D I
I S
1
OMMELANDS,
T
I
BUITENLAWDSCH IIEUWS
Of> Zaterdag, 13d™ Mei 1899.
5 cent! men 'l blad.
34s jaar. Talmerk 1674.
St Michielsschole
De nieuwe kieswet
en het Land
Spanje
Transvaal
Frankrijk
Priester Daens te Yper
Philippijnsche eilanden
Te trekken blJ den Uitgever, T* 36, in de Boter,trate, te Yper, en bij 's lands boodschap,vezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 t'. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 36 te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Het is nu 20 jaar geleden dat Sént
Michielsschole gesticht werd.
Twintig jaren zijn verloopen sedert
dat Mr De Meulenaere zaliger met
zijne schole van 13 leerlingen, onder
het spotgelach van sommigen, over de
Groote Markt trok.
Dit kleen getal was het nederig
zaadje dat geworpen in den akkel
der vrijheid, onder den zegen Gods en
door de zorgen van den katholieken
iever, weelderig zou opschieten en
naderhand een grooten boom worden,
die overheerlijke vruchten ging dra
gen.
Die vruchten genieten wij heden
daags.
Immers de Sint Michielsschool telt
nu bij de 400 kinderen, een klaar be
wijs dat zij het volle vertrouwen der
ouders verdient.
Haar naam is reeds lang gemaakt,
daar zij om maar van ééne zaak te
spreken in de openbare wedstrijden
eenen onbetwistbaren roem verwor
ven heeft.
Eereen dank aan God, den Gever
van alles
Eere en dank ook aan de milde
weldoeners, die in Gods hand het
werktuig zijn geweest van zoovele
goed
Die heugelijke verjaring dient ge
vierd te worden.
Daarom worden al de tegenwoordige
leerlingen van Sint Michielsschole uit-
genoodigd om, op 2en Sinxendag toe
komende, zijnde Maandag 22en Mei,
ten 9 1/2 ure te vergaderen in Sint
Michiebschole, Elverdinghesfraat.
Vandaar zullen zij stoetsgewijze,
met S' Michiels-Harmonij aan 't hoofd,
en de 100 Turners, naar Sint Maar
tenskerk optrekken, waar ten 10 ure
de solemneele Hoogmis zal gezongen
worden door de schoolkinders.
Onmiddelijk na de Hoogmis,wijding
van het prachtig nieuw vaandel der
S' Michielsgilde en gezang van het
vaandellied (getoonzet door Mr Van-
houtte, kapelmeester in S' Maartens
kerk).
Daarna zal de stoet de kerk uitko
men en langs de 1 .eet,de Elverdinghe
straat, de Luikstraat, de deSluers
straat, Maloulaan, Statiestraat, Hoter-
straat.Hijsselstraat naar Sint Aloysius-
schole trekken.
s Namiddags ten 4 ure, plechtig
lof met Te Deum in de kapel van Sint
Aloysiusschole.
Alle oud-leerlingen en vrienden der
St Michielsschool, die bij vergetend
heid geene uitnoodiging zouden ont
vangen hebben, worden vriendelijk
verzocht het tegenwoordig bericht als
dusdanig te aanzien.
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
OJ.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 8 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van do Agënce Havas, te Brussel, Tk,32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n«8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 'r Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlanderea wonen.
Philippijusche legefsL i? 11elk'ndeP l0e^en' da' toch doen,
ailS8Chie,n °P St ate; fmaakt spel ,d' het h"n «j moeten het doen, en nooit
waarmede ons katholiek Staatsbestier niet nooit, nooit elkander bestrijden, noch ver-
"ioe. te -enen. deeldheid in hunne rangen laten komen. Als
Vermits zij het met anders willen, zal het Lij u verdeeld, zult gij de nederlaag lijden,
ontwerp zonder henen tegen hen gestemd Vereenigt u om den zegepraal van het socia-
pergezag op dr
wil voeren.
Heden zijn wij ooggetuige van oene soorte
van de zaak Dreyfus, hoeft zijn ont
slag ingediend en is vervangen door
M. Krautz, minister van openbare
werken, wiens zetel aan den senatenr
M. Moneslier is toevertrouwd.
Maandag werden in de Fransche
Kamers ondervragingen gedaan over
de redens van dit ontslag. Gedurende
de bespreking grepen zulke hevige
redetwisten plaats, dat de censuur toe
gepast werd op den volksvertegen
woordiger tl. de Lazies, omdat hij
zegde dat do binnenlaudsehe politiek van vertoog waaraan de liberalen ons sedert
hierin bestond s morgens ja en Ijaren gewend gemaakt hebben
s avonds neen te zeggen, en de Moesten wij het meeste deel der liberale
biutenlandsche politiek wangen te'
hebben, die niet meer blozen onder
de kaakslagen.
