Leve de vrijheid
tM ENGELMANEN
BUITENUNDSCH NIEUWS
De groote liberale
vergadering
M. den advokaat Bossaert
M. Karei Deweerdt
Mo Vermeulen
M. Onraet
M. de advokaat Nolf
stemt onder n' 2
De Kiesvergadering van
8 October in 't Volkshuis
Hoe Serieus
Nog beter
Wie zou datgepeisd hebben
de kinkhoest
De Volksfeeslen van
Si Pieters
Frankrijk
Engeland en Transvaal
Eü die kerel, wil ik zeggen die
Karei zegt dat hij de kandidaat is der
werklieden.
Karei ge steekt daar uwen vinger in
uwe ooge, man
Al de huizen van Yper hebben een
exemplaar gekregen van het verslag
der groote liberale vergadering van
eersten October laatst.
Dat verslag is mij alzoo eenen groo-
ten liberalen boterham waarvan gij,
op het gezichte alleen, meer of uwe
bekomste hebt.
Immers aide vraagstukken die in dit
verslag voorkomen, hebben reeds me
nigmaal 't zij in zitting van den stede-
raad,'t zij in openbare vergaderingen,
't zij in de katholieke dagbladen, voor
oogen geleid geweest, onderzocht en
in 't klare getrokken.
Geheel dit dubbel blad is dus allee-
nelijk eene groote politieke zage.
Wij zullen ons wel zwichten op al
die dwaasheden te antwoorden.
Nogtans veroorloven wij oils over
dat fameus stuk eenige korte bemer
kingen te maken.
Dit stuk bevat vijf redevoeringen
die (volgens men beweert) in die ver
gadering zijn uitgesproken geweest.
De eerste is de rede van
M. Hector Bossaert vindt dat de ka
tholieken van Yper zouden moeten
gedoogen dat er nu zeven liberalen
gekozen worden en in den raad komen
zetelen.
En waarom dat
Omdat die doenwijze de toepassing
zou zijn der Evenredige Vertegen
woordiging, die nu staat om te zege
pralen in de Kamers.
In een vlugschrift, over eenige da
gen uitgegeven, hebben wij op die
ongerijmdheid ten vollen geautwoord.
Neeu waarlijk, 't en staat de libera
len niet, die 50 jaar lang baas en
meester speelden, en noch bij hooge
noch bijleegevau katholieken wilden,
't en staat hun niet nu de katholieken
te komen schooue sprekeu oru een
plaatske in den gernee iteraad te ver
krijgen, en dat omreden der Evenre
dige Vertegenwoordiging, die tot nu
toe in de Kieswet niet bestaat.
En indien zij gewag maken van M.
Colaert, die in degemeenteraad kwam,
dat zij hun wel herinneren dat M. Co
laert tegen hunnen wil eu dank geko
zen wierd, en d&t ouder het beheer
van het meerderheidstelsel.
Daarna komt de rede van
Karei, moet ge weten, is dp kandi
daat der werklieden.
Moesten wij de kans hebben te ge
lukken», zegt hij.
Ge ziet daaraan dat Karei hem
maar voorenstelt voor de leute. Alzoo
blijft hij in zijne rolle, want niemand
beter dan hij en kan de paljas spelen.
Hij zingt geern het oudversleten
vooizeke: de pastoor in zijne kerke
en de burgemeester op 't stadhuis!
Hier een vraagsken daar Karei
stief kerkelijk is, zou hij ons een ple
zier doen met te zeggen wal dat er
juist bet werk vau den pastoor is.
Karei heeft zijne kandidatuur met
de beste meening aanveerd.
Denkt niet dat ikeene kandidatuur
aanvaard lieb uil eerzucht.
Wij en peizen 't ook nietten an
dereu, daar zijn nog andere zuchten
naar kandidaturen.
Karei geeft lijk daar iets van te
kennen, wanneer hij zoo gloeiende
kwaad is omdat hij voor de stad geene
drukwerken meer moet leveren.
En a propos van werk, Karei, zegt
nen keer hebben de klerikalen ooit
een slag werk gehad van de liberalen?
Op het einde van zijne rede komt
Karei schrikkelijk kwaad op de pas
tors en de kapelaans, en, in de deftige
tale die hem kenmerkt, spreekt Karei
van eene historie van de plank op
het gat.
