EN OMMELANDS,
I
m
m
1,
lii
mmm
w
'>P Zaterdag,
December 1901.
5 centimen 't blad,
36ste jaar. Talmerk 1869.
■A
Katholiek Volkshuis
WILLEN IS KUNNEN
Sle Barbara
De onlusten te Athenen,
en de Grieksche Kerke
Wel gepast
Mevrouw Botha
Een ongeval aan
M. Coremans overgekomen
Uit China terug
Proces Planckaert
Die Pastors
Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap wezen ofte poet, tegen 3 frank 's jaarx.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en *s Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
Al'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk c.0, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAS.te Brussel, Ti),32,in de Magdaiena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Nieuwe inschrijvers
op het Nieuwsblad van Yper en
ommelands voor 1902 krijgen
het blad voor nieten van nu tot
nieuwjaar.
De naaste weke zullen wij een
nieuw allerbelangrijkst mengel
werk beginnen.
Wij vernemen dat de feeste die door
Willen is Kunnen Zondag, 15 De
cember ten 7 in 't Volkshuis zal gege
ven worden, bijzonder belang ver
wekken zal
Vrijsichuttcr is een
Transvaalse!) drama in twee deelen
verdeeld.Het eerste deel speelt in 1896,
tijdens den Jameson's inval, en toon:
door welke verachtelijke middels de
Engelschen hunnen dorst naar goud
zoeken te vérzadigen. Het tweede deel
speelt in 1899 vóór en na den slag ven
Colenso en doet de heldhaftigheid der
Boeren blijken.
Alwie den Transvaal en de Boeren
genegen is zal er aanhouden eenen
avond in Transvaal over te brengen
en onder den indruk geplaatst te wor-
van spijten voldoening die in het uit
gelezen drama: «Vrijschutter» de Boe
ren te beurt valien. M. De Jaegher die
dit jaar zoowel heeft weten de Boeren
bij te staan in de Vertegenwoordigers
van den Transvaal zal er voorzeker
aanhouden eene prachtige opvoering
te bewerken en de behendigheid zijner
spelers zal hein die lastige taak ge
makkelijker maken.
De feeste zal gesloten worden met
een blijspel in één bedrijflieert
laclit, best lacht.
Wij wekken de liefhebbers op ot,
op tijd te zorgen voor ingangkaarten.
Zij zijn te verkrijgen voor de Eere- en
beschermleden der Katholieke IVach t
bij M. Callewaert-De Meulenacre van
Donderdag morgenaan 50 centiemen.
Ter gelegenheid van Sinte Barbara, zal
de Stad8barmonie morgen spelen binst du
elfen half misse in Sint Maartenskerke.
a) Final de la 5« Symphonic, de Mendelssobn
b) Les Franca Juges, de Berlioz.
's Namiddags ten 1 en halt, feestmaal
voor pompiers en muzikanten.
De oproer der Hoogscholieren te Athenen,
beeft eens te meer alle blikken doen wenden
tot die ongelukkige Grieksche Kerke, zoo
bloeiende wanneer zij met de Roomsche
Kerke vereenigd was, en nu, eilaas zoo
beproefd en zoo vervallen sedert de scheu
ring door Photius en Michiel Cerulaire te
wege gebracht.
Men is verwonderd geweest eenen Opper
kerkvoogd zijn ontslag te zien geven voor
eene studentenwoeling.
Moesten wij meer de godsdienstige bewe
ging in den vreemde gade slaan, wij zouden
weten dat zulke aftredingen geene uitnemin
gen zijn bij de Oostersche Schismatieken.
Niet alleen de opperkerkvoogden, maar
ook de Patriarken, en namentlijk de Patriark
van Constantinopel, de zoogezeide Paus der
Oostersche christenen, verlaten hun ambt
en hunne kudden, als eenvoudige prefekten
die afgekeurd worden.
Ofschoon er geene paal gesteld wordt aar
den duur van hun bestier, gaan zij zelden
meer dan drie jaar mede.
Buiten deze die de Sultan afstelt, zijn e;
andtre die uit eigen beweging ervan dooi'
trekken, en veel meer nog worden er door
de geestelijke Synode of Vergadering afge
steld onder voorwendsel van slecht bestier
geldafpersing, enz.
Dat en belet de weggetrokken of afge
stelde Palriarken niet later gekozen te wor
den en herkozen, en alzoo tot vijf maal toe
den purpeier. mantel aan té trekken
De arm van God weegt sedert lange eeu
wen op dis wederspannige Kerke welke
voorzeker vele godvruchtige lieden lelt, die
ter goeder trouwe zijn, maar wier geeste
lijkheid, niettegenstaande al de goddelijke
waarschuwingen, het gezag weigert te er-
.entjen van den Prins der Apostelen.
