DIT IS
EN OMMELANDS,
m
m
KATHOLIEKE WACHT
Zondag 27 Oogst 1899
GROOTE
zonder inleg
I
rn
BUITENL4NDSCH NIEUWS
IA MTS EL IJ K
Op Zaterdag ^6' n Oogst 1899.
r> centimeiï 't blad.
34ste jaar. Talmerk 1689.
in het Katholiek Volkshuis.
Frankrijk
Portugal
In Oosten rijk-Ho ngarië
Soedan
Transvaal
Het Festival
Een oudversleten vooisje
mm era» jm
Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Vperen hij 's lands hoodsckapwezen ofte pont, tegen 3 frank 's jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
ti-
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0f30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken
De Hoeren van de Agence IIavas, te Brussel, Tk,32,in de Mag :u!»na-
strate, en te Parijs, n°8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die guiten O
Westvlanderen wonen.
Inschrijving van 11 tot 12 ure en van 1 1/2 tot 2 1/2 ure.
De tombola zal in ééns zijn ten 5 ure juist.
Zaak Dreyfus. Deze week zijn
de openbare verhooren in het proces
Dreyfus voortgezet geworden. Daar er
een groot getal getuigen opgeroepen
worden, zullen de zittingen tot in
September duren. Daarna komen de
pleidooien voor vier of vijf dagen,
zoodat het proces niet vóór 10 of 1
September zal gedaan zijn. Slechts
dan zal men met zekerheid kunnen
zeggen of Dreyfus zal veroordeeld of
vrijgesproken worden. Men is echter
algemeen van gevoelen, dat het tegen
woordig ministerie Waldeek-Rousseau
zich vooral de vrijspraak van Dreyfus
ten doel stelt.
In dc zittingen van den krijgsraad
pleiten de meeste getuigen tegen
Dreyfus andere, zooals Picquart zijn
gansch ten gunste van den betichte.
Na de getuigenissen der vijf gewe
zen ministers van oorlog, komen deze
van verschillige generalen, kolonels,
kommandanten, oüicieren en eeuige
bijzondere personen.
M. Labori, een der advokateu van
Dreyfus, is volkomen hersteld en
heeft sedert Maandag, zijne plaats aan
de balie hernomen. Verschillige per
sonen zijn aangehouden geweest, als
verdacht van den moordaanslag op
M. Labori. Allen zijn weder in vrijheid
gesteld. Een ander, die aan twee breu
ken lijdt, heeft per brief laten weten
dat men hem mag aanhouden omdat
hij de aanvaller geweest is. Doch voor
het gerecht gelooft men niets van
zijne verklaringen, daar het hem on
mogelijk zou zijn zoo snel te vluchten
als de laffe dader.
Het lokaal der antisemieten in de
Chabrolstraat, waar de anarchiest
Ghérin zich verschanst, wordt van
langs om strenger door de republie-
keinsche wacht en door de veiligheids-
policie bewaakt. Reeds verschillige
personen hebben bij Ghériu voor bij
zondere zaken mogen gaan en verkla
ren bij hunne terugkomst dat Ghérin
en zijne gezellen vast besloten zijn
liever te sterven dan zich over te
geven. De overgaaf zal evenwel niet
lang kunnen uitgesteld blijven, daar
er bijna geen voedsel in het lokaal
meer aanwezig is. Men verzekert dat
Ghérin het niet langer dan tot Zondag
zal kunnen uithouden. Het zon ons
niet verwonderen, indien er in deze
twee laatste dagen der week erge on
lusten te Parijs plaats grepen. Men
mag zich in de eerste weken aan de
rampzaligste gebeurtenissen verwach
ten. De grootste dagbladen melden
dat de burgeroorlog onvermijdelijk
schijnt.
