T
I S
EN O M fVf E L A N D S
CONCERT
3
m
m
m
Op Zaterdag, 20™ Juni 1903.
5 eentimen 't blad
38ste jaar. Talmerk 1256
De Katholieke
jeugd aan 't werk
Schijnheiligaards
In Servie
Te trekken bij den Uitgever, Tk 3o, in de Boterstrate, te Yperen bij 's land boodschap we zen ofte posttegen 3 frank 's j tars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
d« markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het Wad 'en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
l'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zSjn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAS.te B ussel, Ti 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van: al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
ZONDAG 21 JUNI
door dejKONINKLIJKE FANFARE
van 's middags tot 1 ure.
Programma
1. Sautez, dantez, chantex,
Pas redoublé
2. Marche héroïque
3. LChrysanlhèmemazurka
4. LPrintanière, fantaisie
5. Violetta, valse de Conceit
Painparé.
Deneufburg
Gilet.
Canivez
Straunven.
is
en
in stand
en door
Volgens wij uit goede bron komen te ver
Benen, zou er hier in stad eene bijzondere
werkingontstaan onder de katholieke jonk
heden. Dat is wel niet dat wij meenden
dat zij niets en deden, ah zeker neen, want
reeds meer dan eens hebben wij ze aan den
gang gezien in kiezingen en in feesten
a Onder ons beeft zelfs reeds zijne penne
gescherptjammer dat het zoo zeldzaam
gebeurtVolgens het schijnt zou de wer
kftf -geschieden onder al de raden der
katbeliek'en Gilden en genootschappen, die
in stad levende en werkende zijn.
Zoo zullen' jonkheden uit alle standen
samen komen om malkaar wat beter te leeren
kennen, .malkaar te ondersteunen en tot nut
tig werk aan te sporen en op te jagen. Hei
beter en volmaakter aanlee en van Gods
dienst, het bespreken en weêrleggen van
«pwerpfftgfeft tegen de Religie zou het brand
punt hunner vergaderingen zijn en 't en
maar redelijk, want niet door roepen
schreeuwen zal men het goede
houden, maar wel met bespreken
gronden wat ons onze katholieke Godsdienst
voorschrijft en aanleert. De Religie immers
juist omdat zij Diet genoeg gekend is, wordt
niet genoeg geacht, niet genoeg
en niet nauwkeurig genoeg gevolgd en nage
leefd. De katholieke kerk met haren
oorsprong/hare werking, hare sterkte, hare
vastheid en haar doel wat beter gekend en
begrepen zal knappere voorstaanders en
dapperdere verdedigers aanwinnen.
De raden zoo werkende en malkaar onder
steunende, zullen de Gitden te vrijer vooruit
gaan en te gemakkelijker hun doel bereiken,
't Is een goede en grootscbe aanslag' maar
■iet alleen de zedelijke en geestelijke belan
gen der leden, en meteen der samenleving
zullen er besproken worden ('t ware nogtans
ree<|s veel) maar ook nog langzamerhand de
stoffelijke.
Wij wen8chen die jonkheden goeden moed
•n taaien wille. Alle beginsels zijn, wel is
waa^ moeilijk en lastig,maar voor een jonk
heid Willen it Kunnen dat moeten zij weten
en onthouden.
Allo 1 Vooruit voor' Taal, God en Vader
land.
