D I T IS
EN OMMELANDS,
I
m
m
m
1
Op Zaterdag, 19en April 1902,
5
centimen 't blad.
87ste jaar. Talmerk 1888
Kiezing van 25 Mei 1902
Katholieke Wacht
Naar Dadizeele
STAATKUNDIGE OiSCHOUW
Rusland
Vrankrijk
Transvaal
Holland
IN DE KAMER
PLAATSE Li J K
De socialisten en M. Nolf
Turnfeest
Onderscheidingen
Landbouwers
De Toestand
De liberale gazetten
De klassen van 98 en 99
Stad Yper. Gemeenteraad
Te trekken bij den UitgeverTh 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap >oezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het Mad en is niet min teirekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken 5
De Heeren van de Agence HAVAs.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Katholieke Kandidaten
Senaat
VERCRUYSSE GEORGES
Plaatsvervanger
VANDEN PEEREROOM PAUL
Kamer
COLAERT RENÉ
VAN MERR1S FÉLIX
THEVELIN EMILE
Plaatsvervangers
THEVELIN ElVHLE
FRAE1JS ERNEST
BRUTSAERT CHARLES
't Is morgen, Zondag avond, ten
acht en half vergadering in 't
Volkshuis,
He heeren kandidaten voor de
Kamer
MM. Colaert
Van Merris
Thevelin
zullen er spreken.
Eere- en Werkende leden, aan
tijden op uwen post lijn, om
plaatse te vinden. Volken zal er
natuurlijk niet te kort zijn om die
heeren te hooren.
De Koninklijke Fanfare vertrekt
Zondag noen ten 12 ure naar Dadi
zeele, om deel te nemen aan de kro
ning van het beeld van O. L. Vrouw,
en aan den piachtigeu stoet die aldaar
zal uitgaan.
Dinsdag namiddag ten 1 ure is de
Russische Minister van Binnenlaud-
sche zaken vermoord, in den gang
van het Paleis van den Keizerlijken
Raad.
De moordenaar heet Balscbanefif.
Hij zegt dat hij oud-student is der
Hoogeschool van Kiew, die wegge
jaagd werd ten gevolge der onlusten
van verleden jaar. 't Is daar de oor-
zake van zijne wraak op den Minister,
Hij heeft zich laten aanhouden zonder
tegenstand.
De moordenaar was gekleed als
adjudant en zei dat hij kwam met nen
brief van wege den Groot-hertog Ser
ge.
Binst dat de minister den brief aan
nam, kreeg hij vijf revolverschoten,
Waarvan twee doodelijke. De minister
is ten 2.30 gestorven. De schoten wa
ren vau zoo dichte gegeven, dat de
kleeren van den minister zelf ver
brand waren rond de wonden.
De overheid is waarlijk overal vee
te goed met al die anarchisten, nihi
listen, schoelialisten en andere deug-
nietisten al koeken van eenen deeg
Vandaag socialist, morgen anarchist,
juist gelijk de tegenwoordige socia
listen de liberalen zijn van gisteren.
'tls waar dat er in Rusland juis
uiet te vele vrijheid en bestaat, en dat
het volk aldaar meer dan ééne reden
tot klagen heeft, maar die menschen-
•uoorderij en zal 't niet gebeteren, in
tegendeel Ten anderen, hier in Bel
gië, waar er zonder twijfel meest vrij
heid is van al de landen dor wereld,
't is ook opstand, werkstaking en hal
ve revolutie Hetgeeu aan het volk
ontbreekt, 't is hetGeloove! De libe
ralen hebben al het mogelijke gedaan
om het volk zijn geloove te ontnemen
en nu zien wij er de gevolgen van
De kiesstrijd is in Vrankrijk in volle
werking. En gelijk over eenige jaren
hier te Yper: er wordt ook hier en
daar met de vuisten gewrocht. In eene
meeting bezuiden Parijs zijr er vijf
Jooden gebleven.
De ministeriëelen zijn als razende,
omdat ze vreezen de neerlaag te krij
gen, en de gematigden van alle par
tijen doen van huinen kant eene
uiterste poging om zich van hun ha-
elijk vrijmetselaars-ministerie te out
maken.
De onderhandelingen voor den vre
de duren voort, maar tot nu toe en is
iet niet mogelijk te voorzien als zij
tot renen behoorlij! en uitsla zuilen
geleiden of niet. De engelschen zijn
vol hope en verlangen, maar in Zuid
Afrika hebben ze ais vertegenwoor
diger Lord Miluer,den aartsvijand van
de Boeren.
