DIT
OMMELANDS,
m
m
m
STAATKUNDIGS OflSI
Li MTS L
On Zaterdag, 25Pn Mei 1901.
S eentimen 't blad.
36ste jaar. Tal merk 1841.
m
De engelsch-transvaalsche
oorlog
Zondagrust
Kamers der
Volksvertegenwoordigers
Honden, past op!
In Turkije
e trekken hij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap toe sen ofte posttegen 3 frank 's jaars
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk cö, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Onlusten in Spanje
De kiesstrijd ook geeft aanleiding
tot erge woelingen te Bilbao hebben
een socialist en een liberaal gevoch
ten de eerste werd gedood. In het
voorgeborcht Puente is er ook in een
kiest wist een moord gepleegd.
Op verschillende andere plaatsen
nog zijn er wanordelijkheden en zelfs
echte oproeren geweest. In bijna alle
steden werd er gevochten. Te Barce
loua werd de policiekommissaris door
een dolksteek gedood.
De uitslag der Kamerkiezingen,
welke zondag plaats had, is nog niet
volledig gekend, doch men rekent op
een honderdtal stemmen meerderheid
voor het ministerie.
De kiezingen in Span je
Van de 401 gekozen Kamerleden
behooren er 261 tot het ministerieele
meerderheid en 140 tot de verschil
lende groepen der oppositie.
Eene grondwet in Rusland
Naar men verzekert zou de czaar
er aan denken eene grondwet aan het
russische volk te geven. Er aan den
ken, misschien, maar geven, dat is
wat anders.
Op de Philippijnsche eilanden
Op de Philippijnsche eilanden is
het droevig gesteld talrijke inwoners
wijken uit, omdat zij de afpersingen
der amerikaansche overheden niet
langer kunnen verdragen. In de
laatste maand zijn er bovendien 124
gevallen van builpest waargenomen
geweest.
Het engelsch Lagerhuis
Een voorstel om d'e krijgsuitgaven
te verminderen werd dinsdag avond
door het Lagerhuis verworpen mei
300 stemmen tegen 123.
Ëngelsche neerlaag
Een korps bereden infanterie uit
Australië is te Grobelaar-Recht door
de Boeren aangevalleneen luitenant
en S soldaten werden gedood en 9
gekwetst.
Dood van generaal Grobelaar
De Boerengeneraal Grobelaar is in
het distrikt van Waterbury, iu het
noorden van Transvaal, overleden.
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAS,te Brussel, Tk 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlanderen wonen.
wordt de zoete vreugd des huisgezins
voor hem eene versterking tegen den
De regeering deukt er ernstig aan
de zondagrust bij middel van wets
bepalingen te doen eerbiedigen. De
Hoogere Arbeidsraad zal die zaak
bestudeeren en een wetsontwerp
voorbereiden.
De mensch is niet geschapen om
onophoudelijk onder 'tjuk van het
uitputtend werk gebogen te gaan.
Het is noodzakelijk dat, op zekere
dagen, bij zijn hoofd tot den hemel
kunne richten, zijne gedachten ver
zamelen, zijne armen laten rusten,
iets anders doen dan slaven en lijdeu.
Maar de mensch heeft niet alleen
rust noodig, hij moet ook nog zijne
ziel doen adem scheppen, met alleen
voor het verstandelijk en redelijk
leven.
Indien gij hem gedurig naar het
werk gebogen laat, of in eene werk
plaats opgesloten houdt, zal hij wel
haast niet meer verschillen van een
levensloos werktuig.
Dat, ten minste, de zondagrust te
zijner opbeuring worde ingevoerd
dat de werkman eenmaal per week
zijn zwak lichaam kunne verkwik
ken.
De Zondag is voor den mensch
eeu dag van vrijmaking en verlos
s'iDg. Het is ook de dag waarop hij
met zijn huisgezin vereenigd is dan
zwaren arbeid en de kwellingen des
levens. Het is alsdan dat de werk
man met zijne gade aan den arm en
zijne kinderen aan de zijde, het ede
en zoete oppergezag uitoefenthi,
kent zijne onderdanen, die he
grootste gedeelte van zijn hert inrie
men, hij is van hen gekend, maakt
zich een juist gedacht van hunne
noodwendigheden, en de liefde voor
het werk en die spaarzaamheid ver
levendigt dit gezin der volksklas en
voldoet al hare leden.
