DIT IS
EN OMMELANDS,
I
m
m
m
1
A
Op Zaterdag, 27en Juli 1901.
centimes
36ste jaar. Talmerk 1850.
Eene nieuwe
militaire wet te wege
Waarooi
De indruk
Zot zijn
Een woordje daarbij
Alzoo niet
Langs de Leie
en de Yperlee
Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap we sen ofte posttegen 3 frank 's jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 36, te Vper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agengk HAVAS,te Brunei, 1)1,82,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
BERICHT
Een feestmaal zal den Heer Gouver
neur der provincie aangeboden wor
den, den Zondag 11 Oogst 1901, ter
gelegenheid van zijn officieel bezoek
te Yper.
Dit feestmaal zal plaats hebben in
de Halle, ten 1 ure namiddag.
Eene inschrijvingslijst berust ten
stadhuize (secretariaat).
Zij zal gesloten worden den 30 Juli.
De prijs der inschrijving is bepaald
op 3 frank, wijn niet inbegrepen.
Het katholiek ministerie had beloofd, nog
in den tegenwoordigen zittijd, een wets
voorstel neêr te leggen over de militaire
kwestie.
Die belofte is gehouden; het wetsvoorstel
is neergelegd.
Het is zeer uitgebreid en volledig.
De eersre indruk dien het tewege brengt
is blijde verwondering. Degenen die recht
zinnig zijn en de zaken met koelen bloede
gadesloegen, bekennen zonder omwegen dat
zij niet meenden dat zulk ontwerp door de
regeering zou neergelegd worden. De regee
ring toch, zei men, moest afrekenen met den
grooten invloed der militaristen en van den
koning.
De millitarislen vroegen, eischten twee
dingen 1° persoonlijken dienst2° groote
vermeerdering var. het contingent. Welnu,
in het wetsontwerp dat komt nedergelegd
te worden, krijgen zij noch het eene noch
het andere. En de krijgsinrichting wordt
merkelijk verbeterd, de soldatenlast ver
minderd.
Laat ons de voornaamste bepalingen van
het wetsontwerp onderzoeken.
Het vrijwilligersleger
De militaristen zijn gezworen vijanden
van een vrijwilligersleger. Zij begeeren als
grondslag een leger van gedwongen solda
ten. Daarom wilden zij het recht van plaats
vervanging afschaffen.
Het wetsontwerp door de regeering neer
gelegd neemt als regelHet leger bestaat,
eerst en vooral, uit vrijwilligersde ge
dwongen soldaten worden maar bij loling
opgeroepen voor zooveel er hen geen vrij
willigers in voldoende getal aanbieden. De
plaatsvervanging wordt behouden.
Tot nu toe mochten er zoovele vrijwilli
gers zijn als men wilde, zij erï telden niet af
van het getal soldaten voor hun lot. In het
toekomende en zal het alzoo niei meer zijn
Van zoo het getal der vrijwilligers 3 ten
honderd van het getal der ingeschreven
milicianen overtreft, worden al de volgende
vrijwilligers afgeteld van het getal soldaten
dat door een kanton bij loting moet geleverd
worden. Veronderstelt dat het miüciekanton
Brugge, 100 soldaten moet leveren. Er zou
den hen 110 vrijwilligers aanbieden. In dit
miliciekanton Brugge zou er geen loting zijn
geen een miliciaan zou moeten opgaan. Het
ware, in dit kanton, de volledige invoering
van het vrijwilligersleger.
Het zal dus van de bevolking zelve afkan
gen het vrijwilligersleger in te voeren. Als
de vrijwillige soldatendienst in de goesting
der jongelingen valt, zal men tot het
mand gedwongen soldaat geraken.
Maar voorziet het wetsontwerp der regee
ring voldoende maatregelen om trapsgewijze
tot dien uitslag te komen? Voorzeker. Tot
nu toe ontvingen de zuivere vrijwilligers
degenen die. hen engageeren zooals het
volk zegt geen de minste schadeloosstel
ling. Alzoo genoten zij niet van de 30 fr. te
maande die aan de soldaten voor hun lot
toegestaan worden.
Dat verandert nu met het voorstel der re
geering. Voortaan zuilen de vrijwilligers,
onder dat oogpunt, van dezelfde voordeden
als de miliciaan genieten.
De aanmoedigingen voor de
vrijwilligers
Van de 30 fr. te maande gesproken, moe
ten wij aanstippen dat de regeering, in haar
wetsvoorstel, dit voorbeeld nog vermeer-
ert op twee manieren
1° De soldaten wier ouders of rechtheb
benden meer dan 50 fr. rechtstreekscbe be-
astingen ten voordeele van den Staat betaal
en, konden de 30 fr. niet trekken. Nu ver-
ndert dat en gaat het cijfer van belasting
voortaan van 50 tot 80 fr. volgens de ge
meente die men bewoont. In andere woor
den, er zullen voortaan, volgens het ont
werp der regeering, nog meer menschen van
de 30 fr. te maande genieten dan vroeger.
