D i T
EN OMMELANDS,
LES MÉLOMANES
m
m
m
SOLENNITÉ ARTISTIQUE
m
m
n
m
m
m
BtuS
Op Zaterdag 29" Oogst 1903.
5 centimen 't blad.
38ste jaar Talmerk 1265
IB ilillÉ Éil
Le concert des Mélomanes
En onder stoffelijk opzicht
De vestingen
KIEZING
De katholieken
Staatkundige omschouw
Frankrijk
De vrouwen le huis
Te trekken bij den UitgeverTh 36, in de Boterstrate, te Yperen bij 's land boodschap we zen ofte posttegen 3 frank 's jxars
Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Hel blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Viïle d'Ypres
Grande
organisée par la Sociélé Royale
DE GAND
le Dimanche 13 Scptembrc 1903
ii 4 lieures
en la grande salie des Halles
(entrée par le Marché Bas)
avec le bienveillant concours de
M"° Jeanne MERCIER, chanteuse légère, du
grand théatre de Gand
MM. Leo VANDERHAEGEN et DRUBBEL,
professeurs au Conservatoire Royal de
Gand
MM. BAFROEY, PARMENTIER et L, VAN
DENHOEK, lauréats du Conservatoire
Royal de Gand
La grande chorale hommes et la grande cho
rale mixte de la sociélé (Directeur M
Liévin DUVOSEL). Environ exécu
tanls.
Re PART1E
1. La Tempête par la grande
chorale hommes Radoux.
2. Grand air de Patrie,
Mr Bafroey Paladiliie.
3. Ballade et Polonaise,
pourviolon,MrDrubbel H. Vieuxtemps.
4. Grand air des bijoux de
Lakmé, M. Leo Van der
haegen Leo Delibes.
5. Air du Rossignol des
Noces de Jeannette, Mlle
Jeanne Mercier V. Massé
6. aQuand sous le sombre
voile, (1500) Maihieu Lemaistre.
b/ Final du Vlaamsche
nachtpar la chorale
mixte 0. Roels
2e PART1E
1. Germinal, par la grande cho
rale hommes Riga.
2. 3/ Récit et air de Judas Ma-
chabée Haendel,
b/ Air de la flüte enchanlée,
M. Parmentier Mozart.
3. 3/ Romance Svendsen.
bMazurka pour violon, M.
Drubbel Van Goens.
4. Air de bal masqué, M. Van
den Hoeck Verdi.
5. Duo- de Manon, 1' acte, M1Ie
Jeanne Mercier Leo Vander-
haegen Massenet.
6. Acis par la grande chorale
hommes et la chorale mixte.
Soliste M. Vanderhaegen Wormser.
Accompagnateurs MM. Metdepenningen
Uyltenhove, lauréats du Conservatoire
Royal de Gand.
Places réservées k f franc, entrée par
l'Hötel de ville.
Fait k Ypres, le 2b Aoüt 1903.
Les Rourgmestre et Echevins,
R. Colaert.
Le Secrétaire,
M. Gorrissen.
ien te zenden, of brood geweigerd
werden
Uw kind naar onze scholen, of
geen brood, geen kleederen, geen
werk, geen onderstand snauwden zij
de arme menschen toe. En niet alleen
werd allen onderstand geweigerd aan
dezen die hunne kinders naar de ka
tholieke scholen zonden, maar ze wer
den daarbij nog vervolgd, gebrood
roofd, uitgesloten uit alle werk en
leveringen.
En dat waren te dien tijde nog ge
matigde liberalen Wat zou het dan
nu zijn met de radikalen en socia
listen
De liberalen hebben hier vijftig jaar
lang heer en meester geweest van
alles stadsbestier, disch en höspicen,
't was ai in hunne handen.
Wat hebben zij verricht met al
hunne inkomsten
Waar zijn hunne groo'e werken
la 1881 hebben zij een waterkasteel
gebouwd, dat hetzelfde jaar nog in
de vestingen tuimelde. De fameuze
l'eusses-tu cru de Yperlingen
hebben hem nog goed in 't geheugen,
ten anderen, 't en is nog zoolang niet
dat de laatste overblijfsels ervan weg
gedaan zijn, van bij den hof van Mme
Lapier e,
Een ander groot werk, door onze
voorzaten verricht, 't is het vullen der
vestingen bij de statie. In 1885 werd
de eene kant van den Boterplas ge
vuld en den grond bleef dan jaren
lang liggen gelijk eene wildernisse.
