D I
IS
EN OMMELANDS,
m
m
PLAATSELIJK
STAATKUNDIGE OMSCHOU1
P
Op Saterdag, 26"" October 1901.
5 centimen 't blad.
36ste jaar. Talmerk 1863.
Willen is kunnen
Transvaal
De Zondagrust.
Hotel Continental
en Weeke Wad
De Jubiléprocessie
van Zondag laatst
De nieuwe Nickelstukken
Eene klucht
Te veel Notarissen.
Millionaire!
Chocoladefabrikanten.
Op nen après-midi
Tü
- 'U
Te trekken bij den Uitgever7* 36, in de Boter strate, te Yper, en bij 's land boodschap toe sen ofte post, tegen 3 frank s jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het Wad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
I* £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reka binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, S fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agenge HAVAS.te Brussel, T* 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Zondag, 27 October ten 7 ure stip
Tooneelfeest in het Volkshuis
X>e Buiter en Tasgyns
Vaderlandsch drama in 4 bedrijven
I>e twee dooven
Kluchtspel met zang in één bebrijf.
Kaarten voor voorbeboudene plaat
sen te bekomen bij M. Callewaert-De
Meulenaere van Vrijdag 25 October.
De toestand in Frankrijk
De fransche regeering gaat voor-
met toebereidselen te maken voor h
geval dat de werkstaking in de mijnen
toch zou uitbreken. Er zijn reeds troe
pen gestuurd naar al de mijnstreken
Te Montceau-les-mines en in den om
trek hebben alleen de winkeliers en
de anti-socialistische werklieden aan
het bevel van den prefekt gehoor
zaamd en hunne wapens ingeleverd
de socialisten hebben de hunne ver
borgen. Te Montrambert heeft men 17
dynamietkardoezen gevonden, langs
heen de woning van een ingenieur dei
koolmijnen gelegd; de gendarmerie
heeft een onderzoek geopend.
De Fransche Kamer.
Donderdag werd in de fransche Ka
mer een wetsvoorstel neergelegd,
strekkende om de automobielrijders
die ongelukken veroorzaken streng te
straffen
De anarchisten.
De verantwoordelijke uitgever van
Le Réveil Sociale, hat orgaan van den
burgemeester van Bourges, in Fran
krijk, is door de boetstraffelijke recht
bank dier stad veroordeeld tot 1 jaar
gevangenis en 100 fr. boete, vooreen
artikel getiteld: A bas le Tsar! en
waarin de vorstenmoord werd aange-
predikt. De dappere anarchist is, ge
lijk Tailhade, naar België gevlucht.
De belgische socialisten vragen niet
dat die kerels uit ons land zouden ge
zet worden, gelijk zij zulks vragen
▼oor de kloosterlingen, die, zij, niets
dan goed verrichten.
De toestand in de Kaapkolonie
Wordt van langs om onrustwekkender
voor de engelschen. Deze klagen dat
zij geen peerdevolk genoeg hebben,
en alhoewel er (volgens de Engel
schen) wekelijks 4 of 500 Boeren ge
vangen genomen worden, vinden de
commandos in de Kaapkolonie zelve
zooveel rekruten als zij maar kunnen
Wapenen, en dat valt hun niet moei
lijk met den buit, dien zij voortdurend
op de Engelschen maken.
De engelsche moordenaarsbende zet
haar schandig werk voort. Overal
wordt Afrikaner bloed gestort dat om
Wraak roept.
De sterfte in de verzamelingskam
pen blijft ook verschrikkelijk Vol
gens de officiëele statistiek voor de
maand September waren er in de fol-
terkampeu d;r Engelschen 409,418
blanken opgesloten.
Daarvan zijn in September gestor
ven 2414 personen, waarvan 4954
kindaren 1
Generaal De Wet
Sedert verscheidene weken reeds
heeft men niet meer van den Boeren
generaal De Wet gehoord.
Vijf Boeren, op verschillende plaat
sen gevangen genomen, zouden ver
klaard hebben dat De Wet dood was,
doch zij waren het niet eens over de
oorzaak van zijn overlijden. Een an
der gevangene beweerde dat De Wet
het land verlaten had. Men weet dus
daarover niets met zekerheid, en mis
schien zal hij wel onverwachts op de
Engelschen vallen.
In Engeland, intusschen, wordt het
volk den oorlog van langs om meer
beu.
President Krüger heeft uit Engeland
eene som van 2 millioen frank ont
vangen met de melding om den
wapenvoorraad der Boeren te ver
meerderen.
