D I
IS
EN OMMELANDS,
m
m
m
m
m
m
Up Saterdag, 13 December 1902.
5 centimen t blad.
Koninklijke Fanfare
Willen is Kunnen
Bewindschappelijk Nieuws
Italië
Gevecht in Macedonië
Turksch-Fransch geschil
Griekenland
Portugal
Amerika
De Vereenigde Staten
Vaart van Panama
Japan
Nedcrlandsch *ndië
De Winter is daar...
Etter-buyl
De liberalen en Demblon
Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yperen bij 's land boodschap we zen ofte posttegen 3 frank s jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Hel blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
l'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd, teder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAS.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, vam al die buiten Oosi.
Westvlaanderen wonen.
Nieu ve inteekenaars op 't Niemvsblacl
voor 1903 rijtren de gazette voor nieten van
nu tot Nieuwjaar.
Zaterdag 13° December, avondfeest
soirée-tabagie met medewerking van dp
heeren Mulfait van Brugge en Marien va>
Mecbelen.
Zondag 21 December, zal Willen is
Kunnende tweede wmterfeeste geven in
't Volkshuis.
Breidel en De Coninck
historisch drama in 4 bedrijven,
Drie koppen voor één beul
blijspel.
Parlement houden
Dat zijn me alzoo de tooneeltjes die,
den helft van den tijd, plaats grijpen
in de verschillendeparlementen,rijks
dagen, lagerhuizen of kamers van de
wereld
In Amerikawaar dat alles in 't
groot gaal, lossen ze altemets eens wat
revolverschoten op malkaar, (e mid
den de zitting... en niemand versc'oiei
daarin.
In de Oostenrijksche Kamer, gaat 't
somwijlen zoo slecht tusschen do
Tcheken en de Oostenrijkers dat do
huissiers er moet< n tusschen komen
om ze te scheiden.
In Engeland, waar men gezapiger
van aard is, gebeurde het, nog zoo
lang niet geleden, dat een kamerlid,
welk me ï.omzijn vrijmoedig spreken,
wilde buitenzetten, zich zoodanig te-
genweerde dat het, op eeu einde,maar
zijn broek en zijn hemd meer aau
had...
In Duitschland is er oprecht geen
huishouden meer met al die socialis
tische schoeliëo. 't Gaat er, seder'
eenen tijd van hier, uiterst slecht.
Verledene week nog was er zulk een
gewoel in den Rijksdag dat de Voor
zitter, die de orde wilde handhaven,
z j.i belle uit zijne handen geslegeu
wierd.
In ons dierbaar Belgenlandhebben
wij maar al te dikwijls, dank aan de
socialisten en de radikalen die meê-
Spknnen, zulke ergerlijke tooneelen
dat wij, als goede vaderlanders, ei
moeten beschaamd over slaan. Laats
maal nog voerde er Demblon zulk-
gemeeue, oneerluke taal dat men ge
noodzaakt wierd zitt ng ie houden uei
gesloten deuren.
Frankrijk spant de kroon.Men kijf
er somtijds dat 't stuift en 't is er een
gerucht en een geraas van de andere
wereld. Zaterdag laatst nog heeft men
er eekeven dat hooren en zien vergin
gen. En achter 't kijven kwam t vech
ten.
t Was a propos van de Humberts
ae weet wel die schelmen die bij mil
joenen hebben afgetroggeld. Een ge
Kamerleden legden minister Vallaten
laste dat het zijne schuld was da de
kerels hadden kunnen wegvluchten
De minister antwoordde barsch ei
bitsig M. Svveton sprong vooruit
Vallé en Svveton gerechten wellicht
handgemeen. Van heide kanten scho
ten hunne vrienden toe om te helpen
't En duurde niet lange of^ze waren
daar met twee honderd aan t vechten
en slaan in de halve ronde kortom
een tooneel weerdig van de wildei
uit den Congo 1
En zeggen dat 'wij in de twintigste
eeuw zijn, en dat zulks gebeurt m t
laud van de groote beschaving
Suikerconventie
De overeenkomst wegens de rech
ten op de suiker die tusschen de ver
schillende landen besproken en geslo
ten wieid te Brussel, is beurle'ings
goedgekeurd en aanveerd ge weestin
dê Duitsche Kamer, in de Engelsche,
in de Hollandsche en m de Fransche.