't Zijn Kareis eigenste woorden.
StKarei: geene personaliteiten!
Ten anderen, luister eenen keer
Zijn er in Yper geene van uwe oude
vrienden,die dat zouden kunnen kwa
lijk nemen, en u bij uwe oore trekkenl
Voorzichtig, Karei, voorzichtig
Het dubbel bladje zegt dat er na de
rede van Karei c rumoer in de zale
was.
't En verwondert ons niet, nadat
Karei al zulke geestigheden (met een
b) verteld had.
Onze perse is deftig en gematigd
zegt de Lutte
Jandorie wij zien 't
De rede van
handelt uitsluitelijk van de water-
kwestie.
Welk eene schrikkelijke zage voor
de toehoorders
Dingen moetenhooren,diezij,'kweet
niet hoevele malen, uit den mond van
M. Vermeulen gehoord hebben, waar
op er zoo dikwijls is geantwoord ge
weest, waar liberalen zelve tegen ge
stemd hebben en waarop M. Vermeu
len in den stederaad zoo menigmaal
kort is gezet geweest door onzen te-
geuwoordigeu Burgemeester, M. den
Baron Surmont
'k Peize dat er vele onder de toe
hoorders peisden op het welgekend,
en hier welgepast vooizeken
Hij is van de brug in het water
gevallen
Daarna was het de beurt van
Deze kandidaat was ten minste pra-
tiek in zijne gedachten.
Heeren Kiezers, zei hij, ik stel u
voor met mij eene wandelinge te doen
binnen en buiten stad om de werk
zaamheden te bezoeken uitgevoerd
door onze tegenstrevers sedert dat zij
c zich meester gemaakt hebben van het
stadsbestuur.
Vertrekken wij dus voor de Matou-
laan.
En in eeuea vloek zal hij op zijn
peerd, en, met zijne verlakte leerzen
aan was hij te wege de deure uit.
't Schijnt dat de Voorzitter M. Bos-
saer' de meeste ruzie van de wereld
heeft gehad om hem te doen verslaan
dat hij zijne wandeling op den
theater moest doen.
Ik ben zeker dat al de toehoorders
zoo blijde zouden geweest zijn na al
die zageriën, wil ik zeggen rede
voeringen een goed luchtje te scheppen.
Eindelijk sprak
over het gekend programma der ka
tholieken.
Ehwel wij zullen zonder doekskens
er aan te wiuden maar rechtuit zeg
gen dat die lange rede van M. Nolf
eene KOLOSSALE FOPPEBIJ is.
Geen een der vraagstukken door
hem behandeld is onpartijdig en juiste
vooreugesteld.
En namentlijk wat de cijfers aan
gaat, de eene zijn valsch, de andere
overdreven, andere nog verdraaid en
vernesteld zoodanig dat wij nog eens
met recht mogen herhalen
M. Nolf, uwe rede is eene kolossale
Wij willen onze lezers niet zagen,
en dus ons de moeite niet geven eene
geheele gazette vol te schrijven om
alles op zijne plaatse te zetten.
Want op die wijze zouden wij, zon
der nut, eene waarheid bevestigen
waaraan niemand serieus en twijfelt,
te weten
Dat onze katholieke stederaad onze
stad zeer wel bestiert.
Maar, voor de leute, wilt gij een
staaltje van M. Nolf cijferinge
Mijnheer Surmont heeft meermalen
gezeid dat hij, bij zijn inkomen in
't stadhuis, in kasse vond de somme
van 417 1r.
Daarop antwoord M. Nolf
Hadde M. Surmont burgemeester
van Ieperen genaamd geweest een dag
van ontvangsten, hij had kunnen
duizende. en duizende franken in kas
vinden.
Is hij genaamd geweest een dag
van betalingen, hij heeft natuurlijk
weinig in kas moeten vinden.
Maar M. Nolf weet wel te zwijgen
hetgene M. dc Burgemeester voegde
bij zijne bovenstaande woorden te
weten
Dat hij aan 't bestier kwam
wanneer alleenelijk een trimester
verloopen was
Dat op dien oogenblik reeds de
drie vierden der credieten ge
bruikt waren
Dat hij dus met een vierde der
credieten negen maanden leven
en bestieren moest
En dat hij juist daarom ge
dwongen is geweest eene leening
van dertig duizend franken aan
te gaan.