Het is de hoogmoed die de eerste Patriar
ken aanzette hen af te scheuren van den
Paus van Rome.
Zdroomden tegen de Ker ke van Rome
eene groote Grieksche Kerke te stellen, wier
gebied zou gaan van aan de noordelijke
ijszeeëo tot aan de afrikaansche woestijnen
Maar die droom was vari korten duur.
Met d<>n steun van Rome te verliezen,
wierden zij welhaast de gedienstige en slave-
lijke wei ktuigen der keizers.
Zij en hebben zelf hun geestelijk gezag
niet kunnen behouden.
De Russische Kerke is in de handen van
den Tzar.
De bisschoppen van Griekenland, volgens
hunne verklaringen gedaan in 1833, erken
nen als opperhoofd den koning van Grieken
land, die al de leden der kerkvergadering
noemt, eenen afgeveerdigde naar de zittingen
zendt, en de beslissingen kracht van wet
geeft.
En naar mate er onafhankelijke Staten
zijn ontstaan, zijn ook de onafhankelijke
kerken vermenigvuldigd. Aizoo is de kerke
van Bulgarië vrij geworden in 1872 deze
van den Montenegro in 1878deze van
Servië in 1879; deze van Roumerrië in
1885.
Kortom, nu zijn er zestien onafhankelijke
kerken die de afgetrokkene christenen onder
elkander verdeelen.
Het gezag van den Patriark vari Cons'an
tinopel is ter nauwernood erkend door twee
miljoen christenen te Constantinopel, Smyr
ne, in 't eiland Greta en in de ze, steden van
kleen Azië.
Is die gedurige verbrokkeling niet eene
klare straffe van God over eene Macht die
meende haar te verminderen met het opper
gezag te erkennen van deri Stadhouder van
Chr istus
Het is van den Paus niet meer dat de Pa
triarken v m Constantinopel hun gezag hou
den, maar van den Sultan
In 1439 nogtans, terwijl de Turken Con
stantinopei bedreigden, bood God eenen
laatsten maal den redmiddel aan de grieksche
Kerke.
In de kerkvergadering van Florentiën,
door Paus EugeerilV bijeengeroepen, hadden
een es twintig der bijzonderste grieksche
kerkvoogden, met den Patriark aan het
hoofd, een vereenigingsakt geteekend met
Rome, onder het hoogherderschap van dc-n
Paus.
De Jacobeeten en de Armenianen, van
hunnen kant, aanveerdden het.
Maar uit vreeze van een latijnsch keizer
rijk te Constantinopel te zien oprijzen van
als het gezag der Pauzen daar zoude aanveerd
zijn, verwierpen de Grieken het verdrag
van Fiorentiën.
Nieolaas V, opvolger van Eugeen IV
schreef in 1451, aan keizer Paleologue
eenen hoogdringenden brief, die eindigde
met de volgende voorspellende vermaning
Wij hebben geduld, onze blikken keerende
tot Jezus-Christus, den eeuwigen Priester
die bevool tot aan bet derde jaar der
onvruchtbaren vijgeboom te bewaren
wanneer de landbouwer bereid was den
zeiven te vellen omdat hij geene vruchten
droeg.
Eu helderde jaar, in 1453, trok Maho
«iet II, te peerde, over de opgehoopte lijken,
de kerk van Sint Sophia binnen, terwijl bet
beste en uitgelezene volk van Byzance (Con
stantinopel) bij Nieolaas V eene schuilplaats
ging vragen
Onder het Mahometaansche juk, wierd de
rieksche Kerke moer en meer verslaafd, in
zoo verre dat zij eindigde met het geestelijk
zag van den Sultan te erkennen
In 1848 schreven de Patriarken van
Alexandrië, Antiocbië en Jerusalem samen
et deze van Constantinopel van wien zij
hingen, eenen Omzendbrief total de ge-
ioovigen der grieksche Kerke. Daarin las
men
In de buitengewone en moeilijke geval
len, schrijven wij naar den Patriark van
Constantinopel, omdat deze stad de zetel
is van het Keizerrijk, en ook omdat d ze
Patriark de eereplaats heeft inde Kerk
vergadering. Indien de zake daar in het
broederlijke kan beslist worden, alles is
effenzooniet men wendt zich tot het
Staatsbestier, volgens wettelijk gebruik.
Tot het Staatsbestier, 't is te zeggen tot
en Sultan
Halen wij een voorbeeld aan uit duizenden.
