ENGELBEWAARDER iNGELMAREN Kent gij Vijve-Capelle f Nog van de Martinique Groeni nghefeesten te Kortrijk Jaarlijksche Bedevaart Sterfgevallen Om de liefde G ds houdi u serieus Omdat zij in hunne hjedanight-id vac liberalen voor plicht hebben de zienswijze van een ander te eerbiedigen Een ander... dan de katholieken, zeker 't ls wreed, zei den uil, en hij bezag zijn jong. Een tweede toemaatje Stout gesproken is half gevochten De liberalen zeggen wij eerbiedigen eenieders zienswijze... immers dwang is een woord dat voor ons onbekend is en gewetensvrijheid is onze leuze Liegt maar, liegt maar, zei Voltaire, d>- grootvader van 't liberalismus, liegt maai helder op, 't zal altijd iets overblijven En God weet of de geuzen den ra d van grootvader volgen 1 Wat zegt gij? Dwang is een wotrd d t voor ons onbekend is Gij bebt uwe lesse van memorie ve geler jongens wacht eeii beetje, 'k zal u helpen Onder 't liberaal'ministerie Frèr. -Bai a (1878 84) dan wisten de geuzen genoeg win dwang en dwingen was. Gedwongen hebben zij de nonnenhun klooster en hunne scholen te verlaten. Gedwongen hebben zij de gemeenten, on derwijzers uit de officieele normaalschool te kiezen, kostelijke schoolpaleizen te bouwen, en meesters zonder leerlingen vet te baaien! Gedwongen hebben zij de jonge onderwij sersdie hun ontslag gaven de studiebeurzen weder te storten waarvan zij genoten hadden! Gedwongen hebben zij al de staatsbedien denop straffe van broodroof, hunne kinde ren naar de geuzeseholen te zenden Gedwongen hebt gij al de dischgenoolen, de scholen zonder God te bevolken, op straffe van ze van honger en ellende te laten vergaan de eenige school di no zou besta.-.n de schole zonder God Eu zeggen nat er zijn iu Yper en elders die vinden dal M. Nolt zoo verstandig is ij O lieden van te iande, ik hadde liever uw gezond vlaamscb o'deel, dan zulk advoko, tenverstand Den goên avond, M. Nolt. Ah Wat ai tranen hebt gij doen storten, wat al weduwen en weezen doen schrikken en beven, wat al nederige burgers onmen schelijk vervolgd en tot den bedelzak ge braebt Wat al vervloekingen en verwenschingen hebt gij over het hoofd geroepen, gij herte- looze menschentergers, gij dweepzuchtige liberalen, tot den dag dat het land, moede van uwe wraakroepende partijdigheid en uwe onverdrageiijke vervolgingen, u allen over boord smeet, om eindelijk, na den roemvollen zegepraal van 4884 (lannée du soulagement universel) met volle longen, de blijde vrijheidslueht in te ademen Dwang is een woord dat u onbekend is Wat zou Mr Nolf verrichten ware bij ri et eeneliberale meerderheid inde Kamers Heeft hij het niet klaar en duidelijk gezeid te Mcesen, vóór de kiezingen De katholieken zijn nu 18 jaar aan 'l be stier, en nog bestaan er officieele sciiolen, ofschoon de katholieken aanhangers zijn var; 't vrij onderwijs. Doch, onder een liberaal bestier, ware ware 'talgauw gedaan met de vrijheii. Eén enkel slag van scholen zouden no? bestaan, de officieele, ofte onzijdige, ofte slechte scholen! En dan O Aristoteles werp uwe kroone naar Nolt dan ahééo zouden de rnenschen vrij zijn. De gezonde rede leert ons dat de vrijheid bestaat in den keus iemand is vrij als bij kiezen mag tusschen verschillige scbolen. De liberalen leeren ons dat dén alleenlijk de mensch vrij is wanneer hij vrij kiezen mag. Onze Lieve Vrouw van Viven of Vijve- Capelle is een schoon nieuw parochieken, gelegen op eene sterke uur bezijden Brugge, op hei grondgebied van drie gemeenten Slc Kruis, Moerkerke en Damme. Een kunstjuweel van kerksken, en rond het kerkhof eene schoone pastorij met lief lijke hovingen, een klooster van Broeders Vandaele met knechtenschool en al den an deren kant een klooster van Zusters met meisjesschool, alles in echten, vlaamschen [zuiveren en kunstigen golhieken trant, en [eene bevolking van ruim acht honderd zie len, brave, christelijke landslieden. Deze parochie is onlangs gesticht en heerlijk be gunstigd geweest door de edele familie Ver- bulst-Varihuele.