DIT IS
WW
EN OMMELANDS,
wm ra 1
m
m
m
PLAATSELIJK
Op Zaterdag, 18en Mei 1901.
cenfimeii 't biad.
36,te ja
ar.
Talmerk 1840
I W
STAATKUNDIGE OMSCHÖÜW
De engelsch-transvaalsche
oorlog
China
Bravo
Ziekte van M.
Iweins d'Eeckhoutte
De Kruisdagen
Schurketrekken binnen
ons Yper
Velos en automobiels
Katholieke Wacht
o
Te trekken bij den Uitgever, Th 36, in de Boterstratete Yper, en bij 's land boodschap we sen ofte posttegen 3 frank 's jaars.
mLJ,0
f i A
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon huiten Belgenland.
Het Mad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
I'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk Üo, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't, honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAS,te Brussel, T* 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlanderen wonen.
In de Kaapkolonie
Een engelsch detachement van 60
man heeft te Buffelshoek de Boeren
aangevallen, doch deze laatsten kregen
versterkingen, en de engelschen moes
ten den aftocht blazen. De Boeren
zouden 4dooden en 6 gekwetsten heb
ben; de verliezen der engelschen wor
den weeral verzwegen. Een ander ge
vecht heeft plaats gehad te Garnahoek
tusschen een korps Tasmaniërs en het
commando van Scheper; twee Tas-
maniërs werden gekwetst.
Engelsche nederlaag
De engelsche legerafdeeling van
generaal Bullock is !en westen van
Kerkfontein het commando van Chri
stian Botha, broeder van Louis Botha,
gaan aanvallen, doch die aanval is
mislukt en zonder twijfel hebben de
engelschen daar eene erge klopping
ondergaan, waarover lord Kitchener
geene bijzonderheden durft seinen.
In den Oranje-Vrijstaat
De Boeren toonen weer veel bedrij
vigheid in de streek der Kafferrivier
er hebben in de laatste dagen ver
scheidene schermutselingen langs dien
kant plaats gehad.
Generaal Botha
Generaal Botha bevindt zich te
Carolina met een aanzienlijke strijd
macht en verscheidene kanons hij
heeft de troepen der engelsche gene
raals Campbell en Smith-Dorien ver
scheidene malen geklopt.
De Wet
De Wet is, na twee maanden rust,
met 2,000 Boeren in Transvaal aan
gekomeD.
De strijdmacht der Boeren
Eene depeche uit Pretoria meldt dat
de Boeren te velde nog ten getal le
van 16,500 zijn en dat zij ruim voor
zien zijn van kanons.
De chineesche leening
De russische gezant te Peking heeft
opnieuw voorgesteld dat de leening,
door China aan te gaan tot betaling
der vergoeding, zou gewaarborgd
worden door de mogendheden. Enge
land weigert, Frankrijk en Rusland
zullen waarschijnlijk samen de lee
ning waarborgen.
Koning Edward VII onterfd
Uit de verklaringen, door de
engelsche regeeriug afgelegd tijdens
de bespreking der burgerlijke lijst in
het Lagerhuis, blijkt dat koningin
Victoria al hare spaarpenningen na
gelaten heeft aan hare jongste kinde
ren. Koning Edward VII bezit dus
geene persoonlijke fortuin en heeft
geen ander inkomen dan de inkom
sten van het hertogdom Lancaster
(60,000 p. st.) en de burgerlijke lijst.
Zijne moeder heeft hem enkel de
kasteelen van Belmont en Osborne
nagelaten, waarvan het onderhoud
31,000 p. st. 's jaars kost.
De sultan van Lahore
Een der voornaamste inlandsche
worsten van Engelsch-lndie, de sultan
van Lahore, is zaterdag te Marseille
aangekomen. Lahore, gelegen in het
schiereiland vm Malaka, is omtrent
zoo groot als het tiende van Frankrijk
en telt slechts 200,000 inwoners, doch
het bezit een groot krijgskundig
belang. Het sultanaat van Lahore lig'
tegenover hel eiland Singapour en in
geval van een oorlog tusschen Frank
rijk en Engeland, kan de sultan alle
gemeenschap met fransch Indo-China
afsnijden. Het is de eerste maal dat
de sultan van Lahore naar Europa
komt. Tot nu toe had hij nog nooit
zijn paleis verlaten, waar 500 slaven
hem op hunne knieën dienen. Alhoe
wel onder het engelsch protectoraal
geplaatst, bezit hij recht van leven en
dood over zjne onderdanen en hij
maakt er ruimschoots misbruik van.