Door de zondagrust zal de werk
man hersteld zijn onder het lichame
lijk en zedelijk oogpunt, en die rust
zal hem eene vruchtbare verpooziug
zijn, vermits hij, na er van genoten
te hebben, zijne taak met hernieuw-
ie kracht hernemen zal, zonder dien
afkeer, welke het werk doet aanzien
als eene veroordeeling, eene folte
ring.
De zondagrust is even noodzake
lijk aan den werker met den geest
ais aan den handwerker duizenden
wachten thans naar het invoeren der
zondagrust en hopen dat dit men-
chelijk recht weldra door de Kamers
moge erkend worden.
Zitting van 15 Mei 1901
Redevoering van M. Colaert over de in
Kom<echtëü van de hoppe, de suikereiën en
kloefen.
M. Colaert, Mijne Heeren, de ant
woorde welke de achtbare minister van
öuiterilandsche zaken komt te geven aan den
achtbaren verslaggever, en zal de kamer
heeren niet voldoen der arrondissementen
van Brussel, Aalst, Dendermonde eu Yper,
die belang hebben in de zake der inkotnrech
ten op de hoppe.
De Kamer weet dat Frankrijk een recht
heeft van 30 frank de 100 kilos. Van zijnen
-.ant eischt Duitschiand 14 marken terwijl
Heigie de fransche en duiische hoppe vrij
van rechten laat binnen komen.
Tijdens de stemming der handelsverdragen
met Duitschiand en Oostenrijk heb ik mij
onthouden. Wanneer men ons nieuwe ver
dragen met die landen zal voorleggen, zal ik
mij, lot mijn spijt, gedwongen vinden niei
meer van mij te onthouden, maar tegen die
verdragen te stemmen, indien de toestand
waarin onze hoppekweekers verkeeren niet
verandert door de pogingen die de achtbare
minister te dien einde zou doen.
Gij weet, mijne Heeren, wanneer die ver
dragen aan de Kamers zullen voorgeleid
worden, zal het zake zijn te nemen of te
taten. Men zal ze moeten stemmen, ofwel ze
verwerpen zóó is de toestand waarin men
ons stelt. Het is dus in zijn onderzoek en
ijne onderhandelingen dat het staatsbestier
zou moeten trachten zooveel bescherming
mogelijk te verkrijgen. Ik mis als ik zeg
bescherming is wil zeggen gelijkheid
tu-sschen de twee belanghebbende partiën.
Daar aanstonds heeft de minister ons een
antvvoorde gegeven die ons zooveel als wan
hopig moet maken. Hij schijnt te zeggen dat
er in den grond niets aan te doen is.'
M. Bethune, verslaggever. Hij heeft dit
in geener wijze gezeid.
M. de Favereau, minister van buitenland
sche zasen. Volstrekt niet, gij en hebi
niet verstaan wat ik gezeid heb.
M. Colaert. Is het ZuO, ik laat u toe te
herhalen hetgeen gij gezeid hebt. (Gelach).
M. de Favereau, minister van buitenland
sche zaken. Ik heb gezeid dat de bewe
ging voor de beschermrechten groot is in de
wereld,en dat wij aanzienlijke moeilijkheden
zouden moeten overwinnen in de handelsbe
sprekingen. Ziedaar den juislen zin van 't
gij moet mij niet
geen ik gezeid heb, en
anders doen zeggen.
M. Bethune, verslaggever. Wij vragen
u aan het duiisch staatsbestier te doen op
merken dat de zake van wederkeerigheid in
de rechten op de hoppe voor Belgie eene
hoofdzaak is.
M. ColaertEr is sprake van Fran
krijk, nietwaar, M. de Minister?
M. de Favereau, minister van buitenland
sche zaken. Van Frankrijk, van Duitsch
iand, van al de deelen van 't vaste land.
M. Colaert.Met Frankrijk en hebben
wij geen veidrag meer. Dus verdient Fran
krijk behandeld te worden gelijk het ons
zelve behandelt.
De fransche hoppe komt binnen zonder
«enig recht te betalen. Het is hetzelfde niet,
gelijk gij weet met de belgische hoppe die
in Frankrijk gaat, deze betaalt 30 frank de
100 kilos.
Hooge rechten worden insgelijks geheven
op de belgische suikereiën die in Frankrijk
binnentrekken. D« groene suikereiën betalen
75 centiemen de 100 kilosde ongebrande
frank, en de gebrande of gemalene f
frank, terwijl de fransche suikereiën vri
van rechten ten onzent komen.
