D I T
m IP |P Pprf
■U I t-J I HflU
EN OMMELANDS,
m
m
m
m
m
m
STAATKUNDIGE OHSCHOUW
PLAATSELIJK
Op Zaterdag, 20 April 1901
f> centimen 't bladL
86ste iaar. Talmerk 1836
t w-mm 8
Groot nieuws
Arrest van het Hof
van Beroep van Gent
Turnfeest
Frankrijk
Transvaal
China
Krueger
Spanje en Portugaal
Wettig en Kiesch
Onzijdig Onderwijs
Uit Nieuwkerke
Eene klinkende oorvege
aan de liberale
Kamerheeren
7 8 trekken bij den Uitgever7** 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap we sen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt', tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het Wad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
l'esjnoet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk Eö, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten O.fr.l5 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAs,te Brussel, T* 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
YVestvlanderen wonen.
Onderstaande is de verledene week te laat
uitgezonden om nog in onze eerste uitgave
te verschijnen.
Over veertien dagen schreef het
JVeeke blad
Onze liberale associatie heeft zich bezig
gehouden met het geval van M. Surmont.
Zij beeft bij 't Beroepshof van Gent eene
vraag van uitschrabbing uit de kiezerslijsten
van Yper ingediend.
Welnu, het Hof van Beroep heeft
dinsdag laatst beslist dat de heer Ba
ron Surmont de Volsberghe, minister
van Nijverheid en Arbeid en gewezen
Burgemeester van Yper op de kiezers
lijsten blijft te Yper.
Tot spijt
Van die 't, benijdt
Hier volgt dij bewoording van het besluit
van bet beroepshof van Gent.
Zaak Goethals Louis van Yper,
eischer, tegen
Baron Arthur Surmont de h ols-
berghe, Minister van
Nijverheid en Arbeid, verweerder
Aangezien er vloeit uit de weder-
zijdsche zeggenschappen der partien
alsook uit de stukken op tijd en stond
neergeleid door den verweerder, dat
deze nu eens te Yper, dan ie Voorme-
zeele en later nog te Brussel verblijft
Aangezien het van een anderen
kant vast staat dat hij te Yper het
ambt uitoefent van gekozen gemeente
raadsheer
Aangezien het dus te Yper is dat de
verweerder op de kiezerslijsten moet
staan
Aangezien de eischer vruchteloos
houdt staan dat o*e verweerder de ge
woonte niet heeft van te Yper te ver
blijven en vraagt om dat te bewijzen
Aangezien de feiten die hij daartoe
aanhaalt niet bepaald en beslissend
genoeg zijn
Om deze redens, gehoord het ver
slag in openbare zitting van den heer
Raadsheer Desmet, het Hof verwerpt
de vraag en verwijst den eischer tol
de kosten.
'tls morgen, Zondagavond, ten 7 ure,
dat de turners hunne groote feeste geven in
het Volkshuis.
De eereleden van St Michielsgilde, di
voorbehoudene plaatsen begeeren, kunnen
ze kiezen bij M. Callewaert, mits 50 c" per
plaatse.
Personen aan de gilde vreemd, bekomen
ingangkaarten aan t fr.
Onze lezers weten dat de wet tegen
de kloosters, door de vrijmetselaars
loges aan het Fransch gouvernement
opgelegd, door de Kamer is gestemd.
Die wet is niets dan eene vervolging
der Kerk op het terrein van liefdadig
heid en ouderwijs. En wie worden,
als gevaarlijk voor de Republiek door
die wet getroffen
Wij gaan het laten zeggen door
voorname Fransche liberalen, wier
oordeel door onze bewonderaars der
Fransche vrijmetselarij niet verdacht
kan worden van de minste vooringe
nomenheid.
Op het einde van verleden jaar ha
te Par is, in de Fransche Akademie
■Ie jaartïjksche uitdeeling plaats van
de prijzen van deugd.
Dat zijn bijzondere belooningen, die
alle jaren gegeven worden aan de per
sonen, die in Frankrijk de verheven
sle werken van deugd zeifopofferinj
gepleegd hebben. Deze heiooningen
werden iioqit toegestaan dan na
nauwkeurig en grondig onderzoek
en door geen klerikale jury, integen
deel.
