DIT
IS
EN OM IVI ELAN DS,
r;
STAATKUNDIGE ÖiSCHOUW
lcn Februari 1902.
centimes 't blad.
37
jaar.
almerk 1877.
VOOK DEN PAÜS
Koninklijke Fanfare
Willen is Kunnen
Goddeloos en Waanzinnig
Transvaal
Duitschland
Amerika
Hoe de Sociale bazen
hun volk behandelen
Poelcapelle
Poelcapelle gemeente
Stad Yper. Gemeenteraad
STADSNIEUWS
Brand
SI
m *m
Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yperen bij 's land boodschap toe sen ofte posttegen 3 frank 's jaars
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Hel blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Echt en recht, 't oud -Volk indachtig':
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke b.-inen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd, ledet
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken, j
De Heeren van de Agence HAVAs te Brussel, T^,32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Vorige lijst 763 5(
Eerw. Heer Dilger, bestierder, Yper 25.OC
De congreganisien bij de Rousbrugge
Damen, Yper 35 0(
Eerw. Heeren Principaal en Leeraars
van St-Vincents college, Yper 75 OC
Saint Père, bénissez trois enfants de
Marie 7.5C
Eene dierstmeid, Yper 2.00
M' et M*"° Struye, Ypres 200.00
Zondag 2 februari, avondfeestc
voor de vrouwen, aangeboden aan
de eereleden der Maatschappij en
hunr e familie.
3de Winterfeeste, op Zondag 9n Fe
bruari 1902.
De dagbladen der Socialisten leve
ren, sedert eenen tijd van hier, eeneu
geweldigen strijd tegen de kerke van
het H. Herte te Parijs.
Die prachtige kerke, staande op den
heuvel van Montmartre, steekt ui:
boven Parijs.
Zij heeft miljoenen gekost en is
gebouwd met de milde aalmoesen der
fransche Katholieken.
Dit praalgebouw is dus eene ge
durige betooging van den christen
geest van het beste deel van Frank
rijk,
Ieder steen is als een akte van ge-
loovetn een smeekgebed tot het H.
Herte om genade en bermhertigheid
voor het arme Frankrijk zoo ver
nederd en zoo beproefd.
Wie de Socia isten kent, verstaat
gemakkelijk dat, voor die valsche
vrienden der vrijheid, dit gedenk-
teeken eene gedurige en welspre
kende stemme is die verzet aantee-
kent tegen de gewelddaden van een
vrijmetselaars staatsbestier.
Daarom ook haten zij die kerke
van het het H. Herte, en hebben reeds
van alles uitgevonden om dezelve van
kante te maken.
Nu komen zij, in hunnen iever,
eenen nieuwen en beslissenden reden
uit te vinden om die kerke te doen
verdwijnen.
De heuvel van Montmartre zakt iri,
roepen zij.
De grond glijdt weg, alles gaat in
storten, de huizen zullen elkander
omverre stoolen.
Waarom
Omdat de Basilieke te zwaar is.
Zij drukt schrikkelijk op dien ar
men heuvel, die onder de drukking
moet bezwijken.
Dus een deel van Parijs is veroor
deeld om welhaast vernield te wor
den, en dat zal de schuld zijn van het
Heilig Herte
Die reden was natuurlijk wel ge
vonden om het parijsche volk bij
den neuze te leiden.
Daarom ook wierd hij op alle
wijzen uiteen gedaan.
Ms ar moeilijk is het om zoo een
schrijven goed te houden wanneer
men al te wel weet dat men nevens
de waarheid schrijft.
Een gepantenteerde leugenaar zal
altijd eindigen met zijn zelveD tegen
te spreken.
1st
't Is 't geen hier ook moest plaats
grijpen.
Inderdaad, terwijl die verschge
bakken aard'geleerden het spook van
die schrikkelijke gletsing deden ver
schijnen., d deu zij terzeivertijde hun
nen spijt kennen dat zulk een groo
gebouw moest gebruikt worden om
de klerikale bijgeloovigheid te onder
houden.