De atholieken komen eene schit
terende zegepraal te behalen in de
taliaansehe Kimer. Eene slechte wet
p de echtscheiding, hard voorgestaan
loor den koning, is er, dank aan
hunne edelmoedige pogingen, met
ene ongehoorde meerderheid verwor
ven. Zij hadden brieven van verzet
vfte protestatie doen rondgaan geheel
"talie door. Welnu, drie miljoen iiand-
teekens hebben zij opgezameld. Die
ïandteekeris al t'hoope gedaan vorm
en honderd zeven en zeventig boek-
eelen. Geheel die bibliotheek wierd
naar de Kamer verzonden. Ge kunt
enken hoe de ministers stonden te
dj ken.
De Bulgaren z'ju in opstand tege i
e Turken. Zegerochlen handgemeen
in Macedonië. Van beide kanten zijn
er veel dooden en gekwetsten, maar
t schijnt daf de Turken algelijk heb
ben moeien onderdoen.
Een nieuw geschil is ontstaan tus-
chen Frankrijk eu Tur kije. De Fran
cheu hebben willen eene school ope
nen te Constantinopel, maar de Sultan
wil met geen middels. De Fransche
fgezant is in verzet gekomen tegen
e weigering. Ja, ja, Z'jne Turfcscne
Majesteit doet iever mee met de duit
chers.
Groot nieuws Er komt in 't korte
een afgezant uit Persiën naar Grieken-
and eu hij zal er met groote plech-
igheid ontvangen worden. Wat is er
aar aan gelegen, zult gij zeggen.
Iwel, 't is nn al 2393 jaar dat er geen
3erzisch gezant in Griekenland meer
gezien geweest is. 't Was ten tijde va-
Jarius. Moet ruen dan feest houden
af niet
Wat gaat er nu om in Portugal h
^r daar nu eene revolutie aan de deui
Zeker is 't dat er iets bijzonders om
gaat. 't Is streng verboden aan de ga
zetten er iets over te reppen, anders
worden ze in beslag genomen. Nu 't is
alleszins zeker dat er verledene week
zes duizend Engelsche soldaten van 'i
zeevolk daar aau land gezet wierden.
Wat zit er daar onder
De wetgevende zittijd van 't cougres
der Vereenigde Staten is geopend
President Roosevelt die danig geacht
en bemind is van zijn volk, heeft er
eene groote redevoering gehouden
Hij begon met te zeggen dat zijn
loei is den invloed der Vereenigde
taten in de wereld gedurig te doen
toenemen.
Vervolgens kondigde hij eene wet
op de trus s, om hunne macht in te
korten,eene om de rechten op de kolen
af te schaffen, eene op de bankhuizen
iene op de inwijking der vreemdelin
gen om hun getal te beperken, eene
eindelijk op de samenscholing de
werklieden. Hij meent ook dat he
oprichten van een ministerie van han
del, nijverheid en arbeid noodzakelijk
is. Ten slotte stelt hij voor de marine
te versterken.
Gij ziet dat Pres:dent Roosevelt vee
hervormingen iu den kop heeft.
De overeenkomst tusschen de Ver
•■enigde Staten en Colombië wegens
ie vaart van Panama is gesloten. De
vergoeding alleen moet nog geregeld
iijn.
Japan of Japouiën wilt gedurig den
rooten spelen. Te naaste jaar zal
Japan eene bestendige oorlogsvloot
loen liggen in de Amerikaausche wa
tereu en wat later zullen zij zeker
eene zenden op de kusten vau Euri pa?