Door wie zijn dit jaar de 2 prijzen
behaald geweest
Zooals het meest alle jaren voorv alt,
door twee nederige kloosterzusters
De eerste prijs, een buitengewone
prijs van 2500 fr. is gegeven geweest
aan zuster Maria van het Dierbaar
Bloed, Overste der Urselinnen, te
Vimes, in Griekenland.
M. Jules Lemaire, die verre is van
katholiek te zijn, was gelast, als be
stierder van de Akademie, met den
lof uit te spreken van de gekroonden
en deed krachtdadig uitschijnen hoe
Zuster Maria, tezamen met hare me-
iezusiers, daar verre in 't vreemde
liet vaderland doet in eerc houden en
de belangen van Frankrijk onder
steunt en voorstaat.
«Die nederige zuster, zoo sprak hij,
doet zien aan de vreemdelingen dat
hare katholieke huizen «ware hoeken
zijn van Frankrijk» en dat zij leven
onder de schaduw en de bescherming
van het Fransche vaandel.
De tweede prijs werd toegekend aan
zuster Magdeiena, te Remeucourt, in
het departement der Vosgezen.
Sedert bijna vijftig jaar houdt die
zuster zich bezig met het verzorgen
der zieken, aangedaan door de afgrij
selijkste kwalen, die den mensch
kunnen overvallen.
Ook noemt M. Lemaire die edel
moedige zuster «de engel der kanker-
lijdenden» en deze die haar van nabij
kennen, heeien haar de moeder der
lijdenden.
Zietdaar hoe die heldinnen van
edelmoedigheid en zelfopoffering ge
waardeerd zijn door het Fransche
gouvernement, dat anderzins ten op
zichte van de relige.uzen zoo haatdra
gend en vijandelijk is
Zoo ook, omtrent dienzelfden tijd,
gaf de Journal des Débats, eene libe
rale fransche gazet, een artikel ouder
opschriftEene ziel in 't gevang
waar hij de edelmoedigheid eener an-
ere kloosterzuster verheft tot in de
wolken.
Zuster Margaretha, uit het klooster
van Larnay bij Poitiers, was gelast
met de opvoeding van een kind dat
blind, doof en stom was. Dat kind
heette Marie Guerlin. Die zuster, met
hel geduid van een engel, jaren lang
werkende, is toch zoo verre gekomen
dat het armzalig meisje tegenwoordig
kan lezen en schrijven.Zij kent hareu
catechismus, de gewijde geschiedenis,
de spraakkunst, de aardrijkskunde.
Zij breit en crocheteert en leeft geluk
kig daar zij te voren het rampzaligste
schepseltje was onder de kap des he
mels.
De Journal des Débats, die dit voor
val omstandig verhaalt eindigt zijn ar
tikel met het volgende slot
O zuster Margaretha, opvoedsk
der óngelukkigen, verloster van deze
rampzalige, gij hare tweede moeder,
die het kind van de duisternissen des
nachts tot het licht des verstands ge
roepen hebt, gij die hare dwalende na
tuur in eene kalme ziel hebt herscha
pen, gij aan wie het geduld, de deugd
en de liefde eene soort van vernuft ge
geven hebben, om het lijden het
welk gij afgekocht hebt, om wille va i
het voorbeeld dat gij hebt gegeven,
om wille van de schepselen die zullen
gered zijn, zooals gij Maria Guerlin
gered hebt wees gezegend en met
den diepsten eerbied gegroet
En zulke hoogverhevene en nooi!
voiprezene heldinnen, zulke engelen
van edelmoedigheid, liefde en zelfop
offering worden door de vrijmetse
laars voorgesteld als een gevaar vooi
de Fransche republiek, en onze geu-
zengazetten, door dommen haat en
laffe dweepzucht verblind, juichen de
en
naar al
vervolgingswetten toe
lasier
Iwang- en
werpen den la gsten
wat edel en verheven is.
Wat moet het liberalism laaggeval-
en zijn om tot zulke middelen zijne
toevlucht te nemen
Verwonderen moet ons dat toch
niet bij mannen die dén goddelijkeu
oorsprong des menscheu loochenen en
dus beweren geene ziel te hebben.
