DIT IS EN OMMELANDS, I J STAATKUNDIGE OMSCHOUW PL MATSEL4 K Op Zaterdag, 5 Oetotber 1901 centimen 't blad. 36ste jaar. Talmerk I860. De kloosters in Frankrijk De wel tegen de kloosters in Frankrijk De engelsch-transvaalsche oorlog Onze Katholieke scholen De Officiëele scholen en de Liberale drukperse Locre Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yperen bij 's land boo Ischapmezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars. 't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland. Hel Mad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. l'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate, Tk te Yper. Echt en recht, 't oud Volk indachtig; Kinderlijk, niet kinderachtig; Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal w De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't 0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken, jte De Heeren van de Agence HAVAs.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena- g| strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma- 2 kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost- w Westvlaanderen wonen. Kr beslaan in het geheel in Frank rijk 1,66 tl kloosterverenigingen, na melijk !ö2 voor mannen en 15H voor vrouwen. Daarvan zijn er 010 gemach tigd door vroegere wetten of beslui ten. Van de 75'! niet gemachtigde vereenigingen, die samen 4292 ge stichten bezitten, hebben er tot nu toe slechts 415 de machtiging gevraag I të weten 45 vereenigingen van man nen en 270 vereenigingen van vrou wen. Onder de voornaamste vereeni gingen, die de machtiging gevraagd hebben, vermeldt men de predik heeren, de kapueienen, de eudisten, de franciskaners, de Paters van Picpus, de passion nisten, de Paters van het Groot Karthuizersklooster, d Paters van den H. Geest, de trappisten van Citeaux, de Broeders van St-Jan de-Deo, de redemptoristen en de Paters der Premonstreit. Z.Em. kardinaal Larigénieux, aarts bisschop van Reims, door den Paus gelast met de wijding der nieuwe kerk van den H. Rozenkrans, te Lourdes, heeft te dier gelegenheid een herder lijken brief afgekondigd, waarin hij nogmaals krachtdadig protesteert te gen de wet Waldeck-Rousseau. Sedert lang reeds, schrijft hij, lijden in ons land de geloovigen van de vijandschapder openbare machten, doch de kerkvervolging wordt met den dag brutaler en stoutmoediger. Onze kloosters worden de eenen na de anderen gesloten, de kloosterorders gaan in het bannelingschap de vrij heid zoeken, welke hun op franschen bodem geweigerd wordt, en de vraag, die zij aan hunne vervolgers stellen Voor welk onzer werken vervolgt gij ons?» L1 ij ft onbeantwoord, omdat allen, monikken, kloosterbroeders en zusters, welke hunne namen en klee ding zijn, wezens van verkleefdheid en zelfopoffering zijn, die hunnen evenaaste en hun land enkel goed ge daan hebben. Er was gezegd geweest dat de Kar- melielersen, die op weg waren naar den vreemde, eensklaps teruggekeerd waren en de machtiging hadden ge vraagd dat is valsch. Geen der vertrokken kloosterorders is teruggekeerd en de uitwijking der kloosterlingen duurt nog altijd voort. Van honger gestorven Rij de overbrenging van mevr. De Wet, echtgenoofe van den Boeren generaal Christian De Wet, naar een vluchtelingskamp, is een barer acht kinderen onderweg van honger ge storven. Terugkeer van vrijwilligers De duitsche stoomboot Kanzier, uit Durban en Laurenzo-Marqnez weer- keerend, is maandag namiddag te ^Marseille aangekomen met 118 passa giers, waaronder verscheidene duit- $ehe en portugeesche vrijwilligers, die in de rangen der Boeren gedienp hebben. Onder de trausvaalsche reizigers, maandag te Marseille aangekomen, bevindt zich Dr Eloff, broeder van den schoonzoon van president Krüger. Dr Eloff heeft zijne geneeskundige studiën in Frankrijk gedaan. Hij komt naar Europa om president Ki ti ger het vaarwel zijaer vrouw over te brengen, die bij in hare laatste oogen- blikken bijgestaan heeft. Hij heeft een brief