keld. dieBismark, van de Voorzienigheid, hoewel hy de man der Voorzienigheid is! nog volgens den Ouden. Den Ouden zegt dat, want in vier-en-tachentig jaer heeft hy vele mannen van de "Voorzienigheid gekend: deeene waren den troost en de weelde van de natiën, en de andere, de geesel of de roede! Wat zou Bismark zyn, die lydt en ziek is?... is hy een engel of eene roede der Voorzienigheid, 't is te zeggen een gewezen engef? 'k laet het te raden! Garde-Civiek. Ja 't, Zondage laelst, hoe wankelbaer ook 't weére was en hoe snerp de noordewind blies, 't was exercitie en inspectie der Burgerwachten. Uitgesteld en kon het niet meer, want de Majoor zelve zou wel zyne commande vergeten en in één tyd van arme sur Cépaule droile tot aen place repos doen. En ook, dal de Pruissen- sche een keer kwamen dan! Dus, rond negen uren, al de burgerwach ten, met en zonder galons zilver of goud, ze stonden daer op de Koeimarkl, elk rond zyn vaemje. 'T geroffel der trommels en de trom petter der halve battery, die aux chatnps blaesde, gaven 't sein dat de Majoor aen- <kwam. Inderdaed, hy slapie statig voort op zyrd tpeerd gezetenzou Engel schryven; en, pa ndoerende op zyn peerd, zyn by manie- re van spreken, eh ja! gaf hy een oogslag op de gelederen, en 't was par file d droile of dgauche, regie naer de Groote Markt!... Daer stonden ze, de garde-civieken, bran dende van vaderlandsliefde, fier in hunne houding en dapper van uilzigl, dweers door negen misse, hooye misse, en ja, elf en half misse!Da! zy maeren komen vari Pruissen!... Die stonden te kyken, hankeidenü. Opent de gelederen! wierd er hevolen, en het oogensehouw begon. De Majoor, altyd statig voortstappend, op zyn peerd gezeten. De heeste ('k wil zeggen 't peerd) en gebaer- de nooit dat de hoogmisse klopte, de Pom piers speelden al hunne deuntjes uit, en, vol zclfsgenoegen en innige voldoening, slaekte de Majoor een glimlach! Sluit de gelederen, klonk het over de Markt! En zy kwamen, al de nieuwe over heden, voor 't leger, ('k wil zeggen de burgerwacht in slagorde,) om van hunne onderzaten herkend te worden! Nu, beter late of nooit! Eerst de kapitein, en 't was luitenanten, onderluiteuanten,onderofficieren, kaporaels, en wachten, daer zyn uwe kapiteins, en gehoorzaemheid aen al wat zy gebieden zullen! De Brahanconne weêrklonk over de Markt en V hemelland met den slaenden Ferdinand, zy kroonhalsden. De eene voel de achter zyn kane, en den anderen, zyn kin langde!... Voorts was het de beurt van den luite nant-kwartiermeesterhy ook kwam voor de pinne, en, Majoor en kapiteins, 't was al vergelen! Zoo stond hy vof prael en pracht onder de witte pluim die zyn magtigen schedel bedekte en boven dat uitstekende vernuft wèpperde en tot eerbied wekte! Ja, "k zeg het zonder lachen, 't was eene dood- sehe stilte als de donderende slem van den Majoor in 't fransch uitriep: Ozzefer-luite- nanlen, onderofficieren, kaporaels en wach ten, daer is de luitenant-kwartiermeester, en al onder hem! en ton obéira a lout ce c/iiil commandera, en de tar ra ta la van de Brahanconne lunderde in de lucht!... Hoe hy praelde, hoe hy pronkte, hoe 'l goud van zynen bril glinsterde en de pommade van zynen imperiael! incredibile memorata est, 't en is niet zeggelyk!... En hoe trok hy achter zynen stok om tesalueeren aen zynen Majoor,en't was zyn degen dien hy vastnam, slinks weg maertoeh!.. he ja, van aeridoe- ning en weinig gewoonte en wist hy niet waer ermee blinden!... Maer toch fiks d'«- plomb, hy blonk van