De Boeren zoo schrijven de en-
gelsche gazetten stellen als eerste
voorwaarde volledige kwijtschelding
voor al die aan den oorlog deelnamen.
Daarbij het herbouwen van al de
afgebrande hofsteden en 't herkennen
van al de schulden die het oud Bestier
lad aangegaan.
Binst de onderhandelingen eischen
zij wapenstilstand, die niet werd toe
gestaan.
Natuurlijk dat daarover niets met
zekerheid geweten is.
't Koninginnetje, dat naar men ver
telt, iu September aanstaande, over-
iomste verwacht, is ziek. Eene ver
koudheid en koorten. Woensdag werd
er tusschen de drie geneesheeren be
raadslaagd. De koningin-Moeder is op
het koninklijk kasteel komen wonen,
wat aanduidt dat de ziekte nog al erg
moet zijn.
De Kamerheeren hebben Woensdag de
bespreking begonnen over het in aanmer
king nemen van het voorstel tot herziening
der Grondwet.
M. Beernaert heeft eerst gesproken en
zijn werk de overeenkomst van 1893
verdedigd.
M. Feron, de man die in 1893 openbaar
in de Kamer verklaarde dat hij nooit geene
nieuwe herziening meer en zou willen, en
die nu zijn tonge doork wil zeggen
zijn woord geëten heeft, en nu werkt en
spreekt voor de herziening der Grondwet,
die man heeft hem trachten wit te wasschen.
Maar 'l is ut boter aan de galgeNiemand
en heeft daar nog trouw in. Wat de liberalen
begeeren is alleenlijk eene herziening der
Grondwet, die hun de meerderheid geeft.
Rechtveerdigheid en staat in hun woorden
boek niet. De kieswetten, die ze mieken van
1878 tot 1884 zijn daar om het te getuigen.
Kunnen zij aan 't schoteltje geraken, t
zal al wel zijn, anders niets dat deugt.
Gisteren, Donderdag, heeft Minister de
Smet verklaard dat hij tegen de herziening is
Vandage, Vrijdag, zal de bespreking
eindigen. Proficiat, heer Minister
Hoe M. Nolf hem nu uit den slag gaat trek
ken, is den Heere bekend
'K en zou niet geerne in zijne schoenen
zitten.
M. Nolf immers, gelijk vefe liberalen van
het land, heeft matjes gemaakt met de socia
listen om hunne stemmen te bekomen en
door 't poortje der evenredige vertegenwoor
diging in de Kamers te geraken.
In de Kamers heeft hij altijd met de socia
listen gestemd.
Door zijn verbond met de socialisten voor
t algemeen stemrecht, heeft Mijnheer Nolf
hem met lijf en ziele verkocht aan de socia
listen.
Gelijk de Journal d'Ypres het zegt, is
hij alzoo de vriend en de gevangene der
socialisten geworden.
Jamaar, wat het algemeen stemrecht aan
gaat, mijnheer Nolf heeft plechtiglijk ver
klaard dat hij hel wilde bekomen door
wetielijke middelen.
Welnu wij zien hoe de socialisten die
wettelijke middelen verstaan.
Zij rapen het schuim des volks bijeen,
houden oproerige meetingen, en jagen dan
die schurken de straat op.
Kostelijke vitrieaen wordpn in gruis ge
slegen, huizen geplunderd, politieagenten en
gendarmen op gruwelijke wijze vermoord
huizen worden in brande gestekeD, dynamiet
worden gepleegd op de vrijheid van werken;
in éen woord moest ons Staalsbestier niet
krachtdadig daartegen opgekomen zijn, wij
zouden in vollen burgeroorlog zijn.
Dat zijn de wettige middelen der socia
listen
Als de liberalen die socialiste vriendjes
an 't werk gezien hebben, hebben zij als
pat geslegen geweesten vele van ben, zeer
vele hebben gezeid
Alzoo nietwij en doen niet meer
mede
En in vele plaatsen van 't land hebben de
liberalen, verontweerdigd, hun verbond met
de socialisten verbroken, en ze openbaarlijk
afgekeurd.
En binst de wijle wat doet M. Nolf
Hij gebaart van geen eantje.
Het Progrès en het Weehe blad
die God zegene 't u zeggen iederen
keer dat M. Nolf niest, en bevatten geen
woord afkeuring voor de socialisten.