En zij vroegen, zonder pinkoogeu,
dal men de Basilieke van het H. Herte
zou veranderd hebben in een
volkshuis voor di Socialen 1
't Is wel, niet waar
De kerke gaat invallen; laat ons
pastors en klerikaten daaruit ver
lossen, en ouzo vrienden daarin
steken om dezelve or.der de puineri
te doen verbrijzelen
Welke eene wijze redeneering
't En ware nogtans dat de heden-
iaagsche en wereldsche wetenschap
zooverre gekomen ware dat zij kan
bewijzen dat dit gebouw maar gevaar
plevert wanneer het als kerke ge
bruikt wordf.
Misschien indien men priesters en
kerkdienaars vervangt door revolutie
mannen, zal het gewichte aanstonds
verminderen, en 't gevaar zal weg
zijn.
Als de priesters daar sermoenen, de
kerke moet inzakken; als de revolu-
iemannen daar zullen preken, de
kerke moet blijven.
Ware ik in de plaats van de fran
sche Katholieken, 'k zou zeggen aan
de parijsche Socialisten:
Vriendjes laat ons akkoord slaan.
Verm ts de Basilieke toch moet
invallen, en dat het bovendien niet
aug meer zal duren, laat ze vallen en
eenige honderden schromelijke kleri-
calen verpletteren.
Wanneer alles in brokken zal ge
vallen zijn, en de helsche krochte der
lijgeloovigheid zal vernield zijn, zult
gij mogen komen d stukken oprapen
en met dezeive u een prachtig volks
huis bouweu.
Ehwel, gaat het u, aardkundige
profeten
Groote en kleine dagbladen zijn
deze weke bijzouderlijk bezig met het
nieuws uit Londen, dat er zouden
redevoorstellen gedaan aan de engel
sche regeering van wege het kabinet
der Nederlanden.
In Engeland was aanstonds het ge
rucht verspreid geweest dat het een
voorstel tot vredesonderhandelingen
was, dat de Boeren vroegen om zich
te onderwerpen, en zelfs maakten de
londensehe financiemannen daarvan
gebruik om zekere beursweerden op
te jagen en alzoo weer talrijke perso
nen te bedriegen. Er werd zelfs naar
de kolonies, onder ander naar Canada
getelegrafeerd dat de Boeren zich over
gegeven hadden en dat de oorlog ge
ëindigd was.
Zoo ver zijn we nog niet, maar de
algemeene verlichting, in Engeland
teweeggebracht door het gerucht dat
er vredesonderhandelingen gingen
aangeknoopt worden, is een beteeke-
nisvol feit, waarvan de engelsehe re
geering zal moeten rekening houden
In Engeland ook is men den oorlo
moede, en zonder het openlijk te dur
ven bekennen, verlangt men er overa
naar den vrede. De regeering zei
wacht met ongeduld naar het einde
der vijandelijkheden, en heeft reeds
meermaals in het Parlement, min o
meer rectitstreeksche uitnoodigingen
tot de Boeren gericht om vredevoor-
stellen te doen.
Maar noch president Krüger, noch
de Boeren a fge v eerd igüe n in Europa
noch Dr Leyds, nog altijd de officiee
erkende vertegenwoordiger der Zuid
Afrikaansche republieken, noch de
Boeren die in Zuid-Afrika zoo dapper
den strijd volhouden, hehbeu ooit op
die uitnoodigingen geantwoord. De
Boeren hebben in de onderhandelin
gen tusschen lord Kitchener en gene
raal Botha hunne laatste voorwaarden
gesteld de volkomen onafhankelijk
heid der beide Zuid-Afrikaansche
republieken, en zij wijken daar niet
van af. Zij zijn zelfs volstrekt vreemd
aan de meedeeling, die nu door de
nederlandsche regeeriug aan het
engelsch ministerie gezonden geweest
is.
Wat bevat dan eigenlijk die mee
deeling? Volgens de Saint James Ga-
zette is zij opgesteld in zeer vriend
schappelijke en eerbiedige bewoor
dingen zij drukt het rechtzinnig
spijt (ter hollandsche bevolking uit,
ten oorlog to zien voortduren, en het
erlangen dat zij gevoelt, weldra den
vrede te zien herstellen. De neder-
andsche regeering verklaart dat zij
bereid is, door alle middelen eene
oenadering tusschen de oorlogvoe
rende partijen te vergemakkelijken en
stelt zich ter beschikking van Enge-
and, om, des gevallend, deu rol van
Temiddelaar te vervullen.