Daar is de waarheid, eenvoudig en
juist.
M. Nolf slacht hier juiste van dien
man, die biechtte dat hij eene koorde
gestolen had, maar die niet en zei dat
er eeue koe aan was.
Nu M. Nolf is advokaat, en t ge
beurt nogal dat advokaten hun beste
moeten doen om alzoo wat.... nevens
de waarheid te klappen.
Volgens het dobbel blad is het ein
de der rede van M. Nolf gekenmerkt
geweest dóór: daverendetoejuichingen.
Als dit waar is, 'k verwedde mijn
hoofd dat M. Nolf, die slim is, schrik
kelijk in zijnen vuist zal gelachen heb
ben en bij zijn zei ven gezeid
O die simpelaars I
Op het einde der zitting maakte
Mijnheer de Voorzitter kenbaar dat
er rijtuigen zouden ter beschikking
gesteld worden van de zieke of gebre
kelij ke kiezers.
Velen hadden misverstaan en peis
den dat die rijtuigen gingen dienen
om hunne zeven zieke en gebrekelijke
kandidaten den vijftienden October
van 't slagveld naar huis te voereu.
Daar is nogtans één dingen waarin
wij ten volle met het dobbel geuze-
bladje overeenkomen.
Wij zeggen dus ook
De stemming is geheim
Niemand kan weten voor wien gij
stemt1
Vrees dus niets en stemt vrij
M Igodt is nu uit de Strijkers.
Dat weet en kent iedereen.
Zou iedereen nu ook niet mogen
weten en kennen waarom
Het woord is aan Mijnheer
Brunfaut.
Die vergadering heeft ons nog eens, eene
zale vol volt gegeven;
Een goed voorteeken voor de kiezing van
15en aanstaande.
M. de Baron Surmont de Volsberghe zat
vooren, en rondom hem de katholieke kan
didaten, de gemeenteraadshneren en de bij
zonderste katholieken van stad.
De Voorzitter opent de vergadering met
eenige bijzondere aanbevelingen.
Daarna geeft hij eene korte antwoorde op
de rede, die M. de advokaatNolf uitgesproken
heeftin de vergadering der liberale vereeni
ging.
Na die antwoorde moet iedereen bekennen
dal geheel die redevoering van M. Nolf ge
smolten is lijk sneeuw voor de zonne.
Daarna heeft M. Berghman in korte
woorden de verdiensten der verschil
lige kandidaten doen uitkomen.
Daverende toejuichingen hebben bijzon
derlijk de name begroet van M. Iweins
d'Eeckhoutle den nooit volprezenstrijder voor
de goede zike.
M. Fraeijs heeft in krachtdadige tale het
gedrag geschandvlekt der liberalen die, bij
misse van goede redens, valsche en venijrii-
gen laster op het bestier der Hospiciën
trachten te werpen.
Eene aangename verrassing viel de zale
te buurt.
M. de advokaat Begerem vroeg het woord
en kwam op het verhoog.
Met krachtige stemme, en in sierlijke,
vloeiende en machtige tale, geeselde hij het
fameusch zevengetal der liberale kandidaten.
Hij wees aan wat de liberalen in 't verleden
gedaan hadden wat zij zouden doen
moesten zij 't meesterschap hebben.
Hij besprak de groote aangelegenheid van
onze aanstaande gemeentekiezing.
Hij bracht hulde aan ons katholiek slads-
bestier voor de uitstekende volkswerken die
het te wege gebracht had het minimum
loon, de werkmansbuizen, de lijfrentkasse,
de ziekentroost, enz.
Demokraat ben ik, zegde hij op hel
einde, gij weet het allen maar demo-
kraat in den goeden zin van 'twoordt
hoven alle belangen deze stellende van
den godsdienst, zonder den welken er
voor de maatschappij geen voorspoed,
geen vrede, geene ruste en kan zijn.
Een luidruchtig handgeklap begroette die
woorden.
Bravo! M. Begerem, en tut wederziens
M. Colaert kwam de reeks sprekers sluiten
met eenige korte woorden die hel vier van
den geestdrift in deherlen deden aangroeien,
en meteen het vast besluit nemen met moed
en standvastigheid te werken om de Katho
lieke lijste eene groote zegepraal te ver
schaffen.
