DIT IS
EN OMMELANDS,
m
m
VOORDRACHTEN
PLAATS LIJK
Op Tafprdag, f"n Juni 1901.
8 centimen 't blad.
36stejaar. Tglmerk 1842.
Het algemeen stemrecht
en de volksbelangen
De engelsch-transvaalsche
oorlog
CHINA
Eene oude koei
uit den dijk
Een nieuw bericht van onzen
heer Burgmeester
Liberale verdraagzaamheid
Tet Weeke blad voor
de pinne
De Ouderdomspensioenen
PAARDEVEBZEKEBINGEN
Het Vraagstuk
Te trek/ten bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yperen bij 's land boodschap we sen ofte post, tegen 3 frank 's jaar*.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Hei. blad 'en is niet min te trekken dan vooreen, geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
'/lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
T* £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAS.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlanderen wonen.
Zondag namiddag, ten 6 ure
oogenblik ontslaat er eene geweldige bewe
ging. Het bureel tiert, en wilt Mestdagh be
letten voort te spreken. Mijnheer Noel duwt
hem van het spreekgestoelte af, terwijl radi
calen en defnetisten met de voeten stampen)
Ziedaar de liberale verdraagzaamheid!
roept Mestdagh.
Radikaal Hambursin zegt eenige korte
woorden. «Wat Mestdagh ook moge zeggen.
roept hij uit, wij al te zamen, liberalen en
socialisten zullen samen strijden voor
algemeen stemrecht.
Ja, roept Mestdagh, strijden om den
kaas Hevig gelach)
Wanneer Hambursin gedaan heeft met
spreken, wilt Mestdag antwoorden, maar
zeere zeere leest Mijnheer Grafé een orde
voorstel, en de zitting wordt geheven.
En eenige oogenblikken later zijn liberale
en sociale politiekers vertrokken.
Onnoodig te zeggen dat wij niet
Sedert een tijd van hier is er een alles kunnen goedkeuren wat citoyen
radico-sociaal berek gevormd om het Mestdag voorhoudtmaar die woor
algemeen stemrecht te bekomen. den bevatten harde waarheden die wij
Vergaderingen op vergaderingen aan de overwegingen onzer ypersche
rijn gehouden geweest, waar aliijd liberalen en hunnen radico-socialisti-
hetzelfde liedjen gezongen wordt, en schen kandidaat Nolf onderwerpen,
die door den band niet vele belang
w mm tÜI
op de Groote Markt
door de
GROOTE FANFARE
PROGRAMMA
1. Marche des petits chasseurs E. Siroux.
2. La Princesse enchantée,
ouverture Langlois.
3. Bonne année, morceau ca-
ractéristiqae E. Strauwen.
4. Terpsichore, fantaisie.Ballet L. Ganne.
5. Au Sud, grande valse C. Faust.
6. Bicycle, galop Renard.
ie in China zullen blijven. Er zouden
aarover reeds onderhandelingen
aangeknoopt zijn.
De opstandelingen verslagen
De regelmatige chineesche troepen
rekken in Petchili rond, om de orde
handhaven die troepen zijn niet
ïeel dapper, doch zij worden onder
steund door eene fransche legerafdee-
ing onder het bevel van generaal
Gailloud. In den omtrek van Ngan-
Ching heeft de chineesche bevolking
zelf de opstandelingen achteruitge
dreven. De fransche troepen zijn tus-
schengekomen en hebben de opstan
dingen volkomen verslagen en uit
eengejaagd. In het gevecht werden
wee fransche soldaten gekwetst. De
steden Houaillon en Tching-Tiog-Fou
zullen binnen eenige dagen aan de
chineesche overheden terug toever-
rouwd worden, daar de orde nu vol-
tomen hersteld is.
verwekten.
Zondag laatst nogtans is er te Namen
eene vergadering van die soorte ge
houden geweest, waarmede radikalen
en socialen niet en zullen boffen.
Twee sprekers, Mijnheer Van de
Een adjudant verongelukt
De luitenant Maxwell, adjudant van
Walle van Mechelen, en citoyen Def- 'ord Kitchener, heeft zijn been gebro
net van Namen, kwamen hunne ge- ken, terwijl hij den «polo. speelde
i ao nn fp 7p£?£?en I °P het koérsplein te Pretoria,
wone lesse op te zeggen. i i r
Daarna stond citoyen Mestdagh rech Zegepraal der Boeren
te, een vrije socialist, en vroeg het In den Haag is het volgende bericht
woord. uit transvaalsche bron ontvangen
De twee redenaars, zeide hij, die wijl Ingekomen rapport 2de mei. Beyers
komen te hooren, en spreken maar van|0n Breetenbach hebben de engelschen
algemeen stemrechtzij en reppen geen I Kalkheuvel bij Pretoria verslagen
.woord van deze die lijden, van deze die Lg dooden, 159 gewonden, 600 ge-
honger hebben. I vangenen en 6 kanonnen.
