dit I s
EN OM iVl ELANDS,
m
m
m
m
OPROEP
Zondag 31 Januari 1904,
Kiezing van 7 Februari.
HU
B
Wat doen ze
met het geld
Hospicen
m
WBIdm
Op Zaterdag 301 Januari 1904.
5 ceniimen 't b!ad.
39ste jaar.
Talmerk 1987
KATHOLIEK KIESCOMITEIT
VAN YPER
Katholieke medeburgers van stad en den buiten,
burgers en werklieden, gij wordt allen vriendelijk en
dringend uitgenoodigd tot de
die zal gehouden worden in het
ten 6 ure stipt 's avonds.
Dagorde:
Iweins
Nolf
Lemahieu
Vandenboogaerde
De kiezing van
7 Februari 1904
Lemahieu
landbouwer
en Vandenloogaerdc
nijveraar en handelaar
M. Iweins
M. Nolf
En Lemahieu
M. Vanden Boogaerde
Besluit
Lemahieu en
Vandenboogaerde.
een millióen drie honderd
veertig duist frank
een millióen vijf honderd
tachentig duist frank
twee honderd veertig duist
frank meer
Gewone inkomsten
en uitgaven
De buitengewone
En de liberalen
Kiezers
stemt voor de heeren
LKi _;ilEÜ 6
DEN BOOGAERDE
Van waar het tekort
Zestig duist frank
Nieuw zothuis
Hoe staan de zaken nu
fr. 14.763,72
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Y-peren bij 's land boodschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars.
t Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het Wad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingebonden worden naar de Boterstrate,
Tk £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen t estisc.io de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAS.te Brussel, Tk.32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n°8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
JLlgtimeene "Ve/r°g"sxieri n «>-
DE SCHRIJVER, DE VOORZITTER,
A. WERBROUCK. E. STRUYE.
GEMEENTE YPER
KIEZING VAN TWEE GEMEENTERAADSLEDEN
den 7 Februari 1904
Zaterdag voornoene werden de twee lijsten
voorgesteld voor de kiezing v n 7" februari.
De Katholieken behouden hunne twee
kandidaten, de heeren
De liberalen hebben van hunnen
voorgesteld MM. Iweins en Nulf.
De Katholieken staan nog eens al
rechtenkant, onder nummer
kant
den
Hij is f! g bijgevoegde .ree
keeren dat lui als rechter zete
kelijk om tellen.
Noch in de liberale Assoc;
hij vroeger kandidaat was,
maal dat hij eene huizo vraag
noott zijnen mood open get
't eene ot 't ander te spreke
zegt bij niet vele, hij en peis
te min
Daar zijn er die zeggen
caracièie heeft, dat hij zelve
I en zoo gemakkelijk zelve ver
verschooning vraagt aan t
levers eene dommigheid heet
Kiezers van Yper,
Gij hebt dus nogmaals te beslissen over de
heeren die gij wilt aan 'thoofd zien der stad,
over dezen aan wien gij uwe dierbaaiste
belangen wilt toevertrouwen.
De keus die gij zult doen bij acht dagen is
van het grootste belang en vooraleer eene
beslissing te nemen, bet betaamt dat gij
eerst en vooral wel overlegt, wikt en weegt,
wat de kandidaten zijn, vat zij voor het wel
zijn van stad kunnen doen en wat gij er
moogt van verwachten te o ird :elen naar
hetgeen zij gedaan hebben in vei leden.
is dat de zone vaa dien nooit vergeten en
onwaardeerbaren volksvriend, M Iweins
d'Eeekhoutte, zaliger gedacbUnisse
In t geheele niet 't Is ge ed en fransen
iets anders
M. Emile Iweins is een aivot.33.ie, die
misschien we; beroeom 13. n a alleszins
niet voor het pleiten op oen t bui a n, waa
men hem nog nooit geüoord n heeft.
iter, maar de
:de zijn gemak-
- tie, noch als
- 't is de derde
en heeft hij
■.au om over
1. Wie weet
misschien niet
iat hij een goê
oê christen is,
eeft, alsdat hij
deren, als hij
uitgemeten.
is genoeg gekend van iedereen, zoodat het
niet ncodig is lang over hem te spreken.
Hij is Kanaerheere, dank aan de even
redige vertegenwoordiging.
In de Kamers wordt hij gerekend onder
de rsdikalen.dat is de partij die half liberaal,
half socialist is.
En is er aldaar te steromen over iets
waarmêe bij niet geeine iemand en zou
misdoen, '1 is doodeenvoudigM. Noll
fliaipt weg en keert weere als de stemming
gedaan is. En kan hij niet rap genoeg bui
ten, bij dui^t hem ievers,totdat hij 't schoone
heeft om w?g te flimpen.