Nu!... c-h ja! ze zijn meerderjarig en
bovendien vrij Dat is bijzonderste
Leve de zoete lieve liberteil Neen! die
zijn ze nog niet kwijt
Ja, maar, algelijk, om aan groote tegen
kaniingen te ontsnappen, die twee dochters
verlaten het vaderlijk huis zonder hond cf
btes'.e te zeggen
Doen zij kwalijk of doen ze niet kwalijk
Dat en gaat ons, mij dunkt, niet aan Dat
is iets dat moet geschikt worden tusscfieii
hen en hunne ouders De Jacobijnen, die
groote voorstaanders der vrijheid van de
kinders, die tegenkanters van het ouderlijk
gezag en zullen daar voorzeker niets tegen
te zeggen hebben. Neen Ze zullen hen
daarrnêa niet moeien
Hemeltjelief ge zijt er zoete nsêe
Hunne gazetten spuigen vuur en vlamme
Moeder Jusiicia, al is er in dit alles geene
de minste overtreding van 't is gelijk welke
wel, moet en zal er tusschen komen De
ministers, ja de voorzitter zelve van het
ministerie zijn in rep en roer! De Koning
van Italië wordt te keere gegaan. Wat zeg
ik De afgezanten van vreemde gouverne
menten moeten onverbiddelijk ook hunne rol
in het drama spelen Dankt den hemel, of
beter de Jacobijnen, als 't u belieft, indien
er geene Europeesehen Oorlog uitberst
En dit alles omdat twee jonge dochters,
gebruik makende van hunne en de Jaco
bijnsehs algemeene vrijheid, tegen aller wil
en dank in het klooster getreden zijn. Staat
ge daar nu niet blaraot voor al die
grrrooootttte verstandige voorstanders der
vrijheid van het kind en van de vrouw
Eu zieEene prinses trapt onder de
voeten hare plichten van Echtgenoote en
moeder Zij laat man en kinders in den
brand. Zij loopt weg... een klooster stich
ten 'k misse,., eeniwat anders stichten,
met neo gelukzoeker in letter kunde of
andere propeFe zaken. En zie Onze
Was mij dat toch een geroep en getier bij
de liberalen, tadiealen, socialisten, nolfisten
en C|J ChFonique,- gazette, laagste nieuws
alle Weekbladen van het land haalden hunne
zoetkhnkendste schelwoorden uit O die
dwaze, die dweepzuchtige, die fanatieke
dienstmeid Ook heeft dat wanschepsel op
staanden voet het geslicht verlaten en
aizoo was De vrijheid gered
O die hfhenig'3 die verachtelijke schijn-
heiliguards.
Een oude strijder
Ikzei in mijn laatst artikel dat onze
bedetidaagsche schijnheilige Jacobijnen zelfs
vrijheid vroegen voor de kinderen en verbod
gaven aan de ouders van hunnen wil tegen
te kanten. Vrijheid Vrijheid Vrijheid
voorde kinders, ja 't is het eerste klauze
tje van hun geliefdkoosde liedje. Maar wilt gt
na ne keer het tweede klausken hooren
luistert!...
Twee jonge dochters zijn aan de jaren
gekomen vaneenen levensstaat te versiezen.
Zij zijn meerderjarig, bij gevolg vrij
Leve ile Vrijheid! Hip! Hip! Hoera!...
Noph ouders, noch staat, noch Pier, noch
Jan, noch Klaai, en vermogen niets
meeVtegen die vergoddelijkte Jacobijnsche
vrijheid
Nu... die twee jonge dochters en hebben
geeft trek noch om op den theater te zingen
en daar voor 't zotje te dienen van Jan en
allé man noch om advokaatessen of
doktooreasèn of andere vijven of zessen te
worden... Ook niet, peist ne keerom hei
huWélijk aan te gaan zij willen podikke
nonnd'wordeti 1
verdedigd rilUB,e ProPerö me!1- ü'1 zie
1 Jacobijnen met krokodieletranen in deoogen,
hebben compassie met 't prinselijk maag
deken
Daar is ook nog ievers een minderjarig
jong dochtertje dat haar laat oplichten door
nen menestreelschen vagebond oh dat
mag zijn De ouders moesten maar de
kostelijke vrijheid der kinders eerbiedigen.
Maar dat twee jonge dochters die meerder
jarig zijn en in alle vrijheid kunnen keus
doen... naar een klooster gaan O wat
scliabouwelijke dingen Dat gaat alles te
boven Waar gaan wij naartoe?..,
Wat zal er van de wereld geworden indien
de kinders gebruik maken van hunne
vrijheid
O die lafhertige die verachtelijke
schtjnheiligaards
Nog iets om t' eindigen. Onlangs waren
de Jacobijnsche gazetten vol grove woorden.