Zij hebben gelijk. Het is immers etl j)je sehitterende zegepraal der Boe-
algemeen stemrec t nie a bb ren was tot nu toe stelselmatig ver-
Hetgeen er noodig is, 't is de verdwijning zwegen geweest in de engelsche b -
der burgerij, zij moge liberaal, klerikaal richten, Kalkheuvel ligt op 20 mijlen
of zelve socialist wezen. (Rumoer). ten westen van Pretoria, ten zuiden
De werklieden moeten zelve hunne za- der Watersbergen, die de Magalies-
ken doen, engeene trouw hebben in al die en Krokodillenrivieren scheiden.
verstanden die maar goed zijn om de wer-1 Ontploffing te Pretoria
De gewezen boerengeneraal Sohoe
.zoekt gij niets anders dan eereen postjes man, die zich, bij de bezetting van
te krijgen. (Tegenspraak). Pretoria op 5 juni laatsleden, aan de
Het is wel te zien geweest in 1898 wan- engelschen overgaf, onderzocht maan-
neer wij met u de straten optrokken. Als dag een houwitser met lyddiet gela-
de oproer ten volle in gang was, hebben den, dien hij als eene gedenkenis be-
wij al met een3 de bijzonderste leiders ons waarde, toen het tuig ontplofte.
hooren toeroepen 't Is genoeg Schoeman werd op den slag gedood,
Ja: 'twas genoeg, en 't volk wasnogLjjne dochter doodelijk gekwetst en
eens te meer bedrogen. Immers de leidersLjjQe vrouw en twee andere personen
.waren zeker van hunne kamerzetels.Ddt nd>
was hun genoeg. Dat was al wat nj be-
geerden zij en zijn toch allen maar goed De toestand
om aan den koeke te smullen. (Hevige be- De bewegingen der engelsche leger-
uteging onder de leden van 'I bureel die gelijk Lfdeelingen tegen generaal Botha zijn
een eemer koud water op 't lijf krijgen.) I voifcomen mislukt. In de Kaapkolonie
Nu nog, zegt citoyen Mestdagh voort>|js de toestand zeer onrustwekkend
nu nog jaagt gij aan tot den oproer, ij I gew0rden voor de engelsehen; de
zegt ons dat wij kost wat kost, et a gemeen I tre.ns geraken slechts moeilijk op
stemrecht moeten pa en' n hunne bestemming. Een brief van
wanneer wij den oproer zullen he g I Pretoria blijft 10 a 20
nen gij, heeren leiders, gi zult u f uwent. Kaapstad naar rretoria mgn ju a xu
wegslrt» »acW.Q de rokken uwer <tagea onderweg, «1. h. nog wel toe-
«vrouwen (Luidruchtig gelach. Het bureel komt. In het noorden van Natal is de
spoorweggemeenschap al niet beter
verzekerd.
staat als met verstomming geslegen.)
Citoyen Mestdagh doet voort
Emile Vandervelde zelve, zegt hij, is van
't gedacht dat het volk geen goed te ver-
wachten heeft van de Kamer, zelve met het
algemeen stemrecht
't Is lange al dat Frankrijk dit stelsel
«heeft. Heeft dit het vermaar(^schandaa! I bron zal er, na het vertrek van veld-
van Panama belet? Zijn de Panamisten| tJ
Een nieuwe opperbevelhebber
Volgens berichten uit duitsche
yau raiiaum oo.o.. -o, I maarschalk von Waldersee, een nieu-
niet herkozen geweest ij a I we opperbevelhebber benoemd wor-
a recht 7ipn wii da3r niet als Voorzitter I rr
J ,rtnhat* (Ot, dien I den voor de internationale troepen
der Republiek eenen Loubet 7... (Up awnjucu r
Iedereen heeft nog wel onthouden hoe
liberalen en socialisten in den tijd spotten
er wijze spraken van de 63 frank als
ouderdomspensioen.
Zij gekten eenen tijd, en zij wierden
moe, en ze eindigden hoe? Met bun eigen
volk aan te wakkeren om die 65 frank te
vragen, zeggende dat het een schoon baatje
was.
