EN OM iVi ELANDS,
DIT IS
Op Zaterdag, 24en Januari 1903
38ste aar. Taloierk 1235
Voor den Paus
Willen is Kunnen
Geene verdeeldheid
Bewindschappelijk Nieuws
Frankrijk
Marocco
Venezuela
China
Bijzonderheden uit Transvaal
Tegen de Boeren
Wie zijn die verkens
Pilatus waschl zijne handen
Sterfgevallen
t
Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boter strodete Yper, en bij 's land boodschap toe zen ofte post, tegen 3 frank 's jaars.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd, leder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HxvAS.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van. al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Vorige lijst fr.
Onbekend
V. K. B.
Eerw. Heer Vanneste, pastor, Renin-
ghelst
EE. HH. Onderpastors van Yper
Congregatie der jonge dochters,
Boesinghe
Congregatie der jonge dochters,
Elverdinghe
E. H. Vander Meersch, Pastor op
St-Pieters te Yper
H. F.-W. Yper
M. Benoisten Zusters, Koster, Dra-
noutre
527 00
25 00
5.00
25 00
45 00
45 50
54 00
30 00
20.00
3 00
De 3* vertooning is vastgesteld
op Zondag 15 Februari, ten 7 ure.
De Ami de tOrdrc deelt de aau
spraak mede, door Z. Hoogw. oen
Bisschop van Namen gedaan, op het
vijftigjarig jubelfeest der Katholieke
Uereeniginq van Namen.
Deze prachtige aanspraak bevat
verheven lessen die het, in sommige
gevallen, goed is wel te overwegen.
Leest liever en oordeelt
Elke vlag is een teekea van veree-
niging en van eenheid. Wat waar is
voor elke vlag, is vooral waar voor
deze welke onze vaderlandsche kleu
ren vertoont, onafscheidbaar van onze
kenspreuk Eendracht maakt macht
Uwe vlag moet ons aanwakkeren
tot eenheid gij moet één zijn voor
het goede, voor de verdediging van
den Godsdienst en van het Vaderland.
Dat is het verlangen van onzen God,
zijn vurigste verlangen, hetwelk hij,
iu zijn Evangelie, herhaaldelijk heeft
uitgedrukt. Hoezeer beveelt hij de
eenheid aanHoezeer smeekt hij
zijne discipelen elkander te beminnen!
Hoe schoon legt hij hun den aard uit
van die zoo noodzakelijke eenheid, ze
vergelijkende aan deze welke moet
bestaan in een koninkrijk, in eene
stad, in een huisgezin.
Alsof deze vergelijkenissen nog niet
voldoende waren, vraagt hij dat zijne
discipelen één zouden zijn als de leden
van hetzelfde lichaam die, alhoewel
verschillend, tot hetzelfde doeleinde
medew erken.
Hij verlangt eene nog inniger een
heid. Jezus vraagt, in zijn Evangelie,
aan zijnen Vader, dat zijne discipelen
onder elkander zouden vereenigd zijn
gelijk hij zelf met zijnen Vader ver
eenigd is. «Maak dat zij één zijn,gelijk
wij één zijn. Hij stelt ons een voor
beeld van eenheid voor, de goddelijke
eenheid der H. Drievuldigheid Laat.
ons dus naar Zijn voorbeeld, allen
maar één zelfden geest, één zelfden
wil, ééne zelfde werking hebben.
Wij vragen aan God altijd vereenigd
te zijn en allen hel welzijn te willen
van den Godsdienst en van het Va
derland. De bestrijder van al wat goed
is zoekt dikwijls de verdeeldheid te
zaaien zelfs onder de besten, liet ge
beurt somtijds dat de mannen van ééne
zelfde partij, met de rechtzinnigste
inzichten, onder elkander verdeeld ge
raken en alzoo het goede, dat zij noch
tans uit ganscher herte betrachten, in
gevaar brengen....