-cu zal later aan de milddadige zorgen van de familie Lammens-Verhaeghe toevertrouwd worden. Daar, in dat hemelken,is op 17 Juni laatst, als pastor ingehuldigd geweest een inboor ling van Yper, Eerweerde Heer Leopold Tyberghein.vorigen 'onderpastor vanS" Wal- burga te Veurne, een vreedzaam en beleefde man, eert deugdzame priester, een vader der armen, een vriend van allen die hem kennen. Wonderschoon was het weder, net en blijde zonnelach vaandels wapperden aan huizen en hagen, gedichten begroetten den nieuwen herderminzame gelaten juichten hem een hertelijken welkom toe: peerden- stoet, trompettengeschal, akkoordluiden der dokken, en deftig gezelschap niets was er te kort. Bij bet aankomen van den nieuwen Her der, vóór hem, van op eenen hoogen breeden meulewal, gelijk engelkens van uit den hemel, kwamen stoetsgewijze nedergedaald eene lange reeks frissche, jeugdige, glanzen de berderkens, engelkens, maagden en aller- bande verbeeldingen, zoo treffend en zoo schoone, dat men in stad moeilijk iets schooner zou aantreffen. De stoet kwam algauw in de fijn opge smukte kerk prachtig prachtig 1. was de eerste indruk en het ernstig woord van al die den voet in de'kerk zetleden. Na de godsdienstige plechtigheid, een lustig feestmaal verwachtte de talrijke uiige- noodigden. Nevens de deftige familie Tyber- ghein, zag men aan de eeretafel gezeten, mejufvrouw Elisa Verhuist, de zeer Eerw. kattonikken Vansteenkiste, Lahousse, De Brouwer, Ducios, Vuylsteke en Coppielers. [de senators Lammens en de Spot (Veurne), de volksvertegenwoordigers Verhaeghe ert Pt! (Veurne) en vele andere deftige geeste lijken en wereldlijken. Toasten wierden aangeheven door Z. E. Dekeu Vansteenkiste, Eerw. Heer Pastor, senator Lammens, en M, Pil, volksvertegenwoordiger en schepene van Veurne en M. Demeester van Veurne. Hertelijkheid en vriendelijkheid overbeersch- ten alles. Een groet en een wensch steeg uit alle herten Wees welkom Eerw. Heer Pastorde Heer beware u te Viven voor De Martinique, ge weet wel, 't is dal eiland waai, op 8" Mei, eene ganscbe stad. St-Pteters bij name, vernield werd daar het vuur. De Martinique behoort toe aan Frankrijk, 't Komt nu meer en meer uit hoe de fran- sche goddeloosheid en meteen ook het zedenbederf daar ook al binnengedrongen waren. Eenige dagen vóór de vernieling, liepen er door de straten van St-Pietersstad, ter ge degenheid van de kiezing, benden van 500 mannen al huilen en tieren La Eierqe a l'écurie Dit is: Steekt Onze Li ve Vrouw in 't peerdestal Op een anderen keer hadden eenige fran sche geuzen en socialisten de schandelijkste vervloekingen tegen 0. L. Vrouw cp de deut der kathedrale geschreven. En ziet, het vuur des hemels valt op de stad en doodigt duizenden en duizenden» rnenschen. Sodoma En zeggen dat, in ons edel vaderland zelf, de liberalen en de socialisten, al vrijdenkers t' hoope, dezelfde goddeloosheid met al wat er uil volgt, onder 't volk zoeken te ver spreiden. En zij zijn onbeschaamd genoeg om al wat ons heilig en dierbaar is te laste ren en te beschimpen. Dat hebben ze menig maal gedaan in hunne gazetten, in hunne meetingen en zelfs in de Kamers. Moesten zulke mannen hier baas spelen, 't land zou recht naar zijn ondergang loopen Daarom willen wij ze bestrijden uit al onze machten ze zullen hen zwichten of... 