Yperen, 21 February 1874.
Is de vaderlandsliefde eene deugd en de
deugd van al edel herte, zoo verdient de
liberalery van Belgie, in hare houding mei
den pruissenschen kurassier, den afkeer en
de verachting van alwie een druppel vader
landse!) bloed in zyne aders vloeijen voelt.
Want Bismark is de vyand van Belgie, hy
zoekt er de verdrukker van te zyn voor aleer
hy er de overweldiger van wordt, lyk of hy
't geerne zyn zou.
Die een vyand van 't Vaderland, een ver
drukker, een overweldiger ondersteunt,
helpt, looft en pryst, en zynen lof weerd is,
die is een landverrader en dat is de liberale
ry in Belgie, en daerom is ze verachting
en afkeer weerdig!
In 1864, voor den oorlog legen Ooslen-
ryk, wilde Bismark de hulpe of ten minste
de goedgunstigheid van Napoleon, zynen
voorganger in kerkvervolging, verwerven,
gelding van 'tgeen inDuitschland zou binnen
gepalmd zyn. Dit plan en die voorstel van
Bismark staen vermeld en zyn nu uitgeko
men, in brieven geschreven van den
italiacnschen gezant te Berlyn, Govone, aen
den minister La Marmora!
En 't is die Bismark, de vyand van ons
vaderland, die nu in de liberale bladen de
eerste plaets bekleedt en gedurig bewierookt
is.
Overeenige weken wilde hy ons gouver
nement, 't gouvernement van ons vaderland
dwingen om de Bisschoppen en de katholie
ken le verdrukken en ze niel vry en vrank
meer te laten hunne genegendheid, liefde
en grootachting le kennen geven aen onzen
Heiligen Vader den Paus aen de vervolgde
Bisschoppen van Pruissen, en afkeuren, be-
stryden en bestempelen al de hedendaegsche
Neros, die Christus Kerke zoeken uit te
roeijen.
En die alzoo zoekt de verdrukker le zyn
in ons vaderland, is de groote liberale afgod
van de belgische liberalen.
'T is geweten dat reeds dikwyls Bismark's
ooge, lyk de ooge van eenen stek vogel, ge
richt stond op Antwerpen, om er eene pruis-
sensche haven van le maken, want Pruissen
is nu sterkst le lande en hy zou bet geerne
zoo sterk hebben op zee. Ook, met de eerste
gelegendheid zou hy zyn arendsklauw er op
slaen! Dat getuigen de dutlsche gazetten.
En die zoo zoekt overweldiger te zyn van
ons Vaderland, 'l is voor hem dat heel de
liberalery van Belgie neergeknield is en
Hosanna zingt!
'T is van dien vyand, dien verdrukker en
overweldiger, dat de liberale gazetten be-
taeld worden uit de kas der kruipdieren
lyk of men in Duitschland zegt. Die kas
der kruipdieren zyn de groote sommen
waerover Bismark beschikt om in Pruissen
en elders de jodegazetten uit le koopen om
zynen lof te zingen.
'T is van hem, van Bismark, dat de libe
ralen van Belgie hulpe en goedgunstigheid
beloofd zyn tegen ons vaderlandslievend
ministerie.
'T is die vyand van ons land die, in de
kiezing te Antwerpen, al de pruissensche
kooplieden ert schachelaers op de been gezel
heeft voor de antwerpsche geuzen, en 't is
door zyn toedoen dat de geuzen in 't slèe-
huis gerochl zyn!
De liberalen vleijen Bismark, en Bismark
de liberalen; en Bismark en heeft geen spier!
vaderlandsliefde; want hy wilde een deel;
vart Duitschland laten aen Frankryk gaen,
om Napoleon in zyn kaerte te doen spelen,
en de liberalen zyn de bondgenooten en
hulpen van den vyand des vaderlands.
Dus die Belgie, zyn vaderland, liefheeft,
die zyn bestaen, zyne ruste, zynen voor
spoed, zyne vryheid en onafhankelykheid;
ter herte neemt, moeteen diepen afkeer en;
walg gevoelen voor onze eerlooze liberalery!
Ja, keert en wendt de liberalery hoe gy
wilt, gy en zult er niet dan haet voor God
en Kerke, onverschilligheid voor Vaderland,
en geen de minste edelheid van herte of
eigeneerbied in vinden. Hare houding ten
opzigte van Bismark is er een doorslaende
bewys van. Wat is dan die liberalery?...
Niets anders dan vuige aenbidding van zyn
eigen, voldoening der snoodste passionen
driften, in één woord, de laegste, lafherlig-
sle zelfzucht!... Die een zier oordeel en ge
dacht heeft ziet dat.
