D I T
S
E N
OM M ELAN DS
H
m
m
w
ZTT
f
lil:
Op Zaderag 25n Juli 1903,
5 centimen 't blad.
38ste jaar* Talmerk 1261
w
li
te
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yperen bij 's land boodschap tos zen ofte post, tegen 3 frank 's j tars.
Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
11'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Te Lö, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Hl De bekendmakingen kosten 0,/r.l5 de reke binnen't blad is 't
Hp 0J.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
gfr De Heeren van de Agence HAVAs.te B' ussel, ïk.32,in de Magdalena-
2?' strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma-
w kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, vanj al die buiten Oost-
lp Westvlaanderen wonen.
Bidt voor de ziele van
Zijne Heiligheid
OP^LXJ® i^eo XIII
geboren te Carpineto, den 2 Maart 1810.
Priester gewijd, den 31 December 1857.
Afgeveerdigd door Paus GregoriusXVl
te Benevent en te Perosa in 1838 en 4840.
Nuncius benoemd teBrusselvanl843 tot 1846
Aartsbisschop van Damietta, in 1843
Aartsbisschop van Perosa, den 19 Ja
nuari 1846
Kardinaal, den 19 December 1853
Kamerling van Z. H. Pius IX, den 21
Septeraher1877.
Paus gekozen, den 20 Februari 4878
en gekroond den 3 Maart. 4878,
vierde zijn jubelfeest van 25 jaar
Pausdom, den 3 Maart 4903
Godvruchtig overleden te Rome in bet
Vatikaan, den Maandag 20 Juli 4903
Ik heb den goeden strijd gestreden,
de loopbaan voltrokken, bet geloof
bewaard anders blijft er mij niet te
verwachten, da de kroon van ge
rechtigheid, welke de Heer,, recht-
veerdige rechter, mij te dien dage
geven zal. II ad Tim., IV, 7, 8.
Gedenkt uwe oversten, die u het
woord Gods verkondigd hebben, be
schouwt het uiteinde van hunnen
wandel, en volgt hun geloof na.
Hebr. XIII, 7.
Goedertieren Jesus, verleen hem de eeuwige
rust.
Dinsdag nuchtend is te Yper de tij
ding aangekomen dat Z. H. Paus
Leo XIII Maandag namiddag te Rome
in het Vatikaan overleden was, ten
4 ure 4 minuten.
Zijne Heiligheid is in den Heer ont
slapen in den gezegenden ouderdom
van 94 jaar umtreat, zijnde sedert 66
jaar priester, 60 jaar bisschop, 50 jaar
kardinaal en op zijn 26e jaar Paus.
Joachim Pecci deed zijne studies in
het College der Jezuïeten te Rome,
daarna in het College der Edelen en
werd priester gewijd op 31 December
1837. 1
u0? keeJ. j°ag, onderscheidde Hij
zich door zijne kennissen, en ee:i jaar
vóór dat hij priester gewijd werd, be
noemde Z. H. Paus Gregorius hem tot
zijnen Huispreiaat.
ln Februari 1838 werd hij Delegaal
of Gouverneur van Beneven to be
noemd, eene stad welke alsdan geteis
terd werd door de rooversbenden.
Mgr Pecci besloot een einde te stel
len aan die rooverijen, waaraan de
grootea en edelen in het geheim me
dehielpen.
Zijne houding verwekte misnoegd
heid bij de edelen, doch Mgr Pecci
kende slechts den weg van den plicht.
Lang bleef hij niet te Benevento en
werd kort daarna tot het Gouverneur
schap der provincie Umbrië geroepen
en vervolgens Nuntius te Brussel be
noemd.
Den 17 Januari had zijne ver-heffing
plaats tot titularis Aartobisf chop van
Damietta en dea 49 februasi 1843,
wer i hij als dusdanig gewijd.
Te Brussel had Mgr Pecci spoedig
de verknogtheid van Leopold I ge
wonnen.
Deze vorst, ofschoon protestant,
koesterde grootea eeibied voor zijn
veelzijdig talent.