Zaak Fovaux te Rijsel. Nu en
dan worden nog getuigen door den
onderzoeksrechter M. Delate onder-
hoord, doch hunne verklaringen leve
ren niets nieuws op. De zaak is nog
altijd even ver. I hopige pogingen van liberalen en socialisten
M. Dutilleul, gewezen policiekom-l"m 'and in woelinS tfi krijgen,
missaris, die de verl,-dene week aan- kieren d«r liberal, mof.en
gehouden werd onder beschuldiging 1i(! het over hun herte niet meer en kunnenL,.i'[20" maat
van omkooperij van getuigen in de krijgen. en bekennen dat geheel dat spel 6" "e egeriheid ingericht,
zaak Fovaux, is nog altijd aangehou- eene kluebte is en bovendien boter aar, de V°T no9^s dat er geene melding
den, niet voor omkooperij, het.een galge. igemaukt zij van ingangprijs, inleggeld of
ontkend wordt, maar om gebruik ge-L De liberale Chronique zei over korte'welkdaniSe ander<> ^gelding
maakt (e hebben van eenen titel dien Lagen
ten socialistische dagbladen gelooven, het
land stond nu in rep en roer, in vier en
vlamme tegen ons katholiek Staatsbestier,
Icausüt d'; nieuwe kieswet.
En als wij buiten die gazelten kijken, en
t Land zelve bezien, wij en worden niets
geware tenzij.... eenige zeldzame en wan
worden.
Zijn vrij van zegelrechtde afflehen der
gemeentebesturen handelende als afgeveer-
digden der uitvoerende macht, (Zegelwet-
boek, art. 63, 1°,) alsook degene die de
bijzondere belangen betreffen der gemeen
ten als burgerlijke personen aanschouwd.
(Ze-elwetboek, art. 63, 3°.)
Deze grondregel is door velen slecht be
grepen, en wij achten het nuttig de aan-
lismus te beletten, want die zegepraal ware
voor Belgie eene onmetelijke ramp. Ja,
waarlijk, draagt nooit de wapens tegen el
kander, katholieke Belgen, maar werpt u
met vereenigde krachten en onwrikbaar te
lgen de plannen van het socialisms, en belet
toch zijne viktorie
Dat zijn de woorden van den Paus.
Hier hebben wij het antwoord
De afgeveerdigden van den liberalen
dacht der belanghebbenden op de volgende I b°nd' de" Pro£ressist'sc'ien bond, de socia-
inlichtingen te vestigen: I listische partij.de liberale werkliedenpartij,
De programma's der feesten door eene de ehnslene volkspartij zijn het eens....
gemeente vastgesteld, mogen vermakelijk- Pm de" S,njd tegen het gouvernement te
1 v°eren met alle de middels die hun de doel
treffendste zullen toeschijnen.
Geteekend Priester üaens voor de cbris-
hij niet bezat, met zich voor
van den veiligheidsdienst te
doorgaan.
agent
doen
leue volkspartij, Jourdain voor de liberale
werkliedenpartij, Neujean voor den liberalen
Wanneer feesten, door bijzondere veree |f01,d' Van voor denzelfden bond, Paul
iirinrran L. |Janson voor den progressistischen bond,
or j i- i 7- I «ïgfingen of maatschappijen ingericht bei
I '/S -~V»h'dmd,ev,0,,„Msle voorw-rp uitmaken 2S
mnlmgen kei StaaMalter mtpuoheodoordeze maatschappijen .er.eerdind
wen, en de sprekers toejuichen. Maar Lp hare kosten gedrukt en in openbarel,
Italië DAAR ZIJN ER MAAR EEN handsvol, ENjpl atsen uitgehangen, moeten deze ffichen "S°n
Het nieuw Ilaliaattsch ministerie I ltZn ftl/LTTÏ' «*»- W*
is samengesteld als volgt - minister 9 le Z'/n er d<* gemeentebestuur, het toekennen
van buitenlandsche zaken en voor- belan9 ^llen in de kieswet Onder-Leus hulpgelds of de afwezigheid van alle,
zifter van den ministerraad generaal I" vraa9l ze over het kiesstelsel van hel gedacht van profijt, zijn onvoldoende oa I Den April jongstleden zegde kardinaal
Pelloux minister van binnenland-1Staatsbestier koevele zijn er he- Dusdanige affichen aan het zegelrecht te doen üü0ssens in het katholiek kongres teNijvel:
sche zaken M. Sonino minister van L kwaam u te antwoorden ontsnappen. K Gister no^ sPrak de Paus dit woord uit:
Emile Van der Velde voor de socialistische
partij.