't Is dus enkel een begin van voor
stel tot bemiddeling, en eene officieuze
nota in de londensehe bladen versche
nen, geeft reeds te verstaan dat de
engelsehe regeering er ontwijkend zal
op antwoorden lu die nota wordt
nderdaad gezegd, dat er weinig hoop
aestaat een einde te zien stellen aan
den oorlog, zoolang de Boeren te vel
de zelve geeue pogingen aanwenden
om vredesonderhandelingen aan te
snoopen.
De zaak blijft dus altijd op hetzelfde
ju rit draaien noch Engeland, noch
Boeren willen toegevingen doen,
en het einde van den oorlog is nog
niet te voorzien.
Een boerengeneraal Ben Viljoen
is deze weke gevangen genomen. Al
was hij een dappere generaal, toch zal
zijne gevangneming weinig indruk
maken op den toestand. Een andere
Boer zal hem vervangen, en de zaken
zullen gaan als te voren.
De leden van hel Centrum hebben
in den duitschen Rijksdag een voor
stel neergelegd, strekkende om aan
aite burgers in Duitschland de vrij
heid van geweten te verzekeren.
Woensdag werd dat voorstel bespro
ken. De minister van binnenlandsche
zaken, M. von Posadowsky, verklaar
de dat de rijkskanselier in onderhan
deling is met de Bondsregeeriugen om
de ongelijkheid voor de wet, waarover
klagen
hebben, te
de katholieken
doen ophouden. In Mecklemburg-
Schweriu zijn reeds de rechten der
katholieken erkend, en het hertog-!
dom Brunswick zal volgen.
Het Panamakanaal
Een lid van den amerikaanschen
Senaat heeft een voorstel ten gunste
van het Panamakanaal neergelegd.
De meerderheid van den Senaat schijnt
er nogtuns vijandig aan.
De Folkzeitungvan Keulen ont
vangt uit Berlijn tiet volgende
De bestierders en stapelhouders der so
cialistische samenwei kingen, hielden gister
eene zitting in het maison des syndicats.
Van alle kanten waren de gezellen op
gekomen om de menigvuldige misbruiken ie
doen kennen die in do socialistische inrick
lirjgen bestaan.
Alzoo heeft men bestatigd dat het een
egel geworden is in de samenwerkingen
der socialisten de werklieden een overtollig
getal uren te doen werken.
In het meestendeel dier maatschappijën,
den werkduur onbepaald en wordt de
minste loon mogelijk toegekend.
Eenige samenwerkingen betalen hunne
stap laas 10 frank te weke, en eischen nog
dat de leden huns huisgeziris allen kalanten
ijri van den bondswinkel
Bovendien stelt het bestier dezelve ver-
ntwoordelijk voor het te kort dat in de
waren kan bestatigd worden.
Een der verslag evers riep met luide
stem (en v, ie der aanwezigen klapten in de
handen) dat de werkman als baas, de
slechtste der bazen is.
De bestierders en stapelaais en krijgen
zelve den lijd i.iet om te eten
Na verschillige uren hevig getwist te
hebben, komt de vergadering overeen met
oplossingen van de verslaggevers, en
stemt een besluit waarbij de bestierders der
amenwerkingen verzocht worden in hunne
stapelplaatsen do begeerten der stapelaars in
te willigen.
Dat zijn bekentenissen die het aan
stippen weerd zijn; des te meei dat
de duitsche socialisten aanzien worden
als dez" die het best ingericht zijn.
De heer Minister heeft een wetsontwerp
neergelegd, strekkende tot de oprichting van
Poelcapelle tot afzonderlijke gemeente.
De Commissie die dit ontwerp moet on
derzoeken is samengesteld uit de heeren
Colaert, Van Merris, Nolf en Pil.
Ik ben overtuigd van de tolk te zijn van al
de Langemarcknaars met bier opentlijk M.