Coi'i'esp ®n «leut tien.
I® r ester 1 y li e Beis c mi i as gen
Mgr de Bisschop van Brugge heeft de vol
gende benoemingen gedaen
Pastor le Westende, M. Van Steenhuyse,
onderpastor te Oedelem;
Onderpastor te Oedelem, M. Polydore De
Cuypere, priester in het Seminarie;
Coadjutor van M.den pastor van St-Jacobs-
capclle, M. Caiteeuw, priester in hei Semi
narie.
I® g tsel y ik ss i c sa w s.
Historie. Den onden geeft in den loet-
sten nummer der Toekomsteen nieuw
staeltjevan zyne ervareodlieid in hisloriesche
kennissen. Hy weel dat hv voor onwetenden
schryft, en hy schryft, zonder ommezien, de
platste en botste dommigheden van de we
reld.
Alzoo, hy voorbeeld, durft hy zonder
schaeinte drukken: 1° Dat de fransche Ite-
voiutie van 1789 werk is der Jesuieten.
2e Dal Louïs-Philippe door de Jesuieten van
zijnen troon gejaegd wierd. 3° Dut, in
1815, de Jesuieten de wereld wyd oproer
bloesden. 4° Dal zy, lol in 1830, den troon
van Willem van Oranje ondermijnden!
Wat op zttlken oudemnnsprael zeggen?.,
Moet 't Nieuwsblad voor de ongeleerde men-
schen de geschiedenis van die lyden uileen
doen en alzoo de dwaesheden en valschhe-
den van don ouden in den klaren brengen?..
T ware eert werk dat vele Nieuwsbladjes
zou vragen... Moet ik vragen aen den ouden
van eendier vier puntjes te beredeneren en
met hisloriesche bewyzen klaer te maken?
Men weet het, lasteren wel, liegen wel, al-
tyd voort schelden, dat kan den ouden en
niet anders en wil hy, want met papen cn
papenk... en moet men nooit redeneeren,
men kan by hen geen gelyk halen. Dat
is allyd zyn laetste woord. Wal dan gedaen?
Hewel, niet anders als herhalen wat wy
dikwyls gedaen, gezeid en herzetd hebben
en bereid zyn om te bewyzen, dat den ou
den en zyne Toekomst geen letter historie en
kennen, dat zy niet anders doen of de histo
rie vervalschen om hunnen religiehaet le
voeden en om eene consciëntie gerust te
stellen die sedert 1822 geene effening ge
daen heeft. Dat is 't, en niet anders, eu 'k
herhael het, wil den ouden redeneeren, wy
zyn gereed om al wat wy zeggen slaende te
houden; geen een vinger en wyken wy!
Wilt gy een bewys dat don ouden geen
historie en kent en dat hy en zyne Toekomst
alles vervalschen? Horkl:
Over weinige jaren schreef hy een van
zyne artikels tegen de Jesuieten, en hy zei
dat Machiavel, een liberael van l oude
Italië, Jesuiet was! Hewel de historie
zegt dat Machiavel dood was vier jaer voor
dat er Jesuieten bestonden! Is een.
Op een anderen keer, sprekende van
Duitschland, noemde hy Hendrik den acht
sten keizer, en de historie, nievers, en kent
geen Hendrik den achtsten, keizer van
Duitschland. Is twee!...
Een anderen keer.... Maer't is genoeg,
zeker, om te doen zien hoe den ouden doolt
in de historie en bygevolg hoeveel geloove
hy verdient!
Maer hoe groot zyne dwaesheid en onwe
tendheid zy, zyne stoutmoedige valschheid
spant nog de kroone. By voorbeeld:
Hel Aider heilig sle Sacrament en berustte
niet in de kapelle der Lamotjes, op den dag
der schandelyke verjaging. Dat heeft den
ouden geschreven en houden slaen. Hewel,
hier en kan 't geen dommigheid zyn, 't is
zuiveruit valschheid. Heel Yper, immers,
weet dat er dagelyks misse was in 't kloos
ter en dikwyls Communie, en dat het Aider-
heiligste er allyd berustte.
Dat is nu iels dat wy onder onze oogen
gezien hebben, en den ouden durft het loo
chenen, wat moet het zyn als hy van hoogef
op spreekt?
Geen een Zondag, of hy schryft in zyne
Toekomst dat 't Nieuwsblad zulke of zulke
dingen geschreven heeft waervan er hoege-
naemd niets en is. Dat is nogthans iets dal
eikendeen kan nazien; maer daervoor ee
wykt hy niet. Schaemtevry is hy. 'T is se'
dert 1822 dat hy O. L. Heere een vlassen
baerd wil aendoen, met te gebaren religie
te hebben zonder zyn Paschen le houden!