Daens is daar juist op zijne plaats met
en Van der Velde. Maar is die plaats
'leze door den Paus aangewezen
Neen, integendeel.
financiën: M. Salandra minister I Dat noem ik rechtuit gesproken, en den
van oorlog M. Mirri en minister der „agel op den kop slaan.'
scha!kist M. Prinetti. Het is M. Pel- [jjp i,ftrlp wn.,,H.n
i i I e Korte woorden zijn een ronkenden
loux, die op order van den koning, LMn.i„„ Aan
hel nieuw kabinet samengesteld heeft. 3? g !f eemge d0ZlJ"e",
D-lui.spelers, pennelekkers van stiel, die de|zlJn
verwaandheid hebben de openbare denk
wijze te maken.
ontsnappen.
De voorschriften der zegelwet zullen
I hel toekomende streng toegepast worden
In Spanje heerscht er zulke groote
droogte, dat, de oogst, van nu reeds,
als gansch mislukt mag aanzien wor
den. Jn eene zitting van den minister
raad, verklaarde de voorzitter M.
Silvela aan de koningin-regentes, dat
er voorzorgen dienen genomen te
worden, om de groote landbouwstre
ken togen dergelijke rampen te vrij
waren, en dat er nieuwebesproeiïngs-
I kanalen zouden moeten aangelegd
worden. De zitting eindigde met een
lëkreet te teekenen, strekkende tot
het vepeenon van 6 millioen pesetas
voor.... nieuwe versterkingswerken
op de Canarische eilanden.
grammen, tn
Zaak Dreyfus. Het verslag van
den heer Ballot-Beaupré over de zit
tingen der vereenigde Kamers van
het, verbrekingshof, zal in de eersle
dagen neergelegd worden. De Joden,
wier geldkas nooit, uitgeput is, ver
klaren, dat zij de beweging ten voor-
deele van Dreyfus zullen hernemen,
indien tot, de herziening van het
proces van 1894 niet besloten wordt,
zelfs dan wanneer het vonnis zou ver
broken worden.
Ontslag van eenen minister. De
Minister van oorlog, M. de Freycinet,
moede van al de tegenkantingen, die
bij in de Kamers ontmoet ten gevolge
M. Krüger, president der Trans
vaalsche Roers, heeft dezen verwit
tigd, dat zij zich togen alle gebeurlijk
heden moeten gereed houden, omdat
bij den oorlog vreest met Engeland,
wiens minister van koloniën, M
Chamberlain, volgens hem ware
oorlogsbedreigingen in zijne redevoe
ringen uitspreekt.
Maar daar is nog meer.
Er zijn liberale, gazetten die percies xód
kwaad niet zijn op het stelsel door het Mi
nisierie voorgesteld.
Zij vinden zelve dat hel beter zou zijn bet
I voorstel van het Staatsb<-stier ie aanveerden.
Onder andere zegt de Précurseur van
Antwerpen
Wij hebben liever iets dan niets.
IVolnu indien het ontwerp van
't ministerie maar een deel geeft van
o de Evenredige Vertegenwoordiging
het wil nogtans die hervorming in
de wet brengen.
Dit is, volgens ons gedacht, eene
zake van groote aangelegenheid...
D ij zijn kort weg, en dweers door
i ts in Vrankrijk dat de briefporten duurst
Men betaalt er 0,15 c. per vijftien
ons land en moeten wij ook
niet boffen met den goêkoop, ten minste voor
de zware brieven. Wij betalen 0 10 c. pei
vijftien grammen.
o Duitschland 0-12 -i/a c. (een penning)
Het bestuur van alle de katholieke werken in
leen bisdom komt van rechtswege aan de
bisschoppen toe.
Van den anderen kant loopt pastoor Daens
met twee liberale kluchtspelers van Brussel
het Maison du Peuple van Brussel bezoeken,
de hand drukken der socialisten die het be
sturen, hun zeggen en herzeggen dat hij hun
vriend, hun bewonderaar en hun helper is.
Is de roode Maison du Peuple een kalho-
tol vijftien grammen en 0-2S c. tot aan 25| ':K vverk ^6eü> ''et is tegen de katholieken
'gericht.
grammen.
In Engeland 0-10 c. lot aan 28 gram
men; en 0 05 c. daarbij per 57 grammen.
Zwitserland: 0 10 c. tol 250 grammen.