Het ging er op los van ongehoord schan
daal alhier en aldaar De vrijheid van
geweten (altijd die kostelijke vrijheid) was
om zeepe Die kaloten zijn toch eindelijke
schelmen
Wat was er dan gebeurd
Te Middelkei'ke bestaat een ziekenhuis
voor kinders dat aan de hospiciën van Brus
sel toebehoort. Onnoodig te zeggen dat de
geestelijken daar met zorg buitengelaten
zijn, immers wal zou er geworden van die
kostelijke zoete liberteil moesten die zwarte
mannen in dit huis binnen sluipen Nu,.,
't gebeurde dat een kind in stervens gevaar
zijnde, vroeg om berecht te zijn, ja zijne
eerste kommunie op zijn bed te mogen ont
vangen. Men dorst niet weigeren, en de pas
tor kwam met ons Heere. Om bij het ziek
kind te geraken moest hij door eene kamer
waar eenige kinders vergaderd waren met
eene der diensmeiden. Op verzoek van eene
van die maarten knielden de kinders voor
het allerheiligste Wat afschuwelijk
schelmstuk Hadden zij nog geroepen of
gescbuitele of ten minsten waren zij blijven
staan of zitten met de klak op het hoofd, de
vrijheid ware gered geweest. Maar knielen
voor ons Heere
tfurregimenten met die
eene lijfwacht te voet
voorzorg
is echter
Het mcordtooncel
in het koninklijk paleis
Er komt einde:ijk. licht over de schrikke
lijke gebeurtenissen, welke verleden week,
Woensdag nacht, in het koninklijk paleis te
Belgrado hebben plaats gehad. Vreemde dag
bladschrijvers hebben de samenzweerders
ondervraagd en bekentenissen ontvangen
van eenige officiers, die aan het moordtoo-
neel hebben deel genomen, en uit al die ge
tuigenissen hebben zij het volgende verhaal
kunnen opmaken, dat zeker het dichtst bij de
waarheid is.
Oorzaken
Het is eene onbetwiste zaak dat koning
Alexander in Servië niet geerne gezien werd.
Evenals zijn vader, koning Milan, wilde hij
in alles zijnen eigen wil opdringen, doch
terwijl Milan nog een grooten invloed op het
leger uitoefende, had koning Alexander zich
niet alleen den haat van het volk, maar ook
van het leger op den hals gehaald. Zijn hu
welijk met Draga werd in Servië aanzien als
zijnde eene vernedering in de oogen van
Europa. De jonge offieiets van het leger
vooral verlangden den val der familie Obre-
nowitsch. Hunne verbittering tegen het vor
stenhuis was nog aangewakkerd door eei
persoonlijk gevoelen van afgunst. Zij hadden
de twee jonge broeders der koningin, kapi
t:in Nicclaas Liunjewitch en luiienant' Nico
demis Liunjewitch, die gisteren nog hunne
ondergeschikten of huns gelijken waren, tot
leden der koninklijke familie, om zoo te
zeggen tot prinsen van den bloede zien
verheften, en wat zij vooral niet konden
duiden, dat was dat een dier broeders tot
troonopvolger zou uitgeroepen worden.
Ten rechte of ten onrechte bezat koningin
Draga eene slechte faamer werden aller
hande schandalen over haar verleden verteld,
en het ergst van al voor haar was voorzeker
nog de afgunst, die zij onder de Servische
vrouwen had verwekt. Talrijke personen
waren vervolgd en gestraft geweest om
kwaadwillige geruchten over de koningin
verspreid te hebben. Zoo was zekere mad.
Atanaskowitch aangehouden geweesten eerst
na vier en twintig uren in vrijheid gesteld
haar man, generaal Atanaskowitch, is thans
minister van oorlog in de nieuwe regeering.
De luitenant-kolonel Alexander Maschin,
broeder van den eersten man der koningin,
had koning Alexander voor zijn huwelijk
met Draga verwittigd, dat er uit dit huwelijk
geen kinderen konden geboren worden. Om
dat familiegeheim aan den vorst bekend
gemaakt te hebben, was hij in ongenade
gevallen en op pensioen gesteld. Thans is
Alexander Maschin minister van openbare
werken.
De gewezen minister Guentchitch had in
de dagbladen artikels geschreven tegen het
huwelijk van koning Alexander met Draga.
Hij werd vervolgd voor majesteitschennis en
heeft een jaar laag gevangen gezeten. Thans
is hij minister van koophandel. Men zegt dat
hij een belangrijken rol vervuld heeft in de
samenzweering, waarvan onder ander ook
zijn neef, dia officier is, deel maakte.