Er en is maar weinig nieuws uit
Transvaal en den boerenoorlog.
De boeren houden zich bezig mei
afzonderlijke eugelsche legerbenden
aan te vallen, treins te doen ontrig-
gelen en dan uit te plunderen, en nu
in dan, waar z 't schoon hebben,
engeische troepen gevangen te
nemen, hun de wapens te ontnemen,
en ze dan weder te laten loopen.
Deze weke werd zelfs het geruchte
verspreid dat de engeische generaal
"reneh, die bezig vvasmet.de boeren
te achtervolgen en op te jagen, zou
gevangen genomen zijn met 500 man.
De War Office logenstraft nog-
thans deze tijding.
Zeker is 't dat ondertusschen de
jest die geduchte bondgenoot der
Boeren meer en meer veld wint en
lat de engelschen meer volk verlie
zen nog door die schrikkelijke ziekte
en door de vermoeinissen en oulbee-
iugen der soldaten dan door het vuur
der heidaftige Boers.
peizea niet,die onnoozelen, dat zij me
vuur spelen, waarvan zij, misschien,
de eerste slachtoffers zullen zijn.
't Akkoord der mogendheden in
China is verre... van 't akkoord te zijn
en hoe meer de afgeveerdigdeu verga
ren,hoe minzij tot overeenkomst gera
ken.
Ondertusschen blijft de keizer uit
Peking weg, Prins Tuan is nog altijd
op vrije voeten, en de vergoeding
>or de mogendheden te vragen en is
nog altijd niet vastgesteld.
Verscheidene bladen hadden aange
kondigd dat Oom Paul door een
anarchist was aangerand geweest,
maar 't is nu uitgekomen dat dit
enkel een verachterde apriivisch
was, ea dat Oom Paul gave en ge
zond is en met volle vertrouwen op
God en op zijne mannen den eind
uitslag afwacht van dien strijd voor
de vrijheid, waarvan de geschiedenis
maar weinig voorbeelden geeft.
In beide landen duurt de strijd van
het gespuis voort tegen de kloosters,
t Staatsbestier moedigt in Portugaal
zelfs opentlijk den strijd aan van den
oproer tegen de kloosters, en zij en
Gelijk onze lezers aan 't hoofd van dit
nummer kunnen zien, heeft het beroepshof
van Gent de vrage der liberalen van Yper
verworpen, en beslist dat Mijnheer de Baron
Surmont de Volsberghe, minister van Nijver
heid en Arbeid, op de kiezerslijsten van Yper
behouden blijft.
Dat nieuws was te late ingekomen voor
ons nummer dat vrijdag avond laatst aan
onze stadsabonnenten wierd uitgedeeld en
wij hebben ons moeten vergenoegen hetzelve
bekend te maken aan onze lezers van den
buiten.
Die beslissing, van het beroepshof van
Gent doet in eens te niete al het sehrijven
van Progrès en Weeke blad over het
zetelen van mijnheer Surmont als gemeente
raadslid.
Wij zullen dus op de zake der wettigheid
niet verder spreken.
Het Weeke blad over die zake hande
lende, waagde het te vragen of die doenwijze
van M. den Baron Surmont wel kiesch
was.
Wij hebben gezeid hoe dit woord, in de
kolommen van het Weeke blad voorko
mende, allen ernstiger] mensch moest doen
glimlachen en de schouders opstekeu.
Sedert hebben wij de nieuwsgierigheid
gehad in eenige laatst verschenen nummers
de kiesche woorden en uitdrukkingen
van 't Weeke blad na te gaan.
Zonder veel gewag te maken (en om
reden) van de grove vloeken en godslaste
ringen die er soms in voorkomen, geven wij
bier enkeiijk eeriige staaltjes van HET
KIESCHE WOORDENBOEK van het Weeke
blad
a Snakten bij zijn oude, luikevuile
vorte, grijsde, stiere...
En hee e smoel lik en balance
Kijkt ekee daten is raaide
En gletscht p..., daje weg zijtof
'k stampje van boven nêerwaars dal
'tsmeus uitjoen dikke paplole spaast.»
