DIT IS
EN OMMELANOS,
m
m
Per dépêche
m
Op Zaterdag 5n Maart 1904*
5 eentimen 't blad.
89stejiar. Tal merk 1992
Brugge, 8.55
De Bestendige Deputatie
heeft vandaag de kiezing van
Yper goedgekeurd.
ROND DE WERELD
Frankrijk
Duitschlaiid
Oorlog
A7.lD.SA7/st/W'.S
Minister de Trooz
Prijs van de stemmen
hier te YTper in 1904
Gezeurd
Een schoone feeste
Nog eene feeste
VAN ALLES WAT
Voor de Boeren
Voormezeele
Te trekken hij den UitgeverTk 36, in de Botersirate, te Yperen hij land boodschapwez>en ofte post, tegen 3 frank s jaars
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en dea vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaarnsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen'c estend,!. .u de reke binnen't blad is't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't. honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.?
De Keeren van de Agence HAVAS.te Brussel, Tk.32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Binst dat de fransche kamers bezig
zijn met de laatste sparke vrijheid, die
er aldaar nog bestaat, te vernietigen,
kwam een fransche kamerheer naar
België om te spreken over de klooster
scholen. Maar laten wij 't woord aan
eene groote fransche gazette Le
Temps opgesteld door protestanten
ea mannen die verre zijn'van Kleri
kaal
M. Barthou, fransche kamerheer, is
naar België twee voordrachten gaan
geven over het kloosteronderwijs
't is te leggen tegen bet onderwijs der
kloosters. Welnu, in een katholiek
land, levende sedert twintig jaar onder
een katholiek bestier, dat in 't geheele
zijn buitengewone nijverheiduitbrei
ding niet belet heeft, noch zijnen rijk
dom, noch zijnen ondernemingsgeest,
en die zijne vrijheid van denken niet
en dwarsboomt. Het is nooit in 't ge
dacht gekomen van het klerikaal
belgisch Bestier aan M. Barthou te
zeggen Gij en zijt van hier niet
Bemoeit u met uwe zaken 1 Maakt in
Vrankrijk wetten velgens uw goed
dunken, maar laat ons hier gerust.
Korten tijd geleden, was M. Delsor,
duitsche afgeveerdigde van Elzas, te
Lunéville. Men was niet zeker dat hij
kwam voordrachten geven, men wist,
niet zeker waarover hij zou spreken.
Het was genoeg dat hij als priester
daar was, opdat de fransche republiek
alzoogenoemd uitspotternnzeker
priester Delsor uit het land deed jagen.
Wij herhalen het: België leeft on !er
een «klerikaal» gouvernement.Vran
krijk onder een anti-klerikaal. Welk
een is het dat plaagt en tergt
Welkeen is het dat uisluitend is
Welkeen is dat rondsnuistert en ver
volgt De autwoorde komt alleen
Welke vernedering Wij moeten les
sen van vrijheid nemen bij een land
waarde klerikalen meester zin. W
zouden fier zija de vrijheid te bezitten
als in België 1
De reize van Keizer Willem naar
het zuiden en meteen naar België is
onbepaald verschoven tot later, waar
schijnlijk tot Juni of Juli, ter oorzake
van het overlijden van het jongste
zoontje van 's Keizers broeder, prins
Hendrik.
Er is nog altijd weinig .ieuwsover
den oorlog, maar is er eiuig met ter
daad, de groote gazetten geven er ai-
gelijk veleze fabrikeeren er van
alle soorten en voor alle goesten. Nu
zijn het de russen die eene nederlaag
krijgen, dan de Japoneezea en den
volgenden dag noch de eene noch de
andere.
t Eenigste merkweerdigs, 't is dat
de Japoaeezen nen brief hebben ge
zonden naar de moge ïdbedea om
hunne handelwijze uit te leggen bij
het begin van den s rijd, ïamelïjk van
de Bussen, aan te >alit n vooraleer
officiëei dea oorlog er' (aard werd
moet weten dat ■.,e nv- rs en ;an de
rfussissche vlote i 'Vestwaun ter
gelegenheid van d p .D«k van
d. eene of le andt-rt. Da ae. en binst
dat ze bezig waren m-1 dansen en
springen deden de Japoneezeu ounne
oorlogschepen in de lucht springen
De Russen, om hunne onachtzaam
heid een aanzichte te geven, schreven
dal de Japoneezen hun verraderlijk
hadden aangevallen, maar de Japo
aeezen zeggen en bewijzen dat de
Russen sedert lang voor den oorlog
gereed waren en maar eene gunstige
gelegenheid zochten om met Juponië
te doen wat dit land met Rusland heelt
gedaan.