Hoe de moorderij gebeurde
De nacht van Woensdag tot Donderdag
was door de samenzweerders gekozen voor
de uitvoering van hun komplot. 200 250
officiers waren erin betrokken, en hunne
regimenten bleven niet ten achter. Voor het
huwelijk van koniDg Alexander werd het
paleis bewaakt door de gewone troepen
s> dert waren twee k
taak gelast geweest
en eene te peerd. Die
nutteloos gebleken.
Woeiisdag avond wachtten de samen
zweerders het uur van den aanslag af, 't zij
in den officiersclub, 't zij hij vrienden Er
werd gedronken, veel gedronken. De samen
zweerders hitsten elkander op en tot meer
dere spotternij zongen zij liederen ter eere
van den koning en de koningin.
Kort voor twee ure gingen de officiers in
hunne kazernen hunne manschappen halen,
en ten twee ure werd het koninklijk paleis
omsingeld door het 7' regiment infanterie,
een detachement van het 7" en het 8«, de
officiers van den hoogeren leergang der
krijgschool en drie batterijen van het 4* re
giment artillerie. De troepen bleven op
eenigen afstand van het paleis staan en
veertig officiers trokken naar het hekken in
de Milanstraat, den gewonen toegang vari
den Konak. Het hekken was opgelaten ge
weest door medeplichtigen der lijfwacht.
De officiers trokken langs de dreef rond
het paleis naar de achterpoort, waarvan
kolonel Naumowitch hun de sleutels moest
leveren. Zij vonden hem niet en poogden dan
een zijdeurtje te doen springen bij middel
ener dynamietbom. De deur gaf niet toe,
doch op het gerucht der losbranding kwam
Nuumowiich toegesneld en hij werd zelf
gedood door de ontploffing eerier tweede
bom die de deur verbrijzelde.
Kapitein Milkowitch, schoonzoon van den
minister-president, kwam uit de zaal der
wacht in den gang geloopen, schoot op de
samenzweerders, waarvan hij er een kwetste,
en viel zelf dood, door verscheidene kogels
getroffen. Door de dynamietontplcftingen
waren de draden der elektrieke verlichting
gebroken, en gansch het paleis was in
duisternis gehuld. Twee of drie officiers
hadden zich van bougies voorzien anderen
gingen er in de buurt halen, en een hunner
kreeg van eene vrouw, die hij had opgeklopt,
eene bijl en een pak bougies.
De samenzweerders vercenigden zich in
de binnengaanderij van het paleis De aide-
de-camp des konings, Lazar Petrowi'.cb,
kwam gansch ontsteld naar hen toe. De
koning en de koningin waren reeds door
het gerucht gewekt en hadden alles begrepen.
De officiers verzochten Petrowitch hen naai
de kamer van het koningspaar te leioen
hij trachtte lijd te winnen, doch de samen
zweerders snelden den grooten trap op en
verspreidden zich in de zalen van het eerste
verdiep. Met hunne bijlen en sabels kapten
zij op de kostbare meubelen. Op den drempel
zelf der koninklijke kamer, werd Petrowitch
gedood.
De deur der kamer werd met eene bijl
ingeslagen, doch het bed was ledig. Bij het
licht hunner bougies zochten de officiers
overal rond, onder het bed, in alle hoeken
en kanten. Eindelijk, onder eene groote dra
perij, achter in de kamer, vonden zijde deur
eener soort van rommelkamer, met kassen
voor toiletvoorwerpen der koningin. Koning
Alexander en Draga hadden zich daar ver
scholen in hun nachtgewaad stonden zij in
een hoek der plaats tegenover de verbrijzel
de deur. Zes of acht officiers drongen de
kamer binnen: zij moesten hun moordenaars
werk verhaasten, want hunne boegies waren
reeds bijna opgebrand.
In de halve duisternis hoorde men vuur
schoten knallen en sabelsleken toebrengen.
In de kamer waren er drie kleine venstertjes.
Koningin Draga stiet de half gesloten blin
den van een der verstertjes open en riep
Hulp De koning sprak enkel deze woor
den Ik wil dat men mij late sterven met
Draga in mijne armen. Weldra vielen bei
den neer de koning was door de kogels en
de sabelsleken langs voor getroffen geweest
De koningin viel neer aan den voet der kap
Slokken, waaraan hunne kleeren hingen.