Verdeelen wij ons niet. BLIJVEN
WIJ VEREENIGD OM TE ZAMEN
NAAR HETZELFDE DOEL TE STRE
VEN.
Groot nieuws
Maandag, ter gelegenheid van de
algemeene bespreking der begrooting,
heeft M. Deschaneloud-voorzitter der
Fransche Kamer, in het Parlement
eene geruchtmakende redevoering
uitgesproken, waarin hij optreedt niet
als liberaal, niet als vooruitstrever,
niet ais behoudsgezind, maar als aan
hanger cener politiek van vredelie-
venden vooruitgang.
De politiek welke ik aankleef,
zegde hij, is eene vredegezinde poli
tiek, vijandig aan (de tusscheakomst
van den Staat in zaken van geloof
hetgeen in^ andere woorden zeggen
wil Ik keur Combes kloosterwet af.
Gelijktijdig laakte hij onrechtstreeks
het wederlandsch socialism, zooals M.
Jaurès het begrijpt en nog onlang?
uitlegde, toen hij zonder omwegen,
verklaarde dat de Franschen er voor
goed_moesten,vau af zien Elsas-Lotha-
ringen ooit terug te nemen van den
nieuwen bezitter.
Hij besloot zijne rede met de vol
gende woorden
Alhoewel ik hier openlijk ver
klaar aanhanger te zijn van eene po
litiek welke voor grondslag heeft den
vrede, de verdraagzaamheid en de
billijkheid, moet ik erbij voegen da!
ik steeds Gambetta's zienswijze voegen
zal, wanneer ik mij, tegenover hen
bevinden zal, die het vaderland den
rug keeren en de heiligste onzer be
langen verloochenen.
Gambettaspande nooit samen met
beu die verkla. en geen vaderland te
hebben. Op dat punt zal ik zijne ge
dragslijn volgen.
Daarom doe ik een beroepop allen
die zoowel den achteruitgang als de
revolutie verafschuwen en roep ik
nun toe
Dat allen die eene klaarziende
olitiek volgen willen, zich rond de
vlag der Fransche republiek scharen
Die redevoering werd niet alleen
door de rechter zijde, maar ook door
het linker centrum en door de pro
gressisten der groep Meline luidruch
tig toegejuicht.
Die redevoering heeft een groeten
ndrnk gemaakt en veel opschudding
verwekt. Niemand verwachtte zich
zulke verklaring uit den mond van
M. Deschanel te hooren. Wat hij zegde,
is niet alleen eene veropenbaring, het
is, vooral voor de radicale republikei
nen en de socialisten, hetgeen zij noe-
uen eene bekeering tot het nationa
lism.
Wat er ook van zij, zij zien in de
redevoering van M. Paul Deschanel,
de uiting van eenen waren republi-
klein, die zijn vaderland lief heelt, db
bijtijds de oogen opende, en die, zien-
Ie dat de anti-nationale, •-'erderfei jke
politiek van de huidige bewindvoer
ders Frankrijk onvermijdelijk leiden
moet tol den afgrond van stoffelijk en
zedelijk verval, zijne waarschuwende
stem laat hooren en zijne landgenoo-
len toeroept terug te keeren eer hei
e laat is, op de baan die leidt naar
vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid!
Tamelijk duister zijn de tijdingen
die ons toekomen uit Marocco.
i\laar alleszins is het zeker dat de
oproer die gedempt scheen, nog eens
ten volle aau den gang is. De beruchte
opstandeling Bou-Hamara heeft hem
versterkt in Tazza en zelfs is hij met
een leger in optocht getrokken tegen
Fez, de hoofdstad. De Sultan Mouiey-
Abdui heeft vier legers met ééneu trek
iegeu hem opgezonden.
Er wierd reeds bericht dat de Sultan
zegepraalde en zijnen tegenstrever eene
bloedige nederlaag had doen onder
gaan. Maar 't .aatste nieuws is dat hei
enkel eene kleine schermutseling gold
lusschen de voorpocteu, waarbij enkel
8 doodeu op het slagveld bleven.