Dikwijls raadpleegde Zijne Majesteit
den Nuntius nooens allerlei ingewik-
kelde zaken en verkreeg altoos zulk
grondig en gepast antwoord, da! hij
eens vol bewondering uitriep Waar
lijk, Monseigneur, gij zijt evengoed
diplomaat als prelaat.
Mgr Pecci werd weldra in het huis
gezin des Konings als vriend des hui
zes beschouwd.
Bijzonder veel heeft Mgr Pecci voor
België gedaan, op 't gebied van het
onderwijs.
Hij trad moedig op in het geschil
dat in het middelbaar onderwijs ont
stond tusschen katholieken en libe
ralen. leder betreurde dan ook innig
zijn heengaan, a's Z. O. de Paus hem
bij het einde van 1845 uit België naar
Home terugriep.
Mgr Pecci werd vervolgens tot Bis
schop van Perngia benoemd en den
19 December 1853 tot Gardinaal ver
heven.
Als Bisschop heeft Mgr Pecci woe
lige tijden beleefd. In 1846, alsook nog
in 1848 en 1859, brak te Perugia een
oproer los, doch Hij wist door zijn
machtig woord en zijn weerdig op
treden de bende Ie doen uiteengaan
en de rust/te herstellen.
Nauwelijks was de rust opnieuw
hersteld, of de. rooverkoning van Sa-
voyen begon zijn heiligschendend werk
en viel met zijne legers in de Pauselij
ke Staten.
Een krachtig protest werd vanwege
Mgr Pecci en de gezamenlijke Bis
schoppen van Umbrië aan den koning
gezonden, maar dit bleef zonder ge
volg.
Gods Kerk moest het grievendst
onrecht verduren.
In het Gonklaaf van 1878 werd Cor
dinaal Pecci als Paus uitgeroepen,
mder den naam van Leo XIII.
Als Delegaat van Benevento"en van
Umbrië werd hij als Staatsman opge
leid, in Belgie tot diplomaat, te Pe
rugia tot verdediger van de rechten
der H. Kerk en tot Herder der zielen,
te Rome, als Paus, heeft Hij den ar
beid doen erkennen, den werkman en
werkgever hunne plichten voorge
schreven. 't Is Hij die de christene
staathuishoudkunde de rechte baan
heeft voorgeschreven.
Eendracht door liefde, vrede door
rechtveerdigheid.
Z. H. is thans zijn ware bestem
mingplaats, het Eeuwig Vaderland,
ingetreden, na het hevel van den
Zaligmaker trouw uitgevoerd te heb
ben Gaal en onderwijst alle vol
keren
Wij allen, kinderen onzer Moeder
de H. Kerk, en bewonderaars van den
Grooten Paus, wij knielen en bidden
opdat God onzen 11. Vader Leo in het
lUmelsch Rijk mild beloone.
De toestand Maandag
Zondag nacht is de H. Vader verscheidene
malen ingesluimerd. Dr Lapponi is gansch
den nacht bij den doorluchtiger, zieke geble
ven. De Paus bezit nog' zijne volkocnene
helderheid van geest doch men tracht hem
zoo veel mogelijk het spreken te vern.ijden.
Het onderzoek der geneesheeren,Maandag
morgen is zeer kort geweest. Ten 9 ure
werd het volgend bulletijn afgekondigd
De Paus heeft dezen nacht slechts bij
kleine tusschenruimten geslapen. De alge-
meene toestand blijft erg. Pols 94, ademha
ling 32, warmtegesteltenis 36°2.
Dr Mazzoni heeft aan de kardinaals ver
klaard dat de Paus nog wel 24 uren zou
kunnen leven, maar dat de nootlottige ont
knooping zich elk oogenblik kanvoordoen.
De geneesheer heeft ten 40 ure 40 het Vati
kaan "erlaleu.
Kardinaal Oreglia heeft bezit genomen
van zijne vertrekken in het Vatikaan. In
St-Pieterskerk is het H. Sakrament uitge
steld. 's Middags werden de kardinaals naar
het Vatikaan ontboden, waaruit men besluit
j dat het einde nadert.
