n
D 1 T I S
OMMELANDS,
I
m
I
m
É*kfi w
"Oo Zaterdag, 7"n Februari 1903=
centimen 't blad,
38ste jaar. Talmerk 1237
41
Voor den Paus
Willen is Kunnen
Fa natieken
Bewio fschappelijk Nieuws
H. Stoel
Venezuela
Marocco
Transvaal
Frankrijk
Macedonië
Baron Surmont
de Volsberghe
en Baron de Vinck
'W&
ï-y
Te trekken bij den Uitgever7"* 36, m de Boterntrate, te Yper, en bij 's land boodschap we sen ofte posttegen 3 /rarcA 's jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt Vrpugs, en s Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland,
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 'f. word'
op voorhand betaald.
Hes moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
ïk £6, TE Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Ylaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
O,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAs.te Brussel, Tk,32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, vanj al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Vorige lijst ff- 1114 50
Heilige Vader, gelief ons huisgezin
en familie te willen zegenen, Yper' 2 50
Onbekend, Dickebuseh 5.00
Saint Père, bénissez-nous 7.50
Eerw. Heeren Principaal, Bewakers
Leeraars van St-Vincents c ilt g
Yper 75.00
De leden der Derde Orde van den H.
Franciscus, Yper 33.44
Zondag, 15 Februari ten 7 stipt
in 't Volkshuis
1° De hand van God,
drama in 3 bedrijven.
2° De gendarm b eft geen hart,
blijspel in 1 bedrijf.
Het plan der zaal voor voorh 'hou
den plaatsen zai ten inzage vocv eer-
en beschermleden berustende zijn bij
M. Callewaert-De Meulenaere, van af
Donderdag, 12 Februari tot Zaterdag
avond.
Wat zijn fanatieken
Fanatieken zijn mensehen die, uit een
overdreven ijver voor eeiien godsdienst of
eene meening, al de andersdenkend i mei
haat en nijd begunstigen.
Wij zeggen voor eenen godsdienst of
eene meening immers, gelijk welke.
Daaruit volgt dat er fanatism kan beslaan
zoowel voor de liberale en socialistische
opinie dan voor de katholieke, ja zelfs, aan
gezien de katholieke Kerk haat en nijd ver
biedt, veel eerder en meermalen bij liberalen
en socialisten dan bij katholieken zal ont
moet worden.
Zijn de katholieken fanatieken
Vele woorden van beteek-enisse verkeerd
en verdraaid. Dit is ook het geval met het
woord fanatiek.
Sommige wijsneuzen, die wat meer haar
op hunne bovenlip dan op hunne tanden
staan hebben, willen. van fanatiek een wis
selwoord maken van katholiek.
Die heerkens zijn mis, en zouden wellicht
beter doen heil bezig te houden met den
eeriigen artikel waarin zij t' huis zijn
modeartikels, teuf-teuf, en herbergpraat.
Dat er onder het groot getal katholieken
wel hier en daar eenen fanatieke kan ge
vonden worden, dat en valt niet te verwon
deren.Doch, die zijn geen ware katholieken.
Wat dok bovengemeld ras van alweters
ervan denken, iemand die katholiek is, is
niet noodzakelijk fanatiek; integendeel, die
twee woorden strijden met elkander.
Zeker is het dat een ware katholiek nood
zakelijk overtuigd is dat hij alléén, als dusda
nig, in de waarheid is, en diensvolgens
begeerig ook de andere tot die waarheid
over te halen. Doch niet min zeker is be:
dat de ware katholiek, boe ieverig ook'voor
zijnen godsdienst en zijne opinie, de anders
denkenden noch met haat noch met nijd
bejegent; alleenlijk gevoelt hij voor misleide
doolaards een vriendelijk medelijden, en
koestert hij ten opzichte van kwaadwillig'
godsdiensthaters eene billijke verontweer-
diging, welke de christelijke liefde niet en.
verbiedt, en die noch beleefdheid noch
heuschheid uit en sluit.