Daar is, mijne Heeren, een toestand tegen
denwelken ik gedurig verzet aanteeken en
ik herhaal het, indien het staatsbestier van
hier tot aan den dag van een nieuw verdrag,
niets en doet 't is in der waarheid het
staatsbestier dat het verdrag maakt met de
vreemde landen, en wij hebben het enkel
goed te keuren, wij zullen ons met vele
iamerleden verplicht vinden het verdrag te
verwerpen welke men schikt met Duitschiand
aan te gaan.
Gelijk de achtbare Minister een vriendelijk
woord heeft gehad voor M. Heytien die hem
den handel der Luxemburgsche schaliën
aanbevoolzoo durf ik hem ook den
iloefenhandel aanbevelen, die vele werk-
ieden van 't arrondissement Yper bezig
;;oudt, daar ik overtuigd ben dat de acht
bare Minister mij dezelfde antwoorde zal
geven als aan mijnen koliega, den achtbare
beer Heynen.
Er ziju in het arrondissement welke ik de
eere heb te vertegenwoordigen, en in veie
anderen, een groot getal werklieden die
belang hebben in die zake.
De zake moet dus ook onderzocht worden
wanneer het staatsbestier de voordeden zal
bestudeeren welke wij van Duitschiand en
frankrijk zouden kunnen verkrijgen.
Ik heb de tarieven onderzocht, en indien
ik mij niet bedrieg, de kloefen betalen 10
ten honderd inkomrecht naar weerde onze
gewone kloefen die in Frankrijk gaan,betalen
2 franks per honderd en de beleide, ge
schilderde of verniste, betalen 25 frank.
Dit recht is overtollig, en zooveel als een
verbod van ingang en ik herhaal het een
groot getai werklieden leeft met den kloefen
handel.
Een lid. Gij komt op met de zake van
den vrijhandel en de beschermrechten.
".de Favereau, minister van buitenland
sche zaken. De vergelijking welke het
achtbaar lid maakt tusschen de fransche eu
belgische tolrechten voor de kloefen, zou
mea kunnen maken voor vele andere voort
brengselen, en men zou daarin alzoo vele
verschil kunnen vinden.
De fransche tarieven zijn beschermende,
zoo niet verbiedende de onze zijn gema
tigd. Dit verschil komt voort van de huis
houdkundige politieke der twee landen.
M. Victor Delporte. Daar is eene
hervorming in te brengen te doen betalen
volgens mate of per stuk.
M. Colaert. Indien gij wilt, zullen wij
op nieuw de zake van vrijhan/el en bescher
ming onderzoeken. Iu die sloffe ben ik voor
't geene best dient. Maar ik en aanvoerde
niet dat wij 't schaap zijn van de inkom-
rechten der andere landen.
M. Victor Delporte. Wij zijn 't schaap
om reden van de smokkelarij.
M. Colaert. Ten deele.
M. Victor Delporte. 't Is de smokkel
handel die ons in den zak steekten om
dien toestand te verhelpen, is het noodig bij
stuk of bij weerde te belasten,
M. Colaert. Men moet bekennen dai
zelve in 't geval dat er geen smokkel en
ware, de toestand nog onuilhoudelijk zijn
zou. Wanneer een groot naburig land bij
hooge en bij leege beschermt, en kunnen
wij het zelve niet navolgen omdat wij noo
dig hebben onze voortbrengselen naar déér
te zenden, voortbrengselen die bijzonderlijk
de landsnijverheid aangaan.
Maar zooveel mogelijk moeten onze voort
brengselen op gelijken voet gesteld worden
met deze van andere landen. Wat de zake
van den vrijhandel aangaat, wij zullen deze
op tijd en stond te berde brengen. Voor den
oogenblik heb ik alleen de aandacht van M
den Minister willen inroepen op de hoppe,
de suikereiën en de kloefen. Wij en willen
niet, wanneer de oogenblik zal gekomen
zijn om ons handelsverdrag raet Duitschiand
te vernieuwen, dat men ons kunne zeggen
dat het te late is. Daarom maken wij, van nu
af, onze bemerkingen en voorbehoudingen
en ik smeek u, Mijnheer de Minister, voor|C»afl VnAi» f A
die voortbrengselen al ts doen wat gijP130 *PefLïemeenteraad
u"' ,~-J voor'
het land zal er u dankbaar
kunt
zijn.