Vierleden Zondag stond de revolutie
op het punt uit te breken. De anar
chisten en socialisten hadden eene
manifestatie belegd op de Republiek
plaats, doch in het vooruitzicht van
groote wanordelijkheden, waren daar
bijna zooveel soldaten, gendarmen en
policieagenten aanwezig, als betoo-
gers. Dank aan den krachtdadigen
tegenstand der gewapende inachl,
konden de manifestanten hunne ver
schillige groepen niet bijeen krijgen
en liepen naar eene andere plaats en
van daar in verschiliige kwartieren
der stad. Door hunne baldadigheden
en gruweldaden verspreiden zij den
schrik onder de bevolking en werden
op verschillige plaatsen handgemeen
met de soldaten. De ruiten van twee
kloosters werden ingesmeten. De be
toogers waren op het punt een oud
mannenhuis binnen te rukken toen
zij door de republiekeinsche wacht
uiteen gedreven werden.
I)e plundering der Joscfskerk deed
de baldadigheid der revolutionnairen
ten top stijgen. Rond 5 ure, een wei
nig na het lof, kwamen rond de 200
betoogers al huilen en tieren bij de
Sint Jozefskerk aan,braken hij middel
van ijzeren staven het ijzeren hekken
op en beukten de paneelen in den
zware eiken kerkdeur.In een oogwenk
werd de kerk door de woeste bende
bestormd. De kostbare schilderijen
werden gescheiird, de beelden werden
in gruis geslagen de kommunieban-
ken, de biechtstoelen, de wijwater
vaten, de doopvont, de tabernakels,
de vazen, de kandelabers, de relikwie-
kassen werden afgerukt en verblijzeld;
de offerblokken werden opengebroken
en geledigd; de ciborie werd uit het
tabernakel van den hoogaltaar geno
men en met hamerslagen vernield
de stoelen, de tapijten, de kussens, de
boeken werden op eenen hoop voor
de kerkdeur geworpen en in brand
gestoken.
Intusschen had de koster, die zich
gelukkiglijk uit de handen der af
schuwelijke beeldstormers had kunnen
losrukken, de policie verwittigd.Eene
afdeeling der republiekeinsche wacht
kwam een einde stellen aan de heilig
schennis. De onteerder,s der kerk wa
ren gewapend met revolvers, en met
lange messen,die zij in eenen ijzerwin
kel gestolen hadden, zoodat eene ijse-
lijke vechtpartij tusschen policie en
anarchisten plaats greep. Rond de 25
aanhoudingen werden gedaan. De
voornaamste deugnieten ontsnapten
en gingen elders hunne losbandigheid
tot laat in den nacht voortzetten
Op verschillige tijdstippen van den
avond was het geharrewar zoo alge
meen dat men geloofde dat het begin
der revolutie losgeborsten was. In den
namiddag waren er in het geheel 15(1
personen aangehoudfci. 71 policie-
genten werden gekweist. M. Goulier,
policiekommissaris ea M. Dosimini,
inspecteur der policie zijn doodelijk
gewond. Meer dan 100 andere perso
nen zijn ook gekwetst.
Het al te kort vebhaal van dien
schandelijken aanslag geeft ons een
klein gedacht van het doelwit dat
socialisten en anarchisten beoogenae
bestaande instellingen omver werpen
en alle gezag, macht en waardigheid
over het hoofd zien, om aldus bij
middel van dit rechtstreeksch doel des
te beter hun onrechtstreeksch te be
reiken, namelijk, het ondermijnen
van het Roomsch Katholiek Geloof, het
aestrijden der Roomsch Katholieke
ierk en het onrechtveerdig inpalmen
der kerkelijke goederen.
Onze katholieke Vlamingen dienen
nut te trekken uit die les en een oog
in t zeil te houden voor het opkomend
en dreigend gevaar der socialisten in
ons land.
De pest die over drie jaar in China
en in het Zuiden van Azië begonnen
is en sedert dien zooveel slachtoffers
gemaakt heeft niet alleen in Azië,
maar ook in Noord-Afrika, is nu ook
bestatigd geworden in Portugal. Deze
week hebben 3 gevallen van pest te
Oporto voorgedaan. Het schijnt dat die
hoogst besmettelijke ziekte het zeerst
verspreid wordt door de vliegen, de
ratten en de vlooien.
zijn eenige onlusten, vooral in Bohe-
mi.ë, losgebarsten, om te manifestee
ren legen het Staatsbestuur en tegen
de lasten.