Volgens latere berichten, in de nuncialuur
toegekomen, had de Paus in het begin van
den namiddag een aanval van bezwijming
gehad; men dacht dat de H. Vader dood was,
doch later kwam hij tol het bewustzijn weer,
zijn toestand was nogtans uiterst erg en men
vreesde voor eene noodlottige ontknooping.
De laatste oogenblikken
van den Paus
Maandag morgen, ten 1 1 ure 30, was de
toestand van den H. Vader erger geworden.
De doodstrijd scheen te beginnen. Al de kar
dinaals werden in haast naar het Vatikaan
ontboden en begaven zich met de hoogweer-
digheidbekleeders van het pauselijk hof naai
de kamer van den doorluchtiger, zieke.
Kardinaal SHrsfino Vannutelli, bijgestaan
door den ceremoniemeester van het pauselijk
hof,gaf aan Zijne Heiligheid de laatste abso
lutie. Dit oogenblik was buitengewoon aan
grijpend.
Rond het bed bevonden z:ch de kardinaals
Oreglia, Rampolla, della Volpi en Vivès.
Iedereen zat geknield, ook de neven van den
Paus die zich geweld deden om hunne tranen
te bedwingen, ten einde den Paus niet te
bedroeven, die nog goed begreep wat er
plaats had.
Leo XIII richtte eenige woorden tot kar
dinaal Oreglia,hem de zorg der Kerk toever
trouwende. Op dit oogenblik vroeg Mgr
Bisletti aan Zijne Heiligheid den zegen voor
de leden van de pauselijke Voorkamer, die
in een naburig vertrek vereenigd waren. De
Paus gaf zijnen zegen en zegde «Si a questo
l'ullimo vale. (Dat dit mijn laatste zegen
zij De Paus drukte dan, met groote kracht
inspanning, de hand aan de kardinaals.
Daarna beterde de toestand een weinig.Men
diende den Paus verscheidene opwekkende
geneesmiddelen toe. De kardinaals bleven in
het Vatikaan, daar 't einde van den H. Vader
nakend scheen. De Paus zegende ook zijne
neven, die diep ontroerd de kamer verlieten.
In den namiddag verdoofden de versland
vermogens van den H. Vader. Hij herkende
zijne neven niet meer, die hij korten tijd
vroeger omhelsd en gezegend had. Rond 4
ure verloor de Paus het bewustzijn.
De doodstrijd
De Paus heeft er geene gehad.De H Vader
is zachtjes ingeslapen. De pols klopte met
moeite en de ademhaling was traag en ge
schiedde maar bij tusschenpoozen.
Om 3 ure zei Dr Lapponi, snikkend H f
oogenblik der dood is aangebroken, 't fs op
dien stond dat Mgr Vannutelli nader kwam
en de gebeden der stervenden begon. Al de
tegenwoordige personen antwoordden mét
eene stem die in tranen versmoord was.
Niemand was er die niet weende.De H Vader
lag geheel en gansch buiten kermis. De
ademhaling had opgehouden. Geheel de
kamer zat vol snikkende personen. De Paus
liet lichtelijk het hoofd zinken.
De olfieieele bestatiging der dood
Kardinaal Oreglia, in zijne hoedanigheid
van kamerling der H. Katholieke Kerk, ver
gezeld en omringd van de zwitsersche wacht
en van de edelwacht, heeft zich, om 4 4/4
ure, met den onder-kamerling en de geeste
lijkheid van 's Pauzen kamer, allen in rouw
gewaad, naar de sierfkamer begeven om
volgens de voorschriften en gebruiken de
dood van den H. Vader vast testellen. De
De hoogweerdigheidbekleeders van het Pau-
zelijk Hof bevonden zich aan de deur der
Pauzelijke kamers, om den kardinaal
kamerling te ontvangen.
De kardinaal-kamerling is tot aan de deur
der sterfkamer gegaan. Deze was gesloten.
Te midden eener diepe stilte en de ontroering
der omstaanders, heeft kardinaal Oreglia
drie maal op de deur geklopt en de Paus bij
zijnen naam geroepen.