Nolt, liberale volksvertegenwoordiger van
het Ypersche, te bedanken voor de welwil
lendheid waarmede hij oude koeien uit den
,;racht komt te halen, ik wil zeggen voor
tiet te berde brengen der zaak van de schei
ding van Poelcapelle en Langemarck.
Wees overtuigd, M. Nolf, dat de Lange
marcknaars het Ued., op tijd en stond, zul
len indachtig zijn, en voor wat aangaat de
verstandige en weldenkende Poelcapelle-
naars, deze zien in uwe handelwijze slechts
een min of meer bedekt kiesmiddel dat bij
hen toch niet pakken zal voor wat eenige
neetbootden aldaar betreft, wij laten ze, zon
der te veel verdriet, voor rekening van M.
Nolf.
Dat de Poelcapellenaars echter in 't geheel
niet denken dat de liberalen hunne zaak zoo
danig genegen zijn volgens het strooibrief
je van M. Nolf zelve, dat rondgezonden
wierd aan de inwoners van Poelcapelle, moet
de werking van den liberalen volksvertegen
woordiger grootelijks aanzien worden als
een propagandamiddel voor de aanstaande
herkiezing van M. Nolf.
Toen Poelcapelle in 1855 de scheiding
vroeg, dachten de Ypersche liberalen anders
over deze zaak, ten bewijze waarvan de
hiervolgende vertaling van een uittreksel uit
het Progrès van 25 November 1855
Verwerping van een smeekschrift door
de inwoners van Poelcapelle gericht aan
de Kamers.
De Kamer heeft het verslag gehoord der
commissie van smeekschriften over de
vraag door verschillige inwoners van
Poelcapelle opgestuurd, strekkende tot het
afscheiden van dit gehucht van Lange-
marek en de oprichting ervan tot afzon-
derlijke gemeente. M. de verslaggever
heeft ten volle de beweegredenen gevat
waarmede de onderteekenaars van
het smeekschrif t bezield waren, want
hel gehucht Poelcapelle heeft ten laste
van Langemarck geene bezwarende
grieven genoeg om de scheiding te
rechtveerdigendit gehucht bezit
inderdaad gekasseide wegen,eene rijk
begiftigde kerk, eenen pastor, scho-
len, enz., ook heeft de commissie der
n Kamer de noodige grondstoffen tot
beoordeeling niet gevonden om de
vraag tot scheiding te wettigen.
Vorenstaande diene om de weldenkende
inwoners van Poelcapelle meer en meer te
overtuigen dat het de belangen der inge
zetenen niet zijn, die de liberalen ter herte
liggen, maar wel voornamelijk deze van
Dunnen politieken winkel.
Een van 't oude Langemarck.
Openbare zitting
op Zaterdag 1 Februari 1902,
ten 5 ure 's avonds.
DAGORDE
I. Mededeelingen.
2 Overeenkomst voor't plaatsen der kra
men op de fooren.
3. Pompiers rekening 1901.
4. Hulpkas der pompiers rekening 1901
5 Disch rekening 1900.
6. id. hegrooting 1902.
7 Godshuizen rekening 1900
8. id. begrooting 1902.
9. id. vraag om in processe te
gaan.
10- id. Plans, be3tek, enz. voor
het gesticht Godtschalck te Wytschaete.
II. Reehtlijning der Klaverstratekrediet.
Dezen nacht, rond ten elf en half is er
brand ontstaan in den werkwinkel van M.
Henri Fiers-Wullepit, aannemer, op den
hoek van de hondstraat en Sint Jacobs-
nieuwweg.
't Was vereend om hooren hoe de brand-
klokke sloeg en daartusschen gedurig 't
geroep van den torrewaker, die te midden
de stilte van den nacht, gedurig schreeuw
de: t'einden d'hondstrate!
De pompiers waren spoedig ter plaatse
met hun getuig, maar in 't eerste schenen
ze moeite te zullen hebben, niet alleen om
den brand te blusschen, maar zelfs om hem
te kunnen beperken. Doch, tegen rond ten
twaalven was alle gevaar van uitbreiding
reeds voorbij, dank aan den loffelijken iever
der pompiers, met kommandant en officie
ren aan 't hoofd, da«k voornamelijk aan den
ste
YPER
Tk
m
m
v
is