2° Willende bijzonder schadeloos stellen
dezen die bij het peerdevolk dienenen dus
langer onder de wapens blijven, zullen deze
milicianen voortaan 35 frank te maande
trekken,terwijl het voetvolk aan de 30 frank
blijft.
Van zoo de vrijwilligers bij 't leger komen
krijgen zij die 30 of 35 frank te maande,
volgens zij bij het voetvolk of het peerdevolk
ingelijfd zijn.
De vrijwilligers met premie en plaatsver
vangers ontvangen hunne premie,maar meer
niet.
Indien de vrijwilligers met of zonder pre
mie hen voor een tweede maal engagee
ren krijgen zij als eenvoudige soldaat 35
rank te maande 40 frank als zij kaporaal
of brigadier zijn en 50 frank als zij den
graad hebben van onderofficier.
Daarenboven worden al deze vrijwilligers
aangesloten bij de Lijfrentkas van den Staal
en genieten zij de geldelijke aanmoedigingen
voorzien door de wet op de werkerspen
sioenen. De afboudingen die,om deze reden,
kunnen gedaan worden, mogen de 15 frank
s jaars niet te boven gaan.
De vrijwilligers genieten dezelfde voor
waarden als de milicianen te rekenen vaD
8jaar. Zij mogen trouwen nadat zij hunnen
eersten terme uitgedaan hebben.
Da voorkeur zal gegeven worden in het
toekennen van zekere plaatsen afhangende
van den Staat, aan de oude vrijwilligers.
Ziedaar ongetwijfeld een geheel stelsel
van aanmoedigingen, wel geschikt om het
getal vrijwilligers te doen aangroeien.Indien
men daarmeé noch tot geen voldoenden uit
slag komt, 't en zal voorzeker de schuld niet
zijn der regeering.
Dus wij doen eenen grooten stap naar
het vrijwilligersleger, dat de militaristen tot
nu toe met zooveel minachting bejegenden.
Dat is de eerste overwinning.
met het volgende voordeel van het wetsvoor
stel.
Geent vermeerdering van het getal
gedwongene soldaten
De militaristen wilden wei eene zekere
vermindering van diensttijd toestaan, maar
Itijd op eene voorwaarde dat men hei
sreta! soldaten van verschillige duizenden
jaars zou vermeerdereu, om alzoo hetzelfde
cijfer soldaten onderdo wapens te hebben
Is nu. - Velen, zelve van die met de beste
nzichten bezield, dachten indien wij op
dat punt niet toegeven, zullen wij geen ver
mindering van diensttijd bekomen; de ko-
ing zal dat nooit teekenen.
Hewel, de vermindering van den dienst-
ijd is er, zonder verhooging van contingent!
Daar is de grootste overwinning die wij
behalen. Dat staat het wetsontwerp toe
Zeker tracht de regeering zooveel moge
lijk het getal soldaten die bestendig onder de
wapens zijn te behouden maar het komt
tot dien uitslag door de vrijwilligers. 3 ten
honderd van de vrijwilligers, op het getal
ingeschreven milicianen, 't is te zeggen 1800
op 60000 worden bestemd om de leemte
aan te vullen die de vermindering van den
diensttijd in het staande leger zou kunnen
tewege brengen, 't En is maar na aftrek van
die 3 ten honderd dat de vrijwilligers in
skening komen voor het getal soldaten,
die jaarlijks voor hun lot moeten opgaan
Door die schikking vermijdt men de ver
meerdering van gedwongen manschap. Nog
eens gezeid 't is daar de fioöfdzakèT De
overwinning is aanzienlijk.
Vermindering van den diensttijd
De openbare meening vroeg vermindering
van den diensttijd der soldaten. Het wets
ontwerp der regeering staat het toe in eene
zekere mate. Men oordeele.
NU
dienen de liniesolda
ten en jagers te voet,
28 maanden.
Grenadiers en cara-
biniers,
36 maanden.
Belegeringsartillerie,
36 maanden.
Vliegende artillerie
en peerdevolk,
48 maanden.
Pontonniers,
36 maanden,
Genie,
36 maanden,
Administratie,
36 maanden.
Volgens het ontwerp
der regeering zouden
zij maar
20 maanden
moeten dienen.
20 maanden.
20 maanden.
36 maanden.
22 maanden.
22 maanden.
24 maanden.
Deze cijfers en stemmen niet geheel en
gansch overeen met deze voorgesteld door
M. Helleputte, namens de middenafdeeling
Later zal men nog verder op dien weg kun
nen gaan. De bekomen vermindering van
diensttijd en is zeker niet te misprijzen
bijzonderlijk als men haar in verband stel
zouden de liberalen, die de speelbal zijn der
militaristen, de zaak willen verdagen en op
de lange bane schuiven.