bij, door mevr. Kriiger op haar sterfbed geschreven. Dr Eloff deukt dat de Boeren zullen eindigen met den zegepraal te behalen op de engelschen, wier gezondheids toestand ellendig is. De bevoorrading der Boeren. Verscheidene zeilschepen hebben te Lambertbaai, op de westkust, 130 mijlen ten noorden ven Kaapstad, eeue groote hoeveelheid krijgsvoorraad voor de Boeren gelost. Nieuwe zegepraal der Boeren De Boeren hebben de engelsche legerafdeeling van generaal Kekevitcb, te Moedwil, aangerand tengetalle van 1000. De aanval was zeer hevig en hel gevecht heeft meer dan twee uren ge- d-uurd. De engelschen beweeren dat zij den aanval afgeslagen hebben, doch hunne eerste verliezen die ge meld worden, bewijzen dat zij eeue erge klopping hebben ondergaan. Z>j ellen indeidaad 2 officiers gedood en -14 gekwetst, 31 onderofficiers en soldaten gedood en een honderdtal gekwetst. Kolonel Kekevitch zelf werd gevaarlijk gewond. De Boeren hebben 6 dooden, eeuige gekwetsten en 10 gevangenen achter gelatenonder de dooden bevindt zich de overste der verkenners van Cemp, een keurkorps, bijna uitslui- end samengesteld uit vreemdelingen. )e Boeren, die den aanval deden, stonden onder het bevel van comman dant Delarey. Volgens latere inlichtingen werden de Boeren te Moedwil aangevoerd door commandant Kemp. Generaal )elarey verleende zijne medewerking. Colonel Kekovitch, die zoo erg ge dopt werd, was door lord Kitchener uitgezonden geweest om de Boeren uit den omtrek van Rusten berg te verjagen, en geholpen door de leger afdeeling van kolonel Featherstone aough, achtervolgde hi j hel commando van Kemp, toen de Boetren eensklaps rechtsomkeer maakten en zelf de engelsche troepen aanvielen. Lord Citchener beweert dat de aanvallers tonden teruggedreven worden, maar dat de engelsche troepen hen niet kou- den achtervolgen, omda.t zij zulke groote verliezen aan peerden geleden ïadden. Eeae patrouille yeomanry, die voor len dageraad was opgerukt om de Boeren te achtervolgen, had deze in volle marsch ontmoet, doch kon niet meer in tijds het alarm geven. De Boeren maakten zich meester van een engelsch piket en bezetten eene goed beschermde stelling, van waar zij een hevig geweervuur op de engelschen richtten, terwijl zij bovendien nog flankaanvallen deden. Het gevecht heeft twee uren geduurd. De troepen van Featherstonehought zijn nu aan gesloten bij die van Kekevitch. Daar worden ongehoorde pogiDgen ge daan om de kinderen onzer katholieke scho len af te trekken, de officiëele scholen te verheffen, en hunne bevolking te vermeer deren. Die pogingen komen meestendeels van welgekende liberalen, en worden goedge keurd en ondersteund door onze plaatselijke liberale drukperse. Dat alleen zou voor alle weldenkende en deftige menschen genoeg moeten zijn om te bewijzen dat de officiëele scholen door de liberalen aanzien worden als hunne scholen; dat is te zeggen scholen waar de liberale geest nog altijd de bovenhand heeft. 't Is daarom dat wij aan alle ouders, die het onderwijs en de opvoeding hunner kin deren ter herie willen nemen, niet genoeg kunnen zeggen Zwicht u van uwe kinderen naar de offi ciëele scholen te zenden Dal en zijn immers geerie goede scholen. Eenige zeer zeldzame mannen, die den naam hebben van katholiek te zijn, staan de officiëele scholen vooren. Kortzichtigheid en bijzonderlijk eigenbaie spelen daar eeue groote rclle in. 