't Zal er eerst wat meer stuiven eer
de Sultan zal mogen victorie roepen
Al niet voel nieuws.
In 't binnenland schijnt Presiden
Gastro meester ts .zijn'- van den op
stand. Dit is een stap vooruit voor de
vereffening van feeffgaschil.
De blocus duurt nog alsan voort
maar schijnt jin 't korte een einde te
zullen nemen. President.Gastro heeft
laten weten dat zoo de mogend bed én
aanstonds den blocus willen heffen
hij bereid is er al de onkosten van te
betalen. Ja, baaien, waarmée, Presl
deot T Met stokskens
't Zijn zekere.vergoedingen die
President Gastro, "volgens de overeen
komst, nu seffens moet betalen, maar
de man weet niet hoe aan geld ge
rocht. Hij heeft daartoe reeds ver
scheidene middelen uitgedacht en
beproefd, maar heeft,tot hiertocjiog
niet gelukt.
't Is b gonoen met vechten, 't;kan
nog eindigen met @«ne langdurige
kijvage, zonder dat er iets aan den
toestand der zaken verandert.
Zondag heeft e en ie Peking de
triomfboog ingehuldigd, opgericht
door het Ghineesch gouvernement,
alsboetgedenkteeken voor den moord
gepleegd op baron voo Ketteier.
Het was prins ï'-h-n die officieel
het gedenkstuk onthulde en inhuldig
de, in tegenwoordigheid van den
zaakgelastigde vhi Duitschland in
China en van talrijke vreemdelingen
en Ghineezen.
Gelegenheidstoespraken werden ge
houden door prins Tchin en door den
Duitsehen minister.
Na de plechtigheid is de eerewaeht
van het Duitsch gezantschap onder
■'ie eereboog stoetsgewijze voorbijge
trokken.
Een onzer vrienden, die te Brugge
woont en die in bestendige betrekkin
gen is met in Zuid-Afrika verblijven
de Vlamingen, deelt ons de twee vol
gen de uittreksels mede uit brieven
door hem ontvangen
Een inwoner van Kaapstad schrijft
hem het volgende
Wekelijks brengen zeeschepen Afri-
kaansche Boeren, krijgsgevangenen,
naar hun vaderland terug, verblijd
van eindelijk hunnen geboortegrond,
hunne familie en naastbesta&nden we
er te zien. Maar, daar aangekomen,
wat droevige, wreede spotternij, wa1
troevige, wat grievende ontgooche
ling, alles verwoest, alles verbrand,
afgebroken en geplunderd 1
Velen dezer hopelooze ongelukki-
gen, vonden er zelfs hunne vrouwen
i kinderen niet meer. Die waren
door de lieve Engelschen, in de folter-
kampen, laffelijk vermoord.
Onmogelijk zullen de Engelsche
barbaren deze voortijds zoo bloeiende
landstreken als de hunne kunnen be
houden.
Konden vroeger de Boeren de En
gelschen om hunne gekende trouwe
loosheid en grijpzucht niet lijtien, nu,
na den oorlog, worden zij door de
Boereu gehaat en verafschuwd
Vroeger wonnen de mijnwerkeis 15
shillings per dag; thans nog 5 shillings
n alles is peperduur! 35 shillings voor
een kleinen zak aardappels, 6 shillings
voor een ei (en nu is het daar zomer)
twee shillings voor een groene kool,
of savooi, CD2. Wat afgrijslijkheid
(Een shilling is 5 fr. 25.)