Reeds twee-drie keeren nemeri de liberale
bladjes van steê de verdediging van M. de
Trooz,natuurlijs nopens de kiezing van Yper.
En Zaterdag laatst nog schreef het Pro
grès», tusschen andere dommigheden, dat
Minister de Trooz de onrechtveerdige en
twijfelachtige zegepraal der klerikalen
niet goed en keurde en daarom de kiezing
van 18 October verbroken had.
Sarloo, die altijd den gaai afschiet,kwestie
V;n dwaasbeden, drukte zelfs acht dagen
vóór de kiezing dat Emile Iweins de VOLLE
neef was van Minister de Trooz, en sommige
welweters vertellen zelfs dat het tengevolge
van dien vollen neef' was dat de zurjcelfabriek
werd gesticht of ten minste beginnen stichten
buiten de Meenenpoorte.
K/va tongen voegen erbij dat M. Brunfaut
zijn dweêlfabrieke van 't fransche naar België
gaat overbrengen en veranderen in eene
fabriek van zeefden.voor twee diensten,
Kunnende dienen voor calepons en om
ingelegde zurkel door te steken.
Elk zegt;e 't voort
In 't Progrès van Zaterdag staat er
hoeveel de liberalen beloofd hebben voor
een stemme den 18 October en den 7 Fe
bruari wij zeggen beloofd maar niet
gegeven, want ze hebben meestal nen
onkel dood van geven.
1° Belofte voor de liberalen te kiezen, een
kistje cigaren... van drie voor nen sou.
2° Eene stemme voor dezelfde lijste,10fr.
den dag der stemming als 't wel uitvalt en
15 fr. later.
3° Eene stemme, beloven van de kinders te
Sleeden voor de eerste Communie.
4° Eene stemme id een paar schoen of
10 fr. na de stemming. als de liberalen
gekozen zijn.
5° Id id. een heele cosiuurn, mils de
zeifde coadiiie.
6° Eene stemme id. 10 fr. ingelegde
groensels, zurkel meèbegrepen, na de kie-
zing.
7° Id. id. een halve tonne bier of 10 fr.
pinten, van deze die er nog staan van tijdens
de liberale manifestatie.
8° ld. id. werk beloofd voor goed.
9" Id id bulpe 't jaar door.
10° ld id. een heel schip kolen, als de
•ft vat ('urnen z opgemaakt zijn.
11° li. id. ga de genoemd.
12° twee stammen, ld. vijftig frank, zelfde
conditie.
13° Twee stemmen id. balcosturaen te
leveren voor de Strijkers, als het bal niet
afgeschaft is.
14° Drie stemmen, id. 75 fr. en drie
ingangkaarten voor het bal der vermoei
den
15° Vier stemmen, id. 100 frank, conditie
als hierboven.ert 4 ingangkaarten voor hel
bal dar vermoeiden
16° Vier i ternri sn, geprotesteerd* wissels
"etaald tr-rs oud.
17° Vier stemmee, levering in groote
hoeveelheid van al he; d digs toer re
groote fabii >k de Mserenps rte, is fles
scbeu, zeefden, enz. De zu rel wc <*dt da; i
gi/faorikeerd.
('t vervolgt uls de kiezing verbroken is
De liberalen en vinden tnaar~eene reden
om te bewijzen dat de katholieken gezeurd
nebben den 7 Februari, maar 't is eene se
rieuze reden, zoo serieus als hunne serieuze
gazetten
Den 18° October en hadden de katholieken
maar 200 stemmen meerderheid en den 7°
Februari meer dan 400.
Bijgevolg ze hebben gezeurd
Jamaar, Sarloo, ge steekt uwib vinger in
uw ooge en nog al diepe.
Harkt liever we nemen aan dat gij de
waarheid zegt, maar
In October 1899 kregen de liberalen eene
buize van zes honderd vijf en twintig stem
men
Sarloo was op de lijste, hij moet dat nog
weten
YVelnu, vier ja^r later en was die buize
maar 200 stemmen meer, dus de liberalen
hadden er 495 gekocht.