Alzoo niet geboerd Laat oris aandringen,
in verzoekschriften en volksvergaderingen,
opdat het wetsvoorstel zonder uitstel ge
stemd worde.
Een vogel in de hand is beter dan tien die
vliegen.
Indien het voorstel over de militaire
kwestie uw niet gestemd wordt, zal er schade
uit volgen voor veel menschon. Inderdaad,
het voorstel der regeering zegt dat de wet
zou in voege komen met 4 januari 4902.
Daarenboven zou de vermindering van
diensttijd en de uitgebreide en verhoogde
schadeloosstelling reeds aan de milicianen
der klas van 1901 toegestaan worden.
Indien, zooals de liberalen het willen, de
bespreking uitgesteld werd, zouden de sol
daten moeten dienen en zouden de peerde-
raannen maar 30 fr. in plaats van 35 fr.
trekken.
Duarcm vraagt de onmiddellijke stem
ming, in weerwil der liberalen. Zij steken
altijd stokken in 't wiel, als het eene volks
gezinde hervorming geldt.
Hoe is dit wetsvoorstel aanveerd, toen het
van de weke afgekondigd werd
Zooals wij hierboven zeggen Met blijde
verwondering door de katholieke anti mili
taristen, en met bitteren spijt door de
liberalen.
De liberalen zijn voor de verzwaring der
militaire lasten. Hunne vertegenwoordigers
n de militaire commissie, door de regeering
over eertige maanden benoemd om die zaak
te bestudeeren, hebben al de eisehen der
generaals aanveerd Verwijdering vau het
vrijwilligersleger en vermeerdering van het
contingent. M. Termote, die in dt ze com
missie de liberalen van West-Vlaanderen
vertegenwoordigde, heeft daar zijnen naam
ondergezet. De anderen ook. Die liberalen
zijn natuurlijk zeer mistevreden omdat men
uiste het tegenovergestelde gedaan heeft
van hetgene zij wilden.
Er is nog eene tweede reden waarom de
liberalen zulke vieze gespe trokken bij het
lezen vau hel ontwerp van liet ministerie.
De liberalen meenden en hoopten dat de
katholieken hen zouden verdeeld hebben op
de militaire kwestie; dat de eenen alhier
zouden getrokken hebben en de anderen
aldaar dat, op die wijze, het ministerie
zou in nesten geraakt zijn en geene meerder-
tieid meer zou gevonden hebben en dat
zij, de liberalen, eene goede vangsle in dit
triebei water zouden gedaan hebben. De
liberalen hebben hen deerlijk bedrogen. De
eendracht tusscheu regeering en meerder
beid blijft bestaan. En het land zal eene
nieuwe, goede en volksgezinde wet te meer
aan de katholieken verschuldigd zijnA
winste
Indien wij niet al bekomen wat wij wen
scben, toch krijgen wij meer dan wij had
den mogen hopen.
Leve het katholiek ministerie
De liberalen hebben over eenige weken te
Brussel eenen algemeenen bond gesticht om
propaganda te maken voor het liberalismus.
Zondag was 't vergadering voor den bond.
Weet gij waarmee men voorstelde de reeks
liberale voordrachten te openen die de bond
getiooten schikken waar hier waar daar te
houden Met voordrachten tegen het wets
voorstel door de katholieke regeering op de
militaire kwestie neêrgelegd.
In den bond heette men dit ontwerp
hatelijk Proficiat
Als de bondsmannen raeenen met zuLe
meelingen het volk al hunnen kant te trek
ken, dan zijn zij van bet goê jaar.
Verzwaring vragen van den soldatenlast,
de katholieke regeering beknibbelen omdat
zij het vrijwilligersleger aanmoedigt, dei!
diensttijd vermindert zonder het contingent
te vermeerderen, ehwel ja, met zulk pro
gramma zullen de liberalen bijval hebben.
Zijn die heeren zot of....
Hoe eerder zij dien veldtocht beginnen,
hoe liever wij hel hebben.
Gazelle van Brugge)
Indien wij in die militaire zake eenen
grooten stap gedaan hebben, (dien wij niet
aarzelen eenen reuzenstap te noemen), dat is
zonder twijfel dank aan de machtige mede
werking van eenen man, die tegenwoordig
in ons ministerie zetelt.
Die man is onze volksgeliefde Senator, de
minister van Nijverheid en Arbeid, mijnheer
de baron Surmont de Volsbcrghe.
De liberalen zouden geern de militaire
hervorming doen mislukken. Dezen morgen
schrijft het brusselseh liberaal blad La Ga
zette dat de Kamers zouden moeten uiteen
gaan, zonder het wetsvoorstel te stemmen.