In den winter was de plaatse, waar
den hof nu is bij de statie, een ware
modderpoel, die aan de vreemdelingen
een afkeer gaf van onze stad.
Ziedaar omtrent al de groote wer
ken door onze voorzaten verricht
Buiten wat schilderen en klein prut-
sewerk, het jaar van de kiezing, 't
was alles. De straten bleven jaar uit
jaar in gelijk, nooit geene herstellin
gen of verbeteringen.
En nogthans,de overschotten waren
onder 't vorig bestuur veel kleiner dan
nu. Waar ging het geld dan naartoe
Die 't kan zeggen, steke zijnen vin
ger op
Wij hebben de verledene weke een
deel der gevolgen doen kennen, die
het aankomen van liberalen en socia
listen zou hebben voor onze scholen.
Hier te Yper, misschien meer nog
dan elders, zouden die gevolgen ge
voeld worden, 't En is trouwens niet
vergeten hoe over 15 jaar nog de voor
gangers der hedendaagsche radikalen
hier te werke gingen.
Velen hebben nog onthouden hoe
de arme menschen verplicht waren
hunne kinders uaar goddelooze scho-
Als zij in 1891 aan het bestuur
kwamen, vonden alles te doen.
Eerst stelden zij orde in de stads-
kasse,en door sparen en zorgen bracht
de heer Baron Surmont de Volsberghe
het zoo verre dat er op korten tijd
talrijke belangrijke werken konden
aangelegd worden.
Van den modderpoel bij de statie
werd een aangenamen en gezonden
lusthof gemaakt, doorkruist met kron
kelende wegen. Eene nieuwe laan
werd aangelegd de Maloulaan
die nu reeds geheel vol gebouwd is
met prachtige huizen, die aan den
ingang van stad een liefelijk voorko
men geven. De Fiersstraat werd ge
maakt zij is ook reeds vol gebouwd,
de Eigenheirdstraat rechtgetrokken
en bebouwd met luchtige gezonde
werkmanshuizen, overal riolen aange
legd die den grond drooger en de stad
gezonder maken. Het waterkasteel
werd gebouwd en groote vergaarbak
ken gemaakt voor 't water. Bijna al
de kalsijden van stad zijn vernieuwd
of herleid, de praalgebouwen van stad
verbeterd, in afwachting dat ze vol
komen hersteld worden, en dit alles
zonder nieuwe lasten te legden,alleen
lijk met spaarzaam te bestieren.
En niet alleen worden geen nieuwe
lasten geleid, maar dank aan hun wijs
beslier hebben de katholieken den
middel gevonden om de stadsschuld
te doen verminderen die hij 58 jaar
geheel uitgedoofd zal zijn. En daarbij
hebben zij nog groote overschotten
op hunne rekeningen.
Voor 1902 was er rondde 90.000
fr. over.
Hebben de kiezers geen gelijk als
de kiezing nadert eens te overleggen
en ie zien voor wic-n zij moe'en stem
men zoowel in hun stoffelijk als in
hun zedelijk en godsdiensiig belang
Bij de liberalen vinden zij godde
loosheid, vervolging, broodtooverij,
geen werk en geen geld in kasse.
Bij de katholieken, gelijkheid en
vrijheid voor iedereen, jaar uit jaar
in groote openbare werken, spaar
zaam bestuur en overschot in de stads-
kasse.
En't is tusschen die twee partijen
dat zij den 48 October gaan ie kiezen
hebben.
Al wie met gezond oordeel te werke
gaat en de belangen van stad van bur-
gor en werkman ter herte neemt, zal
slemmen voor geheel de katholieke
lijste, voor de wijze bestierders onzer
stadszaken.