't En is naar die mannen niet dat de ouders moeten luisteren. Verre van daar Onze katholieke scholen, en zij alleen, Kunnen aan de ouders, die hunne kinderen christelijk willen opbrengen, de waarhorg geven van deugdelijk onderwijs gepaard met godsdienstige opvoeding. Wat het onderwijs betrefi, onze scholen en moeten geenszins onderdoen voor de officiëele Is het niet waar dat er bijna geen ééne stad te vinden is waar de katholieke scholen van allen graad zóó bloeien en machtig zijn gelijk in Yper Ziet maar onze lagere knechtenscholen, naar St Micbiels- en Sint Aloysiusscbool. Ten tijde dat de kampstrijden nog heston den spanden die lagere scholen de kroone, en staken onze stadslooie verre achter. Ook waren de officiële meesters uitne mende blijde wanneer de kampstrijden afge schaft waren. En wat het tegenwoordige betreft, wij houden staan dat onze scholen, verre van ten achter gegaan te zijn, gedurig vooruit gang hebben gedaan,in zake van onderwijs. Ziet naar ons Sint Vincents kollegie. Daar is de kweekschool van zoovele hon derden mannen die hun eenen naam gemaakt hebben en nog maken, in alle staDden der maatschappij. Hebben wij onder andere, van dit jaar niet eene geheele reeks schitterende uitsla gen overgenomen van St-Vincents oud leer ,'ingen die bun exaam in alle slag van vakken afgeleid hadden Wat de opvoeding aangaat, dit punt zoo belangrijk, onze scholen gaan zonder twijfel verre, zeer verre de officiëele scholen te boven. De godsdienstige geest, dien wij onze schoolkinderen diepe trachten in te printen, is de bron van eerbied voor t gezag, van genegenheid voor orde en regeltucht. Onder dit opzicht bekomen wij in onze scholen uitslagen welke geen een officiéél gesticht ooit zal bekomen. Wilt gij een voorbeeld Gaal naar St-Michielsschole. Daar spelen de kinderen der hoogere klas sen op eenen koer waarvan een groot deel bezet is met fruitboomen. Juist op dezen oogenblik hangen de pee ren er ter hoogte van de hoofden der leerlin gen zoodanig dat op zekere plaats zij hen moeten hukken om het fruit met hunne hoofden niet af te loopeu. 1'hwel dank aan de onverpoosde lessen en pogingen van eenen onder wijzer wiens naam ik niet zal noemen om zijne ootmoedig heid niet te kwetsen, wordt er nooit een enkel stuk fruit genomen Zeggen zulke feiten niet honderd maa meer dan al de zwetserijen van Progrès en Weeke blad over hunne scholen Daar zijn eenvoudige menschen die zeg gen De priester gaat ook naar de officiëele scholen om er het godsdienstig onderwijs te geven 't is een teeken dat die scholen ook goed zijn. Welk eene dwaling Neen, neen de tegenwoordigheid van den priester in de officiëele scholen en is in 't ge heele geen bewijs dat die scholen zijn gelijk zij zijn moeten. De priester gaat naar die scholen om er het goed te doen dat hij kan, niet dat hij zou willen. Hij is daar gezonden door zijne overheid om er het godsdienstig onderwijs te geven ert op die wijze in de mate van zijne krach ten den geest der schole te verbeteren. Als de priester, bij voorbeeld, geroepen wordt om de sacramenten der stervenden toe te diei en in een huis van eenen vrijden ker, wordt dat huis daarom een goed huis? Ten anderen, wal ons Yper betreft, wij zijn getuigen van een feit dat de verblindste menschen zou moekn doen klaar zien in deze zake. Hier is dat feit. Over eenige dagen is er een propaganda- nriefje uitgestiooid ten voordeele van onze stads middelbare school. Dit briefje luidt als volgt 's HijKs middelbare school te \per De middelbare school van den staat bevat eene voorbeieidende afdeeling en eene mid delbare afdeeling. De voo\ bereidende afdeeling heeft zes studiejaren waarin de volgende vakken on derwezen worden. Den (sic) godsdienst, de vlaamsche taal.de fransche taal, enz. En den (sic) zang. De fransche en de vlaamsche talen worden dus te gelijker tijd in de laagste klas aange leerd. De lessen van godsdienst worden in alle klassen door eenen priester gegeven en voor de zedelijke opvoeding der leerlingen wordt vooral gezorgd. De middelbare afdeeling bevat S studie jaren, in welke men de volgende vakken onderwijst. Den godsdienst. Zooals in de middelbare afdeeling worden de lessan van godsdienst door eenen priester gegeven en woFdl er bijzonder voor de zede lijke opvoeding der leerlingen gezorgd. Deze afdeeling is vooral nuttig voor de jongelingen die de studie der lagere school voleindigd hebben en hunne kennissen nog wenschen uit te breiden, tenzij (tic) om be .wame werklieden, meesters of handelaars te worden, tenzij (sic) om als bediende te kun nen