In Soedan (Noord-Afrika) zijn twee
fransche officieren, luitenant-kolonel
Klobb en luitenant Meynier door twee
andere fransche officieren, kapitein
Voulet en Chanoine, doodgeschoten.
M. Klobb was door het fransch Staats
bestuur naar Soedan gezonden om een
onderzoek te doen over wreedheden
die er door Vonlet en Chanoine be
gaan werden. Zij werden er door deze
twee laatsten op geweerschoten ont-
onthaald.
Zondag laatst zijn in 'al dc kerken
van Transvaal missen gezongen ge
weest voor het behoud van den vrede
of den goeden uitval van den moge
lijken oorlog met Engeland. De Boers
bereiden zich om naar do grenzen op
te trekken.
Deze feeste heeft op de ypersche bevol
king reuen goeden indruk gemaakt ten voor-
deele van onzen katholieken gemeenteraad.
Daaraan immers hebben de yperlingen
eens te meer kunnen zien dal,"wanneer er
sprake is deftige en winstgevende feesten in
te richten, de katholieken geene moeite spa
ren om de belangen van ons volk met herte
en ziele voor te staan,
Daarom juist is het dat de liberalen met
handen en voeten werken om, onderandere,
het Festival van 18 Oegst zoo kle,ene mo
gelijk te maken.
't Ware om er compassie mede te hebben,
wisten wij niet welke venijnige afgunstig
heid er daar onder zit.
Wij verstaan dat er menschen gevonden
worden die, Yper niet kennende, die prul
len voor klinkende munte aanveerderi.
Maar diezelfde prullen durven opdisscben
aan de yperlingen die met eigene oogen alles
gezien hebben van vroeger en nu, dat heet
ik met uwe lezers den aap houden.
De liberalen spreken, ja zelve stoften met
hun fameus Festival van 1890, waar, (zeg
gen zij) 93 maatschappijen deel aan namen.
Wij zeggen het rechtuit hadden zij eene
ce verstand en eergierigheid te zamen, zij
zouden van dit Festival geen gebenijd woord
reppen.
Het Festival van 1890, waarvoor zij de
kolossale somme van ACHTTIEN DUIZEND
FRANKEN naar der bliksem hielpen
Dank u voor zul se Festivals
Dat slacht mij alzoo het oude wijveken dat
koeke bakte om 't brood te sparen.
ACHTTIEN DUIZEND franks voor één
Festival
Maar hoe in de wereld hebt gij het aan
boord geleid om zulk eene somme in eenen
keer te ver teeren
Wij bekennen eenvoudig weg dat wij daar
mede geenen weg en zouden weten.
Achttien dazend franks in stukken van
éénen frank de eene na de andere geleid, dat
ware mij een zilveren koordeken van 354
meters lang
Vermits gij spreekt van cijfers, laat ons
eeneri keer eene andere cijfering doen.
Gij boft zoo met uw Festival van 93 mu-
zieken.
Achttien duizend franks voor 93 muzieken
dat komt aan 193,55 frs per muziek,
Voor ons Festival van 49 muzieken beta
len wij 3000 frs, dat is rond de 60 frs per
muziek.
Is 't klaar Nog wat anders.
Bofslag voor bofslag, en katje mij, katje
weêre
Veronderstelt nu eenen keer dat de katho
lieken zoo onnoozel zouden geweest zijn,
gelijk gij, volstrekt ook te willen achttien
duizend fianks hangen aan hun Festival.
Maar veronderstelt ook dat ze dat geld
op hunne mode zouden verleerd hebben, 't is
te zeggen aan 60 frs per muziek.
Ehwelrekent en teltin plaats van 93
muzieken, lijk gij, zij hadden er drie hon
derd gehad.
Het bad zeker dan wel geweest voor u
't En doet I
Weet gij wat dat gij zoudt gedaan hebben
Gezwegen van de 300 muzieken, en ge
schreeuwd op de
ACHTTIEN DUIZEND FRANKS!
De liberalen en kunnen 't niet verkroppen
dat ons Festival zoo buitengewoon gelukt
heeft.