verwaendheid en zelfsvoldoening, en al de wachten zongen legelyk, binnens monds: Hy gevoelde 't, de kwartiermeester,, 't effekl dat hy teweeg bragt, en, opgetogen, stond hy voor de Hamburgsche, die hetn die glorieryke toekomst voorspeld had! Is het toch geloovelyk, peisde hy, ik, vreemdeling van Yper, eerst drukker van Lieve-Vrouweheeldekens van Saletle, later artiste, verder commandeur van 't orde der Vlaemsche Sterre, ton opsteller ten deele en uilgever van 'l Baraickekieken, bescherme ling van den Ouden, confident van den kleinzoon van grootvader, enz., enz., enz., en nu! nu! in eenen wip van sergent-majoor tot luitenant-kwartiermeester gesprongen! Zie: myn zilveren ceinturbn, myn witte pluim!... En dat in de plaetse van een def- tigen Yperling, sedert zoolang eenparig ge kozen! Ik in zyne plaets!... O Hamburg sche!... en ik ben dat al geworden, en myn herte kan dat uilslacn! De Hamburgsche zy gezegend!... Anders... Waerlyk, men zag hem zwollen en krop pen! Een geluk dat het l'einde geraekte en dat de Brahanconne plat gespeeld wierd.... voor hem!... Eindelyk begon dc défilé. Dc luitenant- kwartiermeester, in bedwelming nog, met eenen regtsoirikeer stond aen don linker kant, en 'l zilver en 't goud gaven eenen weèrglans in de lucht, juist lyk by de ha ringvangst!... 'T peerd van den Majoor deinsde en regtte zyneooren! Alle oogen waren op hem gevestigd en 't licht van de Sterre liet al 't ander in 't duis ter! Eenige vreesden dat hy over zyn degen gingen vallen, lyk den anderen keer over zynen savel; en, zoo gezwollen van hoog moed en pretentie 't ging een ongeluk ge beuren! waerachtig hy spleet!.... Wat een verschil! Held van de Cour de Bruxclles, held van den vierpot, held van de buitencyffering uit de Sterre! Maer nu de held der burgerwacht, en van al de kwar tiermeesters van 't land! Ja, 't is zeker: Fricadellenieuws. Zy waren nog een keer op hunnen post, defricadellen, Zondage, en nog een keer te wege om bou tjes. Maer zy hebben 't niet gerischierd; want de Lamoijes waren omrfngd en bewaekt, door geen policien dat zyn de fricadelle- bewakers! maer van eene menigte ouders der Lamoltekinders, die geenszins van zin scheenen hunne kinders te laten uiljouwen en begekken of stooren... door dat frica- de lier as! Nog een moertje. Hoeveel wint ge met't kussen voor nieten, de boutjes voor nieten, 't garen voor nieten! hoeveel wint gy? Zestien centiemen daegs! Zestien centiemen!! kweekt ze daermêe, met zestien centiemen! en laet ze vollaerds eten op O, H. Hemelvaerl!... Sterre. De Vlaemsche Sterre heeft nog een keer leute gehad. 'T schynt dat het de feestdag was van haren Engel, en dat nien dien Engel besteken heeft met twee zilveren lepels. Om ryspap te eten, ze ker? By de aenkomst van den Engel, in de zael, zegt de Toekomst, wenschte de magis ter-souffleur-onder-voorzitter hem welle- kom. Arthur begon te weiden (weiden in eene zael daten is toch maer vies, had bet nog in eenen meerseh geweest waer men gcmcenelyk zulke leeuwen laet weiden) en het eene discours volgde op 'l andere, en men zei en men zwoer dat Engel een Engel van liefde was, een Engel van verstand, van welsprekendheid, van zelfopoffering; een moedige Engel, eern ondernemend Engel, vol hoogmoed en.... zeker ook vol pretentie! ("Zulke engels gelykera welhaest aen duivels, hé?) De Entrel. diep getroffen, (tot aen zyne teen, zeker?) bedankte in eene ongezochte tael, ('l was zeker cfe tael die wy hem ken nen en die dien Engel eigen is?) en beloofde dat