Een brief van 200 grammen kost dus in
Zwitserland 0 10 c in Duitschland 0 25 c.;
in EngelB' d, 0 30 c.; in Belgenland, fr.1-40
i ll in Vrankrijk, fr. 2 10
t VVieir reeds meermaals aangekondigt
dat in t korte da briefporten i;i ons land zul
len afslaan. Zij mogen, zoo men ziet.
Scne plakkaart, op de muren onzer
partijgangers der Evenredige Ver-1s'ad aavig ovnlakt, tat ons weten dat
'Viestor Daens naar Yper komt.
Niettegenstaande het regenseizoen
sedert eenige weken op de Philippijn
sche eilanden aangebroken is, duurt
de oorlog met de Amerikanen nog
al tijd voort. In de laatste dagen heb
ben deze de steden Balinag en Ma-
lolos ingenomen en aanzienlijke hoe
veelheden rijst, suiker en andere
levensmiddelen buitgemaakt,. Do in
boorlingen van het eiland hebben de
steden San Francisco en San Thorna
gansch vernield en in brand gestoken.
Nu en dan ondergaan de Amerikanen
kleine verliezen, vooral bij onver
wachte aanvallen doch zij behouden
het meesterschap en drijven de Pbi-
lippijnen gedurig op de vlucht.
tegenwoordiging
IVij zouden niet verstandig te
werke gaan indien wij dat voorstel
van de hand moesten wijzen, omdat
het de li. V. in zekere mate aan-
veerdt.
ls bat niet verstandig gesproken
Wat rno' t men dan gelooven van al dai
Hij komt er in gezelschap van de
heeren Jauson en Grimard, twee van
de grootste vijanden van Kerk en
Staat.
Hij komt cv, zegt de plakkaart, spre
ken in de stadstooneelzale.
Naar wij vernemen zal hij dédr nie
gi weld en die zoogezeide verontweerdiging spreken
I Des te meer dat het weisontwerp, reke-1 De plakkaarten waren aangeplakt
Hing houdende van de tegenwoordige om zonder dat er toelating gevraagd was
sl aidighedeo, gereed is een groot gelul ,„u ,1e too,teelzale te gebruiken
zijner vrienden te slachtofferen. 1
Zouden liberalen en socialisten, indien
zij meester waren, bereid zijn alzoo le han
delen
Zij zouden hen haasten
gelegenheid leggen wij ou-
Wij en hebben zeker die bekentenissen
onzer vijanden niet noodig om te domi zien
hoe rechtveerdig en hoe onpartijdig die
nieuwe kieswet is van we ge het ministerie.
Maar die bekentenissen doen klaai lijk zien
hoe rechtzinnig die liberalen en socialisten
er dier
ze lezers den volgenden artikel voor
oogen.Hij is getrokken uit het Nieuwst
van den dag, en schijnt ons bijzonder
geschikt voor deze omstandigheid.
Leest en oordeelt
Is het door de bisschoppen bestuurd
(Neen, men vervloekt, haat en bevecht er den
godsdienst zooveel men kan.
Daens verkiest dus de socialisten boven
de bisschoppen en boven de stellige bevelen
van den Paus.
bi diezelfde redevoering zegde de kardi-
oaal-aartsbisschop van Mechelen verder
Het is van het opperste gezag des pausen,
dat wij oris ordewoord ontvangen.
En op het bevel des pausen schrijft kardi
naal Rampolla aan M. Verhaegen
De H. Vader hoopt de eendracht onder
alle de katholieken te zien aangroeien en
vaster worden.
Daarop antwoordt M. Daens in zijne gazet
vVeert u, haast u om zulke heidensche
alléeuheersching (de katholieke meerderheid)
al le breken. Barbaren zijn 't
En te Brussel komt hij op de meetingen
van framassons en socialisten bulderen
Er is eene wet zoo oud als de wereld die
zegt Weest eerlijk, gij zult niet stelen En
de katholieke kieswet is eene oneerlijkheid,
is een diefstal
Alzoo verstaat hij de eendracht onder
katholieken en het ordewoord van den H.
Vader.
fs dat katholiek en geioovig zijn
Neen.
Kardinaal Rampolla had wel gelijk het te
zeggen Zij zijn oneerlijk en te kwader
trouwe... Dat is een man die den heiligen
vv n Vader veel verdriet aangedaan heeft en nog
XIII fm dr°h Iee' hi,CH'"li2? u Leo|dagelijks aandoet. Wat speelt hij eene slechte
Xlll lot du belgische dagbladschrijvers, om Irol
de macht te hebben het socialismus te keerf
te gan den triomf der «volutin te belet- D„ zij„ nu d8 lwee lussc|lell w#|.
ten. Alle de katholieken, allen, allen uloeten Ike hot vlaamsche volk te kiezen heelt
!B9
yper
m
m
in