't zal er stuiven lange jaren Kortrijk, den 12 Juni 1902. Mijnheer de Voorzitter, Na de onderhandeling die wij Donderdag met de afgeveerdigden van het Mimodrama Comiteit, ten Stadhuize, gehad hebben, en volgens wederzijdsche bespreking, zenden wij hier de volgende schikkingen gezament lijk genomen. Ten eerste, hel Mimodrama-Gomiteit heeft ons verklaard dat in zijne zitting van Maandag laatst, de spijt algemeen uitgedrukt wterd dat benevens het kunstgewrocht van E. H. Flamen, het oorspronkelijk muziek daarop gepast noch gemaakt noch geleverd was, en dal het nu verders onmogelijk wierd daar mede gereed te geraken dat ander muziek, hoe wel men het schikken moge,altijd kwaad zou doen aan de grootschheid van het uit voeren, mits het muziek, volgens den schrtj ver, de iaal is van een mimodrama. Ten tweede, het Mimodrama-Comiteit is overtuigd dat alhoewel de uitvoering in Augusti, met goeden wille en hard werk, toch zou mogelijk wezen, eene langere be reiding vele zou bijbrengen tot den luister van de uitvoering en zoo aan het Comiteit den noodigen tijd zou verschaffen om aan eenen onzer Viaamsche toonmeesters oor spronkelijk muziek te kunnen doen maken die waardig zoude wezen van het geschreven werk. Ten derde, de afgeveerdigden van het Mimodrama Comiteit hebben verklaard dat hunne eeisle begrootirg maar kon voorloopig wezen, tot op den dag van de levering van t werk en dat het Comiteit, in de eerste vergadering na die bestelling en na ernstige onderhandeling over de verschillige deelen en kosten er aan vast, (onderhandelingen gehouden met de voornaamste tooneelkun- digen van 't Vlaamsch land), gevonden heeft eenpaarlijk dat eene bijgevoegde hulps.m van omtrent 20,000 frank er zou noooig zijn tot het uitvoeren ten luisterlijksten van het Mimodrama. Het Schepenkollegie, na nauwkeurig on derzoek dezer drij voorgaande punten, brengt U het volgende ter kennis Mits de overblijvende tijd, door het Comi teit zelf als onvoldoende geschat wordt Mits het Schepenkollegie, voor wat het muziek aangaat, roet U takkoord valt om te erkennen dat bij gebrek van oorspronkelijk muziek de luister van het Mimodrama groo telijks zou verminderd worden Mits dat 'het hoogst waarschijnlijk is dat de Gemeenteraad deze nieuwe toelage zou weigeren en het in alle geval zeker is dat vooraleer deze vraag van hulpgeld beant woord zou zijn er groot tijdverlies zal ge schieden Besluit dat de uitvoering van het Mirno drama op het dagorde blijvende, voorloopig verschoven is tol gunstiger tijden en om standighedenden wensch uitdrukkende hel Mimodrama te zien uitvoeren in vollen luister tijdens de feesten van de eigentlijke onthul ling van het meesterstuk van den beeldhou wer Godfried Devreese. Daarbij houdt het Schepenkollegie het Comiteit in stand. Er blijft ons, Mijnheer de Voorzitter, U en de Leden van het Comiteit onze bedankingen aan te bieden over het goede werk dat gij reeds volbracht hebt en over de goedwillig heid met welke gij onze vraag beantwoord hebt. Aanveerd, Mijnheer de Voorzitter, de ver zekering onzer ac ting. De Burgemeester en Schepenen, A REYNAERT. V' den Stadsschrijver, G. VANDALE, Schepene. Mijnheer Victor Moulard, Voorzitter van hel Comiteit van het Mimodrama, 1/S. het Comiteit wordt er in gevraagd en be- Urachtied. Voor al die redens vinden wij ongetwij feld, in overeenstemming met gansch het Viaamsche land, dat die oplossing