Een chocolade fabrikant te Londen,
Cadbury, heeft eene bestelling van
60,000 pond chocolade, hem door de
engelsche regeering voor de troepen
in Zuid-Afrika gedaan, afgewezen,
omdat, zoo verklaart hij, hij niet wil
bijdragen tot de verlenging van den
oorlog. Een nijveraar van Erfnrt heeft
geweigerd policiemutsen voor de
engelsche troepen te leveren.
Denemarken heeft sedert 4891 eene
oplossing van dit belangrijk vraag
stuk. De handels- en nijverheidsge
stichten moeten 's Zondags, om 9 ure
gesloten zijn
In Noorwegen is de rust verplich-
end, van 'sZaterdags avonds 6 ure
tot 'sZoudags avonds 10 ure.
In Zweden wordt alle werk, niet
not dzakelijk geoordeeld, gestraft,
wanneer het geschiedt tusschen 6 ure
'smorgerisen 9 ure 'savonds.
In Hongarië vangt 'sZoudags mor
gens, on 6 ure, de rustdag aan,,die 24
uren moet duren, dit volgens eene
wet van 4894.
In Rusland is insgelijks een rusttijd
van 24 uren voorschre een voor de
Zon- en feestdagen.
In Rumenië moeten de nijverheids-
en handelsgestichten gesloten blijven
ot 'smiddags.
In vak van Zondagrust is Frankrijk
verre verachterd.
In het Walenland in sommige stre
ken is de rustdag i.n we rkdag veran
derd ook het volk is, er zichtbaar
verwilderd; maar België zal niet lang
meer achterblijven om den gezegen-
den rustdag te handhs.ven, en waar
hij geschonden is, te herstellen.
Nog spreken onze 'oelgische dagbladen,
zoowel liberale als katholieke, met diepe
verontweerdiging over de ongeloovelijke
schurketrekken van, het brusselsch schuim
op den brand van 'net Hötel Continental
Kareitjes Weeke blad besteedt eene
kolom en half om de 'bijzonderheden van den
brand te doen uitkomen.
Het beschrijft 't bestaan van den brand,
den sobrik die er door voortgebracht wordt,
de hulp die toekomt, bet uitwerksel van de
ampe en de aangerichte sc bade.
Van de belden® .oed der pompiers die
honderd maal hun leven waagden geen
woord
Van de gewetenlooze schurken die dit
vernielingswerk met het meeste genot aan
schouwden, daar eenen duim in vetten, en
«waad waren omdat men het vier meester
werd geen woord geen enkel woord
O edelmoedige schrijvers van 't groote
Weeke blad
't Was waarlijk een indrukwekkend
schouwspel Zondag laatst,in den namiddag,
die groote massa volk door de straten onzer
stad te zien trekken om de vier parochieker
ken te bezoeken ten einde den aflaat van den
grooten jubilé te winnen.
Iemand heeft de bezoekers bij 't uitgaan
van St Niklaaskerke in 't grove geteld daar
waren boven de 4500 menschen
Zulke betoogingen doen eere aan ons
christen volk, en deugd aan het herte van
al dezen die de belangen van ons christen
geloove behertigen.
Verschillige bladen beweren, dat het
departement van financiën heeft afgezien
van de uitgifte van nickelgeld met gaatjes,
waarop Kareltje van 't Weeke blad zoo
bliksems kwaad was, om reden dat de libe
ralen er hadden kunnen paternosters van
maken.
Gelukkiglijk, of beter ongelukkiglijk voor
Kareltje, dat nieuws en is hoegenaamd niei
uist.
Maar het bestuur der Munt heeft klachten
ontvangen van fabrikanten van automa
tische toestellen, die deden opmerken dat,
met de nieuwe stukken, hunne toestellen
niet meer konden dienen.
De Munt beeft onmiddelijk het middel
gevonden. De nieuwe stukken zijn zoo
groot als de oude, alleen het gewicht ver
schilde. Men zal ze nu even zwaar maken
en de zaak is in regel.
De nieuwe stukken zullen binnen kort in
omloop komen.
Sarko, de gekende duitsche tooneelspeier,
logeerde te Frankfort in het hotel Weideu-
hove. Hij had de vorige week te Wiesbaden
de rol van barbier gespeeld en had in zijn
koffer alle voorwerpen en onder andere de
grijze pruik die tot de rol van barbier behoo
ren.
De oude grappenmaker trok 's morgens
zijn barbierskostuum aan en ging aan alle
deuren der andere kamers kloppen zeggende:
Heeft mijnheer geen barbier noodig
Een dozijn heeren, antwoordden dat zij
wenschten geschoren te worden en bij
zeepte ze een vooreen in, telkens daarna
hunne kamer verlatende onder voorwendsel
dat hij zijn scheermes in eene andere kamer
vergeten bad.