M. Bethune, verslaggever.Dearron-,
dissementen van Yper, Aalsten Brussel zijuj
veel in die zake betrokken.
M. Victor Delporte. De slechte toestand]
welke de achtbare heer Colaert wijst,
wordt merkelijk verzwaard door de smok
kelarij. Geheel de streke langs de grenslijne
opgehoogd met fransche kloefen, omdat
fransche kloefkappers, door de vaische
verklaringen over de weerde der kloefen,!
hunne ware in Belgie binnenbrengen ten
prijze vaneen verminderd inkomrecht, en
die wijze eene vreezeüjke tegenhandel
doen ten nadeele onzer kloefkappers. De
hulpmiddel is gelegen in het toepassen van
een inkomrecht steunende op het paar kloe-
volgens mate, eerder dan volgens ver-
op
fen
klaarde weerde.
De Heeren Woeste en Raemdonck hebben
vuriglijk de gegronde klachten gesteund van
onzen achtbaren Kamerheer.
Wie maken kan dat de honden, die 'i|
brood van de bakkers t' huis voeren, nietJ
meer zouden liggen te bassen onder de kar-1
ren, raag zich verwachten aan eene rijke
belooning: een eerekruis is vast aan del
uitvinding op de borst of... op den rugge.
'(Schijnt immers dat sommige ijverige
acbterloopers het bassen der honden niet
meer zullen dulden in 't toekomende.
Op vrijheid zelfs voor de honden
Openbare zitting
op Zaterdag 25 Mei 190i
ten 5 ure namiddag.
DAGORDE
1. Mededeelingen.
2. Aanbesteding: bouwen van kramen op
het vleeschüuis.
S. Lager kosteloos onderwijs bijgevoeg
de lijsten voor 1900 1901.
4. Stadseigendommen Grondverkooping
in de Fiers3traat en langs de Veurnsche
kalsijde.
5. Stadseigendommen verwisseling van
grond.
6- id. verkoop van een onroe
rend goed.
7. Stadsweiden bijgevoegde kredieten
voor 1900 en bijzondere credieten voor
buitengewone werken.
8. Wegenis benoeming van straat.
9. Wegenisrecütlijnen der Wenninck-
straat.
110. Godshuizen: afstand van gronden voor
de vurgrooting van 't Kerkhof.
111. Godshuizen: verkoop van grond te
Bnelen.
12. Kerkfabriek St-Maartens begrooting
1901.
13. Kerkfabriek S J-cobs: rekening 1899
en begrooting 1901
Men ziet dikwijls in da dagbladen het
bijzonderste en laatste nieuws onderteekend
Reuter ofwel andere namen velen vra
gen zich af wat dat beteekent.
Het was in het jaar 1849 dat Julius Reuter
het e irste nieuwsageuiscUap in Parijs stich-
te. Tusschen Brussel en Aken begon hij
De groote Turk heeft ook van hem willenleenen duivendienst later verbond hij
doen spreken. Men moet weten dat de post-1 bij middel van draden, Parijs en Berlijn!
koerriers van en naar de vreemde gezant-1 Op korten tijd waren zijne bureelen en
schappen van overouds zonder tusschenkomstl agenten in alle deelen van Eutopa verspreid,
van het turksch postwezen worden verzon-1 Dus werd de eerste van deze wonderbare
den of oesieid. Onvoorziens hebben de turk-1« nieuwsagentschappen gesticht welks
sche overheden dat nu brutaal weg willen loogen in ieder noes en op elke plaats der
veranderen zij deden de pakken aanslaan I wereld zijn en welks vliegende berichten al
en openen. de inwoners der wereld in 't gehoor en ia
De gezanten der belanghebbende gouver-1 t gezicht bij malkander brengen,
nementen hebben bevel ontvangen ds kracht I Sedert eene halve eeuw zijn Reuters-
dadigste maatregelen te nemen om vergoe- oogen nooit gesloten geweest en hebben
ding te vragen voor den sm ad toegebracht lom zoo te zeggen geheel de wereld ingeno-
aan hunne openbare diensten en te beletten I men. Zoodanig dai er den dag van heden
dat dergelijke ongehoorde misbruiken van I niets kan gebeuren zonder dat een van ziine
gezag, zich zouden vernieuwen. Ispeurhonden gereed staat om 's werelds
Da gezant van Rusland heeft de bijeen I aandacht op die gebeurtenis te trekken,