aangenomen worden in de besturen van den staat, de provincie of de gemeente, of als klerk in handelshuizen. (12 jaar zijn.) Wij zouden hier (en met recht) kunnen wijzen op de aardige vlaamsche tale waarin dit briefje geschreven is. Een bewijs dat het officiéél onderwijs juist zoo onfaafbaar niet en is ais het wel meent. Doch wij willen die kieenigheid dhhr la ten. Maar, terwijl de stads middelbare school aangeprezen wordt omdat er een priester gaat die het godsdienstig onderwijs geeft wat zien wij gebeuren Onze liberale dagbladen, het Progrès en het Weeke blad werken met handen en voeten om de ouders te bewilligen schrif telijke aanvragen te doen opdat hunne kinde ren van het godsdienstig onderwijs zouden ontstegen worden. Zij boffen er zelve mede dat reeds vele ouders dit gedaan hebben. Dus terwijl de eenen de ouders bewilligen daar hunne kinderen te zenden omdat er het godsdienstig onderwijs gegeven wordtbe vechten de liberalen ditzelfde onderwijs, en zoeken bij alle middelen het godsdienstig onderwijs daar onmogelijk te maken. Wat bewijst dit? Dit bewijst duidelijk dal, wat men ook doe, de liberale geest in onze stadsscholen geankerd zal blijven. Wij herhalen dus met reden Ouders die weldenkende zijn, en uwe kin deren christelijk wilt doen opbrengen, en zendt uwe kinders nooit naar de officiëele scholen Iedereen weet dat de Burgerlijke Gods huizen van Yper een weezenhuis voer jon gens en meisjes hebben te Locre. Dat gesticht, alhoewel nog maar onlangs ingericht, telt reeds 112 leerlingen err mag prekend worden onder een der bloeiendste weeshuizen die er te vinden zijn. Sedert eenige weken is men aan 't bouwen eener nieuwe speelzale, eener naaizale en pok eener nieuwe kapelle* Dinsdag laatst is Monseigneur Gustavus- osephus Waffelaert, Bisschop van Brugge, den eersten steen ervan komen leggen. Zie hier hoe dat bezoek van den Kerkvoogd af liep. Rond 10 uren en een kwart kwam zijne Doorluchtige Hoogweerdigheid in Sint Anto- nius gesticht toe. Hij was vergezeld door den Z. Eerw. Heer Deken van Yper. Kinders en Zusters verlangden allen naar zijne aan komst. 't Muziek der weezeu van Yper ver welkomde Hem door 't spelen der Braban- t?onne. Zijne Hoogweerdigheid wierd er ont vangen door de Heeren van de Commissie der Burgerlijke Godshuizen, den Eprw. Heer Pastor en den Burgemeester van Locre, nog eenige geestelijken van Yper ter plaatse ook tegenwoordig. In eene der zalen van 't ge sticht wierd hij verwelkomd door 'de wees- es, die een schoon, hartroerend omstandig heidslied zongen onder de geleide der eerw. Moeder Overste Claudia. Mijnheer de Voorzitter Biebuyck bedankte Monseigneur voor de genegenheid die hij monde voor de weezekinders van Locre. Hij beloofde in name van de Commissie der Burgerlijke Godshuizen, voor die arme kin ders voort te zullen zorgen als voor hunne eigene kinders, om hun eene opvoeding te verzekeren ten einde later eere .te kunnen doen aan godsdienst en vaderland. Zijne Hoogweerdigheid sprak vervolgens eenige woorden van aanmoediging tot de Eerw. Moeder Overste en hare geliefde me dezusters, die zoo onverpoosd werken en zwoegen aan de opvoeding dier arme kin ders. Daarna aan de kinders legde hij in korte woorden bunne plichten voor oogen» die zij te vervullen hebben opzichtens God, hunne weldoeners en hun zeiven. Hij be dankte eindelijk de Heeren van de Commissie der Godshuizen en wenschte hun.geluk over den vooi uitgang van 't Locre's weezenhuis. Seffens daarna greep de godsdienstige plechtigheid plaats onder de oogen der kin ders en der Zusters, die allen diep ontroerd waren bij 't hooren lezen en zingen der ge beden, eigen aan die omstandigheid. Zij ne Hoogweerdigheid en wilde't gesticht niet verlate» zonder de eerw. Mogder Clau dia en hare medezusters bijeen Wroepen om hun zijnen Zegen te geven en geluk te wen- schen over at het goede dat zij apo ieverig NIEUWSBLAD VAN YPER m m m (r

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1901 | | pagina 1