Daaruit is gemakkelijk te verstaan in wel
ken valschen toestand mijnheer Nolf is.
Indien hij niets en zegt, en de socialisten
niet af en keurt, de menschen zullen met
recht zeggen
Met wien men verkeert,
Wordt men vereerd.
De oproermakers en zijn maar machtig,
omdat zij hulpe vinden en ondersteuning bij
de liberalen.
Dus is M. Nolf verantwoordelijk voor de
gruweldaden zijner vrienden.
En alzoo, al wat liberaal is en nog
eenig eergevoel bezit, zal hem wel zwichten
voor Mijnheer Nolf te stemmen.
Maar indien Mijnheer Nolf, gedreven door
een natuurlijk gevoelen van afkeer, de so
cialisten wilt naar de mune zenden, dan ris
keert hij vele van de stemmen der socialisten
kwijt te zijn.
Mijnheer Nolf zit leelijk tusschen twee
vieren
Wij herhalen hetwij zouden niet geerne
in zijne schoenen zitten.
Da', komt er van als men arm en arm wilt
gaan met de partij der dynamieters, brand
stichters en moordenaars
De kiezers alleene zullen mijnheer Nolf uit
dien valschen toestand kunnen verlossen.
St Mic'iiels turners, proficiat Uwe feeste
van zondag avond heelt eens te meer geloond
hoe rap en knap dat ge zijt in uwe oefe
ningen.
Uw leeraar, heer Meyskens, mag met
recht en reden fier zijn over u, want 't was
onverbeterlijk, zoowel de oefeningen der
kleinen als der grooten Hoeveel tijd en
geduld moet er toch noodig zijn om dat al te
leeren En bijzonderlijk, hoeveel aanleg en
oplettendheid bij die jonge opschotelingen
om zonder missen al die ingewikkelde wen
dingen en draaiingen uit te voeren
En niet alléén voor de kenders van gym
nastiek was er voldoening, maar de lief
lebbers van hertelijke vlaamsche leute kre
gen ook wel hun deel Haarklievers en een
kandidaat hebben de menschen doen lachen,
dal ze hutsten De kandidaat, bijzonderlijk,
stond het volk uitnemende aan 't was
t portret, naar de nature geschilderd
gespogen zeggen de Vlamingen, maar dat
woord en is niet parlementair en daarom
en willen wij het niet gebruiken 't por
tret van een socialiste kandidaatg'"
De harmonie heeft tot ieders voldoening
hare moeilijke take vervuld. De gespeelde
stukken waren welgekozen en wel uitge
voerd. Polka voor fluit, gespeeld door heer
G. Delahaye en getoonzet door den bestier
der heer G. Desramault, is heel lief.
De inrichters van de feeste halen er veel
eere van hun werk, en niet alléén eere, maar
ze verdienen nog den dank van alle Yper-
deel een goê gezondheid door welgepaste
oefeningen, ook aan de jeugd een aange
naam en eerlijk tijdverdrijf verschaften, al
zoo de waarheid der spreuk nog meer
bevestigende Mens sana in corpore sano,
eene gezonde ziel in een gezond lichaam.
We vernemen dat zuster Marie-Berghrnans,
van de Lamotieschool, Jufvrouw Loosber-
ghe, onderwijzeres in'sde stadsmeisjesschool,
en Mad. Lahousse, bestierster dezer laatste
school, met welgelukken hun diploma heb
ben behaald van leeraars in keukenonder-
richt voor den Jury vanO. L. Vr. Waver.
Mad. Lahousse verwierf haar diploma met
groote onderscheiding.
Aan allen onze hertelijkste gelukwen
schen
Het binnenroepen van twee militieklassen
is een begin.
Bij de eerste spoedige beweging, zullen
overal de troepen oprukken, die, wat men
ook bewere, met den besten geest bezield
zien.
Het wettig gezag moet en zal in Belgie
het laatsteiwoord hebben.
Kost wat kost, zoo moet en zoo zal het
zijn.
De Chronique, het gekende liberaal dag
blad van Brussel, klaagt putten in de eerde"
omdat de liberalen altijd de belangen der
landbouwers verwaarloosd hebben. Hier
zijn de eigene woorden van dit liberaal
blad
De liberalen hebben voor den landbouw
en de landbouwers niets gedaan.