komsten der gezanten te Konsiantinopel niet I Vele maanden voor dat de Zuid-Afrikaan-
bijgewoond, omdat er geene Russische pes Ische oorlog werd begonnen, waren Heater's
mrijen te Konstanunopel noch in geheel bet I agenten reeds op het toekomstig oorlogs-
Ottomansche «Jkzijn, dat belet evenwel niet I moneel, waar zij de werktuigen in gereed-
da hij zien solidaire verklaart met zijne beid brachten die tegenwoordig zoo zeker en
kollegas en krachtdadig opkomt tegen de vlug werken
schending van bet internationaal recht der Heden bestaat het Ra,„Q m -
mogendheden welke in Turkije vertegen L ut «Reuters Zuid-Afn-
woordigd ziin. jkaanscb korps uit verschillende honderden
f. a t>ökbt'd als de best geoefende oorlogskorres-
Desultanslaat met zijne fletsche, slaperige pondenten,ieder mei een zeker getal nieuws-
oogen den toestand gade en weet niet heel dragers te hunnen dienste, die gereed zijn
goed wat h,j moet aanvangen. ofwel te voet, per rijwiel of te paard te
Uit Konsiantinopel wordt gemeld dat Ke j vertrekken met het laatstgebeurde nieuws
raalledine-pacha, schoonzoon van d^n sultan van het oorlogsterrein. Deze nieuwstijdingen
die het beheer van financiën onder zijn be worden over de geheele wereld gezonden
stuur had, gevlucht is. Het gerucht loopt I van China naar Peru, van Noorwegen naar
dat men den slechten financieelen toestand Nieuw-Zeeland, enz.
van Turkije aan zijne onkunde toeschreef,
lij zou gevlucht zijn uit vrees in ongenade
te vallen en om de gevolgen daaraan ver
bonden (welke in Turkije niet heel aange
naam zijn) te omkomen.
Door Reuter's en andere soortgelijke
agentschappen kan een nieuwsblad zijne
lezers met al het laatste nieuws bedienen, en
het valt hun goedkooper dan één enkelen
oorlogskorrespondant naar het tooneel van
i-HM, uci luuueei van
ln de oflicieele kringen loopt het gerucht bloed en tranen» te zenden. Voor een geheel
dat hij in het Oostenrijksch gezantschap ge- jaar krijgt men alle dagen den korten inhoud
vlucht is alwaar hij eene gelegenheid af van het bijzonderste gebeurde en dat voor de
wacht om zich in te schepen aan boord eener Isom van 1550 frank,
vreemde stoomboot. I indien men meer tijdingen verlangt
Latere berichten melden van een telegram behelzende meer dan eene zaak, dan betaalt
dat een zonderling daglicht werpt op de men het dubbel,en wanneer men nog meer
houding van den Sultan I begeert, het is te zeggen oorlogsnieuws en
De Verhevene Porte voelt zich, naar hei vreemd nieuws dan betaalt men 7 500 frank
schijnt, tegenwoordig verschrikkelijk verhe- per jaar met een extra van 3 000 frauk voor
ven. Naar aanleiding van de postkwestie, Ne Bijzondere Nieuwstijdingen. Dus kan
heeft zij eene nieuwe nota aan de gezanten!een nieuwsblad voor min dan 20 centiemen
gezonden, om niet meer of minder te bewij-1 Per twee Gjnen zijne lezers al het gewenschte
zen, dan dat de Europeesche postkantoren Igeven.
heelemaal geene rechten hebben,doch slechts I Gezien Reutersagentschap het oorlogs-
bestaan bij de welwillende gunst der Verhe- nieuws voor de drie eerste maanden over-
vene Porte. seint aan de gewone taks, 1.25 per woord,
De nota is natuurlijk teruggestuurd en zal Ien in 8eval f161 zeer spoedig wordt over'
wel met een ultimatum worden beantwoord, gezonden dan is de prijs 5 frank per woord,
Zou de Sultan zich wel eene zekere dosis leD f?ez'en iedere week de uitgaven vermeer-
morphine hebben doen inspuiten de zie I de> en, zoo is een oorlog eerder verlies dan
kelijke man heeft de gewoonte niet zulke ProfiJl v00r een blad.
krachtdadige houding aan te nemen tegen- zÖnen oorlogstaf te onderhouden in
over machtiger vorsten dan bij. Zuid-Afnka, de kosten der kabelgrammen
niet inbegrepen, heeft Reuter 1.000.000