Daar was een redetwist ontstaan tusschen
e grieksche en arraeniaansche geestelijk-
eid nopens de gedaanten van het H S kra
ment des Autaars. Eenige wilden dat men
tine zekere hoeveelheid water moest men
gelen in den wijn voor het H, Misoffer
anderen wilden daar niet vari hooren.
Men ging het Staatsbestier te rade, en
Rtiz-Efffiiidi wierd tot scheidsrechter aan-
esteld.
Ziehier zijne antwoorde
De wijn is een onzuiver, en vervloekt
nat, door den Coran afgekeurd het is
dus verboden er gebruik van te maken
bezigt niet anders meer dan zuiver
water,
Dii feit alleen toont ons de diepte van den
afgrond waarin de schismatieke Kerke ver
vallen is.
Ook is het niet te verwonderen dat de
grieksche geestelijkheid meer en meer tot
ongeloof overgaat.
Om zijne eere, zijn verlicht en levendig
geloove weder te vinden, zou het met
krachtdadigheid moeten afwerpen dat ver
tu derende juk vau een gezag dat aan Chris-
us vijandig is.
Het zou den vrede met Rome moeten
teekenen.
De verzoening der Oostersche Kerkt n met
den H. Stoel, heeft het voor werp geweest
der aanhoudende bezorgdheid van Leo XIII.
van het begin zijns pausdoms.
Mochten zijne pogingen, en de gebeden
der katholieken, tot de Roomsche Kerke die
broeders wederbrengen die, bij gemis aan
eenen stierman, hunnen weg verdwalen
Niettegenstaande hun diep verval is er bij
bet meeste deel van hen nog christene kracht
genoeg opdat wij zouden mogen hopen.
De liberale Chronique geeft aan de socia
listen in de Kamer de volgende welverdien
de zweepslagen: Dank aan hare over-
groote meerderheid, zou de regeering van
den eenen tot den anderen dag de volstrekte
orde tijdens de Kamerzittingen kunnen doen
heursoben. Het ware genoeg te doen be
sluiten dat alle onderbreker bij zijn broek
zal gegrepen en door de karabiniers of gre
nadiers van dienst buiten de omheining der
Kamer gestoken worden, en dat hij boven
dien van zijn loon zal beroofd worden. De
ovargroote meerderheid van het land zou
dien krachtdadigpn maatregel, die de wet
gevende beraadslagingen weer deftig en
ernstig zou doen worden, toejuichen.
echtgenoote van den oppergeneraalder Boers,
woonde Woensdag de zitting der Kamer
bij. Zij was geheel in 't zwart gekleed. Die
Mevrouw en zal maar een klein gedacht hebben
van de belgische zeden, als zij het land be
oordeelt naar hetgeen zij in de Kamer heeft
gezien.
Gelukkiglijk dat de Kamer juist geen
portret en is van het land.
M. Coremans, volksvertegenwoordiger
van Antwerpen, is donderdag in de statie
van Antwerpen uitgegleden en op den rug
gevall. n. Hij zette niettemin zijn reis voort
naar Br ussel, doch op den trein verloor hij
het bewustzijn. In de Kamer viel hij we
erom in bezwijming en drie zijner kollegas,
de geneesheer-en Victor Delporte, Cousot en
Terwagne, dienden hem oogenblikkelijk de
noodige zorgen toe en bevonden dat zijn
echterschouder ontwricht was.
We vernemen met genoegen dat M. Leo
pold Merghelynck, gezantschaps-secretaris
in China, op weg is naar Europa.
De heer Merghelynck heeft zich in China
onderscheiden door zijn manhaftig gedrag
tijdens de belegering der gezantschappen te
Peking en hij ontving ervoor het eerekruis
der Leopoldsorde.
M. Leopold Merghelynck zal Dinsdag in
zijne vaderstad aankomen.
Het berucht proces voor aanhitsing tot
oproer werd deze weke opgeroepen voor
liet Assisenhof van Westvlaanderen.
Dinsdag is de zaak afgeloopen
Advokaat Planckaert werd vrijgesproken
met 8 stemmen tegen 4.
Het gebeurt dikwijls hier eu elders
dat er over pastors eu priesters uog al
gebabbeld wordt. Elk zegt zijuzeg,
Bik wil hun de les spelleu, eu, zooals
de zeden uog al wat veranderd zijn
voor veleu, zoo zouden ook velen wil-
en dat de pastors maar en dienen als
melkkoeien.