Si llryfttn zy helpen, ten minste gcdi-eltelyk, de
christelykc gestichten in st;ind honden, die het
geluk vim vele huisgezinnen, en den roem van den
Godsdienst in Belgie uitmaken.
Aengezieu de nalating van deze pligt meest
allyd uit vergelendheid voortkomt, zullen de
Ileeren Pastors bezorgd zyn, meermaels, voorna-
melyk op het einde van den Vasten en na Paschen,
hunne parochianen deze pligt te herinneren.
En opdat deze schikkingen, gelyk al de overige
van den Vasten, zoo veel te nauwkeuriger door de
geloovigen zouden onderhouden worden, zullen
dezelve, in elke kerk, tot beloken Paschen uitge-
plakt blyven.
VIII. Aengezien de militairen van allen graed,
hunne huisvrouwen, kinderen en dienstboden,
alsook de andere persoonen in dadelyken krvgs-
dienst zynde, aen ons geestelyk gezag onderwor
pen zyn, en dat hunnen staet byzondere toegevend
heid van onzen kant vereischt, zoo staen Wy hun
toe. by vermeerdering van dispensatie, het gebruik
van vleesch, op al de dagen van het jaer, uitgeno
men den Goedenvrydag, op welken dag zy zich
zullen moeten schikken gelyk de andere geloovi
gen.
Vermits de gendarmen en de douaniers, die in
wet'kelyken dienst zyn, de zelfde toegevendheid
vereischen, ter oorzaek van den lastigen arbeid
waertoe zy gehouden zvn, zoo by naclue als by
dage, zoo stellen wy hen gelyk met de militairen.
IX. Krachtens byzondere magl die onze II.
Vader de Paus Ons verleend heeft, laten Wy toe
aen alle geloovigen van ons bisdom, dit jaer,
vleesch te eten, ook meermaels daegs, op de drie
Kruisdagen en op Sint-Marcusdag.
Wy begeeren dat de gelpovigen, die van deze
byzondere toelating zullen gebruik maken, ook
eene byzondere aelmoes doen voor den onderstand
der goede werken des bisdoms.
X. Ter oorzake van de duerte der boter, staen
Wy toe, voor zoo lang als deze duerte aenhouden
zal, aen de armen en aen de werklieden die op
hunnen kost werken, het gebruik van smout en
afgesmolten vet, in plaets van boter, alle dagen,
Goedenvrydag en Asschenwoensdag alleen uitge
nomen.
XI.'Krachtens byzondere bemachtiging Zyner
Heiligheid, laten Wy toe aen al onze diocesanen.
voor een geheel jaer. op alle Zaterdagen die geen
geboden vastendagen zyn, vleesch te eten, zelfs
meermaels daegs. Het verzoek van den H. Vader
is dat men deze vergunning door goede werken
zou trachten te, vergoeden.
En zullen deze tegenwoordige van den predik
stoel afgelezen worden in al de kerken en openba
re bidplaetsen van ons Bisdom, op den Zondag
na derzelver ontvangen.
Gegeven te Brugge, den 5 February 1874.
t JOAPÏNES-JOSEPHUS,
BISSCHOP VAN BRUGGE.
Op hevel zyner üoorl. Iloogvveerdigheid,
F. Noi.f, Kan. Secret.
EN DAEROM WAS IIY GEREED OM FRANKRYK DEN
HELFT VAN BELGIE TE LATEN ÏNSLOKKEN, in Ver-
iHHuwmngaiBitisfoga~r z t- •- v vgewav.g
Poperinghe, 10 February 1873.
Het voorledene. (Vervolg van de historie van
Poperinghe. Zie onzen nummer van den 31
January.)
De streke van Poperinghe wierd dan door grnef
Waibert gegeven aen de abdy van Sinle Bertens ie
Sinl Omaers, en 't is onder hei wys en vaderlyk
hestuer van den heer van Sinte Bertens, dat het
licht en de beschaving in deze woeste en verlatene
streke zyn gedrongen. Laten wy met dal oud en
heilzaem besluer wat nadere kennis maken.