Hij komt naar Europa om met de
engelsche regeering te onderhandelen.
Hij zal vier dagen te Parijs verblijven
en zich van daar naar Londen
begeven.
Op de oostkust der Adriatische zee
ligt er een landeke driemaal minder
dan Belgie.
Dat landeke, het prinsdom van
Montenegro, komt aan ons Belgen een
torbeeld ie geven van wijsheid en
kloekmoedigheid die ons met be
schaamde kaken doet staan.
Zonder daar doekskens aan te win
den verbiedt Montenegro de open
bare kansspelen op geheel de uitge
strektheid van zijn prinselijk gebied.
Gelukkig land dat alzoo, zonder
iemand in te zien, met beide handen
den bezem grijpt om in éénen keer die
stoffelijke en zedelijke vuilnis, het
spel, weg te vagen
En nogtans was de drift van het
pel in den Montenegro bij verre naar
zoo ingeworteld niet als in Belgie, te
Spa en Oostende.
Züo veel te meer is het jammer voor
ons dat wij die goede voorbeelden uit
den vreemde noodig hebben.
Zulke redens zijn prulredens, en
hebben 't groot ongelijk le late te
komen.
Is het misschien van gisteren dat er
sprake is van die peste van 't spel
Is het niet maanden en jaren dat de
uitbaters van dien ongelukkigen drifl
het zweerd van de algemeene verout-
weerdiging boven hun hoofd zien
hangen
Het Senaat zelve (dat nu met de
spelers zulk medelijden wilt hebbeu),
heeft het over merkelijken tijd aan
diezelfde spelers geene dringende ver
mauing gegeven wanneer het, alleene-
iijk bij een of twee stemmen meerder
heidden voorstel verwierp van den
graaf d'Ursel die aan Oostende en Spa
tenen laatsten uitstel verleende vooral
eer tot het geheele verbod over te gaan
En wat hel beu wij dan zien ge
beuren
In plaats van die vermaning ernstig
op te nemen, heeft men ze over 't hoofd
zezien en Oostende namentlijk heeft
nieuwe en aanzienlijke lasten aange
gaan juist om in die lasten een voor
wendsel te hebben de spelen te mogen
behouden.
Is dit klaar en schandalig genoeg
Hetgeen bijzonder pijnelijk is in de
besprekingen en stemmingen over die
vtet in Belgie, 't is dat het Senaat ge
negen schijnt de slokken in het wiel te
steken.
Het land was beschaamd over die
verderfelijke kwale die hier ingeslapen
tvas, en onze kamerheeren, naar de
volkstemme luisterende, hebben on
verschrokken hunnen plicht gekweten
en de spelen afgeschaft.
En ziet Het Senaat, dat tot hiertoe
zoo in aanzien was om zijn gezond
oordeel en zijne deftigheid, het Senaat,
zegt men, zou genegen zijn de zaken
te verbrodden, en ten prijze der open
bare zedelijkheid, de wet op de spelen
te verzachten
Voor de eere van het Senaat hopen
wij dat dit geen waar zijn zal.
Dat men ons niet en kome zeggen
dat het Senaat de Kamers niet wilt
afkeuren, maar alleenelijk rekening
wilt houden van zekere belangen welke
men niet mag krenken dat men voor
len oogenblik alle geweldige maatre
gels moet vermijden en eenen midden
weg inslaan om later tot een volko
men doel te geraken, enz.
Wij zeggen ons herte rechtuit wij
en hebben geen medelijden, noch met
de speelhuizen, noch met de bestieren
die er voordeel uit trekken maar
alleenelijk met de slachtoffers van de
zen vuigen drift, of beter me! de open
bare zedelijkheid.
Deze die nu schadeloosstelling vra
gen, wisten maar al te wel dat zij
hunnen handel voor eigen riesche en
rekening dreven zonder eenen dag ze
ker te zijn van niet belet te worden.
En bovendien daar is eene rechts-
spreuke die zegt Nemo audüur pro-
priam turpitudinem aliegdhs. In ande
re woorden, zooals de rechtbanken
aan veerden wat openbare gebouwen
betreft daar en kan geene schadeloos
stelling gegeven worden voor het weg
gaan van eenen oneerlijken handel.