Die doenwijze schildert liberalen en socia
listen in levendige kleuren.
Zij doet zien dat die averechtsche volks
vrienden stelselmatig tegenkanten hetgeen
van de katholieken komt al ware 'l nog zoo
goed.
In den grond verstond iedereen geheel
klaar en duidelijk dat liberalen en socialisten
alzoo te werke gingen omdat tij spijtig wa-
en dat die wet het katholiek staatsbestier
moest verheffen in de oogen van het volk.
Daar lag de knoop.
Wij meenden dat dit deuntje al lange uit
was, en ziet dat oud versleten kraam van
Progrès komt daarmede nu voor den
dag
Fijf-en-zestig frank, zegt het,
dat is te weinig. Moet men daarvoor
al dat beslag maken en M. Surmont
in den derden hemel verheffen
F ij f-en-zestig frank'T en is nog
geen twintig centimen daags
En dat staat te lezen in een dagblad dat
orgaan is eener partij welke nooit iets ge
daan heeft voor den werkman.
Meer nog in het dagblad eener partij die
bijna alle sociale wetten tegenkante.
Vraagt het aan M. Bara
Die 65 frank pensioen, die niets zijn voor
Progrès zijn voor het arrondissement
Yper boven de twee-honderd zestig duizend
frank 's jaars
De liberalen hebben een wetsontwerp
neêrgeleid om aan de gebrtkelijke werklie
den en aan deze die den noodigen
ouderdom bereikt hebbeneen jaar
lijksch pensioen van 360 frank te
bezorgen.
Het Progrès is nieuwsgierig om te
weten, zegt het, of onze katholieke Kamer
heeren genegen zijn dit ontwerp te stemmen.
De antwoorde is dood eenvoudig Ja, in
dien uwe liberale Kamerheeren weten waar
de 70 miljoen frank gehaald om den kost
ervan te dekken.
Is het geene zoutelooze gekscheerderij op
dezen oogenblik met ew ontwerp voor den
dag te komen dat het land zou onder tot boven
keeren en alle staatsdiensten belemmeren
Hierin steekt nog eens de ezeloore door
t leeuwenvel der liberalen.
Zij weten dat zij er niets bij rischieren een
ontwerp voor te leggen dat niet en zal noch
en kan gestemd worden.
Zij willen alzoo voor een goedkoop prij
zeke de genegenheid van 't volk naar hen
trekken.
Doch zulke paljasserij is al te klaar.
Ik vinde dat de katholieken hierin uit-
emende wijs, voorzichtig eu edelmoedig te
werke gaan.
Zij geven 't geene zij voor den oogenblik
kunnen geven met het vaste besluit de zake
edurig te verbeteren.
Dat heet men bestieren.
Onze Burgmeester is verplicht geweest
een nieuw bericht te doen aanplakken nopens
de schade aan gemeente- en bijzondere
eigendommen toegebracht.
Moge de politie, die schijnt eenig spoor
ontdekt te hebben, de daders vinden van de
aangeklaagde wandaden.
Beminde Medeburgers,
Niettegenstaande onze verwittiging van
l Mei, komen op nieuw zekere kwaadwil
ligen stadseigendoramen en gevels van bij
zondere huizen te beschadigen.
Deze verwoestingen, gepleegd door eenige
personen, schijnen maar te kunnen ophou
den met de ontdekking en de straf hunner
daders.
Wel besloten zijnde er een einde aan te
stellen, komen wij nogmaals uwe hulp in
roepen, eene belooning voorbehoudende
voor degenen die ons de ware daders zullen
doen kennen, op welke reeds zware ver
raoedens wegen.
De Burgemeester,
Kt. Colaert,
Yper, den 14 Mei 1901
den, en dat er daarvoor eenen zekeren tijd
moet verloopert. De maatregels die wij
zullen nemen om de uitbetalingen te doen,
zullen wij in 't korte hekend maken. In
allen gevalle zijn wij vast besloten dit te
doen door den post tot meerder gemak
voor de belanghebbenden.
Aan de oudjes die met reden naar hun
pensioentje verlangen zeggen wij dus
Nog een weinigje geduld, en 't zal er zijn l
De liberalen zijn verdraagzaam, zij zeggen
het zelve, en zingen het op alle toonen.
Tot bewijs daarvan hetgeen de verledene
weke voorviel in de zitting van den provin
cialen raad van Brabant.
Die raad bestaat in meerderheid uit libe-
len en socialisten.