De herbergprater zegt maar vlak at
dat de priesters geene menscben gelijk
anderen ziju en dus verschillend moe
ten behandeld worden. Die babbelaar
zal 't uiteendoen, omdat men zicb van
deouwerwelsche gebruiken zou ont
maken; luistert, beste lezers, 't is de
moeite weerd
De eerste plicht der priesters is...
van de lucht te leven. Het werk hun
opgelegd is geestelijk, onstoffelijk, na
melijk den last der zielen te dragen
Voor een geestelijk werk, geeft men
zoo uoodig, een geestelijke aalmoes,
nooit meer.
Pas op, at ge den priester ooit wat
aanbiedt of schenkt. Een priester heeft
niets uoodig, en komt dus nooit iets te
kort. Overigens zouden de pastors al
te rijk kunnen worden; en zijnde
rijkdommen voor de burgers onscha
delijk, voor de priesters kunneu zi
zeer schadelijk worden.
Wordt in de kerk eene omhalin
gedaan en gaan pastor of onderpastor
daar zelf voor rond, houd dan in
hoeksken van uwen broekzak een paar
afgesleten, verbeten en doorboorde
centen of zelfs een knop, gereed, en
geef die.
Bewaar uw pastor in de heilige ar
moede en schudt ontkennend met he
hoofd, wanneei hij over ontoereiken-
heid voor kerk, school en andere
werken klaagt. Bewijst hij u dat het
nieuw altaar of het orgel zes duizend
frank gekost heeft, en dat er maar 3
duizend in kas is, lach hem vierkant
it. Goede boekhouders komen nooit
te kort.
Daar de priester voor zijn eigen
weinig of niets noodig heeft, moet hij
eel kunnen weggeven.
Goede werken doen, altijd, overal
dat is zijn tweede plicht.
Zijt j> e ziek, eene flesch pastorswijn
zal u rap op de been helpen. Is uwe
rouw ongesteld, haal dagen en we
ien achtereen bouillon bij uwen her-
r, komt hij u bezoeken en spreekt
lij van geestelijke zaken, dan spreekt
gij maar van zijnen wijn, van zijnen
ekkeren bouillon, van gemis aan
terk voedsel, enz.
Hebt ge veel kinderen rond u loo
ien, vraagt maar dat de pastor zich
met de voeding eu de kleeding van
een koppel gelaste.Zijt ge zonder werk
of post, dan moet hij er u weer aan
Ipen. Hebt ge voor strooperij of
nachtlaweid een proces op den hals,
n zal hij wel een woordeken voor u
doen.
Hebt ge hulp ontvangen, dan kunt
ge iu passant eens zeggen Merci
doch hoe min, hoe beter, want al die
dankbetuigingen maken de priesters
maar hooveerdig, en dat mag niet.
Moest de pastor u lastig vallen met
vermaningen, u berispen over uw ge-
rag of over het gedrag uwer kinde
ren eu huisgenooten dan moet ge la-
leu zien dat gij de baas zijt en u door
niemand wetten laten stellen. Breng
hem onder het oog, dat hij zich met
zijn eigen eu zijne kerk moet be
moeien, dat hij zelf vol is van gebre-
ieudreig hem nooit meer goeden
lag te zeggen en geenen voet meer in
de kerk te zetten,in gival hij zich nog
eeus met uw huishouden durft be
moeien.
De pastor weel niet hoe hij zijnen
tijd omkrijgt, hij heeft niets te doen.
Ge moogt hem dus altijd aanspreken
en bezighouden. Wilt ge bij hem heel
vroeg gaan voor de mis, of 's avonds
voor een hoogen leestdag, nadat hij
den ganschen namiddag heeft ge
biecht, ge moet welkom zijn en uw
bezoek zoolang kunnen rekken als ge
verlangt.
Maak van die gelegenheid gebruik
om te zeggen hoe ea wat hij preken
moet, bijv. over het vijfde gebod,
als uw gebuur zottigheid achter u ge
roepen beeft over het zevende ge
bod, als deugnieten iu uwe kas wat
gerammeld hebben met uwe kluitjes
vveggeloopen zijn of uwe klavers ufge-
snedeu of uwe patatten uitgedolven
hebben.
Geestelijken moeten zich enkel met
geestelijke zaken ophouden. Mis lezen,
.getijden bidden, biecht hooren, dat is
hun werk en daar moet het bij blij
ven.
Wil een priester hem met de vis-
schers bemoeien zeg hem maar recht
uit Wat kent gij daarvan, gij hebt
nooit geen visscher geweest.
Wil een geestelijk voor het welzijn
der soldaten eenen kring oprichten,
snauwt hem maar toe Gij en hebt
nooit geen soldaat geweest, wat kent
gij daarvan.
T T T J 7' r 7 V
dit is
LAD VAM YPER
V
n