Daarna ging de vergadering uiteen om de
volksfeesten van St Pieters bij te wonen.
Ons liberaal Progrès en is met niets
verlegen.
Sprekende van het Stadswater in zijn
nummer van Zondag8 October laatstleden,
durft het de volgende woorden drukken
Bij de minste droogte worden de in
woners op ratioen gesteld
Bij de minste droogte
En wij komen juiste uit eene droogie die
weken en weken geduurd heeft.
En in geheel dien tijd hebben wij water
gehad zoovele wij wilden.
Het Progrès is eene serieuze gazette,
niet waar
Het liberaal Progrès», eene serieuze ga
zette, en zal nooit niets beweeren zonder
onderzoek.
Een klaar bewijs daarvan.
In zijn nummer van Donderdag f2, valt
het hevig uit tegen de Hospiezen, omdat zij
toegelaten hebben dat het muziek der Sloet-
sen zou spelen in den lichistoet van Zondag
laatst op St Pieters
Het Progrès zegt dat het eene schande
is die arme weezen, die zoovele aan de libe
ralen verschuldigd zijn, te dwingen mede te
gaan in eenen stoet door de katholieken inge
richt tegen de liberalen.
En nog vele vijven en zessen
En ziethet kluchtigste van geheel de
zake is
Dal het muziek der Sloetsen in dien stoet
niet te zien en was
'k Herhale dat het Progrès eene ge
heele serieuze gazette is
't Is nu maanden en jai en dat de liberalen
en bijzonderlijk M. Vermeulen, op alletoonen
zingen dat hel stadswater slecht en onge
zond is.
Als men dat niet en verbetert, zeggen ze,
daar zullen besmettelijke ziekten uit komen.
En als wij hun zeggen maar dat is aar
dig als dit water inderdaad o gezond is wij
zouden van over lang, en dikwijls al be
smettelijke ziekten gehad hebben, en wij en
krijgen er geene.
Dan staan ze met hunnen mondvol tanden
en ze zwijgen lijk vermoord.
Jamaar, de Vermaarde Watermeester,
Kandidaat Vermeulen, heeft daar nu eene
schooue antwoorde op gevonden. Luistert
wei.
Indien er sedert lange van hier geene
typhus meer en is, daar zijn andere ziekten
die voortkomen van het slecht water van
Stad.
Eu onder andere ziekten noemt hij....
Of er in stad daarmeê gelachen wordt
Wij weten nu eigentlijk de reden waarom
M. Vermeulen geen stadswater en drinkt.
Zondag laatst had het weère zijn leven
gebeterd.
De hemel was helder, de wind was 't huis
gebleven, eu, daar er geen maneschijn was,
was het een gewenscht weêrke voor den
liohtstoet en 't vierwer k.
Het volk brobbelde in de straten waar de
stoet ging voorbijtrekken.
De Sinte Pielernaren waren welgezind en
preuschover hunnen lichistoet, en waarlijk
zij hadden reden er toe.
Al wat in den stoet voorenk wam was
kundig en knoddig uitgevonden, netjes en
dettig opgeschikt, en bij al dit uitwendig
vier dal in de ballonsjes en transparenten en
op de fakkels vlamde, wisten do stoetgasten
het inwendig vier van den geestdrift te doen
meê laaien.
't Was waarlijk schooue err bevallig
Eenige jongelingen der ypersche burgerij
wilden aan St Pieters een bewijs van gene
genheid geven, en deden mede.
Zij hadden eenen schoonen praalwagen
ingerichtgetrokken door een twaalftal ver
kleedt! mannen, en daarop het reeds ver
maarde Reusje gepl ratst van St Maarlens-
congregalie op den Leel.
01 er gelachen wierd
Dat Reusje trouwens err is geen siakcstijf
gevaarte, maar eenen levendigen en vierigen
kerel die knikt, en groet, en de armen
zwiert, en handjes geeft en aanslaat dar hei
eene ware benediklie is om zien
Bravo, Reusje en hertelijken dank, en
tot wederziens
Een prachtig vierwerk heeft weerdiglijk
die blijde voUsfeeslen gesloten, een vier
werk dat vele eere doet aan M. Leopold Ver-
mee rsch.