't Schijut dat er begint opstand zijn
usschen de Hollandersin huBne In
dische bezittingen, 't Is te hopen dat
iet niet erg zal zijn.
Marokko
Eeri groote opstand is losgeborsten
Marokko (in Afrika, bezuiden
Spanje), 't Volk wil ginder van den
Sultan niet meer weten, 't Laatste
nieuws is dat de opstandelingen de
oldaten van den Sultan verslegen
hebben.
Ja, '1 is zeker, als ge alzoo een wan-
ieli> gske rond de wereld doet, gij
noort en ziet aardige dingen.
De winter is daar Rijken,weest berm-
bertig Het is zoo nuttig voor u mildadig te
ijn Zegt het woord Gods ons niet dal d<-
lnaoes de macht onzer zonden bedekt
En, eilaaswij zijn allen ongelukkige
zondaars, die bijgevolge Gods bermhertig-
heid zelve van noode hebben. Laat ons dus
Oermhertig zijn, opdat wij ook bermhertig
beid verwerven
Ten anderen, niets ter wereld is meer
oekwaam bet maatschappelijk vraagstuk op
te lossen, dan de milde almoes, immers als
de rijke van zijnen overvloed aan den be
hoeftige mededeelt.
O verstonden al de christene menschen
net gebod en de aanbeveling der almoes, er
zou van klassenstrijd geen sprake meer zijn
Is het niet waar, dat niettegenstaande de
de menigvuldige, schier ontelbare, goede
werken door de katholieken ondersteund, er
een groot deel christenen bestaan of die
net nog w Hen zijn - die de almoes niet
genoeg en beoefenen
En nogthaos het Heilig Schrift, door de
penne van den Doctor der Volkeren, zegi
bet ons zoo klaar en duidelijk
Geeft, zegt de H. Pauius, niet zoodanig
dat gij een ander verrijkten u zeiven arm
maakt, maar zoodanig dat er gelijkheid be
staatDat uw overvloed in hun gebrek voor
zie,opdat hun overvloed voorzie in uw gebrek
Hoe schoon, hoe edel
De rijke moet met den overvloed zijner
ijkdommen de arme menschen helpen,
opdat de arme menschen, op hunne beurt,
met den overvloed hunner verdiensten en
met hu.me gebeden,de rijken zouden helpen
en hunne ongerechtigheden bedekken en
verbergen
En zoo helpen armen en rijken elkander
broederlijk; zoo bestaat er gelijkheid...in het
geven
Rijken, het is zoo zoet voor u van milde
te zijn Ik weet mei welke schrijver gezeid
neettEr bestaat geen meerder geluk
dan van anderen gelukkig te maken 't Is
toch zoo waar Wat innig genoegen over
stroomt het herte niet, welk oijuitspreeklijk
genot doorzindert niet gansch ons wezen
-dswanneer wij, des avonds, bij het schiti
rend licht der kroonlichters, nevens eei
deugddoende spokkende vier, ons de getui
geois mogen geven, dal, dank aan onze
mildadigheid, een arm buisgezin te min
koude en honger lijdt alswanneer wij,voor
onze inbeeldinge dal roerend tafereel zien
eene arme familie on de knieën, God bidden
de voor hare weldoeners
En als gij, rijken, weldoeners, langs
sirate eene dier aime familiën ontmoet dooi
u ondersteund en getroost, o beziet dan dier
vader in 't witte zijner oogen hoe stralen zij
van eerbiedige genegenheid,boe welsprekend
vertolken zij de dankbaarheid die zijn herie
overstelpt en die zijn mond u niet en kan
vermelden Beziet die traan die perel te
wege in uwe gloriekroon die pinkelt in
de ooge der moeder Beziet die lieve lach en
minzame groet der dankbare kleinen, die
hunne weldoeners zoo oprecht,zoo gemeend,
in hunne onmondige welsprekendheid be
danken
Rijken, het is zoo gemakkelijk voor u van
milde te zijn
O als 't winter is en bijtende koud als