Het bovenstaande tafereel is weinig
geschikt om hij al wie het hert op de
rechte plaats draagt, genegenheid voor
Engeland te verwekken. Doch, onze
vriend deelt ons een uittreksel mede
uit een anderen brief, gedagteekend
uit Uiienhage, waarin do vergelijking
tusschen het prole*tanlsche Engelau
en het katholieke Frankrijk gausch
ten voordcele van het eerste uitvalt
Dat luidt ais volgt
Wat verschil van handelwijs lus
schen't katholieke Frankrijk en het
prötestantsch Engeland. Hier betaalt
het prötestantsch gouvernement oe
Broeders van het onderwijs tot aan de
som van 130 oud sterling 's jaars, met
verzekerd ouderdomspensioen, en wij
kunnen geene Broeders ge .oeg leve
ren; terwijl in het katholieke Frank
rijk men de schoolhroeders en nonnen
uit hun laud jaagt, de jongens en
meisjes op straat werpt en van alle
onderwijs berooft, onderwijs dat aan
het gouvernement geenen cent kost,
want het wordt door katholieke ge
stichten gratis gegeven. Wat de hate
lijke godsdienstvervolging al vermag!
't Weekblad schrijft een nieuw artikel
tegen de boeren.
Dit is niet te verwonderen. De liberalen
hebben altijd de boeren veracht. 't Zijn
ploegen die aan God gelooven zeiden ze
ln dit zelfde artikel nog geeft het Weeke
Blad de boeren uit voor slaven.
Weg inet de boerenbonden schreeuwt
bet geuzenbladje.
Ja zeker, van zoo iets gedaan wordt ten
voordeele van den landbouw, dan zijn de
liberalen er tegen.
Niets heeft, sedert eenige jaren, op alle
wijzen, taeer voordeel aan den landbouw
gedaan dan de boerenbonden. *i Is genoeg
voor de liberalen om er tegen te zijn.
Zagen de landbouwers geen overgroot
voerdeel in de boerenbonden, zij zouden er
zooveel niet stichten nog bijzonderlijk met
zooveel duizenden er geen deel van maken.
Wilt gij daar een klein gedacht van heb-
n Hier zijo de officiëeie cijfers over den
toestand der laridbouwvereenigingen in 1901
Daarover wierd er een onderzoek gedaan in
1902 en de statistiek ofte berekening is nu
verse uitgekomen.
Men weet dat de wet van 31 Maart 1898
op de vakvereenigingen, aan de landbouw-
vereenigingen eene groote aanmoediging
neeft gegeven door haar,onder andere voor
deden, de burgerlijke persoonlijkheid toe te
kennen. Ook hebben zij, sedert dien, groote
uitbreiding genomen.
Welnu op 31 December 1901, bestonden
er 301 vakvereenigingen van landbouw,
door gemelde wet erkend.
Er bestonden 157 landbouwcomicen tel
lende 28,077 leden; 243 erkende landbouw
gilden lenende 12 505 leden en 533 nog
diet erkende met 30 094 leden.
De syndikéiten voor de verbetering van hu
uadenas,ten getalie van 312,telden '11,183
aangeslotenen. De 780 syadikateu voor den
ankoop van zaaigranen, scheikundig mest,
veevoeder en landbouwwerktuigen tellen
nagenoeg 50,000 deelnemers.
Wij laten ter zijde de samenwerkende
nelkerijen, de kredietmaatschappijen, de
Gifïeisenkassen, enz. enz. en sluiten met
de plaatselijke maatschappijen van ouder
lingen bijstand, tot verzekering tegen de
terfte ouder het vee, welke.erkende en niet
erkende, te zamen 67,570 werkende en
2,811 eereleden tellen.
Wanneer wij de lijst der gemeenten waar
■ze vereenigingen gevestigd zijn en de
namen harer voorzitters overzien,dan stellen
wij, met rechtmatige fierheid, vast dat bet
grootste getal dier instellingen, om niet te
zeggen alle, het werk zijn onzer katholieke
vrienden.
Dat was,wel is waar,sedert lang geweten
Joch het is rii t slecht dat het door officiëeie
stukken, eens te meer wordt vastgesteld.
Wij zegden trouwens dat Mijnheer Nolf
geheel wel wist dat zijne kollogas doorrouw
belet waren en dat, in zulke voorwaarden,
wijzen op de afwezigheid van onze katholie
ke kamerheeren alles was be halve hoffelijk.