hy de Sterre zou bystaen en verheffen tot in den zevenden hemel, maer dat zulks iremakkelyk gaen zou, daer al de leden een duwtje gingen meehelpen; en dat zy van daer hare stralen op Yperen zou nederschié- len. Alsdan nam Engel de twee zilveren le pels en riep uit: Dit is de schoonste dag van myn leven! Baes, vult de stoopen! en gy, Sterrelingen, wel mag het u bekomen! Ver- verscht maer uwen lever!... Donderdag, Ons Heere Hemelvaeéldag, deed de Engel zyne Sterrelingen dansen. Ter dezer gelegenheid was de zael in eenen bosch herschapen. Weet gy waerom? Dat was om hen te laten weiden die geen lust tot dansen hadden. En springen, drin ken en zingen zullen altyd 't doel der Slerre- hngen blyven, daerïn zullen zy krachten putten om van dezen zomer naer den prys- kamp van Brussel te gaen. Leve de vreugd! zegt Engel, en vivat Brussel!... De boer zal 'tal betalen en groot moeder ook... Als het maer op verlichting aenkomt!... Boesinghe. Dus, ons proces is ge wonnen. De Correspondent-Ridder is t'en- den zyn latyn en hy gekt!., nateurlyk met Pastor en kerkbedienden; en hield hy hem nog tevreden daermêe, maer hy spot met O.-L.-Vrouwe van Lourdes, met liet gebed, enz., en dat is blasphernie!... God vergeve hem zyne schandelyke blasphemiën!... Daeraen kent gy, Boesinghonaers, daeraen kent gy 'l fyn libera el gebroed! Als ze ie- vers in de matte komen om te redeneeren, hunne laetsle woorden zyn blasphemeeren, en vuilbekken, en schelden; maer antwoor den, niet! nooit! Inderdaed, peist een keer waer zy begos- ten: 't was eerst de zoogezegde eerroooery 'l was dan over de twistzaeijers op Boesin- ghe, 't was eindelyk op de gueiperse! Op al die punten hebben wy redens gegeven, wat gepeperd, 't is waer, maer redens die elk gezond verstand voldoen moeten. Weerzeg en is er niet gekomen, lenzy smaedwoorden en, ongelukkiglyk, blaspemiën en godrleloo- ze tale! Welk zyn de gasten te Boesinghe die met zoo een kalant iets gemeens hebben? 'K vrage het aen ieder welpeizenden Boesinghnaer, kan zoo eene party achting verdienen, en die zyn eigen eerbiedigt, moet hy daer zyne rugge niet naer keeren? Nu, de Ridder van 'l gulden vlies, vier vyf dagen ronddoolende, de verleden weke, lyk een van doolaerds of luijaerds bende, heeft overal zyn stokje van c'omrnando geproefd om te zien of de Boesinghnaers niet en gingen dansen lyk of hy schuifelde. Maer zyne woedende en woeste tael'van Zondage laetst toont dat, lyk hy l'enden zyn latyn is, ook zyne bol ten einde loopt. Becelaere. Sedert dat de Burge meester achter de goniyn zit, te Becelaere, 't schynt dat het gezag en de magt overge- gaen is tot den gemeentesecretarisen dat onnoozel ventje, dat zoo blyde is van een- twal te zyn, by faute van eentwien te be- teekenen,'t speelt op zyn poot en 't stelt den ambtenaer van den burgerstand en heel de gemeenteraed onder voogdy. Hy is secreta ris van drie gemeenten, en daermêe stelt hy alles naer zynen wil. Twee dagen te we ke is hy te Becelaere om voor de wet te la ten trouwen, en buiten die dagen, voornie mand, voor niemand en geneert hy hem. Zoo, inwooners van Becelaere, opgepast! Eer dat gy den dag van uwe trouwe stelt, past wel op hel den secretaris te gaen afvra gen, eo gy,ambtenaer van den burgerstand en Pastor, en altemale, weet hel w,,|. men trouwt te Becelaere als dc seeretarjj wil, en anders niet, noch niemand! Ja, en geloof niet dat ik gekke: 't was CtF| huwelyk op gang, de tien dagen van uitge plakt te zyn waren voorhy, de bannen \ya ren geroepen en de dag was gesteld oni hy aen te gaen; maer vooraleer ter kerke te gaen, moet men voor de wet verschyneni En ziet, dat Jultje, de secretaris, heeft den toupet van te zeggen dat hy hem voor nïe. mand en geneert, en dat hy weigert zyne fonctie te doen, dat zy moeten komen op dien dag! men heeft schoon te zeggen. maer de dag is gesteld, de familie isge. vraegd en 't is al gereed!... 