de gierende noorderwind machteloos schudi
aan uwe deur en vensterramen als de
sneeuw, koud en wak, zijn uitgestrekt baar
kleed over gansch de natuur spreidt Wan
neer gij, des avonds, de voeten bij 't laaiende
vier, of, warm en diep onder uwe dekens
gedoken, ondervindt hoe aangenaam het is
van koude en natte bevrijd te zijn och,
peist dan ook eens bij u zeiven dat er mis
schien iondom u, van uwe naaste geburen,
of van uwe werklieden of pachters, huisge
zinnen zijn die gij van honger en koude badi
unnen bevrijden alleenlijk met den helft
van 't gcene gij voor uw vermaak en verzei
verleerd rechtveerdig wel is waar
maar toch verteerd üebt
Neen, duizendmaal neen, wij vragen niei
dat gij u te kort doet noch verarmtAlleen-
ijk vragen wij van uwen overvloedvan die
soms menigvuldige centen die gij, zondei
kwaad inzicht, alleenlijk onbezonnen, toch
zoo gemakkelijk in onnoodige onkosten er
beuzelarijen jammerlijk verkwist
Rijken, het zal noodig zijn dat gij milde
wezel De zomer was maar slecht... er,
t werk zoo schaarsch Nu dat 't winter is
en vriest, is 't getal der werklien zondei
werk meer dan verdubbeld.. En in hoevele
huisgezinnen is vader de eenige broodwin
ner niet
O geern werken... en geen werk ver
krijgen
O met ledige handen loopen... en vrouw
en kinders mosten zien honger lijden, en
bibberen van de koude
Geen werk hekben, en toch met 4, 5, 10.
2 moeten leven
En daar waar er werk en diensvolgens
loon is, och, hoe lichte is hij des winters,
die loon, niet verzwonden Is het niet waai
dat 't grootste deel van een werkmansloon
met dm rook der kolen door de schouwe
trekt? En dan wie zal de kleine dutsekens
van kinders wat deugdlijker kleeden?wie
zal ze wat warmer dekken
Rijken, zoo gij des winters, dezen wintei
uijzon lerlijk, de behoeftige niet en onder
steunt, wie weet hoeveel gestellen er mis
schien voor altijd zullen gebroken zijn, er
hoevele er nooit meer de toekomende lente
en zullen groeten
Katholieken van Yper, gij zijt veren bij
gekend om uwe ongeëvenaarde, onuitpu'te
lijke mildheid
Daarom is het dat wij ons geoorloofd
hebben eenen oproep te doen aan uwe vrij
gevigheid, bij 't naderen, bij 't aanbreken
van dezen strengen winter, overtuigd zijnd
dat wij niet te vergeefs onze stemme zullen
verheft hebben.
En gij, armen van Yper, gij die jaren lang
ondervonden hebt wie uwe weldoeners zijn,
van waar de kolen komen die gij brandt, dr
kleederen die gij draagt, het geld dat u on
dersteunt, geeft ook op uwe beurt wat gij
geven kunt Schenkt uwe weldoeners een
vurig gebed en een daukbaar berte.
Helmar
gaan, als zij daarmêe hunnen dommen gods
diensthaat kunnen bot vieren.
Zelfs nu, nu dat Demblon op heeter daad
van leugen en bedrog is betraptzeis nu dat
aet groot liberaal blad Le Matin opent-
lijk hel bedrogen den leugen van Demblon
bekent, zien wij het Laatste nieuws voor
al en ook het Weekblad van Yper, in die
vuiligheid wroeten, als smerige*ratten in het
slijk
Goesting is koop en duivels met koolbran
ders
Het Weekblad sprekende van mijn
heer Verhaegen 's verzet tegen Dembl n 's
onzedelijke aanhalingen, schrijft het volgen
de
Het is in 't geheel niet vleiend voor den
heiligen Alfonsius de Liguori, voorde cbrisie
ijkheid die hem goedgekeurd heeft, voor
den heer Hecq, voor den Bijbel, voor de Can-
nque des Gantiques, voor den bisschop
Burchard, enz....