De bekendmakingen kosten 0,fi\15 de reke binnen't biad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, S fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
DeHeeren van de Agence IlAVAs te B'.ussel, Tk,32,m de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Dood van lord Salisbury
Engeland heeft een zijner beroemd
ste staatsmannen verloren. De mar
kies van Salisbury Robert Arthur
Talbot Gascoigae Cecil, geboren den
3 Februari 1830, is Zaterdag in zijn
kasteel van Ilatfield overleden. Uij
had zijne studies gedaan in de hooge-
school van Oxford en op 23jarigen
ouderdom reeds werd hij tot lid van
het Lagerhuis gekozen. In i860, na
het overlijden van zijn ouderen broe
der en van zijn vader, trad hij ia de
Lordskamer, waar hij spoedig een
groot aanzien verwierf. Hij was, op
politiek gebied, de voornaamste tegen
strever van Gladstone,en een tijd lang
volgden in Engeland de ministeries
Gladstone en Beaconsfield-Salishury
elkander op, gelijk in België de mi
nisteries Malou en Frère-Bara. IIi
nam ook een groot deel aan de confe
rentie van Constantinope: en aan hel
congres van Berlijn, Sedert de dood
zijner echtgenoote, in 1899, had de
markies van Salisbury zich langza
merhand geheel en gansch uit het
politiek leven teruggetrokken.
De engelsche nota over Congo
De engelsche gezant te Brussel, M.
Phiiipps, heeft op 49 dezer aan onzen
minister van buitenlandsche zaken,
M. de Favereau, de nota overhandigd,
door de engelsche regeering aan de
mogendheden gezonden, en waarin
zij beweert dat zekere handelingen
van den Congo-Vrijstaat strijdig zijn
met den akt van Berlijn Engeland
houdt slaan dat zulks onder ander het
geval is met de karweien, aan de in
boorlingen opgelegd, en met de ver
gunningen door den Vrijstaat verleend,
en die voor gevolg zouden hebben de
vrijheid van den handel in het Con-
gogebied te niet te doen.
De nota was eerst meegedeeld ge
weest aan het bestuur van den Congo-
Vrijstaat, dat er op geantwoord heeft
dat de vrijheid van handel volkomen
gewaarborgd is, en dat in zake van
vergunningen de Vrijstaat hetzelfde
stelsel volgt als bij voorbeeld de fran-
sche regeering in hare kolonies, dal
hij het recht heeft zich de ledigsfaande
gronden, zonder meester, toe te eige
nen. Wat de zoogezegde karweien
betreft, alle werk voor den Staat ver
richt, wordt betaald.
De nota is onmiddellijk door M. de
Favereau aan den koning te Gastein
gezonden geweest. Men zegt dat, op
zijne terugreisnaar Brussel,de koning
te Parijs zal afstappen en er eenige
dagen verblijven om met de fransche
regeering over de nota van Engeland
te onderhandelen.
liet congres
der duitsche katholieken
Zondag werd te Keulen het jaar-
lijksch congres der duitsche katho
lieken geopend. Er waren meer dan
3,000 ledenkaarten voor genomen.
De stoet der congresleden en werk
mansvereerJgingen, die do straten
der stad doorkruist heeft,was een der
schoonsteen indrukwekkendste, die
ooit te Keulen gezien werd. Meer dan
25,000 werklieden defileerden voor
het aartsbisschoppelijk paleis, Do kar
dinaai-aartsbisschop en twee bis
schoppen ontvingen de huldeblijken
der congresleden.
Na den stoet hadden er in verschil
lende zalen volksmeetingen plaats.
Er werden depechen van gelukwen-
sching aan Z, H. Paus Pius X ge
zonden.
Ten 8 4/2 ure 's avonds had in de
groote zaal Gurzenich een prachtig
feest plaats, dat tot omtrent midder
nacht geduurd heeft. Er werden ver
scheidene muziekstukken en liederen
uitgevoerd en een tiental redenaars
voerden het woord, onder ander M.
Becker, burgemeester van Keulen,
ondervoorzitter der pruisische Hee
renkamer.
Mgr Rutten, bisschop van Luik, en
Mgr Vanden Branden de Reelh zijn te
Keulen aangekomen om het congres
bij te wonen zij zijn afgestapt in het
aartsbisschoppelijk paleis.
De bedevaarders le Lourdes
De 31e nationale bedevaart uit
Frankrijk heeft te Lourdes een groo-
ten toeloop van volk verwekt. Men
schat het getal aangekomen bede
vaarders op meer dan 30,000. Tot nu
toe, ondanks de bedreigingen der
vrijdenkers, is de rust niet gestoord
geweest.