alleszins aan meestendeels der wenschen beantwoordt van een Comiteit dat niet beters vraagt dan voorts zijnen tijd en zijn werk te besteden aan 'i wellutiken van eene der prachtigste en kunstrijkste vaderlandsche ondernemingen van onzen tijd. Medegedeeld uit VLAANDRENLAND naar LOURDES 3-11 Seplember 1902) met de hooge goedkeuring van Zijne Hoogw. Mgr WAFFELAERT, Bisschop van Brugge, en onder de geestelijke leiding van E. H. Bruloot, te Kortrijk. Bijzondere rechtstreeksche trein uit Kor trijk. Uitmuntend materieel. Arme zieken worden geren aanveerd volgens ge- junde giften. --Vlaamsch bestuur Viaam sche priesters. Viaamsche geneesheeren. Te Lourdes, afzonderlijke oefeningen en goddelijke diensten. Prijzen der kaarten (weg en weêre) van Kortrijk 1'klas: 140 fr. 2° klas 90 fr. 3* klas 60 fr. Inlichtingen vragen bij de inteekenaars iE. lieer Bruloot, Begijnhofstraat, en M. Frans Lamoral GarlierGroeninghelaart, 72, te Kortrijk elders, hij de heeren geestelij ken en anderen. (Ziet de plakbrieven in de kerken). B. W. De lijsten sluiten den 15 Oogst. Die na den 10" Oogst inschrijven betalen 5 fr. meer. Den opslag wordt gestort in de kas der arme zieken. MENGELWERK 22. DE gen op hunnen strengel, de duiven van het hof zitten onder het afdak eener schuur met ingetrokken hals treurig rond te kijken de kiekens komen niet buiten en verslijten hun 'T DORP door HONORÉ STAES Voor hen zou de weide immer met glan zende diamanten hoe jammer voor vete vernuften dat het geene echte diamantei zijn moeien bepereld worden, of di zephier door het loover ritselen ofwel nog, d( ontzaggelijke donderstem de natuur op bare grondvesten doen beven. Zij willen het .bui tengewone, en het alledaagsche stemt her, tol moedeloosheid, vermits het geen voedsel geeft aan hun genie. Eene derde oorzaak der vlagen van moe deloosheid, die groote geesten zoo dikwijls treffen, is misschien ook wel het zwijger der loftrompet, die toch niet immer kan ge blazen worden, aangezien de blazers, meests: gewone rnenschen zijnde, het speeltuig veel tijds ter zijde moeten leggen om zich im t meer prozaiscbe bezigheden op te houden. Nu de lezer dit alles weet, zal hij met ver wonderd zijn te zien, dat mijnheer Donckers, nu wij hem gaan bezoeken, nadat het eenige dagen lang aanhoudend geregend, en hij, gedurende dien tijd zijne woning met ver laten heeft, ten prooi is aan de diepste neer slachtighetd. Het voorplein van het Schaliën Hof heeft een zeer eentonig uitzicht. De regen heeft de paden, die tusschen de graspleinen loopen, met waterplassen bezaaid de dalhia s welke vóór de deur groeien, hangen gebo NOTA van wegens het Comiteit van het Mimodrama, Kortrijk. Hierbij gevoegd sturen wij Ui. den brief, ontvangen op dertienden Juni, vanwege de Heeren van den Schepenraad van Kortrijk, ais beslissende antwoord op onze voorstellen wegens de nieuwe geldelijke hulpvraag en onzen uitleg over den bijzonderen toestand van de Mimodrama-inrichting voor de fees ten van Groeninghe. Deze brief geeft een juist gedacht van onze woordenwisseling met die Heeren en stelt de zaak onder haar echt beschouwens- oogpunt voor. De hardnekkige en genegene werkiQg van het Comiteit wordt t r ten volle in erkend jen geprezen, de moeilijkheid van uitvoering I zonder oorspronkelijk muziek en het tijdver lies voor nieuwe geldsaanvraag, worden in ernstige aanmerking genomen, de gestaafd- ste wensch voor latere uitvoering (grootseher en luisterlijker dan ooit) wordt er vast in uitgedrukt, het voortzetten der pogingen van Eerw. Heer Pynoo, pastoor van Westende, is Woensdag