Wat zeg je ervan, Sarelije, is't raisonne-
ment goed
Die Kortrijksche heeren hebben Zondag
laatst, op verzoek van M. Fraeijs, Voorzitter
van den Katholieken Kring, eene welgelukte
feeste gegeven in den Stadsschouwburg.
Al de voornaamste famiiiën van stad waren
ertoe uitgenoodigd en hadden talrijk de
vereerende uitnoodiging beantwoord.
De twee stukken Le Premier Pas en Bar
bier de Séville werden oprecht meesterlijk
gespeeld eu de kluchtliederen en fijne zang
stukken getuigden evenwel voor de luimige
gezellen en knappe kunstenaars.
Eere aan Advokaat Claeys, voorzitter van
de Kortrijksche Wacht Lof en dank aan
M. Fraeijs voor de aangename uren daar
doorgebracht
Binst dat de Kring feeste hield in den
Schouwburg had er eene andere feeste plaats
in Sint-Maartens Congregatie.
Jammer dat die feesten op malkaar pasten
Algelijk de jonkheden en hadden geen
volk te kort, bijzonderlijk den Maandag
integendeel, er was er waaarlijk te vele
om gemakkelijk in de zale te kunnen.
Nu, 't was ook wel verdiend Vooreerst,
er 'n bestaat geen verdienstelijker werk dan
de jonk heden van strato en uit de herbergen
te houden, en ze hebben ongelijk, groot on
gelijk, die ouders, die meenen dat het niet
meer noodig is de jonkheden naar de Con
gregatie te zenden, als ze nen keer 17 of 18
jaar zijn. 't Is dan meer noodig dan ooit!
Aan die jaren moet er meest gezorgd en
gewaakt worden, de jonkheden moeten een
eerlijk verzet genieten, en waar kunnen zij
het beter vinden dan in de Congregatie,
onder de bescherming van hunne goed*
Moeder Maria, en onder de waakzaamheid
<;n de verkleefdheid van Bestierder en Pre
fekt. N' oit en hebhen wij iemand gekend
die beklaagde te lang naar de Congregatie
gegaan te zijn, maar velen kennen wij er die
op dea dooiweg geraakten met te vroeg de
Congregatie en haar eerlijk en deftig verzet
te verlaten,om elders den weg van oneer en
verderf te vinden.
Dat die jonkheden daar kunnen teute hou
den, dat hebben ze die twee dagen getoond:
hunne twee kluchtspelen waren oprecht
geestig, en bevatten tezelvertijde nog menige
zedeles. De spelers bezitten veel aanleg.
Gezang eu muziek en lieten ook niet ce
wenscbenHildebnndsiied en Avondlied
verdienen bijzonder vermeld.
Maa de eere van den avond was voor
't muziek van Zoetenaaie, waarvan ds garde
sainjuu r 't schoonste .sieraad
Mo me de opbrengste der od; iv!iö£ E >-
stierder en raid in state stellen oa hunne
Congregatie meer en meer te verbeteren en
te doen aangroeien en mochten er nog p ■-
sonen zijn die begeeren dit nuttig werk te
ondersteunen, ze mogen hunne milde junste
zenden naar den eerw. Bestierder of naar
den raad, we verzekeren hun dat 't zal wel
gekomen zijn en vele deugd dosd.
Wanneer een landbouwer een rund moet
afmaken, 't zij door ziekte, 'tzij door ongeval,
verkoopt hij het vleesch van 't afgemaakt
dier aan zijne geburen.
Een beenhouwer uit den omtrek, maakt
het dier af en verkoopt het vleesch uit de
dieren worden gemeenlijk in den dorsch-
vloer der schuur afgemaakt en 't vleesch 4
of 2 dagen nadien aldaar uitverkocht.
Menigeen beeldt zich en dat het vleesch
uitverkocht bij de boeren ongezond en ge
vaarlijk om eten, dit is niet waar, be;
meerendeel is schoon vleesch, bijzonderlijk
als hel voortkomt van dieren die door 't bre
ken van liehaamsdeelen verongelukken of
als het dier geen medeeijn genomen heeft ol
maar kortstondig ziek geweest is het 's
niet aan te raden ziekelijke dieren te lang te
houden alvorens ze te slachten want ze ver
liezen ras hun vleesch en bij 't afmaken is
het vleesch dikwijls niet tan volle klaar.