Door het geopend venster werden hunne lij
ken op de steenen van het voorhof gewor
pen.
Oodertussclien waren ook de eerste mi
nister, generaal Markowitch, en de minister
van oorlog, generaal Pavlowitcb, in hunne
woningen vermoord. De minister van bin-
nenlandsche zaken, M. Todorowitch, was
doodeiijk gekwetst. De twee jongere broe
ders der koningin, Nikolaas en Nicodemus,
werden naar eene der kazernen geleid en
daar gefusiIjeerdDe twee zusters der konin
gin werden uit hunne woningen gehaald en
naar de hongaarsche grens gestuurd.
Bij het krieken van den dag werden de
lijken van den koning en de koningin ineene
der zalen op het gelijkvloers van het paleis
gebracht, terwijl de nieuw aangestelde mi
nisters in eene der bovenzalen beraadslaag
den. Ten 6 ure kwam een krijgsmuziek eene
aubade voor het paleis geven.
Uit de lijkschouwing is gebleken dat de
koning getroffen geweest is door 6revolver-
schoten en 40 sabelsteken. Door den val uit
het venster werd de ruggegraat en den sche
del gebroken het lijk was schrikkelijk ver
minkt en opgezwollen. De koningin was ge
troffen door 2 revolverkogels en 63 sabel
steken, en op het lijk vonden de geneesheeren
nog 17 andere kneuzingen.
De nieuwe koning:
De nieuwe koning, die maandag met een
parigheid van stemmen door de Servische
kamer gekozen werd heet Peter Karageorge-
witch. Alhoewel Servier van geboorte, woon
de hij in Zwitserland, te Geneve.
Hij werd aldaar de roode Peter of roode
Prins genoemd, omdat hij te veel met socia
listische leiders omging en zelfs deel miek
van eene socialistischen club.
De Peuple is daar zelfs geheel preuseh
meê, dat een van hare mannen koning wordt.
't Is ongetwijfeld ook nen socialist genre
Vandei velde die in plaats van te willen
zijn fortuintje deelenmetden werzman.er nog
zou bij willen, want, volgens de gazetten
heeft hij eerst en vooral gevraagd dat men
zijne jaarwedde zou verhoogen.
Aardige socialist
ten huwelijksaanbod
Het eerste bezoek dat de nieuwe koning te
Geneve ontving, was dit van eene engelsche
dame, die hem een prachtigen tuil roozen
bracht.
Tusschen de zonderlinge brieven, maan
dag door Peter Karageorgewitch ontvangen,
bevindt zich eenen van een amerikaanschen
miljonnair die hem zijne dochter ten huwe
lijk biedt en een koninklijken bruidschat be
looft Als hooi naar den wagen gaat, de
vorken zijn goedkoop.
Betaalde moordenaars
Er wordt verzekerd, doch wij deelen het
nieuws slechts onder alle voorbehouding
mee, dat kolonel Maschin, schoonbroeder
van koningtn Draga, een miljoen zou ontvan
gen hebben om den koning en de koningin
van kant te maken. Hij zou ook brieven be
zitten, die den niewen koning zullen beletten
iets tegen de moordenaars te ondernemen.
Geluk wenschen.
Do nieuwe koning van Servië heeft maan
dag reeds depechen van gelukwensching
ontvangen van den keizer van Rusland en
den koning van Italië. De depeche van den
czaar luidt als volgt
Vernemende dat de Senaat en de
Skouptchina u met eenparigheid tot koning
uitgeroepen hebben, houd ik er aan, aan
Uwe Majesteit de wenschen uit te drukken,
welke ik vorm voor den voorspoed van uwen
persoon en van uw vaderland. Dat God u
bijsta in alles wat gij zult ondernemen voor
het geluk van uw volk.»
De servische afveerdiging
Koning Peter Karageorgewitch is verwit
tigd geworden dR de afveerdiging die hem te
Geneve zal komen halen uit 25 personen be
staat, waartusschen drie ordonnancieoffi-
ciers.
De koning rekent dat de afveerdiging,
dinsdag namiddag uit Belgrado vertrokken,
vrijdag namiddag te Geneve aankomen zal.
In dit geval zal de opvolgervan den vermoor-
VAN
m
m