Is het hier het geval niet
Het zou ons pijne doen moest ons
Senaat in die zake flauw vallen.
Wij zijn er uiet tegen dat men ze
kere schadeloostelling stemme om die
werken te voltrekken die begonnen
zijn en tot openbaar inut kunnen strek
ken.
Maar die schadeloosstelling en mag
in geenen gevalle den schijn hebben
Ten anderen, moet het Senaat de
wet niet stemmen gelijk de Kamer ze
gestemd heeft, wij gaan naar eenen
nieuwen en beklagelijken uitstel, en
wij staan bovendien met eenen wette-
lijken ja en neen, en al de mogelijke
gevolgen daarvan.
Wij hopen dat het Senaat in deze
zoo belangrijke zake zonder omzien
zijnen plicht zal kwijten.
Met innigen spijt hadden wij vernomen
dat M. Iweins d'Eeckhoutte onze Senator en
gemeenteraadslid, ziek was, en eene gevaar
lijke operatie had moeten onderstaan.
Naar wij vernemen is die operatie aller
best gelukt, en de heer Iweins d'Eeckhoutte
is cp de beter hand.
Met geheel het ypersche volk wenschen
wij vuriglijk dat onze achtbare en welbe
minde Medeburger welhaast volkomen moge
hersteld zijn.
Troostend is het om zien hoe die gods
dienstige plechtigheden deze weke met iever
zijn gevolgd geweest.
Het is bijzonder stichtend daar niet alleen
lijk de kleene burgerij en de werkers klasse,
maar ook de hooge standen vertegenwoor
digd te zien, ailen verbroederende in den
geest van een en hetzelfde geloove, en
bezield met de vurigste godsvrucht.
Zulke betooging maken voorzeker eenen
krachtigen en zaligen indruk op de gemoe
deren des volks.
Wij spraken overnaast van de schoelie-
daden gepleegd op het standbeeld van
Alphons Vandenpeereboom.
Dit feit en is ongelukkiglijk het eenigste
niet.
Bijna alle weken hestaiigd hot gemeente-
bestier zulke wandaden breken of schaden
van boomen, insmijten van ruiten ia de
Halle en de Viscbmijne, vuilmaken van
gevels en muren, enz. enz.
Daarom heeft Mijnheer de Burgmeester op
de muren der stad bet volgende bericht doen
aanplakken.
Beminde Medeburgers
Wij komen nieuwe scbade te bestatigen
.san stadseigendommen en namelijk aar hei
standbeeld van wijlen onzen doorluchtige;-
medeburger, M Alfons Vandenpeereboom.
Wij denken u te moeten herinneren dat de
feiten van dezen aard onder de toepassing
van het strafwetboek vaiien ea strengelijk
gestraft worden.
De noodige bevelen zijn gegeven om er de
daders van te ontdekken. Zoo wij er in
gelukken zo te kennen, zullen zij onmec
doogeridlijk vervolgd worden.
Wij nemen dezfi gelegenheid te baat om u
te bidden ons bij te staan in het bewaken
onzer gedenkstukken, hovingen en wande
lingen. Hst is een plicht voor eiken goeden
burger ons de daders bekend te maken van
verwoestingen die, ondanks onze pogingen,
menigvuldiger worden.
Laat ons toe u insgelijks te herinneren
dat het verboden is de plantingen van de.
openbare hoven to doorloopen, op de gat-
gen te gaan, bladen, bloemen of wek-
danige vruchten weg te nemen of anders
zins de boomen, struiken of planten te
beschadigen.
De Burgemeester,
R COLAERT.
Yper, 8 Mei 1901.
Al de brusselsche gazetten kondigen aan
dat er Maandag boven tie twee
bonder*! processen-verbaal zijn opge
maakt legen autoiaobiels of velorijders
die al te zeer op de straten reden.
Wanneer zal er te Yper eens order in ge
steld worden
't Is waar, buiten jongens of oude men
schel) die omver gereden werden en honden
doodgereden, daar en zijn nog maar weinig
ongelukken te betreuren, maar hoelang zal
t zijn zonder groote ongelukken
't Schijnt nogthans dat er niet alleen een
reglement bestaat, maar dat de policie zelf
sommige automobielrijders vermaand heeft.