De deur werd vervolgens opengedaan. De
kardinaal-kamerling met al de personen van
zijn gevolg, trad de kamer binnen. Hij na
derde het sterfbed en met een zilveren
hamerije klopte driemaal stillekens op het
voorhoofd van den Paus,hem bij zijnen naam
noemende. Al de omstaanders zaten geknield
en waren diep ontroerd gedurende deze
plechtigheid. -
Het gelaat van den Paus gelijkt-aan was,en
is niet in het minste getrokken. Men zou
zeggen dal Leo XIII slaapt.
Daarna heeft kardinaal Oreglia zich tot de
omstaanders gekeerd, zeggende Leo Xlll
is niet meer
De kamsrmeester, Mgr Bisleti, heeft aan
kardinaal Oreglia den ring van herder over
handigd, die aan de vergaderde kardinalen
zal getoond worden.
De deken der apostolische protonotarissen
heeft de akte van overlijden opgemaakt.
Het lijk te toogen
Hat lijk van Leo XIII is gekleed in zijn
gewone witte soutaan, het rooden fluweelen
koormanteltje, het kruinmutsje en de witte
sluier. Het lijk ligt.op het bed en is bedekt
met een laken van rooden damas» Acht dra
gers van den pauzelijken stoel namen het
sterfbed op vergezeld van flambeouwdra-
gers, van zwitsersche soldaten, edeiwachten
en ceremoniemeesters, werd het lijk van
Pius IX ook te toogen gesteld.
De groot-penitenciers waken bij het lijk
aan de hoeken van het toogbed staan vier
kandelaars met brandende keursen. Twee
edelwachien staan bij het bed, met het punt
van den de.'en naar den grond gericht.
De vensters van de kamer zijn gesloten.
Men heeft rouwkrep gehangen op al de gor
dijnen. Geen kroonen zullen in de lijkkapel
aanveerd worden. Aan den ingang waken
de Zwitsers en de Palatijnsche wachten.
Tot nu toe mogen de kardinalen, de ge
zanten der mogendheden en van den romein-
schen adel en eenige andere personen,
voorzien van eene bijzondere toelating van
den kardinaal-kamerling, alleen het lijk
komen groeten.
Ia St-Pieterskerk, in de kapel van het
H Sakrament, heeft men reeds de toehereid-
sels begonnen voor het openbaar tentoon
stellen van 's Pauzen stoffelijke overblijfsels.
Men werkt ook in de zaal van het Con
sistorie, om ze in vergaderplaats voor het
Conclaaf te veranderen.
Dinsdag morgen kwamen de kardinalen
bijeen om de lijliplechtigheden-te regelen.
Het tijdelijk bestuur der H. Kerk
De kardinaal Oreglia heeft zijnen intrek
genomen in het Vatikaan, dat bij zal blijven
bewonen tot na de kiezing van eenen nieu
wen Paus.
De kardinalen Vannutelli, di Pietro en
Mucchi, zijn als kardinalen oversteu van or
ders, gelast met het bestuur der geestelijke
zaken. De kardinaal Rampolla, siaatssekre-
taris, heeft, volgens hetgebruik, zijne bedie
ning neêrgelegd.
De kardinalen heden te Rome aanwezig
zullende eerste vergadering houder? sis voor
bereiding van hetkonklaafen den eed afleggen
van getrou wighei i aan de wetten- van deze
vergadering. Zij zullen een deel van bet
diplomatiek korps ontvangen dat huil het
rouwbeklag der mogendheden Komt aanbie
den.
't Is kardinaal Rirapolla dia het officiéél
nieuws van het afsterven aan de gezanten der
mogendheden, de nunciussen ett de kardina
len gemelf heeft.
De gezanten bij den H. Stoel, alsook al de
vreemde godsdienstige gestichten, hebben
huane vUg half-top uitgehangen.
lil
SÉf
WSBLAD VAN
m
m
H,
Leo Iin
5t#öiaiïaaBEJ>'CS
ui
JOACHIM PECCI
...iZT-jt.X
i O
n
v