Hoort gij ze komen op hunne zokken
Wanhopende hetontwerp te doen mislukken
Eere en dank zij hem
STAD YPER
1 O O 1
De Gemeenteraad,
Bepaalt als volgt het programma van
het Gemeentefeest 1901.
Zaterdag 3 Oogst
Ten 6 ure 's avonds zal de beiaard
de opening van het Gemeentefeest aan
kondigen.
Ten 8 ure, Concert, Groote Markt
door de Stadsharmonie.
Zondag 4 Oogst
Ten 9 ure, uitgang van de Processie
van 0. L. V. van Tuine,
's Middags, Groote Markt, Duivenlossing.
Onmiddelijk nadien, Concert, door de
Groote Fanfare.
Schieting met den Handboog, ingericht met
de hulp van stad, door de schuttersmaat-
schappij Yper Hoekje
Prijskamp in het Gaaibollen, ingericht, met
de medewerking van stad, door de maat-
chappij gevestigd Aux trois fleurs de lis
Boterstraat.
Ten 5 ure, Vandenpeereboomplaats,
Opstijging van eenen Luchtbal en nederdaling
met valscherm, door den luchtvaarder J.-B.
Glorieux.
Ten 6 ure, Concert, Groote Markt.
Maandag 5 Oogst
Ten 10 ure, Prijsdeeling, aan de leerlingen
er Staatsmiddelbare school voor jongens,
's Middags, Concert, Groote Markt.
Ten '2 1/2 ure, Boomgaardstraat,
Hondenkopen.
Ten C ure, Concert, Groote Markt.
Dinsdag 6 Oogst
Ten 10 1/2 ure, in de Halle, Muziekfeest,
door de leerlingen der Muziekschool,
's Middags, Concert, Groote Markt.
Ten 2 1/2 ure, Vandenpeereboomplaats,
Wielrijdersspelen en Ringsteking.
Ten G ure, Concert, Groote Markt.
Woensdag 7 Oogst
Ten 4 ure, Kazerneplein, Gymnastisch
Feest, door de Turners van St Michielsgilde.
Ten 6 ure, Concert, Groote Markt.
Donderdag 8 Oogst
Ten 4 ure, Zaalhof, Volksspelen.
Ten 6 ure, Concert, Groote Markt.
Zondag 11 Oogst
Prijskamp voor Reisduiven, op Orleans,
ingericht, met medehulp der stad, door
den Yperschen Duivenliefhebbersbond.
Kruisboogschieting in den doei, ingericht,
met medehulp der stad, door de Maat
schappij Les Francs Arbalétriers, ge
vestigd ter herberg Tête de Bronze, n
Rijselstraat.
Ten 4 ure, Concert, Groote Markt.
Ten 9 ure, Vuurwerk, op het Minneplein.
Donderdag 15 Oogst
Ten 8 ure, Concert, Groote Markt.
Zondag 18 Oogst
Prijskamp in het Lijnvisschen, aan de Kaai,
ngericht, met medewerking der stad,
door de Maatschappij De Ware Lief-
ïebbers, gezegd Taartevisschers
ONDERSCHEIDENE FEESTEN
Prijskampen in biljardspel, bolspel,
kaartspel, enz., ingericht, met de mede
werking der stad, door de verbondene
Maatschappijen, zullen plaats hebben op
Tuindag en de opvolgende zondagen.
Ringstekingen en andere feesten zullen
insgelijks des Zondags plaats hebben, in
de buitenwijken.
Bijzondere omzend- en plakbrieven zul-
en de omstandigheden der verschillige
prijskampen en feesten opgeven.
ALGEMEENE SCHIKKINGEN
Gedurende de Kermis, zullen het Muzeum, d«
Zalen van het Stadhuis en de Halle, voor het
publiek open zijn.
Het publiek zal vrijen toegang hebben tot de
Zwemkom, van Zondag 4n tot Zondag 11° Oogst
medebegrepen.
Gedaan in fitting te Yper, den 22 Juni 1901%
De Burgemeester-Voorzitter,
J3. GQVAIdHI'
Do Secretaris,
M. GORRISSEN.
Verschenen
door THEODOOR SEVENS
Geschiedenis en beschrijving der
voornaamste steden en dorpen tus-
schen Meenen en Poperingheeen
boekwerk groot 8° met talrijke licht-
prenten versierd, en eene prachtige
titelplaat geteekend door Baron Gaston
de Vinck.
Prijs fr. 1.50
lil1
f ff
li
irii
NIEUWSBLAD VAN YPER
m
m
m
m
ft
Prijskamp in Vinkenzang.
Officieel bezoek van den Heer Gouverneur
der Provincie.
lÉ.lMt
1