Alle uitverkocht, goedgekeurd vleesch is
even onschadelijk ais bij de beenhouwers
Als het dier gevladen en gekuischt is,
wordt de vleeschkeurder verwittigd eu deze
komt zien of het vleesch gezond genoeg is om
zonder gevaar voor de gezondheid te kunnen
verbruikt worden; stempelt hij 't vleesch zoo
mag de boer 'i vleesch uitverkoopen, word;
net afgekeurd, dan kornt men van't vilbeiuife
van Thourout om het dier ie halen, bei ve!
blijft aan dan boer, het afgekeurde dier
wordt le Thourou' door verhitting gevaar
loos gemaakt, men maakt sr meststof van
vleeschmeel en beendermeel.
De landbouwer, dh zijn vleesch uitver
Aoopt, zendt aans onds na de goedkeuring
van 't vleesch 2 of 3 zijner knechten bij de
geburen om ben te verzoeken, op gesteldeu
dag en uur, eenig vleesch te komen nemen,
men gaat bij iedereen die niet verder als een
halve uredne kwart van de hofstede wonen;
stteldoeners, neeringdoeners, die somwijlen
profijt van den verliezenden landbouwer heb
ben, worden ook verwittigd.
Op den dag vanden uitverkoop, gemeenlijk
des nammiddags, gaan de geburen om
vleesch, ze nemen er van 1.50 fr. tot 3 fr.
naar gelang de grootte der hofstede of vol
gens 't profijt die ze van den boer trekken.
Met den avond, soms van 4 ure reeds, is al
het vleesch uitverkocht, weinig zijn ze deze
die als ze verzocht worden vleesch bij den
eenen of anderen gebuur te halen, dit niet
doen.
't Gebeurt nogthans dat men niet al het
vleesch aan den man brengen kan, en zelfs
gebeurt dit van langs om meer, dit komt om
dat er hier van lieverlede misbruiken insluipen
die als ze niet op houden zullen eindigen
met die schoone gewoonte malkaar in
nood te heipen gansch te niet te doen.
In meest al de plaatsen wordt al het
vleesch, aan denzelfden prijs verkocht, dit is
niet wel die zuiver vleesch ontvangt,
betaalt maar evenveel den kilo, als deze die
vleesch ontvangt met beenderen in, al kwa
men deze er ook voor een derde of voor de
b- Ift in. Door deze manier van handelen die
door sommige beenhouwers, die hetvlessch
ui verkoopen nog verergd wordt, heift veel
misnoegdheid verwekt, inderdaad sommige
oeenhouwers geven aan hunne gewone kalan
ten, deze die vleesch naar hunnen win iei
halen, de schoonste brokken en deze die *an
ralanten niet zijn ontvangen al de leelijke
brokken en de beenderen, in plaats dat dit
alles gelijkmatig (vleesch en beenderen) zou
verdeeld worden.
Het vleesch van sedert lang ziek of afge-
magerde dieren wordt denzelfden prijs ver
kocht als dit van gezond afgemaakte goed
gekweekte, dit is ook niet wel, daar de
weerde soms de helft verschilt, 't vleesch
van afgemagerde dieren wordt altijd te duur
verkocht.
Tegenwoordig wordt het vleesch, 1.45 f**.
tot 1 50 fr. uitverkocht 't zij he* schoon of
leelijk is. met veel beenderen of er zonder,
dit is te duur: aan d.en prijs <an men vleesch
van vettt^*jferen hebben in de heenkou we-
lijeR.
Aanr^^Lrijs is dit veelal voor den la/d-
ouwer meer, maar somwijlen
als het dieren geldt die
wA^hanK^Mj¥^bben, en als de heester,
lev )r verkocht worden, ook
gebeurt het menigmaal dat oprechte schui
mers van het goed vertrouwen der land
bouwers gebruik maken, om gezonde dieren
te slachten zeggende dat het door een
ongeluk komt en met het oog op winst
bejag, het vleesch uitverkoopen, dit is schan
delijk, en 'tgebeurt menigmaal; iedere
landbouwer zou zich moeten onthouden,
vleesch te halen daar waar zulks geschiedt,
hier is geene kwestie van ongeluk of verlies,
maar van uitbuiting.
Het vleesch zou moeten verkocht worden
aan 3 verschillende prijzen b. v. 4 fr.