aldaar overleden in den ouder dom van 57 jaar. Koning Albert van Saxen is gisteren, Donderdag, overleden. Te Wytschaete is Donderdag begraven M. Henri Fournier, gewezen gemeente onderwijzer en bediende van den Burger stand. WEST- VLA AND EREN KORTRIJK Zondag morgen, toen de dienstmeid van M. Henri Florin, in de Zuidlaan, in de kelderkeuken kwam, stelde zij vast dat de schoven van twee kassen uitgetrokken endoor- snuisterd waren geweest. Vermoedende dat dieven het huis bezocht hadden, verwittigde zij hare meesters. Inderdaad eene ruite van de kelderkeuken, uitgevende in den hof, was uitgesneden. De schoven der kassen waren uitgesmeten en uit een dezer was er omtrent 3 fr. in geld ver dwenen. Een pander met 25 eiers, een stuk hespe. een flesch champagne en een flesch bier hadden de indringers ook buit gemaakt. I Na de kelderkeuken hadden zij ook al de on- geslotene plaatsen van het gelijkvloers bezocht en doorsnuisterd. Uit het bureel hebben zij drie oude zakhorlogen en verscheidene sleutels meê- gedaan. 't Moet zijn dat zij meest op geld uit .te langzaam nederzakt, doet de hoornen die boven het huis uitsteken, aan nevelachtige gedaanten gelijken. De deur wordt geopend en mijnheer Don ckets komt op zijnen dorpel. Hij ziet er thans i.iet statig uit. Zijne voeten zijn verborgen ineen paar groote holleblokken, een ver kleurde overjas hangt om zijne leden als om eenen boomstam, een g. blutste baihoed dekt zijnen eerbiedweerdtgen schedel, zijne han den steken in de zakken van zijnen overjas. Een geleerden ontzagwekkend aangezicht bezit bij nu evenmin. Zijne lippen zijn op jelkander gtpetst, in zijn oog blinkt geen vuur, zijn voorhoofd is diep gerimpeld, en dermate misvormt de ontevredenheid zijn gelaat dat het op dit oogenblik geenede min ste aanspraak op het gelaat van eenen volksvriend mag maken. Mijnheer Donckers kijkt gedurende eenige stonden m de lucht, trekt, als het ware met geweld, zijne lippen van elkander, en zegt ml zijnen eigen persoon Armtierigzoo armtierig als de toe stand der Wimmelgemscbe beschaving. En zeer stil, als inochte zijn eigen persoon et enkel onduideiiji hooren, voegt hij er j Bijna zoo armtierig als de geldbeurs an vele volksverhchters Nadat hij die groote waarheid gezegd eeft, gaat bij met loorneu tred naar een werkhuis dat aan de overzijde van het plein staat, en waaruit hem een dof en vervelend eluid tegenkiinkt. Onderweg blijft hij echter eenen stond staan om te zien of het aangezicht van Rik Rasteel onder de pourt niet steekt. Nu hij niets ziet, gaat hij voort. Eenige oogertblikken later staat hij in hel werkhuis. Hier zijn een tiental, naar den schijn te ooi deelen, doodarme drommels, bezig met gedroogd vlas te bewerken. Zooëven nog waren zij met elkander in een druk gesprek gewikkeld bij de verschijning van mijnheer Donckers, houden zij op met praten en wer ken zwijgend voort. De volksvriend zegt tot groet iets dat veel gelijkenis heeft met hel gebrom van eenen hond welken men een been ontneemt, en gaat tot bij een stapel bewerkt vlas. Gedurende eenige oogenblikken betast hij bet. Dan begint zijn oog schielijk te vlam men. Hij keertzich tot de arbeiders en roept Dat deugt niet. Ik wil schurk heelen in dien het deugt Zat waart ge wanneer ge dat bewerktet. Gij zit gedurig met uwen bek in het nat. Zulk broddelwerk zal men in de fabriek niet aanveerden. Ik zal het weder- krijgen. Ik wil schurk heelen indien ik het niet wederkrijg. Ten minste vijf honderd frank schade Gij zult mij wel op het stroo krijgen, nietwaar, luiaards Zulk werk be taal ik niet. Gij