De kerkvervolging in Frankrijk
Mgr Turinaz, bisschop van Nancy,
heeft aan den prefekt van het depar
tement Meurthe-et Moselle een brief
gestuurd, waarin hij nogmaals pro
testeert tegen de dwingelandij van
het ministerie, dat aan de gewezen
kloosterlingen zou willen verbieden
te prediken; hij herinnert dat het ver
brekingshof de gewezen kloosterlin
gen, die vervolgd werden om in ker
ken of kapellen gepredikt te hebben,
heeft vrijgesproken, en verklaart dat
hij het verbod van M. Combes, dat in
strijd is met de wet en met de beslis
singen van het gerecht, niet zal toe
passen, maar de kloosterlingen in zijn
bisdom zal laten prediken.
M. Combes heeft zondag te Saintes
verklaard aan de vrijmetselaars dat
hij nog verder en verder zal gaan in
zijne vervolgingen tegen de kloosters.
Mijn verleden is borg voor het toe
komende, zegde hij! 't Verleden van...
lenen apostaat,van cenen godlooche
naar
Liet patriarkaat van Venetië
Naar het schijnt, zal Z. II. Pius X
geenen nieuwen patriark van Venetië
benoemen,en alzoo de moeilijkheden
vermijden, d:e in 4894, toen hij zalf
tot patriark van Venetië werd aan
gesteld, met de italiaansche regeering
ontstaan zijn. Er wordt gemeld dat
Mgr Gavalieri, pastoor der St-Petrus-
kerk te Venetie, benoemd is tot pau
selijk afgeveerdigde om het patriar
kaat te besturen.
De opstand in Macedonië
De turksche troepen hebben drie
dorpen in den omtrek van Fiorina
gebombardeerd; van de opstandelin
gen, die ze verdedigden, ten getalle
van 500, zijn er 217 gesneuveld.
Naar uit Constantinopel gemeld
wordt, zou de sultan aan den keizer
van Duitschland gevraagd hebben,
tusschen te komen bij den czaar, op
dat de russische vloot uit da turksche
zeeën zou teruggeroepen worden. Er
wordt reeds aangekondigd dat de
ruisiscbe vloot bevel ontvangen heeft
naar Sebastopol weer te keeren.
Dood van Menotti Garibaldi
Een der zoons van den beruchten
Garibaldi, Menotti Garibaldi, in 4840
in Zuid-Amerika geboren, en die ook
deel nam aan den roof der Kerkelijke
Staten en aan den fransch-duitschen
oorlog, is zaterdag avond te Rome
overleden.
De Gazette van Kortrijk heeft eens onder
zocht weke de oorzaak is van vele oneenig-
heden in de werkmansgezinnen
Ziehier wat zij heeft bestatigd
4° Ds werklieden die gewezen dienstmei
den, keukenmeiden of meiden voor alle
werk getrouwd hebben, bijna allen geluk
kig zijn in hun huishouden
2° Dat men, integendeel, de dronkaards
vindt tusschen diegenen wier vrouwen, vóór
hun huwelijk, in werkhuizen van eene of
andere nijverheid arbeidden.
De oude dienstmeiden die hunne mans zoo
goed te huis houden, doen het door niets
dan tewerk stellen wat zij vroeger bij hunne
meesters geleerd hebben.
Het gaat er heel anders toe in 't huishou
den van de gewezen werkmeisjes.
Als meisjes waren zij gewoon aan
onzindelijkheid, die onvermijdelijk in
fabrieken heerscht als vrouw geven
zich niet de mhiste moeite om de onzinde
iijkheid uit hun huis te verdrijven. Van eten
te koken of te bereiden, verstaan zij niets,
zoo min als van hunne eigene kleederen of
die van hunnen man te verzorgen.
Deze laatste is misnoegd, berst uit in ver
wijtingen en wordt kwaad.De vrouw weent,
de man vlucht ongeduldig zijne woning uit
en poogt in de genever zijne ellende te ver
drinken.
Wij geven geen besluit, onze lezers zullen
dit wel zelf doen, alleen willen wij doen
opmerken dat de voornaamste bruidschat
eener vrouw moet zijn goed de keuken te
kennen en haar huis net te houden.
de
de
Uj
v
ft
V
ft
—mam