1.20 fr. 1.40 fr. naar gelangde schoonheid
der stukken en volgens 't gehalte beenderen,
zoo zou iedereen ware volgens zijn geld
kunnen hebben.
De landbouwers zouden zich moeten
onderling verstaan, om geen vleesch meer
te gaan, daar waar de prijs boven een be
paald maximum zou zijn, zou zou de schui-
merij ophouden, daar de prijs niet te hoog
zou mogen zijn.
Ik ken eene plaats, waar de landbouwers
zich verstaan hebben, het vleesch niet meer
als 1.25 fr. te verkoopen, daar waar de prijs
nooger iszijnde boeren niet verplicnt vleesch
te nemen.
De groote boeren nemen veel te weinig
vleesch, in evenredigheid van 't geen de
kleine boeren nemen een boerke dat 5
runderen heeft zal voor 1 50 fr. tot 2 50 fr.
vleesch nemen, een boer die 30 tot 40 run-
ders heeft zal er van 3 fr. tot 5 fr. nemeri,
dit is te weinig voor dezen laatsten de
groote boer is inderdaad 6 of 8 maal meer
in gevaar een rund ie verliezen dan de kleine
daar bij tot 8 maal meer runders beeft en
nochtans neemt hij maar 2 maal zooveel
vleesch in plaats van 6 of 8 maal.
Iedere landbouwer zou moeien vleesch
nemen volgens 'i getal dieren die hij op zijn
bof beelt. Door den duren verkoop en
't weinig nemen der groote landbouwers
komt hel dikwijls voor dat al het vleesch
eens afgemaakt dier niet meer uitverkoent
kan worden. Overlijd was dit zoo niet, toen
wierd 't vleesch slechts 1 fr. lot 1.20 fr.
uitverkocht en de groote boeren namen er
van 5 tot 7 fr. ook was toen altijd alles ver
kocht.
Daar het van lieverlede meer moeite kost
om 't vleesch ai kwijt te geraken, zoo schikt
zich de verliezende boer ernaartoe, hij houdt
al de dikste stukken over, om ze dan aan den
eenen of anderen beenhouwer te verkoopen
aan 1,10 fr. tot 1.30 fr. per kilogram, de
leelijke stukken met da beenderen hebban de
boeren genomen aan 1.40 fr. tot 1.50 fr.
per kilo, 'k geef u dus te raden of dit te duur
is, dit is niet rechtveerdig en 'tdoet die
goede gewoonte, malkaar hulp te bieden,
veel kwaad.
Veekooplieden die een dier moeten afma
ken handelen op dezelfde wijze als de boe
ren, maar 't gebeurt dikwijls dat sommige
dezer lieden ziekelijk ontvieeschde dieren
koopen, om ze naderhand af te maken, dit
minderweerdig vleesch, den boeren aanbie
den, als van een ongeluk voortkomende, het
eenen hoogen prijs verkoopen en eene schoo
ne winst opstrijken deze oneerlijke hande
ling vervalt toch, daar vele boeren zich
beginnen te onthouden daar om vleesch te
gaan.
Ik ga nooit vleesch bij eenen koopman
aanbieden, en ik haal er ook geen bij hun,
want meest altijd is men er bedrogen. Een
koopman heeft veel te veel risicos, op zijn
klein getal dieren, daar hij er veel verschil
lende beeft, hij heeft meer gevaar van ver
lies dan de grootste landbouwer en nochtans
als hij bij eenen boer om vleesch moet, zal
bij er maar van 2 tot 3 fr. riemen en 't moet
nog van 't schoonste zijn of 't is niet wel,
ais de boereu bij hun om vleesch gaaa,
*eritoopen ze hun de leelijke stukken en de
schoone aan de beenhouwers.
De landbouwers in eenen zekeren kring
wonende b. v. een uur iu de doorsnede,
zouden zich moeten verstaan om indien een
dier binnen den kring sterft er al het vleesch
van te nemen, aan eenen, niet te hoog en
voorafvastgestelden prijs en elk in evenre
digheid van 't getal dieren die zij op hunne
boerderij hebben, de veekooplieden zouden
er dienen buiten gehouden te worden.
I.-N.
Met vreugde en genoegen kesaa?. wij te
j vernemen dat Zijne Heiligheid PiusX eene
welverdiende belooning geschonken heeft
aan eene uitstekende weldoenster onzer pa-
jrochie.
NIEUWSBLAD VAN YPER