Wij laten liever de reste in de penne, of
beter in den kiesehen woordenboek van
t Weeke blad.
wanneer deze bij geval hen koesle
>j houden j de ministers zagen met
nuttelooze vragen dat en is de mid-
del niet om te bewijzen dat men in
state is een beter bestier te zijn dan
hetgeen men bestrijdt
Welk eene bittere pille
Van tijd tot tijd gebeurt het nog dat
men de liberalen hoort zeggen Het
onderwijs moet onzijdig zijn
De gezonde rede en de ondervinding
bewijzen zonneklaar dat dit liberaal
groudslelsel niet anders is dan de
dekmantel der goddelooze school
dwang.
Het onzijdig onderwijs is al zoo
mogelijk als de witte meerlaars, zou
ten de franschmans zeggen.
Een joodsche dagbladschrijver, M.
Max Norda'n, zegt daarover in de
liberale Neue Freie Pr esse
Er is nog niece: s e<jne onzijdige
schole te vinden, en nooit is er eene
geweest. Fan het eerste beslaan van
een ingericht onderwijs voor de jeugd,
tot op onze dagenlieeft iedere scliole
eene bepaalde strekking en kleur ge-
had, en heeft liare leerlingen eerder
grondgedachten dan kennissen aan
geleerd
Ziedaar nog eene bekentenisse die
hewgst dat de katholieken gelijk heb
ben wanneer zij beweereu dat het on
derwijs steunen moet op godsdienstigen
grond.
Bravo de Nieuwkerkenaars
't Nieuwsblad vertelde zaterdag dat de
teeste der inhuldiging van den nieuwen
Burgemeester, Notaris Therry, zou de moei
te weerd zijn, en waarlijk, 't heeft alle ge
dacht overtroffen.
En volk dat er was't is onzeggelijk
jammer van't weere! maar... laat ons niet
te zeere loopen en op ons gemak vertellen
wat we gehoord en gezien hebben.
Onder Weg
't Is de liberale Chronique zelve
die 't niet meer en kan verdragen.
Sprekende van de dweersdrijverij
der liberalen in de Kamers, zegt zij
üe tegenkanting der liberalen is
luidruchtig, vervelende en dweers-
drijvende.
Geen enkelen keer hebben zij ge
toonddatzij willen dat 'tland bestierd
worde.
Geruchte makenschelden in
't f ransch en in 't vlaamsch preusch
zijn van tot de orde geroepen te wor
den als geruchlmakers moeten builen
gezet worden; de socialisten tergen
't Was rondden tweên als de bijzondere
tram Yper verliet en langs Dickebuseli en
Voormezeele naar Kemmel en naar Nieuw
kerke stoomde.
't Weere, dat geheel den voornoene niet
en wist wat gedaan, en gemutst... en ge-
smuikt hadde, veranderde en 't begon ferm
te regenen, bij zooverre, dat de menschen,
die alreeds onder wege waren, om 't wan
delingsken naar Nieuwkerke te voete te
doen, blijde waren hier of daar op den tram
te kunnen springen, en zoo kwam het dat
de tram, reeds wel gelaèn als hij uit Yper
vertrok, bijna niet meer weg en kon boven
Kemmel en al steên en rochelen Nieuwkerke
optrok.
Te Nieuwkerke
kwamen we toe rond ten driên en werden
er onthaald door de heeren van de feestcom
missie... en 't geschuifel van een half dozijn
socialisten en dronkaards.
'i Schijnt dat er binst den d ig te Nieuw
kerke een paar congressen hadden plaats
gehad, van de socialisten en... van de dron
kaards.
Liedjes en doodbrieven waren 's nueh-
tends te Nieuwkerke rondgedeeld.
De doodbrieven meldden met groote I. rte-
pijne 't overlijden van de politieke eerlij seid
der liberalen en de liedjes, gemaakt tn 't
fransch door den Jef Casteleyn van de
streke, spraken van
Amour
Toujours
en andere b...geestigheden.
"■BatgaenpsMBPaMBfl'-
Iff
1U£|U 1
m
m
A
A
A