Statig en plechtig balkt het. Weekblad dat
Mijnheer Nolf zich niet en moeit met zijne
verslagen, noch met zijnen opstel.
Eh ja zegt het, voor de kamerzittingen
schrijf ik eenvoudig 't beknopt verslag af. En
wie geeft er u bescheid over de zittingen der
sectiën, o Weekblad
Is 't de hemelsche schutsman die u
dat telefoneert, dezelfde die gij belastet aan
1 den ondergang van het katholieke So-
doma te melden
Ot is het Ernest Nolf die u zijnen wijdver-
rnaarden phonographe leent
Mijnheer Nolf leene zijnen phonographe
of niet, hij wassche zijne handen of niet, een
dingen staat vast, 'tis dat hij, uwen opper-
baas, voorzitter en gekozene van den libera
len bond, zedelijk zoo niet feitelijk verant
woordelijk is voor het schrijven van het
orgaan der liberale verbintenis van Yper en
bet arrondissement.
Zoo is toch uw ofjiciëele naam, nietwaar o
Weekblad
Als gij den godsdienst beschimpt, is het
alsof Nolf zelf schimpte als gij God lastert,
rekent dit voor Noll als gij de wegjaging
van fransche kloosterlingen toejuicht, dan
slakken Nolfs handen als gij de ontslaging
der catechismusles aanraadt, dan is het Nolfs
raad Ms gij aide katholieken scheldt voor
loonachlerhouders daarvan komt de grootste
eer toe aan mijnheer Nolf. Al de pommade
en cnuskade van geheel de wereld zal daar
niets aan veranderen.
Het zondagblad van Geeraardsbergen heeft
onlangs een grafschrifije voorgesteld voor
den fameuzen Zola, waarin bet den properen
papierbekladder niet onaardig noemt den
vorst der drekpoëeten.... 't Woord dat rijmen
moest op drekpoëeten, waszoo w itaelbroek-
achtig en 't en heeft het maar half gedrukt
met eenige De dichter peisde zeker
Zola was door en door realisthij wroette in
't slijk en allerhande vuiligheden zijn graf
schrift moet van denzelfden deeg zijn, 'k zal
daar ook een beetje realisme in steken.
En dat en was dan nog zoo kwalijk niet
gepeisd.
Jamaar, hoor ne keer nu 't Weeke Blad
dat over korten tijd Zola's vuiligheden heel
sehoone vond, 't Weeke Blad drukt dat graf
schrift en geeft te kennen, veroritweerdigd,
dat 't er van walgt !U
En om te eindigen schrijft het Die lieden
zouden de verkens doen walgen....
Dus wie zijn die verkens?
Het Weekblad is gram, meer dan gram,
kilogram, omdat wij zijne onbeschoftheid
brandmerken.
Dijnsdag morgend is te Brugge, in den
ouderdom van 79 1/2 jaar, overleden M. Van
den Bogaerde, algemeen bestierder der maat
schappij van de IJzerenwegen van West-
Vlaanderen. M. Vanden Bogaerde was in
dienst der maatschappij getreden den 7 mei
1846 ln mei 1896 vierde men het gouden
jubelfeest zijner dienstneming.
M. Variden Bogaerde, die verledene weke
de laatste HH. Sakramenten ontving, was
officier van het Leopoldsorde, gedekoreerd
met het burgerkruis van lste klas en met de
berinneringsmedalie der ïjzerenwegen.
Dood van iVIgr Schaepman
Eene depcche van een onzer vrienden uit
Rome meldt ons dat Mgr Schaepman woens
dag morgend aldaar overleden is.
Mgr Schaepman was geboren te Twenthe,
in de provincie Overijssel (Nederland). Hij
deed zijne studies in het Seminarie van Ry-
senburg, en was een tijd lang opsteller van
De Tijd, het katholiek dagblad van Amster
dam.
«F
m
ft
—.mia»—i. i»
