ahyd het oogenblik dat
dezen, welke zy willen aanranden, afwezig, ja zelfs
in weedom en in druk zyn. Zoo is het dat zy
dien avond, om een onverlroostbaren geklopten
schepen Van Merris aengenaem te zyn, een spot
liedje gezongen hebben op raedsheer P. Qecoite,
Juist op hel oogenblik dal deze deftige landbouwer
zyne teergeliefde eehlgenooie in haren doodslryd
bystond, even gelyk de liberale krabbelaers, over
een inaend, hun vuilste venyri uitspogen in de
Toekomst over den Zeer Eerweeiden Heer Deken,
opliet oogenblik dat deze weerdige man gestorven
was en geheel de stad zyne dood betreurde.
Deftige liberalen, niet waer, en voortreffclvke
patioon die alzoo moet vereerd en geprezen, gevleid
en gestreeld zyn!
Doel maer alzou voort, liberale feestenvierders,
de ervaren landbouwkundige, dien gy zoo schendig
aenrandt, zal niette min als een der bekwaemsiê
landbouwkenners aenzien zyn door al de persoenen
derstreek, en spy ts al uw geweld en uweonbe-
scholte spotterny tegen dezen raedsheer om uwen
lanieuzcn patroon te behagen, durven wy u verze
keren dat al uwe geweldenaryen maer zullen dienen
om uwe party meer en meer te doen zinken ui de
achting van alle treffelyke lieden en voornamelyk
van alle onafhankeiyke kiezers.
Onthoudt het, in plaets van 123 stemmen onder,
beloven wy u 200 stemmen achteruit voor uwen
vermeerden held, in de eerstkomende kiezing.
f
Zondag laelsl 8 February, vierde men alhier Jetre
allerschoonste plegligheid die lange in het geheugen
van de Weslvleienaren zal blyven; het was de in
stallatie van het genootschap van den Heiligen Fraii-
ciscus-Xaverius.
Gelyk dit genootschap in zoovele parochiën yap'
ons bisdom reeds bestaeten dat liet doelwit van liet
zelve zoowel bekend is, zal ik my vergenoegen
met een kort vetbael te geven van zyne plegtigë
inrigting te Westvleteren.
Naer het verzoek van de Heeren geestelyken van
onze parochie, begon de dag met eene algemeene
communie welke de leden deden ter eere van den
Heiligen Franciscus teil doele voor de mis ten
deele in de mis die voor het welzyn van liet
nieuw genootschap gezongen wierd. Byna 3uo
manspersoonen naderden lot de Heilige Tafel, en
omvingen met veel godvruchtigheid het brood der
Engelen, terwyl hunne broeders in het genooi-
schnp den schoonen lofzang opgingen - Beiiedic,
anima mm, Dominomeer of een wierd in het I
herte getroffen.
De dag.zoo begonnen kon niet missen van wel te
eindigen en zoo is het geschied.
Om 1 1/2 uer des namiddags begonnen de vespers,
gezongen door den Eerw. lieer Abt van het klooster
van St-Sixtus. Binst de vespers traden de leden van
het genootschap van Renyngho ten gel» lie van negen
tig. de kerk in", hun vaendel aen t hoofd, geleid
door hunnen ievorvollen onderpastor.
Na de vespers gingen de geestelyken naer de
pastory om het beeld van den Heiligen Franciscus
te halen en aldra onder hel gezang van den Isle
confessor, kwam men in de kerk, met het beeld
gedragendoor vier leden van hel genootschap.
Men stelde hetzelve op-een schoon verhoog nevens
j den communiebank, alwaer de Eerw. Heer Abt
hetzelve solemneelyk gewyd heeft
Aenslonds na de wyding begon het lof, gezongen
door de leden van het genootschap van Reninghe,
zoo treffende dat tot nu toe niemand zwygen kan
van hel schoon gezang der Reninghenaren, Eer en
dank aen deze leden! Eer endank aen den goeden
bestierder, den koster van Reninghe.
Voor do lactsto'benedictie, klom de Eerw. Heer
.pater Vanheffen don predikstoel op. Deze pater,
die gekomen was om liet genootschap in te stellen,
gedurende eene uer lang, hield de aandachtig
heid van eenieder op hem gevestigd. De meeste
stilte heerschle en noglans de kerk propte van het
volk dat van alle kanten toegekomen was, om deze
plegligheid by te woonen. In schoone en gepaste
woorden legde hy voor oogen het begin, het voor
werp, het doelwit van dit genootschap, de voor-
deelen van hetzelve en de middelen van behoud
en bloei. Onnoodig te zeggen, dat hy wel gesproken
heeft: De naem van Pater Vanheffep is genoeg-
zaem gekend.
Naderhand wierd het diploma afgelezen door den
Heer onderpastor van Reninghe, diploma van het
aertsgenootschap van Brussel, voor Westvleteren
opgezonden.
Eindelyk wierden de medailliën uitgedeeld,
terwyl de leden van hel genootschap van Reninghe
en van Westvleteren, de leden van hel genootschap
v,an den gelukzaligen Berchmans, op hunne beurt
met lofzangen ter eer van hunnen patroon de kerk
deden weergalmen. 243 manspersoonen ontvin
gen de meda tl lie van dén 11. Franciscus, en onder
deze, i52 medailliën wierden uitgegeven aen de by-
zoiidersien; want allen achtten zich gelukkig
van deel te maken. Veertig jongelingen van be
neden do 18 jaren bekwamen de medaillie van den
gelukzaligen Berchmans. Wel een dertigtal waren
ulWezig om gegronde redenen en zullen iu de
toekomende vergadering dezelve bekomen.
Daeina wierd de laetste benedictie gegeven,
en nu dezelve iedereen vertrok overtuigd van
een allerschoonste werk gedaen te hebben.
Mogte dit genootschap blyven bloeijen te West
vleteren! Mngien andeie patochiën dezelve voor
deden genieten!
In twee maenden is het 't tweede genootschap te
Westvleteren ingerigt alle twee niet Gods
gratie zullen bloeijen en hloeijunder worden. De
socieleil van St-Vuicentius en van den 11. Francis
cus zullen onder de bescherming hunner patroonen
voor Westvleteren bronnen van geluk, vrede en
zaligheid zyn. X.