Gelijk zijn maat
is bij ook advokaat
Hij is daarbij nog groote voorstaander van
burgerlijke begravingen en onzijdig onder
wijs geen priester in school, geen priester
bij bet sterlbed, geen priester bij de be
graving
En is 't pan eene door en door christelijke
bevolking, dat zulke mann< n zich durven
voorstellen
De kie? ?s vreten maar te we! wat er
omgaat in Vrankrijk, W3sr eze'fde radika
len aan hoofd zijn Ov-r drie maanden
hebben velen enzer lezers 3 bondgenote
der radisalen aan 'p werk gezien te Armen
tiers en eldeis
Zij hebben Gombes aan '1 werk gezien
hij het hoofd der fransche radikalen zij
weten boe hij te werke gaat met de priesters,
paters en nonnetjes en lange nog zal 't durer
eer er hier te Yper, in onze katholieke stad
zulke mannen zullen gekozen worden en aan
•t hoofd geraken.
Dat is nen landbouwer van Smt-Jacobs
buiten, die, al is hij geen advokaat, rap van
verstand en goed ter tale is, zelfs welspre
kender als vele advokaten. Hij kent den
landbouw; hij kent de belangen van de boe
renen huune noodwendigheden en, hij heeft
hei Zondag avond geloogd, hij kan en zal de
belangen van de buitenlieden verdedigen,zoo
wel als die van de steêlingen.
is een der voornaamste nijveraars en hande
laars van stad. Binst de ac.ht jaar dat hij als
gemeenteraadslid op het stadhuis zetelde,
heeft hij bijzonderlijk de belangen van han
del en nijverheid ter herte getrokken.
De vaart van Comen die voor den Yper
schen handel en voor de uitbreiding der
nijverheid van zulk groot nut zal zijn, heefi
in M. Vanden Boogaerde een voorstsander
gevonden, waaraan de liberalen zelve meer
dan eens hebben hulde gebracht.
M. Vanden Bogaerde is bijgevolg de man
dien wij moeten hebben en die in den ge
meenteraad onverpoosd zal strijden tot dat
wij eindelijk de voltrekking der vaart beko
men.
De liberale kandidaten
zijn twee advokaten
die nieisen kennen van onze belangen,
die geheel tegenstrijdig zijn met onze over
tuiging.
De katholieken zijn mannen van
ondervinding, bekend met onze belangen,
van 't zelfde gevoelen, van dezelfde overtui
ging der katholieke Yperlingen
Kiezers,
die uwe beiangen ter herte neemt,
die houdt aan geloof en godsdienst,
die niet wilt dat België
het voorbeeld vuige van Vrankrijk,
Stemt allen als
een man onder nummer 2
voor de heeren
Onlangs in den gemeenteraad gaf M. Co-
laert rekening over hetgeen er ontvangen en
uitgegeven werd voor stad sedert dat de
katholieken aan het bewind zijn.
In buitengewone ontvangsten kreeg de
stad
Jamaar, waren de buitengewone inkom
sten groot, de uitgaven waren in evenredig
heid en zelve nog veel grooter. In denzelfd<m
tijd deed de stee buitengewone uitgaven en
werken voor
dat is
dan de inkomsten.
Maar boe is dat mogelijk
Meer uit, even dan de inkomsten achter
Korten tijd de stad moet ten onderen!...
Neen, verre van daar Maar luistert wel,
kiezers; we zullen dut eens klaar uiteendoen.
De stad heeft twee soorten van inkomsten:
gewone en buitengewone, en zoo ook twee
soorten van uitgaven.
De gewone inkomsten zijn alle jaren ora
trent dezelfde inkomsten van pachten, op-
nrengst van markten en feesten, toelagei
van Staat en provincie voor scholen,enz, enz.
De gewone uitgaven zijn ook alle jaren
omtrent gelijk jaarwedden aan bedienden,
gewoon onderhoud van gebou wen, jaarwed
den van onderwijzers, leeraars, enz onder
houd van wegen en stiaten, verlichting van
stad, waterverdeaiing, enz. eriz.
Die inkomsten en uitgaven komen alle
jare weereenzijn daaromtrent altijd dezelfde.
Maar al keeren de zelfde uitgaven weere,
met spaarzaam te bestieren, met te zorger.
dat er niets verloren en gaat, dat de inkom
sten al opbrengen wat zij kunnen en dat de
uitgaven zoo kleine mogelijk zijn, kan er
alle jare een sommeken overschieten.
'l Is hetgene ons stadsbestier doet. Mei
wijs en spaarzaam te bestieren, schiet er wat
over, en dooreengerekend is dat voor hei
katholiek beslier in deze laatste jaren
rond de 45.000 fr.
ontvangsten komen voort van verkoop van
grond, boomen, toelagen voor bijzondere
werken, gegeven door Slaat en provincie,
leeningen, enz.
Daar de stad Yper niet veel eigendommen
bezit, zijn de buitengewone inkomsten niet
groot, en is er ook maar weinig middel om
veel groote werken te doen, werken als 't
waterkasteel, de boulevard Malou, de Rijsel
straat, riolen in alle stiaten, enz. enz.
Maar de overschotten op de gewone ont
vangsten komen bier nu te passe, want ze
dienen om de buitengewone uitgaven te
helpen betalen.