Nochtans, indien ware katholieken steeds
beleefd zijn tegenover polieke tegenstrevers,
zij en stellen zich daarom niet in gevaar,
door al te nauwe betrekkingen, tot de
valschheid en het kwaad overgetrokken t
worden.
De ware katholiek is overtuigd dat hei
gezelschap van liberalen en socialisten, he1
gedurig makkeren met kopstukken bijzon
derlijk, noodzake ijk op en een noodle
invloed moet hebben.
Onze tegenstrevers weten het ook, en.
om te gemakkelijker de katholieken ir. hunne
klauwen te krijgen, roepen zij op alle
ionen Entre nous pas de politique Wij
zijn matjes onder elkander, en doen geene
politiek Zoo zien wij kortziende katho
lieken aamentlijk onder de jon elingen,
n speelzieke dobbéle jongens verleid door
die valscbe woorden,met 't geuaegoedje ver
broederen, ermêe gedurig makkeren, bij
zooverre dat zij al met eens, zonder het
mischien zelf te weten, geheel en gansch in
blauwe netten ingewikkeld liggen
Wat is het gevolg van zoo eene onvoor
zichtige, onbezonnen handelwijze
Dat, op zekeren dag, die jongelingen,
wier verstand nog niet vast genoeg en staat,
en wien ondervindige ontbreekt,al hebbelijk
vele valsche leerstelsels ingezwolgen heb
ben, en bewust of onbewust,dezelve rondom
hen rondstrooien. Is het niet hetgeen wij
onder onze oogen zien De liberale gedach
ten verspreid, verdedigd door eenige vur-
iinde, verdoolde, misleide katholieke
jongelingen
De liberale herbergen door hen bezet,
es. nd? Hunne schriften door hen gelezen?
Zoo bewaren die onbezonnen knapen,
1 ant'fzijn maar knapen, slechts den naam
v; iholie E n ander slecht uitwerksel
va zuize uitzinnige handelwijze is de,
slechte indruk oo de mindere standen, de
gegeven verergernis.
Breekt af met al die betrekkingen die
omsnoeren als een lijfrok en u inwentelen
als eene kobbe in haar nette
Houdt op van slave te zip en wordt
weerom meester
Geene valsche uitvluchtsels gezocht, noch
niet geaarzeld door menscheiijk opzicht
Op staat op
Wordt katholieken ronduit en rondom,
katholieken kortaf 1
Geen schooner naam en ant gij dragen
't Is deze dien uwe vadetov droegen, deze
die uw hoogste eertitel moet; zijn
Neen van u en mag noch en zal gezeid
worden dat de ware katholieken met mistrou
wen op u neerzien, en dat de liberalen bach-
ten uwen rugge, lachen Hij is vast
Jongelingen, op
Zijt ware katholieken niet fanatiek,
nog min flauwhertig katholiek in uw
peizen, in uw spreken, in uw leven
Leven de katholieken
Wat moeten de eenvoudige werkrnen-
schen en 't klein volk peizen van zoogezeide
atholieken dis den rugge keeren naar hun
eigen volk om te verbroederen met liberalen,
te leven, te peizen en te spreken als libe
ruien
Ons herte rechtuit gesproken, beter
ware 't dat zij zich niet meer katholiek
noemden.....
Zijn zij het inderdaad
Uit menscheiijk opzicht zwijgen zij wanneer
hunne blauwe hoeders, eerst bedektelijk,
dan opmtlijk doch ter loops, eindelij
d weerseh door den katholieken godsdienst
eu het katholiek bestuur aanranden.
Reeds half overwonnen spreken zij allicht
mede met hunne tegenstrevers ja zelfs,
om te tooneu dat zij geen benauwderiks
noch kwezels zijn, vallen zij zelf tegen hei
katholicismus uit.