Juist was de twaalfde ingezeept toen de
eerste begon ongeduldig te worden.
Sarko liep haastig naar zijne slaapkamer
terug, wierp zijne pruik af, trok zijne ge
wone kleeren aan en zeepte zijn zeiven in.
Ondertusschen waren de twaalf andere
gasten buiten gekomen en riepen om den
barbier. De grappenmaker stak ook het
hoofd aan de deur en begon mede te roepen.
De hotelbaas, de bedienden, kwamen bijge-
loopen en maakten allerlei verontschuldigin
gen Sarko echter schreeuwde het hardst
en verklaarde dat hij aan den rechtbank ver
goeding zou vragen.
De weerd wat buiten zijn zeiven, maar al
de andere reizigers stonden te lachen bij het
aanzien van al die gezeepte aangezichten.
üver twee weken werden de gerechts
hoven heropend. M. Van Isegbem, procu
reur-generaal bij het beroepshof van Gent,
handelde, in de gebruikelijke openingsrede,
over het notariaat.
Voorleden jaar sprak die hooge ambte
naar over de misbruiken in dat vak; dees
jaar wees hij de middelen aan om den toe
stand der buitennotarissen te verbeteren.
De heer Van Iseghem vindt dat er te veel
notarissen zijn. In de kantoüs rondom Gent
bereikt het getal akten per jaar en per nota
ris nog de 150 niet.
De toestand van vele kantonale notarissen
is dan ook alles behalve schitterend.
Om in dien toestand te verhelpen, zou
men het getal notarissen kunnen verminde
ren. Alhoewel handel en nijverheid zich
meer uitbreiden, vertraagde de verhaude
liDg van onroerende goederen alle jaar
er kwamen te veel papierweerden in den
omloop.
De achtbare spreker was ook van mee
ningdatal de notarissen op gelijken voet
zouden moeten gebracht wordeneen buiten
rotaris zou even goed 't land door, zijn ambt
mogen verleenen als een uit de groote stad.
Volgens de New York-llerald wonen in
de Vereenigde Staten van Amerika 3828
millionairs. De gezamenlijke rijkdom van
deze 3828 millioenrijke heeren beloopt zes
tien milliarden dollars, dat is 1/5 van de ge-
zamelijke rijkdom der Vereenigde Staten
Meldensweerdig is het dat 87 ten honderd
der millioenrijke Amerikaners hun vermogen
aan eigene werkzaamheid te danken hebben.
Slechts 12 len honderd hebben hunne mil
lioenen als erfenis ontvangen.
De belgische chocoladefabrikanten hebbeD
eene vakvereeniging gestichtde leden ver
binden zich geene andere chocolade te maken
dan zuivere en overeenkomstig met de wet;
zij zullen in het belang van den verbruiker
alle vervalschingen doen vervolgen.
't Is oprecht droevig zei madam
Jusmien bij 't koffiiekransken dat onze
heerenwereld zoo weinig aan trouwen denkt
Sedert eenige weken zijn er hier een stuk
drij ot vier verkocht geraakt, maar wat is
dat bij al de andere die blijven loopen Is
dat nietwaar, madame Leiia, wat gaan wij
met onze dochters aanvangen
't Is zoo, meende madam Lelia, die 4
huwbare dochters heeft. De jonge heeren
maken de meisjes het hof, gaan er eerst
mede op wandeling, zenden al een boekéken
bloemen, maar... daarmede is 't uitvan
trouwen klappen ze niet.
Ik meende nogtans, zei madam Dela
Rose, dat uwe oudste dochter met den heer
Appelmans zoo goed als verloofd was op
de laatste soirée...
Ja, op de laatste soirée, wedervoer
madam Lelia, was Anatole uiterst lief en
vriendelijk 's anderdaags zond hij ons een
prachtigen boeké rozen... maar sedert heh
ben wij hem niet meer gehoord noch gezien
Verscheidene stemmen bromden in koor
Dat en is niet welDat en is niet wel
Er is maar eene onder ons, hernam
madam Lelia, die niet te klagen heeft, eri
dat zijt gij, madam Tulip: drij van uwe
dochters zijn uitgehuwd en de vierde is
verloofd.
Verre van mij te beklagen, gaf madam
Tulip ten antwoord, maar het blijft waar
wat ge zegt Er zijn te veel ongehuwde
mannen op de wereld.