Oppergerechtshof. Dinsdag laatst werd
M. Buffet, die beticht is in de zoogezegde
samenzweering, om de Fransche republiek
omver te werpen, ondervraagd door M.
Berenger voorzitter van de onderzoekskom-
missie van den Senaat, die als hooger
gerechtshof zetelt, M. Buffet weigert ie
antwoorden op de gestelde vragen en zegt
dat hij zeker is veroordeeld te worden door
een Senaat, voor het meerendeel samenge
steld uit vrijmetselaars.
Creusol. De werkstaking in de ijzerfa
brieken van Creusot, ten Zuidenvan Frank
rijk, is geëindigd, nadat zij aan de werklie
den 731 duizend franks gekost heeft.
Maandag morgend is hel werk hernomen.
Die herneming is te danken a in de tusschen-
komst van het Fr arisch Gouvernement dat
als scheidsrechter gevaagd werd. De
scheidsrechter, M Waldeck R ousseau be
slist dat de maatschappij van Creusot,
overeenkomsiig hare eigene verklaring, zich
niet-zal bemoeien met de godsdienstige of
politieke denkwijze harer werklieden, dat
zij geen oudersclieid zal maken tusschen de
gesyndikeerde en de niet gesyndikeerde, en
dat er voor de werkstaking geene wegzen
dingen zullen geschieden.
In een ultimatum van Miandag laatst,
vraagt de Tiansvaalscbe regeering dat de
Engelsche troepen zich binnen de 48 uren
van de Transvaalsche grens zouden terug
trekken. 's Anderdaags verklaarde de En
gelsche minister Lord James Hereford, in
eene redevoering, dat het ministerie, dat
zijne troepen uit Zuid Afrika thans zou
terugroepen, als lafaards van het bewind zou
gejaagd worden, zoodal de oorlog onvermij
delijk is.
Het getal EngeLche vluchtelingen, die
reeds inde Kaapkolonie aangekomen zijn,
wordt op 45 duizend geschat. Een groot ge
tal noodlijdenden vinden moeilijk eene
schuilplaats en moeten van de openbare
liefdadigheid leven.
Van de 62 duizend Engelsehe reservisten
zijn er 25 duizend onder de wapens geroe
pen. Slechts 60 ten honderd zijn binnen ge
gaan. Dagelijks vertrekken nieuwe troepen
naar Zuid-Afrika. Tot het vervoer worden
74 groote transportschepen gebruikt, waar
van er 40 aan bijzo aderen zijn aangekocht
geweest.
De geestdrift onder de Enjelsche evenals
onder de Traansvaalsche soldaten is van
weerskanten groot. Vooral in Transvaal bie
den alle weerbare mannen hunne diensten
aan D '47 j u ige President K> ,'er zelf heeft
aan den uitvoerenden raad gevraagd om naar
de grenzen te mogen vertrekken om er de
eer en de gevaren van den oorlog nevens
zijne soldaten te helpen de alen. Zulks werd
hem niet toegestaan.
KOMEN. De honderdjarige mad. David,
die overeenigen tijd haar eeuwfeest gevierd
heeft is alhier overleden. Mad. David was juist
100 jaar en 9 maanden oud. Zij at nooit vleesch.
DOODEL1JK ONGEVAL TE MEERHOUT. -
De kleine Ella Swarts, slechts 3 tot K jaar oud,
was alleen naar een winkeltje geloopen om wat
suikergoed te koopen.
Juist kwamen twee rijtuigen den steenweg
afgereden.
De koetsier van 't eer.-de gespan bemerkte het
kind en kon zijn. peerd in tijds de Violetstraal
doen intrekken, doch de heer notaris Roels, die
met zijn rijtuig volgde, bemerkte het meisje te
laai.
Ilij trok hevig aan de teugels zoo dat het peerd
op '/.ij ne achterste pooten stond te steigeren
maar het dier dat met de voorste poolen
klauwde, sloeg de hoeven op het hoofd van het
kind,hetwelk zoo vreeselijk werd gewond dat de
hersenen bloot lagen.
Hel arme slachtoffertje heeft het ongeval
slechts eenige uren overleefd.
Men zal de onzelting van den heer Uoels en
de sniert der diepbeproefde ouders beseffen.
v m
I»
m
w
a
FOPPERIJ
v
m
V