hebt mij reeds genoeg be drogen Een der werklieden verlaat zijne plaats om mijnheer Donckers te bewijzen dat het vlas zeergoed bewerkt isdoch de apostel» die er thans geen apostel van liefde uitziet, buldert hem toe Waar loopt ge nu naartoe Naar de herberg, zeker 1 Terug aan het werk of ik jaag u op staanden voel weg 1 Daarna verlaat hij het werkhuis. Wanneer hij buitin is zegt hij tot zijnen nu opgewon den persoon Vast en zeker wordt gij het slachtoffer uwer goedheid. En weer bijna onhoorbaar voegt hij er bij Tien daguren van twee frank, maakt twintig frank. Ik zal dit vlas onder de ander partij leggen. Men zal in de fabriek niet zien dat bet van slechte hoe danigheid is Maar die vadzige luiaards be talen, doe ik niet Ik mag de vadzigheid niet aanmoedigen. De lss z?l heilzaam werken. Ik wil schurk heeten indien zij niet heilzaam werkt. Vervolgens treedt hij terug naar zijn huis, evenwel niet zonder onderweg nog eens te kijken of Rik Rasteel hem van onderde poort niet afloert. Wanneer hij in zijne huiskamer gekomen is, bromt hij tot zijne dochter die vóór het venster zit te breien Nore, zaterdag het werkvolk niet betalen, hoort gij 1 Ik zelf zal betalen. Het meisje verstigt eenen treurigen blik opharen vader. Zij durft evenwel niets zeggen daar zij op het gelaat van mijnheer Donckers bemerkt dat, wat zij zeggen kan, geen goed uitwerk sel zal hebben. De volksverlichter riekt aan het vleescb dat op de stoof staat, trekt zijnen neus op, zet zich in zijnen zetel, kijkt rond en mort «Ikheb u dezen morgen zeer vroeg hooren uitgaan. Waar gingt ge Met stille stem antwoordt het meisje Eerst ging ik naar de Mis, vader. Daar na bezocht ia de vrouw van Tiste van Laere, die sedert acht dagen zich ie bed ligt. De vrouw van Tiste van Laere is eene snoepster, 't Is hare schuld dat zij arm is. Hadde ik niet gespaard, ik zou ook arm zijn. Nore, ik wil niet dat gij alzoo mijn zuurge wonnen geld blijft verkwisten-. Sedert gij van het ééne huis in hel andere loopt om al- 1 moezen aan luiaards en dronkaards uit te deelen, is mijne beurs schrikkelijk licht ge worden. Noreken beziet den apostel soaeekend en zegt Vader lief, beroof mij van het geluk niet, de arme rnenschen te troosten. Gij weet dat de aalmoezen die ik hun geef, gering zijn. Wees verzekerd dat het weinige dat wij aan goede werken bestfden, den zegen des Heeren over ons zal doen nederdalen. Stadhuiswoorden zonder zin. Vader, wist gij hoe blijde de arme en zieke rnenschen zijn, wanneer zij mij in hun huisje zien komen, gij zoudt anders spreken Ook zijn de stonden, die ik bij hen mag door brengen, zoo zoet voor mij. Voor dit arm volk hebt gij altijd woor den van troost over, en uw vader, die ver pletterd ligt onder het gewicht der ondank- baarheid van de samenleving, bekomt van u enkel een zuur gezicht. Leonore loost eenen diepen zucht en buigt haar hoofd. Mijnheer Donckers ziet eene traan over hare wang rollen. Eenigszins min zamer spreekt hij Nu, nu, doe maar voort. Ik smaak vol doening genoeg in het denkbeeld dat ik mij opoffer voor het heil des menschheid. Alle groote mannen lijden veel op hunne levens baan. Hebt gij geen nieuws op uwen weg vernomen Het meisje is getroost. Zij lacht haren vader dankbaar toe én zegt Ja, vader, ik heb nieuws vernomen. v Deel het mij mede. Ik weet dat het slecht nieuws zal zijn, maar ben bereid het schrik- delijkste te aanhooren. De rampspoed dien ik sedert eenige dagen geleden heb, heeft mij krachtdadig gemaakt. Wordt voortgeut.)

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1902 | | pagina 2