'T en doet er niet aen, roept 't ventje, voor niemand! K weet wonder of men dat alzoo laten zj/ en of men dat gastje op zyn plaetse niet zal zetten, en hem doen verstaen dat hy knecht is van de gemeenteraed, en dat hv op zynen post zyn moet als het gevraegj wordt! Daerenboven, dat, als de tien dagen omme zyn van uitplakking, de ambtenaer van den burgerstand, door hem of dooreen ander zyn ambt niet weigeren mag!., '7 ware wel een belachelyk dingen alzoo onder den voet te moeten gehouden zyn van een onnoozel ventje!.,. Poperinghe. De correspondent van de Toekomst, wiens goddeloosheid gekend is, gaf Zondage laetst nog een staeltje van zyn geloove, en ook van zyne weergalooze dommigheid: Luistert: Die u wnhom, aenlioort my, die u vèrsmaedt versmaadt my. De definilor heeft uitleg gegeven daar van! Ware het niet dat ik weet dat er in den definilor en in heel zyn convent, geen ziertje eeriyke scliaemte en is; maer'k zou verwonderd zyn dat er ooit mensch zoo boven alle permissie bot kan zyn, en zoo stout zyne bolligheid drukken durft! hoort wat hy zegt: Christus heeft dat aen Petrus gezegd, dus 't is aen de Kerke van Petrus dat wy moeten gehoorzamen, maer aen de Kerke van heden niet!!! Trekt de ladder op, ongeloovige bot terik, en onbeschofte schryvelaer! En leert aen een eerste communiecant hoe duin gyzyt. Maer 't moet algelyk zyn dat er nog zulke dommeriks zyn, die daermec zouden voort- gaen en al peizen dat ze nog religie hebben heel hun geloove verliezen. Daeroin dan zielhier hoe dom het is: AlsChristus zyne Kerk ingesteld heeft en gebouwd op Petrus, heeft hy erby gèzeid: ik zal mat u zyn lol het einde der eeuwen en de mag ten der hel zullen legen haer niel vermogen.Is 't waer dat Christus zyn Kerke geslicht beeft voor al de tydenen bygevolg voor onze tyden? bygevolg dat Christus Kerke nog beslaet, ofwel de woor den van Christus zyn valsch! Hewel: bestaet zy nog, gehoorzaem moet men haer zyn lyk op den tyd van Petrus! Zoo van de twee een, de definilor en aenveerdt Christus Kerke in Y gcheele niet, en waerom toen zoo laf- hertig, schynheilig, zoo boos en dom daer- van te spreken? ofwel hy aenveerdt ze, en als 't zoo is hy moet hy, lyk een ander, aen- veerden dat zy nog bestaet en dat by Hue' onderdanig zyn moet. Zeggen dat de Kerke van lieden de Kerke van Petrus niel en is, is een dwaesheid, eene ketlery, en 't heilig Evangelie looche nen! 'T is zeggen dat Christus geen Kerke ingerigt heeft. Want indien Christus Kerke nu niet en bestonde, zy en zou nooit beslaeii hebben! Voelt gy uwe dwaesheid. definilor! defi nilor zeg ik want 't geen gy zegt van 'I latyn, is even zoo dwaes! Explicator zeg1 Cicero, meent gy. Hoort, kozen, hadt g) een oordje verstand gy zoudt weten dal Cicero nooit geweten en heeft wat dat een En nis die innn zal sterven, 'T zal droefheid zyn in 't vaderland! En wy, wy zullen derven Dal eeuwig groot verstand! bis voor 't laetsle Eu nis die man zul sterven, 'T zul droefheid zyn in 'l vaderland! En wy, wy zullen derven Dat eeuwig groot verstand! (bis.)

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1874 | | pagina 2