Daar is een oudversleten liberaal liedje,
waarvan wij meer dan eens gewag gemaakt
hebben.
De refrein of tussehenzang is de volgende:
De liberblen kennen alles de katholie-
ken kennen niets.
Dat liedje heeft een groot getal klauwse-
kes of koeplaten of strofen, veel meer dan
het liedje van de moord van Tliierien die
er noglans72 telt.
van de
willen niets
in den
hunne
hunne
Zoo hooren wij de liberalen zingen De
liberalen zijn geleerde mannen; r k >o-
lieken zijn dompers.
De liberale scholen alleen zijn red; de
katholieke en beteekenen niets.
De liberalen zijn de vrienden
vrijheid de katholieken en
anders dan slaven.
De liberalen alléén zijn bekw am het
Land, de Provincie, de Gemeente te be-
stieren; de katholieken en kenner d 't
eerste woord niet van.
En nog yele andere koepletten
zelfden trant.
En alzoo, volgens gelegenheid,
boeken, in hunne tijdschriften, in
dagbladeren, in hunne vei'gaderinge zi ;en
zij één of meer koepietjes, altijd de refrein
herhalende
De liberalen kennen allesde katholie
ke en kennen niets.
Dat liedje is een oud liedje, ontstaan ten
tijde van Voitaire en consoorten, hevige
vijanden van al wat katholiek was.
Hel is van den eersten keer niet voltrok
ken geweestmaar daar is, nu en dan, in
den loop der tijden, een koepietje bij
voegd
Tot over eenige jaren was dit liedje nog
n aanzien.
Het was uitnemende gegeerd in het kamp
der geletterde liberale politiekers, he een
gemakkelijk is om verstaan.
Het was ook welkom bij de sukkelaars die
altijd gereed zijn om alles te aanveetden
voor klinkende munte.
Maar zoodanig wierd het gezongenen
herzongen, dat er zelve hier en daar be
gaafde menschen waren die ter goeder
trouwe meenden dat de liberalen alléén ver
stand hadden.
Ik heb zoo eenen man gekend hier in
Yper, die eene tamelijke geleerdheid bezat,
en bij wien die overtuiging zóó diepe inge
worteld was, dat hij rechtzinniglijk pcisde
dat de val van het liberaal stadsbestier in
891, voor zijne moederstad eene ra rope
ging zijn.
Hij las nooit anders dari liberale zep i.
Ook wanneer hij later bij eigene onder
vinding kon bestatigen dat het katholiek be
stier der stad juiste zoo slecht nieten w s,
integendeel: dan was er lijk een doei die
van voor zijne oogen viel.
Doch hedendaags wordt het moeilijk
menschen te vinden die eenig verstarden
geleerdheid bezitten, en ernstig meenen dat
de liberalen het monopolium of den alle u-
handel hebben van de geleerdheid.
Immers de boom van het katholiek onder
wijs, van de katholieke wetenschap, staat
daar, machtig en grootsch.in zijne g ooie en
mindere takken van hoog, middelbaar n
lager onderwijs, zoo weelderig te gr< cien en
te bloeien en vruchten te geven, dat nn
vrijwillig zijne oogen moei sluiten wilt «urn
hem niet zien.
De vruchten die hij gedregen heeft en nog
voortdurende draagt, het zijn onzr katho-
ieke mannen, de roem van Belgie.
Het zijn die mannen, onder and re, die
iet bestier van het land in handen hebben,
en wier begaafdheden en iever en edele ge
voelens zoo hooge geschat worden, dat onze
ijandea zelve moeten bekennen dat die man
nen hedendaags alleene mogelijk zijn en .be
stieren kunnen.
1 's betgeen de socialist Vandevold over
torten tijd in de Kamers openbaaiüj ver
klaarde.
t Is dus met volle recht dat wij hooger
zeiden dat dit liberaal liedje oudversleten is.
Doch en besluit daar niet uit dat het vol
strekt niet meer gezongen wordt.
In 't geheele niet.
■BKNnrattseNani
'St;
•••««saavx.Tï
A
V
A
A