Eindelijk gansch meegesleept leven zij als
liberalen, immers de kerk verlatend of om
trent, en alleenlijk uit op leute en pleizier,
pleizier en leute
Zeg ons vrij, is bet mogelijk twee, drie,
vier jaar lang in innige betrekkingen te le
ven met de liberalen, hunne gedachten te
deelen... en dan er tegen te stemmen
Onmogelijk
Ook vetten de liberalen daarin.... en hoe
flauwer de katholieken vallen, hoe meer zij
links overhellen... hoe luider de liberalen
roepen Entre nous pas de politique Af
faire de simple camaraderie 't Is al voor
de matjes
Zijn de liberalen fanatiek
Verre van ons te beweren dat liberaal
ijnen fanatiek zijnnoodsafói/'&tegaèregaan.
Maar, met der daad en in werkelijkheid, is
het in vele plaatsen, en namentlijk te Yper,
alzoo gelegen.
Zegt ons, gij jongelingen die, onder voor
wendsel van breeae, hoffelijke gedachten,
makzert met alle slach van engelsche jans
en Saint-Patieke sleppedragers, zegt ons
.oevelle liberale jongelingen door uw toedoen
'uholick geworden zijn, of Katholiek stem
men
Het Ware gemakkelijker misschien voor
Saint-Patieke heeren deze te rekenen die hij
aan de kerke, aan deugdzaam gezelschap,
ian de priesters en de goede werken, aan
de katholieke partij onttrokken heeft...
Eens dat gij door uw toedoen, o zoogezei-
ie katholieken spijts 'lies, Saint-Patiek zult
do... i zijnen paaszeheu nouden en katholiek
stemmen, dan, maar dan alléén zullen wij u
,;en Gij hebt eHjk, makken voort
Jongelingen, op
Gij - nappe jeugd van Vlaanderen, gij ka-
;olieke jongelingen van Yper... of die 'twilt
zijn spijts uw ieven, op staat op
't Is hooge tijd, maar... 't is nog tijd
Eene belangrijke toespraak
van Z. H. Paus Leo XIII
Z. H. Paus Leo XIII hfeeft dezer da
gen eene zeer belangrijke redevoering
uitgesproken tot den Uomeinschen
edeldom.
Z. H. zegde nagenoeg |et volgende
In een tijdvak zoo vobvan socialen
strijd, is het waarlijk troostend, te zien
in het groote Katholieke gezin een zoo
schoonen wedijver,eene zoo volkomen
harmonie van kinderlijke liefde en
godsvrucht.
Aan alle zijden scharen zich de
geloovigen van eiken stand en staat
rondom den Opperherder, dealend in
zijne vreugden en in zijne smerten en
in Hem erkennen 1 den gemeenschap-
pelijken vader, den bestuurder hun
ner ziel.
Waarlijk, dierbare zonen, de
Roomsche Pauzen hadden steeds groo
te zorg om het lot der laaggeplaatsten
te beschermen en ie verbeteren eu de
toestanden der hoogere klassen te
handhaven; zij zijn het die de Zending
van Jesus Christus voortzetten niet
lieert op godsdienstig, maar ook op
maatschappelijk gebied.
En Jesus Christus, wanneer Hij
heel zijn bijzonder leven wilde door
brengen in de vergetelheid van eene
nederige woning en doorgaan voor
den Zoon van eenen werkman, al ver
keerde Hij in zijn openbaar levert, het
liefst te midden van het volk, het wel
doende op allerlei wijs, toch wilde Hij
/orden geboren uit een koninklijk
geslacht, tot moeder kiezend Maria,
tot voedstervader Jozef, heiden uil den
uitverkoren stam van David...
Evenzoo de Kerk, predikend aan
ie mensehen, dat zij allen kinderen
zijn van denzellden Hemelschen Va
ler, beschouwt zij het onderscheid der
standen als eene ordening der men-
schelijke samenleving door de Voor
zienigheid vastgesteldzij blijft ber
aalen dat alleen de wederzijdsche eer
lied voor eikaars rechten en plichten
oa de wederzijdsche liefde het geheim
vormen van het juiste evenwicht, van
net hooge welzijn, van den waren
vrede en den voorspoed iter volken.