En verder, aanhalende dat Mijnhee1' Woeste
vraagt dat de Kamer geen vuilniskraam zou
woiden, scheldt het W< ekblad als vuilig
heid alle voornoemde schriften, den Bijbel
begrepen.
De katholieke schrijvers, door den heer
Demblon genoemd, zijn DUS porn f
ioo besluit bet Weekblad
't ls schoon zulke valschhedeo te lezen in
•Maden die beweeren alléén het licht en de
weienschap te bezitten. Ou la la Walgelijke
verbeesiing, schandelijk bedrog, ha lij ,e
leugens, ja, dat kan men in die pers vinden;
maar licht en wetenschap blijven in den
doofpot
Wilt ge nu weten wie aan Demblon zijne
vervalschmgen in de baud heeft gestopt
't En zal u dan niet verwonderen het
weekblad te zien helpen liegen en bedriegen.
't Is volgens Lapatne meester Buyl, de
briefwisselaar van het Weekblad
't Is bij, de politieke charlatan, die fana
tiek of onnoozel genoeg was om Demblon
stukken tot voorlezing op te vesten welke
ceenemaal valscb zijn bevonden.
Die Buyl is dus eene vuile etter-buïl g e
oleken
Eene eerloosheid te meer van wegens
geuscbe kopstukken is geen groot nieuws,
maar ditmaal is er lafheid bij
Weihoe, menheere Buyl, omdat ge vreest
dat de deugnieterij zal uitkomen, ge doet ze
zeggen door een ander zoo handelt geen
deftig meusch, hoort gij
Merken wij op dat Buyl en Demblon, even
als Van Compernolle, de publieke looche
naar der Onbevlekte Ontvangenis, alle drie
schoolmeesters zijn geweest zonder god Dat
geeft een gedacht van den geest die het on
zijdig onderwijs bezielt
En welke groote verstanden zijn die soort
van schoolvossen Met de kennissen in de
kakschool opgedaan en drie jaar school
meesters-leergang, kennen zij ten u ronde
alle vreemde talen, latijn en griekse- ne-
oreeuwsch genoeg en te veel om ai erk-
vaders plat te slaan... mits Grassin 's
vervalschte vertalingen op te diene
Liegt en lastert maar voort, geuscbe wijs
neuzen de dieven stelen trouwens oos; voort,
al wierden ze tienmaal betrapt met de haa
ien in andersmans za ken
Eén dingen staat vast 't is dat nooit uw
stelsel van volksbederf klaarder aan den dag
is gekomen dan bij deze gelegenheid
Men weet dat in volle Kamer, Mijnheer
Hymans, een liberaal, luidop de vuile lezin
gen afkeurde van den socialist Demblon, die,
met vervalschte aanhalingen uit de werken
van Sint Alfonsius, den godsdienst zocht ie
hevlekken.
Daarop riep Vandervelde, anderesocialisi,
aan Hymans
Gij hebt geen recht Demblon te beknib
beien 't is een uwer politieke vrienden, een
liberaal, die aan Demblon gevraagd beefi
deze lezingen te houden.
't Is lang geweien dat de meeste libpr«feft'
voor geene sehriftvervalschin^ actweb
De lezing van het Kamerverslag van ver
leden week zal alle eerlijke lieden doen wal
gen van bet gedrag der oppositie en levens
zal da krachtdadige houding van M. den
voorzitter Schoüaert de goedkeuring we -
dragen van ieder deftig man.
Met eene berekende moedwilligheid en
eene gezochte onbeschoftheid heefi d^ Luik-
sche socialist Demblon andermaal schandaal
willen verwekken, door bet houden van
lezingen die niemendal te zien lebben met
de bespreking en die opzettelijk worden
gehouden em schandaal te verwekken.
UWSBLAD VAN YPER
i
ft