De katholieken integendeel, hebben
gewrocht, en de uitslagen die zij bekomen
hebben, zijn schitterend.
Overal hebben zij Boerenbonden ge-
sticht, die volop in bloei en vooruitgang
zijn. De belgische boer is vooruitstrevend
geworden. In zijn vak is hij bijna zoo be-
hendig, zoo ondernemend geworden als
onze nijveraars. De katholieke partij
heeft het middel om haar door eenen nieu-
wen band de genegenheid der landelijke
bevolking te verzekeren.
Zoo schrijft en spreekt een liberaal blad.
En zoo moet iedereen spreken, die de
werkingen der katholieke Dartii. in
aoioic iijueu, licen nagegaan.
Het is aan de onophoudende pogingen der
katholieke partij dat de landbouwers het te
danken hebben, van de crisis waarin de
landbouw verkeerde, met goeden uitslag te
hebben doorworsteld.
Dat is de waarheid en de bekentenis van
de liberale Chronique, steunt eens te meer die
waarheid.
Sedert eenige weken en maanden hitsen
de socialisten het volk op, in hunne dag
bladen, tegen de katholieke regeering, en
wekken het onbewimpeld op om tot geweld
zijnen toevlucht te nemen, indien de katho
ieken niet willen buigen voor hunne bedrei
gingen.
Die roode mannen zijn zooveel te stouter,
omdat zij zich gerugsteund voelen door de
liberalen, die, in tegenstelling met gansch
hun politiek verleden, thans ook het alge
meen stemrecht zouden willen zien inbren
gen.
Die dagelijksche herhaalde ophitsingen
beginnen vruchten te dragen, en derevol
vers, welke Le Peuple als premie aan den
man gebracht heeft, hebben reeds werk
zaam geweest.
Al wat leeft zonder werken, al wat aast
op wanorde en deugnieterijal wat er op
uit is een kwaden slag te slaan, is uit zijn
hol gekropen. Dit schuim maakt de voor- en
achterhoede uit der benden, welken in en
rond de socialistische lokalen te zamen
loopen.
Eigenlijk werkvolk, vindt men weinig of
niet onder de zoogenaamde betoogers.
't Is een echt samenraapsel van schavuiten
en kw& jongens van beide geslachte»**
Nu, de regeering, bewust van hare zware
verantwoordelijkheid, zal geen enkelen
maatregel verwaarloozen, om den oproer te
versmachten in het slijk der straat waar uit
hij is ontstaan.
zijn om in hun graf te kruipen. Zij zien
nu dat hunne partij ongelijk had met de
socialisten samen te gaan, in de hope de
katholieken omverre te werpen. Zij hebben
een put gemaakt voor een ander en zullen
er zelve invallen.
De liberalen gazetten, zelfs de geweldig
ste, smijten de armen in de lucht: Wel so
cialisten, gij zijt de schuld dat wij den 25
mei zullen verpletterd worden. Meest al de
liberale bladen spreken alzoo. En dat is te
verstaan. Die voor de orde en de ruste is,
moet niet alleenlijk tegen de socialisten
stemmen, maar ook tegen de liberalen die
door hun misdadig verbond met de socia-
isten aan de revolutionnairen moed en
hope gegeven hebben.
De binnenroeping der milicieklassen van
1898 en 1899 heeft onder de milicianen
eene algemeene verontweerdiging verwekt
tegen de socialisten. De binnengeroepenen
weten maar al te wel dat het de schuld van
een hoop roode schoelies is, dat zij alzoo,
opeen onverwacht oogenblik, aan hunne
bezigheden ontrukt worden. Zijn er eanige
soldaten die de Marseillaise en andere revo
lutionaire liedjes zongen bij hun vertrek, er
zijn duizenden die luidop hunne verbittering
tegen de socialisten lucht gaven en beloofden
het de oproermakers betaald te zetten.
Openbare zitting
van Zaterdag 19 April 1902
ten 5 ure 's avonds.
DAGORDE
1. Mededeelingen.
2. GodshuizenRekening 1900 en begroo
ting 1902.
3. Kerkfabriek St-Jacobs Rekening 4909
en begrooting 1902.
Ir
HRSHPRSPMRIIRlWMIHHi
NIEUWSBLAD VAN YPER
v v
UUUifUCIl UIIlpIvfïv,.i Iwu wllvt. A.«uw, dcUJOId^Cil
Dff on a«tt» Ar.i ï- - - - - vc i j R VOOl-