Een proces zou misschien meer deugd
doen
E. H. Ryckeboer, proost der Katholieke
Wacht van Yper, heeft er Zondag laatst te
wel gesproken over iets dat op onze dagen
mondsgemeen is, opdat wij er niet een
woord zouden over drukken, zooveel te
meer dat zijne goede gedachten den lezers
van het Nieuwsblad denzelfden deugd kun
nen doen als san de talrijk opgekomene le
den der Katholieke Wacht.
Hoevele zijn er niet hedendaags, zelfs in
het katholieke Vlaanderen, die roet vooroor-
deelen en opene of gedokene vijandigheid
bezield zijn tegen de kloosters? God zij ge
dankt, betreuren en bestrijden de vrome
kristenen en de ware katholieken den blin
den haat en nijd die nu, in Frankrijk, Spanje
en Portugal bijzonderlijk, de kloosters wil
doen verdwijnen; maar zijn er geene ande
ren die zeggen of peizen 't is wel besteed,
de kluosters zouden ook uit Belgie moeten
gejogen zijn Zijn er geen die schreeuwen
tegen de kloosters onder voorwendsel ofwel
van hunne nutteloosheid, ofwel van hunne
meestermakerij, ofwel van hunnen rijkdom,
ofwel van hunne werkzaamheid en geldwin-
)ing, ofwel zelfs van hunne werkloosheid.
t Zijn die opwerpingen tegen het bestaan
L r kloosters die de geleerde en aangename
spreker weerleid heeft, kort en klaar als
naar gewoonte.
Ei zijn er, zei hij. onder ander, die zeggen
dat de H. Kerk geene kloosters noodig heeft,
lat het nuttelooze instellingen zijn.
Maar weet. de H. Kerk niet best wat zij
noodig heeft Wat gaat dat hun aan Oefe
nen de kloosters geenen weideenden invloed
it, nevens de openbare dienaars van den
een dienst, op het godsdienstig gevoel van
tiet volk Zijn do kloosterlingen door hunne
gebeden en boetveerdigheden geene donder-
schermen, die Gods wraak van boven onze
loofden afleiden Zijn het niet meest al
kloosterlingen die net katholiek geloof de
wereld door gaan verspreiden en de katho
lieke Kerk altijd meer en meer uitbreiden?
De kloosters willen als eerten Staat in den
Staat uitmaken, zegt men.
Maar dat men dat eerst bewijze; de kloos
ters loochenen; zij vragen niets dan de vrij
af id en leeren dal men aan Gesar moet geven
wat aan Cesar toekomt.
De kloosters zijn rijk, roept men, en men
hitst den arme tegen hen op.
Maar dia rijkdom is overdreven verdeel
de fortuin van ieder klooster tusschen de
verschillige kloosterlingen, en het zal maar
voor elk een kleintje zijn 't is uitgerekend
geweest in Frankrijk en het kwam voor elk
op 120 fr.leef daar mee. Kerken en kloos-
ergebouwen kunnen maar ééne bestemming
hebben; wat zouden zij gelden, moesten zij
openbaai lijk verkocht zijn Ten anderen,
waren de kloosters rijk, 't en is geene
schande van rijk te zijn ais men geld en goed
eerlijk gewonnen of gekregen heeft; de
kloosters wonnen meestendeels hunne for-
uin in 't zweet huns aanschijns al verlatene
streken vruchtbaar makende; ofwel zij kre
gen het van hunne eigene kloosterlingen of
van vrienden en weldoeners die wat geld
of goed vrijelijk afstonden wat is er daar
op te zeggen? Is de rijkdom zoo eerlijk
van oorsprong van zekere beursraven, ik
late varen van dieven? Men moeiden arme
tegen de kloosters niet ophitsen geen arme
gaat er ongeholpen uii; in do kloosters
heerscht de kristelijke liefdadigheid; beston
den de kloosters niet, de armoede ware 't
land meester, disch en welhebbende wereld
lijke menschen zouden hunne beurze plat
gevraagd worden.
De kloosters, zegt men ook, stichten brou
werijen, boerderijen, chocolaterijen, beeld-
bouwertjeu en zoo voorts en doen alzoo an
deren concurrencie aan.
Maar zijn de kloosterlingen geene men
schen die moeten leven, en om te leven moe
ten zij niet werken Is de vereeniging van
itrachten en kapitalei de wereldsohe men
schen verboden? Bezigen de kloo» ters geene
f- m s
m
m
m
m
it
v
van EENE VERGELDING EN EENE HERSTEL
LING.
ft
y