De onderhandelingen
Het eenig nieuw feit dat voorkomt
in de onderhandelingen tot regeling
an het Venezuelaansch geschil, is het
verzet van Engeland, Diiitschland en
Italië tegen het voorstel van den A me
rikaauschen minister, M. Bowen, die,
in de eerste bijeenkomst met de on
derhandelaars, de verklaring aflegde
dat de eischea der audere staten, Bel
gië, Holland, Frankrijk, enz., op ge
lijken voet zouden gesteld zijn gewor
den met die der drie mogendheden,
welke t^ans de havens van Venezuela
blok keeren.
De drie mogendheden erken mm
volkomen de rechten van België, Hol
land, Frankrijk en van de andere lan-
ien, maar, daar zij alleen, onder hen,
de blokkeering hebben begonnen, en
zich daardoor en daarvoor last, moei
lijk heden en uitgaven hebben moeten
getroosten, eischen zij het voorrecht
eerst betaald te worden. De mogend
heden die niets'deden om in het bezit
te geraken der gelden, welke haa"
toekomen, en nu profijt trekken uit
het werkdadig optreden der drie groote
Europeesche landen, zullen later hun
ne vorderingen kunnen doen gelden.
Bij hel; vernemen van den radikalen
eisch der mogendheden, is Frankrijk
uit zijq kot gekomen en heeft, met
veel gerucht,verklaard dat het eisch te
op gelijken voet behandeld te worden
als de verbonden mogendheden, zoo
veel te meer daar men, van in 'l begin
van 't geschil aan Frankrijk de verze-
<ering had gegeven dat hetgelijktijdig
met Engeland, Duitschland en Italië
zou betaald worden.
De Fransche regeering heeft bij haar
orotest de volgende verklaring ge
voegd Indien de verbonden mo
gendheden bevoordeeligd worden,
zullen wij dadelijk bijzondere en af
doende maatregelen nemen om onze
belangen in Venezuela te waarbor
gen en tezelfdertijd zullen wij krach
tig verzet aauteekenen bij de Eugel-
sche, üuitsche en Italiaansche mi
nisters van buitenlandsche zaken.
Men zal bekennen dat die taal ta
melijk kras en krachtig klinkt, en,
moesten de mogendheden bij hunnen
eisch van bevoordeeligende betaling
dij ven,dan zou de tusschenkomst van
le Fransche regeering wel verwikke-
iug in de zaak kunnen brengen en
zou het geen mirakel zijn moesten de
mogendheden nog vieze gespen trek
ken.
't Schijnt nu eindelijk toch waar dat
le oproermaker den klop gekregen
heeft.
Geheel het leger van Bou-Hamara
is in handen gevallen der troepen van
den Sultan, maar of de opstandeling
zelf gevangen genomen is, gedood of
gevlucht, dat is tot nog toe niet met
zekerheid geweten.
Hij heeft ook al zijne kanonnen ver
oren en zal denkelijk niet meer op
staan van den slag welken men hem
heeft toegebracht, want door die neêr-
aag zal hij het vertrouwen zijner
aanhangers verloren hebben, bij wie
hij zich deed doorgaan als eene halve
godheid,als een heilige door Mahomed
op de wereld gezonden om den Sultan
verjagen.
In die hoedanigheid moest hij on-
overwiübaar zijn de genadeklop wel
ke hem nu werd toegediend, zal hem
lus voor altijd zijn gezag outnemen,
indien hij er, wei te verstaan, in gelukt
is te vluchten en de sultan hem niet
doet hangen of voor 't overige van
zijn leven in eenen kerker opsluiten.
De beruchte minister Chamberlain,
die nog steeds zijne omreis in Zuid-
Afrika voortzet, spreekt daar redevoe
ringen uit, met hetzelfde gemak gelijk
de kiekens eieren leggen.