Er was sprake van hulpgelden teverleenen
aan de pensioengilden.
Weet gij wat de liberalen beslisten
Dat zij geen hulpgeld en wilden verleenen
aan gemeenzaamheden die hunne patroonen
vierden met eene Misse, of zielemissen deden
voor een afgestorven lid.
In andere woorden de katholieken moe
sten uitgesloten worden.
Dat is eene aardige verdraagzaamheid,
niet waar
Moest onze katholieke provincieraad zulk
eene soorte van maatregel voorstellen tegen
de liberalen, de geuzegazetten en zouden
geen slijk genoeg hebben om op de kaloten
smijten.
Leve de liberale verdraagzaamheid
Wij vernemen dat het vlaamsch geuzm-
blad komt veroordeeld te worden tot 300
rank schade en intresten en de onkosten
van het geding, om reden dat het M den
larkgraaf d'Ennetières, Burgemeester van
Iverdinghe, eenige daden van bovenmatige
strengheid ten laste legde, gepleegd op een
huisgezin dat verleden zijn eene zijner hof
steden had verlaten.
Vele menschen wien het aangaat, zijn
ongeduldig omdat zij nog niets zien afkomen
van de 65 franks waaraan zij recht hebben
Zoo verr8 gaat het bij eenige dat zij zeg
gen en overtuigd zijn dat er nooit iets en za
afkomen, en dat die wet maar gemaakt is
om de oogen te verblinden.
Dat is een kiespeerd, zei er mij een ouc
vrouwtje en met dat er geene kiexing is,
en tullen wij niemendalle krijgen.
Eenvoudige lieden, die, niets verstaande
van bestierlijke zaken, niet en weten welk
een schromelijk schrijfwerk die wet aaü
't ministerie van Nijverheid en Arbeid ople
vert.
't Is hun te vergeven, en 't zal beteren
wanneer het eerste sommetje zal afkomen.
M. de baron Surmont de Volsberghe hee
daar over eenige dagen een woordje van
gezeid in de Kamers om te doen zien welke
de reden van die vertraging is.
Tot nu toe, zegt hij, en heb ik maa
een tiende der stukken ontvangen. Boven
dien behoort men wel in acht te nemen
dat de besluiten van de beschermingsko
miteiten in beroep kunnen getrokken wor
BERICHT
De landbouwers worden verzocht de
willen bijwonen, welke de Heer
FV. Van den Wouwer,
Ingenieur en Staatlandbouwkundige
Oude Houtmarkt, 22, te Yper,
zal geven over de
ONDERLINGE
4° Te Merckem op Zondag 2 Jun
om 3 ure in de gemeen(eschool.
2° Te Locre op Zondag 16 Juni om
3 ure 1/2 in het gemeentehuis.
3° Te Poelkappelle op Zondag 23
uni om 4 ure in de school voor de
cnechteujongens.
der rustpensioen hier in Belgie gedeeltelijk
opgelost, gaat kortelings voor de Fransche
wetgevende Kamers gebracht worden.
t Zijn de kleine Belgjes nu niet die de
groote Franschen na&pen maar wel de
groote Franschen die bij de kleine Belgjes
les komen nemen.
Wat deuntjes hebben de blauwe, groene
en roode rare vogels niet ai geschuifeld om
het rustpensioen dat men aan de katholieken
te danken heeft, belachelijk te maken.
't Is belachelijk dat pensioen van 9 cen
ten daags't is maar een aalmoes, enz., enz.,
schuifelden zij...
Maar de 60 centiemen die Staat jaarlijks
gant voor 12 eerste franks die ter spaarkas
worden neêrgelegd door dezen die sparen
om in hunnen ouden dag een pensioen te
genieten, tellen ook al niet...
Wilt ge nu weten welke opofferingen het
Fransche ministerie zich gaat getroosten
waarvan de socialist Millerand deeluitmaakt,
luistert dan
De werklieden, de bedienden zouden
dagelijks 5, 40 of 15 centiemen moeten
storten naar gelang hunner daghuur. De
Staat zal alleenlijk moeten zorgen dat die
aldus gestorte gelden intrest opbrengen
tegen 3 en die 3 zou de Staat waar
borgen.
Nu de werklieden en bedienden die meer
dan 65 jaren oud zijn, worden ook niet ver-
«0!'J1lil
LAD VAN YP
ffGVGÏl 39Ï1 dGZG (ÜG GT gGGIlG 60 ilGDuGn. I
t I/Artnfk/iknn o 1 nint nnfar
X
ft