Ze zijn benauwd de zorg van een huis
houden op zich te nemen, zei madam Lrlia
op bitsigen toon. Ge hebt daar, bijvoorbeeld,
M. Vander Krieken'tis een schoone jon
gen, hij is rijk, en hij heeft eene schoone
positie. Ik vroeg hem, over 14 dagen,waar
om hij niet trouwde...
Hebt gij dat durven vragen
Waarom niet? Heeft hij gepeinsd dat
ik met die vraag een oog op eene mijner
dochters had... ook goed! Er wordt dik
wijls al wat anders gedaan om een meisje
aan den man te brengen Nu dan, ik zei
hem: M. Vander Krieken, gij zijt al in de
dertig.en nog geetie aparentie van trouwen 1
Waarvan weet gij dat ik al in de dertig
ben vroeg hij lachende. Wel, van mijnen
man, die het van den burgemeester weet
en deze heeft het op 't stadhuis gezien. Maar
zeg eens rechtuitWat is nu de reden waar
om gij Diet trouwt? Er zijn hier pertant
schoone juffrouwen genoeg! Ja, ant
woordde hij, schoone juffrouwen zijn er
genoeg, en ik denk ook dat ik er wel eene
van zou krijgen, maar... als ik er eene trouw
moet ik ze ook onderhouden. Oh oh
ohriep ik daarop uit, als gij geene vrouw
unt onderhouden, wie zal het dan kunnen
En weet gij wat hij daarop antwoordde
't Kan zijn, zei hij, maar dat kost te veel
Madam Jusmien en madam Dela Rose
keken verwonderd op en schoten uit op de
eigenzinnigheid en de baatzucht van M.
Vander Krieken, en van de jonge heeren
n 't algemeen, die nooit geld genoeg heb
ben voor sigaren, wandelstokskens, mu-
nichskens en fijne druppelkens, en die er
tegenopzien eene vrouw te onderhouden.
Bijzonderlijk madam Dela Rose, wier doch
ters in het pensionaat duizenden en duizen
den gekost hadden, was kwasden geforma
liseerd, zooveel te meer nog, omdat hare
dochteis thans nog aan uitstapjes, reizen en
soirée* bijna zooveel kosten als in 't pensio
naat.
Madam Tulip had aan het gesprek weinig
of geen deel genomen; ieverig breide zij
voort aan de kousjes van hare reeds talrijke
kleinkinderen, terwijl de andere leden van
het gezelschap lich met schoon doch nut-
eloos borduurwerk onledig hielden. Dat
stilzwijgen hinderde madam Lelia, en eens
klaps zegde zijMaar, gij, madam Tulip,
hoe hebt gij het aangelegd om uwe dochters
zoo vroeg en zoo deftig uit te huwen
Wel, antwoordde madam Tulip, dat
zou ik zelf maar moeielijk weten te zeggen...
Naar groote soirées en bals ben ik met
nijne kinderen nooit gegaan, en gingen wij
nu en dan naar een concert of eene vertoo
ning, zij waren toch altijd maar eenvoudig
gekleed. Nogtans werden zij, zoo docht mij,
door de jonge heeren gezocht en altijd be
leefd en vriendelijk aangesproken. Onze
Anna trouwde; dan kwam haar man al eens
met zijne vrienden in huis, en zoo volgde
het eene op het andere...
Inderdaad, zei madam Dela Rose, uwe
kinderen waren altijd heel stillekens aange
daan, zelfs te veel voor den dag van van
daag.
Dat was van wege madam Dela Rose wel
niet heel vriendelijk gezegd, maar grand'
mama Tulip verloor daarom toch haar hu
meur niet, en ging voort:
Ik zou denken dat juist die eenvou
digheid de deftige jonge heeren bekoort.
Zien ze eene juffrouw zoo schoon opgezet
en overladen met kostbaarheden, zij denken
allicht dat die juffrouw, eens getrouwd, op
dezelfde manier zal voortgaan en daarbij
haar huis en hare keuken op denzelfden voet
zal willen inrichten. En daar zou een fortuin,
een heel groot fortuin voor noodig zijn.
Laat graven en barons zich zulke vrouwe
kiezen, maar voor deftige burgers en ook
voor jonge heeren die maar 3 of 4 duizend
frank per jaar verdienen, kost dat waarlijk
te veel. Denkt gij dat ook niet?
Ja, dat dachten zij allen... maar zegden
het toch niet. In de verblindheid van bun
moederlijk hart hadden zij gehoopt dat gra
ven en barocs naar de hand der weelderig
opgevoede dochters zouden dingen. De
verhoopte bruidegoms bleven achter, en de
Bsl
NIEUWSBLAD VAN YPE
n
V M
I
f:
Ék