Ditmaal zegde hij te Mafeking,
vooraleer naar Kimberley te vertrek
ken, het volgende
«Ik heb gehoord dat de Boeren ge-
zegd hebben Chamberlain is een
mooi prater, maar wij zullen ons
door zijne schoone woorden nie
laten beet nemen, maar integendee
onverzoenbaar blijven.
Op die woorden heb ik enkel dit
te zeggenWij willen slechts Zuid-
Afrika s regeering in samenwerkiug
met de Boeren, doch, indien deze
ons hunne medewerking weigeren,
dan zullen wij wel gedwongen zijn
het alleen te doen en ik voeg erbij
dat wij zulks kunnen.
Hij eindigde met de volgende raad
selachtige woorden
Ik heb vertrouwen in het gezond
verstand en in het helder doorzicht
der Boeren, die meer belang hebben
dan de Engelschen zeiven, in het
welslagen der Engelsche regeering
In de Kamer
In de zitting van maandag laatst
stelde de socialist Dejeante voor, de
krijgsaalmoezeniers af te schaffen in
ie hospitalen. Dat voorstel werd ver
worpen door 335 stemmen tegen 221.
Een ander socialist Bouvery vroeg
om de militaire kerkelijke begravings-
iosten af te schaffen.
Dat voorstel werd fverworpen door
311 stemmen tegen 222.
Dus, opnieuw eene dubbele neêr-
aag voor de heeren socialisten en ra-
dikale republikeinen.
Minister Gombes en de Chartreuzen
MinisterCombes heeft aan de Kamer
een verslag voorgelegd waarin hij de
verwerping voorstelt van de aanvraag
gedaan door de paters Chartreuzen.
Hij steunt die weigering op uittreksels
van het verslag van den prefekt van
Isère maar hij heeft zorgvuldig alles
weggelaten wat de prefekt tot lof en
eer der Chartreuzen in dat verslag had
neergeschreven.
Het liberaal blad Le Temps, speelt
Combes eenen viezen toer en deelt in
zijn laatste nummer al den lof mee,
welken die prefekt over de Chartreu
zen heeft geschreven.
Moorderijen
Te Lechko is er weeral gevochten
Turksche soldaten hebben de dorpe
lingen aangevallen en daarna, om de
gewoonte niet te verliezen, de vrouwen
en meisjes baldadiglijk mishandeld.
De personen welke zij gevangen na
men, werden medegevoerd naar Pa-
deze, alwaar zij met gloeiende ijzers
gefolterd en doodgemarteld werden.
Vervolgens heeft men de half dood
gemartelde Boeren gedurende 24 uren
met de voeten omhoog opgehangen,
ten einde sehrik onder de christenen
te verspreiden.
Men rekent het getal slachtoffers
op 135.
Dat zijn twee volksnamen Spreekt mij
daarvan te Yper en te Zillebeke
M. de baron Surmont, eerste katholieke
burgmeester van Yper, die de katholieke
partij in moeilijke omstandigheden zoo wijs
heeft weten te besturen, en die thans opge
volgd is door den schranderen advocaat en
baanbreker Heer R. Colaert, volksvertegen
woordiger. M. Surmont dus is, zonder
medekamper, door de bestendige afveerdi-
ging der provincie waarvan hij vroeger
deelmaaktegekozen als provinciale senator.
Wij bieden hem,in naam der gansche ka
tholieke partij onze hertelijksche geluk-
wenschen
Te erg in zijne gevolgen ware ons het
verlies geweest van den nooitvergeten en
diepbetreurden Heer H.Iweins d'Eeckhoutte,
hadde zulk een hoogstverdienstige en door
slaande kandidaat zich niet laten voorstellen
en aan 't arrondissement Yper de piaats van
provinciale senator niet verzc&erd. Onzen
besten dank, aan M. baron Surmont de
Volsberghe.
bsbsb HHR&tn i
CO
A
■■Éto
A
A