Uit vetsehiilige oorkonden biykt bet, dat, krach
tens allerhande privilegiën door de koningen van
Frankryk en andere mogendheden toegestaan, de
tydelyke magl over Poperinghe en geheel het omlig
gende in de banden was van den heer Abt van de
abdy van Sint Bertens te Sint Omaers. De beer
Abt was te Poperinghe vertegenwoordigd door
eenen Bailli die in zynen naem hel besluer en het
regt uitvoerde. Onder den Bailli stond oen sclicpen-
kollegie samengesteld uit twee burgemeesters en 12
schepens. Van dat schepenkollegie, doordien hel de
administratieve en regterlyké magt te samen hand-
haefde, hingen een menigte bedienden al, die van
de stad een jaeriyksch pensioen trokLen, en daerom
ook pensionarissen of stadspensionarissen genoemd
wierden. De Bailli, bet schepenkollegie en de pen
sionarissen zelve, 't wierd al genoemd, en slechts
voor een jaer, door den Abt en de moniken van
Sint Bertens abdy le Sint Omaers. Men ziet dat een
zorgvuldig opzigt over de afgeveerdigde magtheb-
benden wierd onderhouden, en dat de misbruiken
in het oud besluer van Poperinghe byrta niet moge-
lyk waren. Hetgeen dat opzigt nog versterkte en
'vergemakkdykte, het was liet oprigten van een
klooster ter plaelse zelf.
Om beter hunne goederen te bestieren in Vlaen-
'deren, de moniken van Sint Omaers, aengezien don
grooten afstand en moeijelykheid der wegen, heb
ben zeer vroeg le Poperinghe een proostschap
gesticht. De Proost van Poperinghe genoot een
groot gezag en handelde in den naem van den
heer Abt van Sint Omaers. tly bewoonde, met
eenige andere moniken, groote en schoone gebou
wen die al bacillen de tegenwoordige kerk van
Sint Bertens gelegen waren. De stallingen en schu
ren zyn in eene brouwery veranderd die nu nog
bestoet. Regt over do Papestraet, omtrent het huis
van M. den regent Coevoet, stond het gevang van
den heer Abt. De hovingen en boomgaerden van de
proostdv gingen al den eenen kant tot aen de kleene
markt, en al den anderen kant tot tegen bet kleen
beekje dat op bet rekhof vloeit. De kerk zelf bestond
al lang voor de proostdy, en was in eenen geheelen
anderen bouwtrant gemaekt als dezen die nu be-
staet: van den ouden romaenschen bouwtrant van
Sinte Bertens kerk is er hedendaegs niet meer te
vinden en wy zullen later le pas brengen in welke
omstandigheden de meeste veranderingen zyn ont-
staen. Nu de proostdy van Poperinghe, gelyk of ze
wy daer aengewezen hebben, is nog geen honderd
jaer verdwenen. De laetste proost was Don Lode-
wyk Cuvelier, de Fransclien hebben hem uit zyne
proostdy gejaegd in 't jaer 1793.
Een andere monik nog van 'l zelfde orde van Sint
Omaers bal zyne woonste le Poperinghe in do ge
bouwen van den heer van Swynlande, waei van nog
de naem en weinige overblyfsels in onze dagen
bewuerd zyn. Wordt vervolgd.)
Van Merris' kwasten zyn wederom met den
vastenavond uit hunne herbergkoten gekropen om
hunne schandalen te vernieuwen; die edele gasten
hebben nats beters gevonden om hunnen deftigen
patroon te behagen dan de liberale feestenvierders
van de zoogenaemde Landbouw-maelschappy na te
volgen in hunne walgeiyke handelwyze ten opzigte
van eenen raedsheer die nauwolyks sedert tien da -
gen in den rouw is van zyne eerzame en weldadige
huisvrouw.
Tol welken afgrond van misachting en schande is
Van Merris' party hier gevallen en welke edele
werktuigen zy toch gebruiken wil of beter moet
om den invloed van zekere persoonen te benemen
en de aendacht van zeker publiek tot zich te trek
ken! Waerlyk ais men dit volksken van hooge en
leegen rang zoo ziet le samenspannen om zulke
schandalen uit te melen, zou ik alligt in hel gedacht
vallen van den korrespondent uil Reningbelst en die
gasten laten apenmuilen zooveel het hun lust en
belieft, wel overtuigd zynde dat zy door hunne
aperyen niemand anders kwetsen dan hun eigen
zeiven gelyk de Aep-Barbier van den fabulist:
arme zy zullen welhaest geheel uitgebloeid zyn!
a
Progres van de Morale Indépendante. Het
gaet er wel inde privative sociëteit van den zolder.
Zondag iaetst was er weerom een bal, en een groot
bal; als men de coatumen zag der danseressen men
had waerlyk gezeid dat bet al keizerinnen waren.
De zomersche costuinen hebben de byzonderste
victoire behaeld. God betere het!