En alzoo komt hel dal het katholiek bestier
in dertien jaar voor 240.000 fr. meer bui
tengewone uitgaven beeft kunnen doen dan
de buitengewone ontvangsten bedragen.
Onder 't liberaal bestier was 't omtrent
alle jare
0. p. op
De gewone inkomsten werden al gebruikt
in gewone uitgaven, 't Kostelijk Communaal
Collegie, onder andere, kostte jaarlijks dui
zenden franks, de markten brachten weinig
op, 't water werd voor nieten gegeven aan
de Vlaanders, enz., en alzoo en was er nooit
geen geld over om buitengewone werken te
verrichten.
Als er geen werk gedaan en wierd, en
kreeg de stad ook geene toelagen voor bui
tengewone werken en op die maniere was
't op een einde nog den burger en den werk
man die er meest bij verloren
Hoe zou dat?
Wel, als er geen werk gedaan en wierd,
en vond de werkman hier geen middel om
zijn brood te verdienen hij moest in veel
grooter getal naar den vreemde, en winke
liers en neringdoeners, bij wien hij zijn geld
hadde kunnen verteren, en hadden geene
nering.
Kiezers, onthoudt dat
Wijs bestier,
t is een schoon overschot alle jare!
Overschot geeft middel
om buitengewone werken te doen
V Is broodwinning
voor den werkman
't Is nering
voor winkelier en stieldoener!
In den kiesstrijd van 18" October hebben
de liberalen danig geschermd met den toe
stand der hospicen.
Moest men ze gelooven, op korten tijd
gingen de burgerlijke godshuizen in failliet
en in bankroete, 't was daarbij nog een
schromelijk verlies voor stad, die alle jare het
tekort zou moeten aanvullen
Natuurlijk en geloofden de kiezers maar
geheel weinig van al dat gepraat. Hier en
daar een nogthans vond het aardig dat de
katholieken niet en autwoordden en meende
dat er iets moest van waar zijn.
Het Bestier der hospicen, heeft nu, gelijk
alle jare, bij de rekening van 1902, eenen
brief gevoegd waar de toestand klaar en dui
delijk is uiteengedaan. Wij hebben verledens
week dien brief in 't vlaamsch overgedrukt,
maar dat is zoo belangrijk dat wij daar van
de weke willen op wêere keeren.
Het tekort van de hospicen kwam van drie
voorname oorzaken
1' De vermindering der pachten van hof
steden, en land enhuizen,
bedraagt per jare 25.000 fr.
De kroozen van de geplaatste
gelden zijn verminderd en nog al
vele, dat is nog eens 20.000
Dan nog mindervergoedingvoor
den onderstand van armen die van
andere gemeenten k wamen 15 000
60.000 fr.
Dat is al te gare eene vermindering van
nkomsten van rond de 60.000 fr, 's jaars.
s jaars min ontvangen, dat is nog al eene
groote somme en hoe rijke dat de hospicsn
zijn, ze moesten het toch geware worden.
Jamaar, is dat nu met het katholiek bestier
gekomen, dat de inkomsten zo0 verminderd
zijn
Wel neen 't; onder de liberalen reeds kwa
men de hospicen alle jare te kort en de in
komsten verminderden gedurig.
Bij de oorzaken hierboven aangehaald,
moet er nog gevoegd worden dat de hospi
cen in de Thorboutstrate een schoon zothuis
gebouwd hebben, dat langen tijd werk en
broodwinning heeft verschaft aan vele Yper-
sche werklieden, maar een zothuisdat meteen
vele geld gekost heeft. Dat geld en bracht na
tuurlijk niets op binst dat men aan't bouwen
was.
Als de katholieke hospiceheeren zagen dat
hunne inkomsten gedurig verminderden,
hebben zij, gelijke wijze bestierders doen
moeten, naar middels gezocht om
de inkomsten te verbeteren
en de uitgaven te verminderen
Dat nieuw zothuis, in de Thorboutstrate,
heeft nu reeds 268 zieken en dat geeft eene
schoone inkomste aan de hospicen. Geheel
waarschijnlijk zullen er in 't korte tot 300
zijn, het grootste getal, waarvoor er plaatse
is.
Alzoo hebben de hospiceheeren wijs ge
handeld, vooreerst met door dat schoon ge
bouw veel werk te geven voor langen tijd
aan het werkvolk, en met voor het toe
komende eene grootere inkomste te verze
keren voor de hospicen.
Daarbij hebben die heeren nog hunne
uitgaven trachten te verminderen, overal
gespaard waar het kon zijn, zonder nogthans
aan iemand te kort te doen, gelijk waarin,
en alzoo zijn zij erin gelukt voor het jaar
1902 reeds een overschot te hebben op de
geheele rekening van
Is dat niet wijs en deftig bestierd
En verdienen die heeren niet al onzen
dank en bijzonderlijk den dank van de arme
menschen omdat zij zoowel zorgen voor het
geed van den arme, zonder daarbij nog de
Kleine burgers erde werklieden te vergeter}. 1
VAN
m
rs
9
4-
